Research Article
BibTex RIS Cite

“Nedensellik” Üzerine

Year 2019, Volume: 18 Issue: 2, 442 - 454, 30.09.2019
https://doi.org/10.20981/kaygi.612794

Abstract

Nedensellik ya da nesnede cari olan zorunluluk kavramını yalnızca
neden-sonuç ilişkisi olarak ele almak problemin sadece bir bölümünü
oluşturmaktadır. Problemin bu bölümü felsefe tarihinde ya epistemik ya da
ontolojik şüphecilik olarak kendini göstermiştir. Nedensellik, hem evrenin
işleyişinin çözümlenmesi için, hem de kesin bilginin elde edilmesinin bir
kriteri olarak düşünceye konu olmuştur. Ancak nedensellik anlayışının özellikle
hipotezlerin ve kuramların doğruluk kriterini belirlemede kullanılabilecek bir
yönü daha vardır. O da sonuçtan hareketle nedenin vasıflarındaki zorunluluğun
tespit edilmesidir. Bu problem, düşüncenin varsayımlardan ayrılması için
özellikle bilimsel düşüncenin deney imkanı olmayan bölümünde göz önüne alınması
zorunlu bir problemdir. Sonuçtan hareketle nedenin vasıflarının belirlenmesi
usulü gerçekleştirilmeden ortaya konulan düşüncelerin birer varsayımdan ve
kanaatten ibaret kalmaları kaçınılmaz görünüyor. Bu çalışmada nedenselliğin
ikinci yönü olan sonuçtan hareketle nedenin zorunlu vasıflarının tespit
edilmesine ilişkin akıl yürütmenin usulü tartışılmıştır.

References

  • ABRAHAMOV, Binyamin (2009). Gazalinin Nedensellik Teorisi, Çev: Yaşar Türkben, www.emakalat.com.
  • ARİSTOTELES, (1996). Metafizik (Çev; Ahmet Arslan). İstanbul. Sosyal Yayınları.
  • BACON, Francis. (1999). Novum Organum, Çev: Sema Önal Akkaş, Ankara.
  • GAZZÂLÎ, (2014). Filozofların Tutarsızlığı, Klasik yayınları, İstanbul.
  • HUME, David. (2007). An Enquıry Concernıng Human Understanding, (Ed. Peter Millican), Oxford University Press, New York.
  • KANT, Immanuel. (1929). Immanuel Kant’s Critique of Pure Reason. (Çev: Norman Kemp Smith), London.
  • KRANZ, Walther. (1984). Antik Felsefe, Çev: Suat y. Baydur, Sosyal yayınlar, İstanbul.
  • KUHN, Thomas. (2000). Bilimsel Devrimlerin Yapısı. (Çev. Nilüfer Kuya). İstanbul. Alan Yay.
  • LOCKE, John. (1964). An Essay Concerning Human Understanding, (Ed. A. D. Woozley), The New American Library, New York.
  • PLATON, (1988). Devlet, Çev: Sabahattin Eyuboğlu, M. Ali Cimcoz, Remzi Kitabevi, İstanbul.
  • YAVUZ, Yusuf Şevki (1992), Bürhan Maddesi, Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi.
Year 2019, Volume: 18 Issue: 2, 442 - 454, 30.09.2019
https://doi.org/10.20981/kaygi.612794

Abstract

References

  • ABRAHAMOV, Binyamin (2009). Gazalinin Nedensellik Teorisi, Çev: Yaşar Türkben, www.emakalat.com.
  • ARİSTOTELES, (1996). Metafizik (Çev; Ahmet Arslan). İstanbul. Sosyal Yayınları.
  • BACON, Francis. (1999). Novum Organum, Çev: Sema Önal Akkaş, Ankara.
  • GAZZÂLÎ, (2014). Filozofların Tutarsızlığı, Klasik yayınları, İstanbul.
  • HUME, David. (2007). An Enquıry Concernıng Human Understanding, (Ed. Peter Millican), Oxford University Press, New York.
  • KANT, Immanuel. (1929). Immanuel Kant’s Critique of Pure Reason. (Çev: Norman Kemp Smith), London.
  • KRANZ, Walther. (1984). Antik Felsefe, Çev: Suat y. Baydur, Sosyal yayınlar, İstanbul.
  • KUHN, Thomas. (2000). Bilimsel Devrimlerin Yapısı. (Çev. Nilüfer Kuya). İstanbul. Alan Yay.
  • LOCKE, John. (1964). An Essay Concerning Human Understanding, (Ed. A. D. Woozley), The New American Library, New York.
  • PLATON, (1988). Devlet, Çev: Sabahattin Eyuboğlu, M. Ali Cimcoz, Remzi Kitabevi, İstanbul.
  • YAVUZ, Yusuf Şevki (1992), Bürhan Maddesi, Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi.
There are 11 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Research Article
Authors

Ahmet Kavlak 0000-0002-4419-9440

Publication Date September 30, 2019
Submission Date August 29, 2019
Published in Issue Year 2019 Volume: 18 Issue: 2

Cite

APA Kavlak, A. (2019). “Nedensellik” Üzerine. Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 18(2), 442-454. https://doi.org/10.20981/kaygi.612794
AMA Kavlak A. “Nedensellik” Üzerine. Kaygı. September 2019;18(2):442-454. doi:10.20981/kaygi.612794
Chicago Kavlak, Ahmet. “‘Nedensellik’ Üzerine”. Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi 18, no. 2 (September 2019): 442-54. https://doi.org/10.20981/kaygi.612794.
EndNote Kavlak A (September 1, 2019) “Nedensellik” Üzerine. Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi 18 2 442–454.
IEEE A. Kavlak, “‘Nedensellik’ Üzerine”, Kaygı, vol. 18, no. 2, pp. 442–454, 2019, doi: 10.20981/kaygi.612794.
ISNAD Kavlak, Ahmet. “‘Nedensellik’ Üzerine”. Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi 18/2 (September 2019), 442-454. https://doi.org/10.20981/kaygi.612794.
JAMA Kavlak A. “Nedensellik” Üzerine. Kaygı. 2019;18:442–454.
MLA Kavlak, Ahmet. “‘Nedensellik’ Üzerine”. Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, vol. 18, no. 2, 2019, pp. 442-54, doi:10.20981/kaygi.612794.
Vancouver Kavlak A. “Nedensellik” Üzerine. Kaygı. 2019;18(2):442-54.

Cited By

KANT FELSEFESİNDE NEDENSELLİĞİN UĞRAKLARI
Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
https://doi.org/10.56597/kausbed.1338892

e-ISSN: 2645-8950