Sözdizim ile Anlambilim Arasındaki Bağıntıya Türkçe Açısından Bir Bakış

Year 2013, Issue: 20 - Kaygı (20) 2013, 139 - 152, 15.04.2013

Ömer Soykan

Abstract

İnsan, duygu ve düşüncelerini dile getirebildiği gibi, çeşitli davranış biçimleriyle de ifade edebilir. Bu durum, dilbilimsel (linguistik) ve kültürel semiotiğin birlikte incelenmesi gerektiğini ortaya koyar. Dilin dilbilimsel yapısı ile kültürü arasında karşılıklı bir belirleme ilişkisi vardır. Bu nedenle bize yabancı bir dili konuşan bir insanın jestlerini, mimiklerini de anlamayız. Semiotiğin iki ana bölümü olan sözdizim (sentaks) ile anlambilim (semantik) arasında da bağıntı vardır. Ancak bu bağıntı, her dilde aynı değildir. Bu da bütün diller için geçerli bir anlam kuramının olamayacağını gösterir. Ben bu makalede, Türkçedeki bu bağıntı durumunu göz önüne alarak dil felsefesi açısından, özellikle anlamın belirlenmesi konusunda bazı yeni öneriler sunuyorum.

Keywords

Dil; Sözdizim; Anlambilim; Türkçe; Gönderim; Anlam

References

• Aristotle. De Interpretatione. The Complete Works of Aristotle. Ed. Johnathan Barnes.Vol. 1. Bollingen Series LXXI 2. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1991.
• Baker, Gordon Park. “Wittgenstein’s ‘depth grammar’.” Language & Communication 21 (2001): 303−319.
• Brandom, Robert Boyce.Tales of the Mighty Dead.Harvard University Press, 2002.
• Cappelen, Herman, and Ernest Lepore. Insensitive Semantics: A Defense of Semantic Minimalism and Speech Act Pluralism. Oxford: Blackwell Publishing Ltd, 2005.
• Chalmers, David J. “Two-Dimensional Semantics.” The Oxford Handbook of Philosophy of Language. Eds Ernest Lepore and Barry C. Smith. Oxford: Clarendon Press, 2006. 574−606.
• Chomsky, Noam. Syntactic Structures. Hague: Mouton & Co. ‘S-Gravenhage, 1957.
• Chomsky, Noam. Aspects of the Theory of Syntax. Cambridge: The MIT Press, 1976.
• Coulter, Jeff. “Discourse and Mind.”Human Studies 22 (1999): 163−181.
• Freeman, Kathleen. Ancilla to the Pre-Socratic Philosophers. Oxford: Basil Blackwell, 1952.
• Frege,Gottlob. Funktion, Begriff, Bedeutung. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1966.
• Heidegger, Martin. On The Way To Language. New York: Harper & Row Publishers, 1971.
• Heidegger, Martin. “What is Metaphysics?” Martin Heidegger Basic Writings. Ed. David Farrell Krell. London: Routledge & Kegan Paul, 1978. 91−112.
• Heidegger, Martin. Was istMetaphysik? Frankfurt a.M: Vittorio Klostermann, 1981.
• Jakobson, Roman. Style in Language. Ed. Thomas Albert Sebeok. New York: Wiley, 1960.
• Kant, Immanuel. Critique of Pure Reason. New York: Cambridge University Press, 2000.
• Lohmann, Johannes. Philosophie und Sprachwissenschaft. Berlin: Dunker & Humblot, 1965.
• Morris, Charles William. Foundations of the Theory of Signs. Toronto: The University of Toronto Press, 1964.
• Plato. Sophist. London: William Heinemann Ltd. Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press, 1961.
• Ryan, Marie-Laure. “Net.art: Dysfunctionality and Self-Reflexivity.” Between Page and Screen. Ed. Kiene Brillenburg Wurth. Oxford University Press Publication, Forthcoming. Sextus Empiricus. Against the Logicians. New York: Cambridge University Press, 2005.
• Soykan, ÖmerNaci. “Arts and Languages: A Comparative Study.”Art Criticism 24. 1 (2009): 113−121.
• Wittgenstein, Ludwig. Philosophical Grammar. Ed. Rush Rhees. Oxford: Basil Blackwell Publishers Ltd, 1990.
• Wittgenstein, Ludwig. Philosophical Investigations. Oxford: Blackwell Publishers Ltd, 1997.