Sınıf Öğretmenlerinin Değerler Eğitimine Yönelik Görüşleri

Year 2019, Volume: 27 Issue: 6, 2681 - 2692, 15.11.2019

Onur Batmaz , Tolga Erdoğan

https://doi.org/10.24106/kefdergi.3594

Cited By: 16

Abstract

Bu araştırmanın amacı,
ilkokulda görev yapan sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimi ile ilgili
görüşlerini belirlemektir. Araştırmada öğretmenlerin görüşleri değerler
eğitiminin önemi, değerler eğitiminde yapılan çalışmalar, değerler eğitimini
olumsuz etkileyen etmenler ve değerler eğitiminde yapılabilecek çalışmalara
yönelik öneriler açılarından incelenmiştir. Araştırma, nitel araştırma
yöntemlerinden durum çalışması desenindedir. Araştırmanın çalışma grubunu, Bayburt
il merkezinde yer alan 21 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma
grubu, kolay ulaşılabilir durum örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırma
verilerinin toplanmasında yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır.
Verilerin analizinde betimsel analiz yönteminden yararlanılmıştır. Araştırma
sonucunda; öğretmenlerin büyük çoğunluğunun değerler eğitimine yönelik herhangi
bir eğitime katılmadığı, değerler eğitimi kavramının insanlığın yaşamında
önemli bir kavram olduğu, değerlerin öğrencilere kazandırılmasında
öğretmenlerin daha çok afiş, resim, video, drama yaptırdığı, somut materyaller
kullandığı ve öğretmenlerin değerlerin öğrenciler tarafından kısmen davranışa
dönüştürüldüğünü düşündükleri bulunmuştur. Ailelerin değerler eğitimi sürecinde
rol model olması gerektiği ve öğretmenlerin büyük bir çoğunluğunun da 2017
yılında öğretim programında değerler eğitimi ile ilgili herhangi bir
değişikliğin yapılmadığını düşündükleri sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin
değerler eğitimini olumsuz etkileyen etmenlere yönelik görüşlerinde de
yetişkinlerin daha çok bu süreçte örnek davranış sergilemediğini ifade
ettikleri sonucuna ulaşılmıştır.  Ayrıca
öğretmenlerin değerler eğitimi sürecinde yapılabilecek çalışmalara yönelik
önerilerinde ise sınıf içi ve sınıf dışı etkinliklere daha fazla ağırlık
verilmesi gerektiğini belirtmişlerdir.

Keywords

değerler eğitimi, öğretmen görüşleri, sınıf öğretmeni

Primary School Teachers' Views on Values Education

Abstract

The aim of this
study is to determine the opinions of the primary school teachers about values
education. The opinions of the teachers in the research were examined in terms
of the importance of values education, the studies conducted in the values
education, the factors affecting the values education negatively and the
suggestions for the studies that can be done in the values education. The
research is in the case study pattern of qualitative research methods. The
study group consisted of 21 primary school teachers in the province of Bayburt
in Turkey. The study group of the study was determined by the easily accessible
situation sampling method. A semi-structured interview form was used to collect
the data. Descriptive analysis method was used for data analysis.  As a result of the research; it was found
that the concept of values education was an important concept in the life of
mankind, that teachers used more posters, pictures, videos, drama, concrete
materials, and teachers thought that values were partially transformed into
behavior by students. It was concluded that families should be a role model in
the values education process and that a large majority of teachers think that
don’t change was made in 2017 about values education in the curriculum. It was
also concluded that the teachers stated that adults did not exhibit exemplary
behaviors in this process. In addition, in the recommendations of the teachers
about the values that can be done in the process of education in the classroom
and extra-class activities should be given more emphasis on the activities
stated.

Keywords

primary school teacher, teacher views, values education

References

• Acar Başeğmez, D. ve Er, K. O. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının değer öğretimine ilişkin görüşleri. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(33), 1-34.
• Acun, İ., Yücel, C., Önder, A. ve Tarman, B. (2013). Değerler: Kim ne kadar değer veriyor?. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 191-206
• Akbaş, O. (2004). Türk milli eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının (değerlerinin) ilköğretim II. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Akpınar, B. ve Özdaş, F. (2013). İlköğretimde değerler eğitimine ilişkin öğretmen görüşleri: nitel bir analiz. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2), 105-113.
• Aktepe, V. (2014). Ailede değerler eğitimi ve program ihtiyacı. Turan, R., Ulusoy, K. (Ed.), Farklı Yönleriyle Değerler Eğitimi içinde (77-94). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Arslan, Z. Ş. ve Yaşar, F. T. (2007). Yükselen değer kavramı üzerine eleştirel bir yaklaşım. Değerler Eğitimi Merkezi Dergisi, 1(1), 8-11.
• Aydın, Z.M. ve Akyol Gürler, Ş. (2013). Okulda değerler eğitimi: Yöntemler-etkinlikler-kaynaklar. Ankara: Nobel Yayınları.
• Baydar, P. (2009). İlköğretim beşinci sınıf sosyal bilgiler programında belirlenen değerlerin kazanım düzeyleri ve bu süreçte yaşanılan sorunların değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Berkant, H. G., Efendioğlu, A. ve Sürmeli, Z. (2014). Değerler eğitimine yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(5), 427-440.
• Bolay, S. H. (2007). Değerlerimiz ve günlük hayat. Değerler Eğitimi Merkezi Dergisi, 1(1), 12-19.
• Çelikkaya, T., Filoğlu, S. ve Ökdem N. S. (2013). Sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi uygulamalarının öğretmenler tarafından uygulanma düzeyleri. Journal of Social Studies Education Research, 4(1), 121-147.
• Çelikkaya, T. ve Kürümlüoğlu, M. (2017). Veliler, öğrenciler ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin programdaki değerlere ilişkin değer hiyerarşileri, gerekçeleri ve önerileri. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(8), 243-264.
• Çelikkaya, T. ve Yılmaz, T. (2017). Değerler eğitimine ilişkin öğretmen, öğrenci ve velilerin karşılıklı beklentileri. Rese-archer: Social Science Studies, 5(9), 395-416.
• Çengelci, T. (2010). İlköğretim beşinci sosyal bilgiler dersinde değerler eğitiminin gerçekleştirilmesine ilişkin bir durum çalışması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Çengelci, T., Hancı, B. ve Karaduman, H. (2013). Okul ortamında değerler eğitimi konusunda öğretmen ve öğrenci görüşleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 33- 56.
• Doktaş Yeşiltaş, P. ve Mentiş Taş, A. (2016). Okul müdürlerinin değer ve değer kazanımına ilişkin görüşleri, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 1125-1146.
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayınları.
• Elbir, B. ve Bağcı, C. (2013). Değerler eğitimi üzerine yapılmış lisansüstü düzeyindeki çalışmaların değerlendirilmesi. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(1), 1321-1333.
• Erkuş, A. (2017). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. 5. baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Erkuş, S. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programındaki değerler eğitimine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Gudmundsdottir, S. (1990). Values in pedagogical content knowledge. Journal of Teacher Education, 41(3), 44–52.
• Güngör, E. (1998). Değerler psikolojisi üzerinde araştırmalar. 2.Baskı. İstanbul: Ötüken Yayıncılık.
• Gür, Ç., Koçak, N., Şirin, N., Şafak, M. ve Demircan, A. (2015). İlköğretim öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin görüşleri ve karşılaştıkları güçlüklerin incelenmesi: Ankara örneği. Asya Öğretim Dergisi, 3(1), 78-91.
• Gürhan, E. ve Çiftçi, S. (2017). İlkokullarda uygulanan değerler eğitimi uygulamalarının yönetici ve sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi (Konya-Selçuklu örneği). Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(13), 230-246.
• Hökelekli, H. (2013). Ailede, okulda, toplumda değerler psikolojisi ve eğitimi. 2. Baskı. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Hökelekli, H. ve Gündüz, T. (2007). Üstün yetenekli çocukların değer yönelimleri ve eğitimleri. R. Kaymakcan. vd. (Ed.), Değerler ve Eğitimi içinde (371-396). İstanbul: Dem Yayınları.
• Kızılçelik, S. ve Erjem, Y. (1992). Açıklamalı sosyoloji terimler sözlüğü. Konya: Günay Ofset.
• Kurtdede Fidan, N. (2009). Öğretmen adaylarının değer öğretimine ilişkin görüşleri. Kuramsal Eğitim Bilim, 2 (2), 1-18.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 6-7.sınıflar öğretim programı ve kılavuzu (Taslak Basım). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Merter, F. ve Bozkurt, E. (2014). Sınıf öğretmenliği bölümü öğrencilerinin değerler eğitimine ilişkin görüşleri. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(5), 441-451.
• Ogelman, G. H. ve Erten Sarıkaya, H. (2015). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin değerler eğitimi konusundaki görüşleri: Denizli ili örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (29), 81-100.
• Özdemir, K. (2017). Tarih dersi öğretim programının değerler eğitimi açısından incelenmesi. International Journal Of Education Technology and Scientific Researches, (4), 240-257.
• Sağlam, A. (2016). Değerler eğitiminin öğrenci davranışlarına etkisinin veli görüşlerine göre incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, (3), 723-742.
• Sağlam, Ö. E. ve Genç, S. Z. (2015). İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler programındaki değerlerin kazandırılması sürecinde karşılaşılan güçlüklerin değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 106-118.
• Sapsağlam, Ö. (2016). Okul öncesi eğitim programlarında yer alan hedeflerin değerler açısından incelenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(9), 683-700.
• Schaefer, M.P. (2012). Determining methods for teaching character education in elementary schools. Unpublished PhD Thesis. Northcentral University, Arizona.
• Şahin, T. ve Katılmış, A.(2016) Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının değerler eğitimi öz yeterlilikleri. Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi (ALEG), 2(1), 1-16.
• Tillman, D. (2000). Living values activities for young adults. Deerfield Beach-Florida: Health Communications İnc.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB] (2017). Müfredatta yenileme ve değişiklik çalışmalarımız üzerine. 18 Temmuz 2017, Ankara.
• Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2014). Değerler eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Uzun, M. ve Köse, A. (2017). Okul öncesi eğitimde değerler eğitiminin uygulanmasına yönelik öğretmen görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (23), 305-338.
• Varol, Ç. (2013). Sosyal bilgiler derslerindeki değerler eğitimi uygulamalarına ilişkin öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yalar, T. (2010). İlköğretim sosyal bilgiler programında değerler eğitiminin mevcut durumunun belirlenmesi ve öğretmenlere yönelik bir program modülü geliştirme. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yazar, T. (2012). Öğretmen adaylarının değerler hakkındaki görüşleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2 (1), 61-68.
• Yazıcı, K. (2006). Değerler eğitimine genel bir bakış. Türklük Bilimi Araştırmaları, 19, 499-522.
• Yeşil, R. ve Aydın, D. (2007). Demokratik değerlerin eğitiminde yöntem ve zamanlama. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, (2), 65-84.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 10. baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yiğittir, S. (2010). İlköğretim öğrenci velilerinin okullarda kazandırılmasını arzuladığı değerler. Değerler Eğitimi Dergisi. 8(19), 207-223.