0-6 YAŞ ARASI ÇOCUĞU OLAN ANNELERİN AİLE İŞLEVLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Year 2018, Volume: 19 Issue: 1, 1087 - 1106, 01.08.2018

Nimet Güneş Haktan Demircioğlu

Abstract

Erken çocukluk döneminde aile, özellikle de toplumumuzda çocuğa birincil bakımı veren anneler, çok önemli bir yere sahiptir. Çocuğun bakımı, gelişimi ve eğitimi ilk olarak aile içinde başlar ve çevresel faktörlerle birlikte yine aile içinde devam eder. Bu nedenle annelerin aile işlevleri, 0-6 yaş arasındaki çocuklarının gelişimlerini etkileyebilmektedir. Bu araştırmada, 0-6 yaş arası çocuğu olan annelerin aile işlevlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma örneklemini Bursa İli Nilüfer İl.esine bağlı Akçalar ve Işıktepe Aile Sağlığı Merkezlerine kayıtlı 0-6 yaş arası çocuğa sahip 201 anne oluşturmuştur. Araştırmada, “Aile Bilgi Formu" ve “Aile Değerlendirme Ölçeği ADÖ kullanılmıştır. Araştırma verileri, Ağustos 2016 ile Şubat 2017 tarihleri arasında Akçalar ve Işıktepe Aile Sağlığı Merkezleri ile işbirliği içerisinde ev ziyaretleri yapılarak ve Akçalar ve Işıktepe Aile Sağlığı Merkezlerine başvuran annelere ulaşılarak elde edilmiştir. Bulgular; annelerin aile işlevleri ile eğitim durumları, aylık ortalama gelirleri, sağlık güvence durumları ve eşlerinin çocukları ile ilgilenmelerine ilişkin algıları arasında anlamlı bir farklılık olduğunu göstermiştir.

Keywords

Aile işlevleri, anne, okul öncesi dönem

0-6 YAŞ ARASI ÇOCUĞU OLAN ANNELERİN AİLE İŞLEVLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Abstract

References

• Acar, A. (2011). Kronik hastalıkların, hastaların aile işlevleri ve yaşam doyumları üzerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• APA (2018). Children, youth, families and socioeconomic status. (internet kaynağı). Erişim tarihi: 05.03.2018. http://www.apa.org/pi/ses/resources/publications/children-families.aspx.
• Bulut, I. (1990). Aile değerlendirme ölçeği (ADÖ) el kitabı. Ankara: Özgüzeliş Matbaa.
• Bulut, I. (1993). Ruh hastalığının aile işlevlerine etkisi. Ankara: Başbakanlık Kadın ve Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı Yayınları.
• Alacahan, O. (2010). Aile birliğini oluşturan faktörler ve işlevleri. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1(1): 289-298.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Conger, R. D., Conger, K. J. ve Martin, M. J. (2010). Socioeconomic status, family processes, and individual development. J Marriage Fam., 72 (3): 685–704. doi:10.1111/j.1741-3737.2010.00725.x.
• Cüceloğlu, D. (1998). İçimizdeki çocuk (19. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çakıcı, S. (2006). Alt ve üst sosyoekonomik düzeydeki ailelerin aile işlevlerinin, anne-çocuk ilişkilerinin ve aile işlevlerinin anne-çocuk ilişkilerine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Çamur-Duyan, G., Çelenk, Ö. ve Duyan, V. (2014). Talasemili üyesi olan ailelerin aile işlevlerinin kadın bakış açısından değerlendirilmesi: Hatay ili örneği. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 16 (1): 46-55.
• Demircioğlu, H. (2013). Altı yaşında çocuğu olan annelere uygulanan aile eğitimi programının aile işlevleri ve anne baba tutumları ile çocuğun gelişimi üzerindeki etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Dönmezer, İ. (2009). Ailede iletişim ve etkileşim (9. Basım). Ankara: Hegem Yayınları.
• Erkiner, D. (2012). Lise 1. sinif öğrencilerinin saldirganlik düzeyleri ile aile işlevleri arasindaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Epstein, N. B., Baldwin, L. M. ve Bishop, B. S. (1983). The McMaster family assessment device. Journal of Marital and Family Therapy, 9 (2): 171-180, doi: 10.1111/j.1752-0606.1983.tb01497.x.
• Freistadt, J. ve Strohschein, L. (2013). Family structure differences in family functioning interactive effects of social capital and family structure. Journal of Family Issues, 34 (7): 952-974.
• Güneş, N. (2016). Erken çocukluk döneminde sağlik alaninda uygulanan aile odakli program modellerinin incelenmesi. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Kongresi; 18 – 20 Mart 2016; İstanbul. İstanbul: (s.73-74). İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Daire Başkanlığı Kültürel Etkinlikler Müdürlüğü.
• Hallaç, S ve Öz, F. (2014). Aile kavramına kuramsal bir bakış. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar- Current Approaches in Psychiatry, 6 (2): 142-153, doi: 10.5455/cap.20130625102321. Israel, G. D. (1992). Determining sample size. 25.01.2017 tarihinde http://www.sut.ac.th/im/data/read6.pdf. adresinden erişilmiştir.
• Işık, B. ve Güven, Y. (2007). Okul öncesi çocukların aile işlevlerinin incelenmesi: anne açısından aileye genel bakış. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7 (3): 1263-1300.
• İkiz, H. (2009). 0-6 yaş grubundaki çocukların benlik algıları ile aile işlevleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• İsmen, E. (2004). Duygusal Zeka ve aile işlevleri arasındaki ilişki. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (7): 55-76.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi (18. Basım). Ankara: Nobel Yayınları.
• Kazdin, E. A. (1995). Child, parent and family dysfunction as predictors of outcome in cognitive-behavioral treatment of antisocial children. Behav. Res. Ther., 33 (3), 271-281.
• Kırbaş, Z. Ö. ve Özkan, H. (2013). Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini algılama ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hast. Dergisi, 3 (3):171-180, doi:10.5222/buchd.2013.171.
• Kut, S. (1994). 1994 Uluslararası Aile yılı özel ihtisas komisyon raporları. Ankara: Başbakanlık Kadın ve Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı Yayınları.
• Letoumeau, N., Tramonte, L. ve Willms, D. (2013). Maternal depression, family functioning and children's longitudinal development. Journal of Pediatric Nursing, 28: 223–234, doi: 10.1016/j.pedn.2012.07.014.
• Munichin, S. (1974). Families and family therapy. USA: Harvard University Press.
• Miller, I. W., Ryan, C. E., Keitner, G. I., Bishop, D. S. ve Epstein, N. B. (2000). The mcmaster approach to families: theory, assessment, treatment and research. Journal of Family Therapy, 22: 168-189.
• Nirun, N. (1994). Sistematik sosyoloji yönünden aile ve kültür. Ankara: A.K.M. Yayınları.
• Olson, D., Russell, C. ve Sprenkle, D. (1980). Marital and family therapy: a decade review. Journal of Marriage and Family, 42 (4): 973-993, doi: 10.2307/351836.
• Özgüven, İ. E. (2001). Ailede iletişim ve yaşam. Ankara: PDREM Yayınları.
• Sarıhan, C. Ö. (2007). Engelli çocuğa sahip olan ve olmayan annelerin aile işlevlerini algılamaları ile yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Sertelin, Ç. (2003). Ebeveyn tutumlarının sosyo-kültürel yapı ve aile fonksiyonları ile ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Tekneci, M. ve Bragg, P. (2007). Derine dalmak. İstanbul: Birey Aile Çocuk Terapileri Enstitüsü Yayınları.
• Türkleş, S., Yılmaz, M., Özcan, A., Öncü, E. ve Karataş, B. (2013). Kadınlarda ruh sağlığını ve aile işlevlerini etkileyen etmenler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 16 (3): 154-162.
• Yapıcı, Ş. (2010). Türk toplumunda aile ve eğitim ilişkisi. Turkish Studies, 5(4): 1544-1570, doi: 10.7827/TurkishStudies.1495.
• Yörükoğlu, A. (2016). Çocuk ruh sağlığı (37. Basım). İstanbul: Özgür Yayınları.
• Wang, Q. ve Zhou, T. (2015). The impact of family functioning and mental health condition on the child’s behavioral problems. Social Behavior and Personality, 43 (7): 1135–1146, doi: https://doi.org/10.2224/sbp.2015.43.7.1135.