Türkiye'de Kamu Yönetimin Dijital Kültür Üzerine Etkileri

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 74 - 102, 30.01.2025

Yusuf Uysal , Kübra Malkoç Yılmaz

https://doi.org/10.58307/kaytek.1523213

Abstract

1990’lardan sonra internetin iletişim ve bilgi paylaşımı amacıyla kullanılmaya başlanmasından itibaren bilgi ve iletişim teknolojilerindeki olağanüstü gelişmeler bireyleri, kurumları ve toplumları derinden etkilemiş, hayatın her alanında radikal değişim ve dönüşümlerin yaşanmasına ve yeni kavramların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu kavramlardan biri olan dijital kültür, bilgi ve iletişim teknolojilerinin etkisi ile edinilen yeni alışkanlıklar ve bireysel ve toplumsal hayatta görülen yaşam tarzı değişikliklerinin bütününü ifade etmektedir. Söz konusu değişim ve dönüşüme maruz kalan bireyler ve toplum dijital kültürün inşasında ve yaygınlaşmasında temel yapıyı oluştururken kamu yönetimleri de bu sürece kaçınılmaz olarak doğrudan ve/veya dolaylı bir şekilde müdahil olmaktadırlar. Kamu yönetiminin üstün emretme, düzenleme, denetleme ve rehberlik etme gibi rolleri göz önüne alındığında toplumu ve kamu yönetimini derinden etkileyen bilgi iletişim teknolojilerinin (BİT) gelişmesi ve dijital kültür oluşumu üzerinde çok önemli etkilerinin olması doğal bir durumdur. Bu bağlamda çalışmanın amacı, Türk kamu yönetiminin dijital kültür oluşumu ve yaygınlaşması üzerine etkilerinin incelenmesidir. Nitel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı çalışmada ikincil kaynak taraması ile veriler elde edilmiştir. Makale çalışmasında Türk kamu yönetiminin bir yandan BİT kullanımına ve yaygınlaşmasına odaklanan örgütsel yapısı ile diğer yandan mevzuat ve teknik altyapı düzenlememeleri ile dijital kültür oluşumunu etkilediği sonucuna varılmıştır.

Keywords

Dijital Kültür, Dijital Dönüşüm, Kamu Yönetimi

References

• Abhari, K., Chloe, O., Bailey, B., and Williams, D. M. (2021). “Co-Governance in Digital Transformation Initiatives: The Roles of Digital Culture and Employee Experience”, Proceedings of the 54th Hawaii International Conference on System Sciences, s. 5801-5810, Conference Paper: January.
• Ardèvol, E. (2005). “Cyberculture: Anthropological perspectives of the Internet”, Using anthropological theory to understandmedia forms and practices workshop Loughborough.
• Anadolu Ajansı, (2020), Kültür ve Turizm Bakanlığı özel tiyatrolar için 'Dijital Tiyatro' projesini başlattı, https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/kultur-ve- turizm-bakanligi-ozel-tiyatrolar-icin-dijital-tiyatro-projesini-baslatti/2062996, (Erişim Tarihi:06.06.2024).
• Bauman, Z., (1998) Sosyolojik Düşünmek, (Çev. A. Yılmaz), İstanbul: Açılım Kitap.
• Bilişim Vadisi, (2023). İleri Girişimci Destek Programı İş Fikri, https://bilisimvadisi.com.tr/haberler/ileri-girisimci-destek-programi-is-fikri- teklif-cagrisi/, (Erişim Tarihi: 01.05.2024). Brainly, (2024), The best answer for the question. What's an example of a visual symbol of digital culture?, https://brainly.com/question/40590482, (Erişim Tarihi: 10.06.2024).
• Buffat, A., (2015), “Street-Level Bureaucracy and E-Government”, Public Management Review, 17(1), s. 149-161.
• Çelik, D. (2023), “Kamu Yönetiminde Dijital Dönüşümde Bir Sorun Alanı: Dijital Kültüre Yönelik Bir Direnç”, Kamu Yönetimi ve Teknoloji Dergisi, (1),s.69-86.
• Çelik, D. ve Leblebici, D. N., (2023), “Belediyelerde Dijital Olgunluğun Geliştirilmesinde Dijital Kültürün Etkisi”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi”, 25(44), s. 601-621.
• Çöteli, S. (2019), “The Impact of New Media on The Forms of Culture: Digital Identity and Digital Culture”, Online Journal of Communication and Media Technologies, 9(2), s. 1-12.
• Daşkıran, L. (2024), Türkiye’nin Kültür Mirası Dijital Dünyaya Açılıyor, https://www.fortuneturkey.com/turkiyenin-kultur-mirasi-dijital-dunyaya-aciliyor, (Erişim Tarihi: 06.06.2024).
• Deuze, M., (2006), “Participation, Remediation, Bricolage: Considering Principal Components of a Digital Culture”, The Information Society, 22(2), s.63-75.
• Dunleavy, P. vd. (2005), “New Public Management Is Dead-Long Live Digital-Era Governance”, JPART, 16(3): 467-494.
• e-Devlet, (2024). Sunulan Hizmetler, https://www.turkiye.gov.tr/arama?aranan=k%C3%BClt%C3%BCr+ve++turiz m+bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&siralama=1&sf=20, (Erişim Tarihi: 14.07.2024).
• e-Devlet, (2024). E-Devlet Hizmet ve Uygulamalar, https://www.turkiye.gov.tr/ telekomunikasyon-hizmetleri, (Erişim Tarihi: 02.05.2024).
• Faraj, A.O.M. and Sharabi, W.A.N., (2021), “Developing the digital culture among the students of educational faculties in Prince Sattam Bin Abdulaziz University”, International Journal of Higher Education, 10(3), s. 158-168.
• Göçoğlu, V., (2020), “Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Dijital Dönüşüm: Nesnelerin İnterneti Üzerine Bir İnceleme”, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(1), s. 615-628.
• Gül, H., (2018), “Dijitalleşmenin Kamu Yönetimi ve Politikaları ile Bu Alanlardaki Araştırmalara Etkileri”, Yasama Dergisi, (36), s. 5-26.
• Gümüş, S., ve Ertürk, K. L., (2023), “Kamu Kurumlarındaki Dijitalleşmenin Örgütsel İletişime Etkisi: Türk Patent ve Marka Kurumu Örneği”, Milli Kültür Araştırmaları Dergisi, 7 (2), s. 88-103.
• Güvenç, B., (1979). İnsan ve Kültür, 3. Basım, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Haroun El. Rashied, S., Zayed, A., Moussa El. Samadicy, A. ve Negm, E. M. (2022),“The Impact of Building Digital Culture on Employee’s Engagement in the ICT Sector”, Global Scientific Journals, 10(9), s. 258-289.
• Jantti, M., Hyvarinen, S. (2018), “Exploring Digital Transformation and Digital Culture in Service Organizations”, 2018 15th International Conference on Service Systems and Service Management (ICSSSM), 21-22 July, IEEE, Hangzhou, China, DOI: 10.1109/ICSSSM.2018.8465007.
• Karasoy, H. A. ve Babaoğlu, P., (2020), “Türkiye’de Elektronik Devletten Dijital Devlete Doğru”, KSBD, (23), s. 115-134.
• Koç, R. (2022), “Dijitalleşen Kültür Ya Da Kültürün Dijitalleşmesi: Dijital Kültür Kavramı”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 15(38), s. 500-513.
• Köse, G. ve Özen, K. (2010), İnternet’te Sansür Üzerine Bir Değerlendirme, Hacettepe Üniversitesi Açık Erişim Sistemi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü E-Kitap Koleksiyonu. https://openaccess.hacettepe.edu.tr/handle/11655/11597 (Erişim Tarihi:15.07.2024).
• Lang, K. R., Shang, R. D., and Vragov, R. (2009), “Designing markets for co- production of digital culture goods,” Decision Support Systems, 48, s. 33-45.
• Okasha, A. (2023). Introduction to Digital Culture: What is and Why it Matter?, https://www.linkedin.com/pulse/introductiondigitalculturewhatwhymatterdramrokasha#:~:text=Digital%20culture%20can%20be%20defined,C%20innov ation%2C%20and%20technology%20adoption, (ErişimTarihi: 11.06.2024).
• Palfrey, J., Gasser, U., (2008). Born Digital, Understanding The First Generation of Digital Natives, New York: Basic Books.
• Postman, N. (1993). Technopoly, New York: Vintage Books.
• Rab, Á. (2015). “Slow-tuning digital culture,” Acta Univ. Sapientiae, Social Analysis, 5(1), s. 15-27.
• Rikakis, T., Kelliher, A., Lehrer, N. (2013), “Experiential Media and Digital Culture”, IEEE Computer Society, 46(1), s. 46-54.
• Rowles, D. ve Brown, T. (2017). Building Digital Culture: A Practical Guide to Successful Digital Transformation, New York: Kogan Page.
• Sadiku, M. N. O., Tembely, M., and Musa, S. M. (2017), “Digital Culture”, International Journals of Advanced Research in Computer Science and Software Engineering, 7(6), s. 33-34.
• Saparova, D., Kapysheva, G., Engel, Y. and Nigmanova, D. (2023), “Escape From Freedom In The Dıgıtal Culture”, Journal of Philosophy, Culture & Political Science, (4), s. 57-62.
• Sarıtürk, M., (2022), “Dijital Dönüşüm Döneminde Kamu Yönetimi ve Dijital Hükümet”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (42), s. 555-603.
• Sezal, L., (2020), “Fintek Hizmetlerinin Finans Sektörüne Etkileri ve Sağlanan Devlet Teşvikleri”, Ekonomi, İşletme ve Maliye Araştırmaları Dergisi,2(3),s.233-248.
• Shahibi, M.S., Hussin, N. and Wahab, S. (2023), “Digital Culture in Higher Education: Lost in Digital Transformation”, Proceedings of the International Conference on Sustainability in Technological, Environmental, Law, Management, Social and Economic Matters, (ICOSTELM 2022, 4-5 N.), Bandar, Lampung, Indonesia.
• Stokes, J., Price, B. (2017). “Social Media, Visual Culture and Contemporary Identity” Proceedings of The 11th International Multi-Conference on Society, Cybernetics and Informatics (IMSCI 2017), s. 159-163.
• Svyrydenko, D., Yatsenko, O. (2021), “Ontology Of The Digital Culture: World Trends And Chinese Advanced Experience”, Filosofiya-Philosophy, 30(4), s. 359-371.
• Şat, N., (2020), “Kavram Olarak E-Devlet”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (102), s. 97-128.
• Taş, İ. E, Uçacak, K., ve Çiçek, Y., (2017), “Türk Kamu Yönetiminde Yaşanan Dijital Dönüşümün Bürokratik İşlemlerin Azaltılması Üzerindeki Etkileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Kayfor15 Özel Sayısı, 22, s. 2303-2319.
• Tataroğlu, M., ve Coşkun, B., (2005), “Bilgi İletişim Teknolojileri ve E-Devletin Etik Açıdan İrdelenmesi”, Siyaset ve Yönetimde Etik Sempozyumu, s. 165-183.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi, (2024). 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5809.pdf, (Erişim Tarihi: 14.07.2024).
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi, (2024). 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.5816.pdf, (Erişim Tarihi: 14.07.2024).
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi, (2024). 7258 sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.7258.pdf, (Erişim Tarihi: 14.07.2024).
• T.C. İzmir Büyükşehir Belediyesi, (2024). Bilgi Ağları Şube Müdürlüğü Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönerge, http://www.izmir.bel.tr/YuklenenDosyalar/Dokumanlar/3_28092018_113159 _bilgi-aglari-sube-mudurlugu-calisma-usul-ve-esaslari-hakkinda-yonerge.pdf. (Erişim Tarihi: 12.07.2024).
• TC Kültür ve Turizm Bakanlığı, (2024a). Mobil Uygulamalar, https://mobil.ktb.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 03.06.2024).
• TC Kültür ve Turizm Bakanlığı, (2024b). Müze Kart, https://muze.gov.tr/urundetay?CatalogNo= KRT-MZA01-08-008, (Erişim Tarihi: 06.06.2024).
• TC Kültür ve Turizm Bakanlığı, (2024c), Türkiye Kültür Portalı,https://www.kulturportali.gov.tr/ icerik/portal-hakkinda, (Erişim Tarihi: 06.06.2024).
• T.C. Kütahya Belediyesi, (2019). Ücretsiz Wi-fi Hizmeti Haberi, https://www.kutahya.bel.tr/haber.asp?id=3480, (Erişim Tarihi: 02.05.2024).
• T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, (2023). Haftalık Ders Çizelgesindeki Yeni Seçmeli Derslerin Öğretim Programları, https://tegm.meb.gov.tr/www/haftalik-ders- cizelgesindekiyenisecmeliderslerinogretimprogramlariyayimlandi/icerik/895, (Erişim Tarihi: 26.02.2024).
• T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, (2024). Uygulamalar, https://www.sanayi.gov.tr/uygulamalar, (Erişim Tarihi: 14.07.2024)
• T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, (2023). Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Yatırım ve Teşvik Uygulamaları, https://www.sanayi.gov.tr/destek-ve- tesvikler/yatirim-tesvik-sistemleri/md0103011615, (Erişim Tarihi:01.05.2024)
• T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, (2021). KOSGEB-KOBİ Teknoyatırım Destek Programı, https://www.yatirimadestek.gov.tr/pdf/assets/upload/dosyalar/deta y_kosgeb_ kobi_teknoyatirim_destek_programi.pdf, (Erişim Tarihi: 01.05.2024),
• T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, (2023). TGB’lerdeki Girişimlere Yönelik Teşvikler, https://www.yatirimadestek.gov.tr/pdf/assets/upload/dosyalar/deta y_teknoloji _gelistirme_bolgeleri_destegi.pdf , (Erişim Tarihi: 01.05.2024).
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, (2024). 30474 sayılı CB Teşkilatı Hakkında CB Kararnamesi, https://cbddo.gov.tr/hakkimizda/ (Erişim Tarihi: 12.07.2024).
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, (2024). Projeler, https://cbddo.gov.tr/projeler/#3173, (Erişim Tarihi: 14.07.2024).
• T.C. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, (2024). Kuruluş https://www.btk.gov.tr/kurulus. (Erişim Tarihi: 12.07.2024).
• TEKNOFEST, (2024). Teknofest Havacılık, Uzay Ve Teknoloji Festivali, https://www.teknofest.org/tr/corporate/organizations/#tabsCategory1, (Erişim Tarihi: 25.06.2024)
• Turan, M., (1994), Kültür Değişimleri, İstanbul: Marmara Üniversitesi ilahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
• TÜBİTAK, (2016). TÜBİTAK Özel Sektör Ar-Ge ve Yenilik Destekleri, https://tubitak.gov.tr/sites/default/files/teydeb-genel-190416.pdf (Erişim Tarihi: 25.02.2024).
• Türedi, F. (2019), “Elektronik Devletten Akıllı Devlete Dönüşüm”, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, Karaman.
• Utku, M., ve Dümenli, Ş., (2022), E-Ticarette Devlet Teşvikleri ve Muhasebeleştirilmesi, Çanakkale: Paradigma Akademi Basın Yayın.
• Uygur, N., (2006), Kültür Kuramı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Uysal, Y. (2020a), “Lise ve üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanım eğilimlerinin karşılaştırılması: Gediz örneği”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(1), s. 70-85.
• Uysal, Y. (2020b), “Klasik Kamu Yönetiminden Yeni Kamu İşletmeciliği ve Post- YKİ’ye kamu Hizmetlerinde Değişim ve Dönüşüm Üzerine Bir Değerlendirme”, International Journal of Management and Administrations, 4(7), s. 112-135.
• Uysal, Y., Kurban, S., Çığman, M.Z., (2023), “Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Ve E-Yönetişim”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 78, s. 211-231.
• Uzelac, A., (2008), “How to understand digital culture: Digital culture - a resource for a knowledge society?”, in Digital Culture The Changing Dynamics, (Ed. A. Uzelac and B. Cvjetièanin), s. 7-21.
• Williams, D. L., Crittenden, V. L., Keo, T., McCarty, P. (2012). “The use of social media: an exploratory study of usage among digital natives”, Journal of Public Affairs, 12(2), s. 127–136.
• YÖK, (2024). Yapay Zeka, Dijitalleşme ve Büyük Veri Alanlarında Yeni Program ve Bölümler, https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2024/yapay-zeka- dijitallesme-ve-buyuk-veri-alanlarinda-yeni-program-ve-bolumler- aciklandi.aspx, (Erişim Tarihi: 01.05.2024).