Balıkesir İlinde Kadın Girişimciliği: Bölgedeki Kalkınma Politikaları Açısından Bir Değerlendirme

Year 2025, Volume: 18 Issue: Uluslararası Girişimcilik Sosyal Bilimler Kongresi Özel Sayısı, 146 - 170, 30.10.2025

Gülaçtı Şen , Oya Hansu Çolak

Abstract

Bu çalışma; Balıkesir ilinde kadın girişimciliğini desteklemek amacıyla Balıkesir'de faaliyet gösteren belediye, kalkınma ajansı, üniversite, ticaret odası, kooperatifler ve kadın dernekleri gibi kuruluşların yürüttükleri çalışmaların incelenmesini amaçlamaktadır. Çünkü, stratejik olarak bir bölgedeki kadın girişimciliğinin gelişimi, bölgesel ekonomiye dinamizm kazandırmak ve yerel kalkınmayı sürdürülebilir kılmak açısından stratejik öneme sahiptir. Bu doğrultuda, çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum deseninden faydalanılmaktadır. Veri toplama yöntemi olarak nitel araştırmalarda ikincil kaynaklardan olan doküman incelemesinden yararlanılmaktadır. İlk olarak Balıkesir ilinde kadın girişimciliği ele alınmakta, sonrasında bölgedeki kalkınma politikalarını yürüten tüm kuruluşların kadın girişimciliğine yönelik faaliyetleri ortaya konulmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre, Balıkesir’de kadın girişimciliği için çeşitli destek programları, eğitim faaliyetleri ve kooperatifçilik girişimlerinin mevcut olduğu, ancak bu faaliyetlerin kurumsal eş güdüm eksikliği nedeniyle sınırlı etki yarattığı görülmektedir. Balıkesir, yüzölçümü ile Türkiye’nin en büyük illeri arasındadır. Coğrafi konumu başta olmak üzere, doğal güzellikleri, tarihî ve kültürel zenginlikleri ile turizm, tarım, sağlık, eğitim, ulaşım ve lojistik sektörlerinde önemli illerden biridir. Bölgedeki kadın girişimciliği faaliyetlerinin artırılmasının, yerel ürünlerin markalaşması ve pazara açılması başta olmak üzere; üretimi artırmak, bölgesel istihdamı desteklemek ve yerel ekonomilere dinamizm kazandırmak açısından önemli olabileceği ön görülmektedir.

Keywords

Bölgesel Kalkınma Politikaları , Yerel Kalkınma , Girişimcilik Ekosistemi , Kırsal Kadın Girişimciliği , Kadın İstihdamı

Women Entrepreneurship in Balıkesir Province: An Assesstment in Terms of Development Policies in the Region

Abstract

This study examines the activities of organization such as municipalities, development agencies, universities, chambers of commerce, cooperatives, and women's associations operating in Balıkesir province to support women's entrepreneurship. Strategically, the development of women's entrepreneurship in a region holds critical importance, as it can enhance the regional economic dynamism and contribute to sustainable local development. Accordingly, the study employs a qualitative research method, specifically the case study design. As a data collection method, document analysis is utilized, drawing on secondary sources commonly used in qualitative research. First, women's entrepreneurship in Balıkesir is examined, followed by a comprehensive analysis of all the activities carried out by all organizations implementing regional development policies that target women entrepreneurs. The research findings reveals that various support programs, training activities, and cooperative-based projects exist to promote women entrepreneurs in Balıkesir. However, these initiatives have had limited impact due to a lack of institutional coordination. Balıkesir is among Turkey's largest provinces in terms of surface area. Its geographical location, along with its natural beauty, historical and cultural riches make it an important province in sectors such as tourism, agriculture, healthcare, education, transportation, and logistics. Increasing women's entrepreneurial activities in the region is anticipated to be crucial for enhancing enhancing production, supporting regional employment, boosting the branding and market access of local products, and providing greater dynamism to the local economy.

Keywords

Regional Development Policies , Local Development , Entrepreneurship Ecosystem , Rural Women , Women

References

• Aggarwal, M., & Johal, R. K. (2021). Rural women entrepreneurship: a systematic literature review and beyond. World Journal of Science, Technology and Sustainable Development, 18(4), 373-392.
• Ahl, H. (2006). Why research on women entrepreneurs needs new directions. Entrepreneurship Theory and Practice, 30(5), 595-621.
• Ahmad, N. A., Rasul, M. S., Othman, N., & Jalaludin, N. A. (2022). Generating entrepreneurial ideas for business development. Sustainability, 14(9), 4905.
• Akehurst, G., Simarro, E., & Mas‐Tur, A. (2012). Women entrepreneurship in small service firms: motivations, barriers and performance. The Service Industries Journal, 32(15), 2489-2505.
• Akpınar, R. (2013). Türkiye’de değişen bölgesel kalkınma politikaları. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 4(6), 29-46.
• Altinay, L., Vatankhah, S., De Vita, G., & Arici, H. E. (2026). Could AI technologies be harnessed to break down barriers to inclusivity for women entrepreneurship in tourism?. Tourism Management, 112, 105285.
• Balcı, A. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Pegem Akademi.
• Balıkesir Büyükşehir Belediyesi (2025b). Balıkesir’de Kadın Emeği Yeni Fikirlerle İşe Dönüşüyor. https://balikesir.bel.tr/haberler/balikesirde-kadin-emegi-yeni-fikirlerle-ise-donusuyor#:~:text=Bal%C4%B1kesir%20B%C3%BCy%C3%BCk%C5%9Fehir%20Belediye%20Ba%C5%9Fkan%C4%B1%20Ahmet,ticaret%20gibi%20e%C4%9Fitimlerle%20donan%C4%B1mlar%C4%B1n%C4%B1%20art%C4%B1r%C4%B1yor.
• Balıkesir Büyükşehir Belediyesi (2025c). Kadın kooperatifleri buluştu. https://balikesir.bel.tr/haberler/kadin-kooperatifleri-bulustu- (Erişim Tarihi: 28.07.2025).
• Balıkesir Büyükşehir Belediyesi. (2025a). Üreten Emekçi Kadın 2025. https://balikesirkentkonseyi.org/haber/ureten-emekci-kadin-2025.html. (Erişim Tarihi: 20.07.2025).
• Balıkesir Gerçek Haber Ajansı (2025). Balıkesir'de kadın kooperatifiyle kurulan "Kaz Evi" üretimi Artıracak. https://www.balikesirgercek.com/haber/33940/balikesir-de-kadin-kooperatifiyle-kurulan-kaz-evi-uretimi-artiracak.html. (Erişim: 15.07.2025).
• Balıkesir Ticaret Odası. (2025). SOGEP Kadın kooperatifleri birlikte Daha güçlü Projesi Hayata Geçiyor. https://www.bato.org.tr/sogep-kadin-kooperatifleri-birlikte-daha-guclu-projesi-hayata-geciyor. (Erişim Tarihi: 20.07.2025).
• Balıkesir Üniversitesi (2025a). KOSGEB girişimcilik eğitimi ve turizm destekleri" Konulu Etkinlik Gerçekleştirildi. https://turizm.balikesir.edu.tr/haberler/kosgeb-girisimcilik-egitimi-ve-turizm-destekleri-konulu-etkinlik-gerceklestirildi-202503121340 (Erişim Tarihi: 25.07.2025).
• Balıkesir Üniversitesi (2025c). Üniversite ve İş dünyası el ele: Balıkesir Üniversitesi ile BAİKAD Arasında Güç Birliği. https://balikesir.edu.tr/haberler/universite-ve-is-dunyasi-el-ele-balikesir-universitesi-ile-baikad-arasinda-guc-birligi-202506101520. (Erişim Tarihi: 28.07.2025).
• Balıkesir Üniversitesi. (2025b). BAÜN’de Uluslararası Eğitim Buluşması: Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknolojide Dijital Çağa Yön Veren Kongre. https://balikesir.edu.tr/haberler/haberlerbaunde-uluslararasi-egitim-bulusmasi-fen-matematik-girisimcilik-ve-teknolojide-dijital-caga-yon-veren-kongre-202505202021 (Erişim Tarihi: 20.07.2025).
• Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi. (2025). Üniversitemizde “0’dan 100’e Girişimcilik” Konulu Konferans Düzenleniyor. https://bandirmamyo.bandirma.edu.tr/tr/muhasebevevergiuygulamalari/d/Universitemizde-0dan-100e-Girisimcilik-Konulu-Konferans-Duzenleniyor-52141. (Erişim Tarihi: 15.07.2025).
• Bandırma Ticaret Odası (2025). Kadın girişimcilere dijital pazarlama eğitimi. https://www.bandirmaticaretodasi.org/tr/haberler/d/kadin-girisimcilere-dijital-pazarlama-egitimi-1281. (Erişim Tarihi: 20.07.2025).
• Bastian, B. L., Sidani, Y. M., & El Amine, Y. (2018). Women entrepreneurship in the Middle East and North Africa: A review of knowledge areas and research gaps. Gender in Management: An International Journal, 33(1), 14-29.
• Bosma, N., Hessels, J., Schutjens, V., Van Praag, M., & Verheul, I. (2012). Entrepreneurship and role models. Journal of economic psychology, 33(2), 410-424.
• Brush, C. G., De Bruin, A., & Welter, F. (2009). A gender‐aware framework for women's entrepreneurship. International Journal of Gender and entrepreneurship, 1(1), 8-24.
• Burhaniye Belediyesi (2025). Burhaniye'de 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü Etkinlikleri Başladı. https://www.burhaniye.bel.tr/Guncel/Haberler_Detay.aspx?ID=14306. (Erişim: 15.07.2025).
• Carter, N., Brush, C., Greene, P., Gatewood, E., & Hart, M. (2003). Women entrepreneurs who break through to equity financing: the influence of human, social and financial capital. Venture Capital: an international journal of entrepreneurial finance, 5(1), 1-28.
• Carter, S., & Rosa, P. (1998). Indigenous rural firms: farm enterprises in the UK. International Small Business Journal, 16(4), 15-27.
• Castillo, M. J., & Taherdoost, H. (2023). The impact of AI technologies on e-business. Encyclopedia, 3(1), 107-121.
• Cevher, E., & Öztürk, U. C. (2024). Üniversitelerin Ar & Ge ve teknolojik altyapı değerlendirmelerine yönelik bir araştırma. The Journal of Academic Social Science, 19(19), 106-127.
• Çetin, M., & Kara, M. (2008). Bir kalkınma aracı olarak ‘Organize Sanayi Bölgeleri’: Isparta Süleyman Demirel organize sanayi bölgesi üzerine bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (31), 49-68.
• DHA – Demirören Haber Ajansı (2024). Üreten kadınlar 'Çarşı 2025' te buluşacak. https://www.dha.com.tr/yerel-haberler/balikesir/ureten-kadinlar-carsi-2025-te-bulusacak-2550824. (Erişim Tarihi: 15.07.2025).
• Dornberger, R., Inglese, T., Korkut, S., & Zhong, V. J. (2018). Digitalization: yesterday, today and tomorrow. In Business Information Systems and Technology 4.0: New Trends in the Age of Digital Change (pp. 1-11). Cham: Springer International Publishing.
• Durusoy, Y. Y. (2017). Coğrafi işaretli gastronomik ürünlerin bölge halkı tarafından algılanması üzerine analitik bir araştırma: Kars kaşarı örneği. (Doktora Tezi), Haliç Üniversitesi, İstanbul.
• Elkafrawi, N., & Refai, D. (2022). Egyptian rural women entrepreneurs: Challenges, ambitions and opportunities. The International Journal of Entrepreneurship and Innovation, 23(3), 203-214.
• Erdek Haber (2025). Manyas’ta ‘Büyü-Yün’ Projesi Gelişiyor. https://yenierdekgazetesi.com/haber/manyasta_buyu-yun_projesi_gelisiyor-60807.html (Erişim Tarihi: 19.07.2025).
• Eryılmaz, B., & Tuncer, A. (2013). Avrupa Birliği uyum sürecinde bölgesel kalkınma politikaları: Bölgesel kalkınma ajansları ve Türkiye uygulaması. Akademik İncelemeler Dergisi, 8(1), 165-189.
• Fernhaber, S. A., Gilbert, B. A., & McDougall, P. P. (2008). International entrepreneurship and geographic location: an empirical examination of new venture internationalization. Journal of International Business Studies, 39(2), 267-290.
• Force & Brothers Development Accelerator (2024). Dünyada ve Türkiye’de kadın girişimciliği. https://www.forcebrothers.com/wp-content/uploads/2024/11/Du%CC%88nyada-ve-Tu%CC%88rkiyede-Kadin-Giris%CC%A7imcilig%CC%86i.pdf.
• Gafarov, Z. (2025). Balıkesir’de ‘Kadın Kooperatifleri Birlikte Daha Güçlü’ Projesi Hayata Geçiyor. https://www.habercigazetesi.net/guncel/balikesirde-kadin-kooperatifleri-birlikte-daha-guclu-projesi-hayata-geciyor.html. (Erişim Tarihi: 28.07.2025).
• GEM (2024). 2023/24 Women’s Entrepreneurship Report: Reshaping Economies and Communities. file:///C:/Users/Dell/Downloads/open.pdf.
• GMKA (2025b). Balıkesir’in Kadınları, GMKA ile Ekonomiye Değer Katacak. https://www.gmka.gov.tr/haber/balikesirin-kadinlari-gmka-ile-ekonomiye-deger-katacak. (Erişim Tarihi: 20.07.2025).
• GMKA (2025c). SOGEP Gücüyle Kadınlar Üretiyor, Yerel Ekonomi Canlanıyor. https://www.gmka.gov.tr/haber/sogep-gucuyle-kadinlar-uretiyor-yerel-ekonomi-canlaniyor (Erişim Tarihi: 19.07.2025).
• GMKA. (2025a). 2025 Yılı Teknik Destek Programları Ocak-Şubat Dönemi. https://www.gmka.gov.tr/duyuru/2025-yili-teknik-destek-programlari-ocak---subat-donemi-sonuclari. (Erişim Tarihi: 20.07.2025).
• Göküş, M., Özdemiray, S. M., & Göksel, Z. S. (2013). Bölgesel kalkınmada kadın girişimciliğinin önemi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (29), 87-97.
• Guerrero, M., Liñán, F., & Cáceres-Carrasco, F. R. (2021). The influence of ecosystems on the entrepreneurship process: a comparison across developed and developing economies. Small Business Economics, 57(4), 1733-1759.
• Güler, T., Şahnagil, S., & Güler, H. (2016). Kent kimliğinin oluşturulmasında kültürel unsurların önemi: Balıkesir üzerine bir inceleme. Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 12 (1): 86-104.
• Gürbüz, I. B., & Özkan, G. (2020). Integrated environmental impact and risk assessment in rural women entrepreneurs. Environmental Science and Pollution Research, 27, 23837-23848.
• Hashim O. R., Alexiou, C., & Tsaliki, P. (2011). The role of institutions in economic development: Evidence from 27 Sub‐Saharan African countries. International journal of social Economics, 39(1/2), 142-160.
• İncekara, A., & Savrul, B. (2011). Bölgesel kalkınma politikaları ve Türkiye açısından bir değerlendirme. Istanbul Journal of Sociological Studies, (44), 91-132.
• Jabeen, S., Haq, S., Jameel, A., Hussain, A., Asif, M., Hwang, J., & Jabeen, A. (2020). Impacts of rural women’s traditional economic activities on household economy: Changing economic contributions through empowered women in rural Pakistan. Sustainability, 12(7), 2731.
• Jennings, J. E., & Brush, C. G. (2013). Research on women entrepreneurs: challenges to (and from) the broader entrepreneurship literature?. Academy of Management Annals, 7(1), 663-715.
• Karaman, U., & Karasu, M. A. (2024). Kent Kültürünün Kentsel Girişimciliğe Etkileri. Econharran, 8(13), 21-32.
• Khan, F. R. (2014). Socio-economic factors influencing entrepreneurship development: An empirical study across the small and medium enterprises of Chennai, State of Tamil Nadu, India. International Journal of Students Research in Technology & Management, 2(03), 89-94.
• Makandwa, G., Makudza, F., & Muparangi, S. (2023). Augmenting family businesses in craft tourism through entrepreneurial skills development among southern Africa rural women. In Family businesses in tourism and hospitality: Innovative studies and approaches (pp. 15-31). Cham: Springer Nature Switzerland.
• Makhijani, H. B., Kumbhar, M. I., Mughal, S., & Talpur, U. (2015). Women entrepreneurship: Problems faced by rural women entrepreneurs in Sindh province of Pakistan. Journal of Basic & Applied Sciences, 11, 274-277.
• Manerkar, G. (2015). Women entrepreneurs in Goa: Issues and challenges. Indian Streams Research Journal, 4(12), 1-8.
• Özbey, Ö., & Bayraktar, B. (2023). Balıkesir’in ekonomik yapısı. Balıkesir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 21-42.
• Panda, S. (2018). Constraints faced by women entrepreneurs in developing countries: review and ranking. Gender in Management: An International Journal, 33(4), 315-331.
• Pereira, R., & Franco, M. (2023). University-firm cooperation and regional development: proposal of a model of analysis. Journal of the Knowledge Economy, 14(2), 676-690.
• Polat, E. (2017). Turizm ve coğrafi işaretleme: Balıkesir örneği. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 1(1), 17-31.
• Rudhumbu, N., Du Plessis, E. C., & Maphosa, C. (2020). Challenges and opportunities for women entrepreneurs in Botswana: revisiting the role of entrepreneurship education. Journal of International Education in Business, 13(2), 183-201.
• Sarıtaş, S. (2023). Coğrafi işaretleri açısından Balıkesir ili üzerine bir değerlendirme. Kültür Araştırmaları Dergisi, (19), 308-325.
• Saxena, S. (2012). Problems faced by rural entrepreneurs and remedies to solve it. Journal of Business and Management, 3(1), 23-29.
• Sayın, H. C., & Ergin, B. Z. (2018). Ekonomik kalkınma ve büyüme için bir fırsat olarak kadın girişimciler. GSI Journals Serie B: Advancements in Business and Economics, 1(1), 15-29.
• Sevinç, A., & Eren, T. (2016). Bölgesel kalkınma ve girişimcilik: Ahiler kalkınma ajansı örneği. Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 2(1), 1-22.
• Sevinç, H. (2011). Bölgesel kalkınma sorunsalı: Türkiye’de uygulanan bölgesel kalkınma politikaları. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, Cilt 6, Sayı 2.
• Skeja, A., Sadiku-Dushi, N., & Keskin, G. (2023). Altruism and female entrepreneurship: evidence from the Turkish community in Kosovo. Journal of Enterprising Communities: People and Places in the Global Economy, 17(6), 1275-1292.
• Söylemez, A. (2019). Balıkesir ili kuzeyinin kalkınmasında Güney Marmara Kalkınma Ajansı’nın rolü üzerine bir değerlendirme. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(1), 20-30.
• Sternberg, R. (2022). Entrepreneurship and geography—some thoughts about a complex relationship. The Annals of Regional Science, 69(3), 559-584.
• Sullivan, D. M., & Meek, W. R. (2012). Gender and entrepreneurship: a review and process model. Journal of Managerial Psychology, 27(5), 428-458.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2025). Coğrafi Konum, Fiziki Özellikler. Balıkesir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. https://balikesir.ktb.gov.tr/TR-65836/fiziki-ozellikler.html (Erişim Tarihi: 02.07.2025).
• Tarım ve Orman Bakanlığı (2024). Balıkesir Tarımsal Yatırım Rehberi. Tarım Reformu Genel Müdürlüğü Tarımsal Yatırımcı Danışma Ofisi. https://www.tarimorman.gov.tr/TRGM/TARYAT/Belgeler/Tar%C4%B1msal%20yat%C4%B1r%C4%B1m%20rehberi/Bal%C4%B1kesir%20Tar%C4%B1msal%20Yat%C4%B1r%C4%B1m%20Rehberi.pdf.
• Ulema, Ş., Karakaş, D., & Semint, S. (2024). Coğrafi işaretli pastacılık ve fırıncılık ürünleri: Marmara bölgesi örneği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 31(3), 573-596.
• Xavier, S. R., Ahmad, S. Z., Perumal, S., Nor, L. M., & Mohan, J. C. (2011). The transition from corporate Careers to business ownership: The case for women entrepreneurs in Malaysia. International Journal of Business Administration, 2(3), 148.
• Yadav, V., & Unni, J. (2016). Women entrepreneurship: research review and future directions. Journal of Global Entrepreneurship Research, 6, 1-18.
• Yalman, İ. N., & Gündoğdu, Ö. (2014). Kadın girişimciliği ve bölgesel kalkınma: TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat) bölgesinde uygulama. Girisimcilik ve Kalkinma Dergisi, 9(1).
• Yalman, İ. N., & Zorlutuna, Ş. (2021). KOSGEB Desteklerinin TR 72 Bölgesi’nde İhracat ve Bölgesel Kalkınma Üzerindeki Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12(29), 65-79.
• Yılmaz, G. Ö., & Gürol, N. K. (2012). Balıkesir ilinin kırsal turizm potansiyelinin değerlendirilmesi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2012(2), 23-32.