6 Şubat 2023 Depremi Bağlamında Yapı Müteahhitlerinin Liderlik Yaklaşımlarının Otantik Liderlik Perspektifinden Analizi

Year 2025, Volume: 18 Issue: Uluslararası Girişimcilik Sosyal Bilimler Kongresi Özel Sayısı, 245 - 261, 30.10.2025

Deniz Şahin Samaraz , Akif Tabak , Bülent Akkaya

Abstract

Bu çalışma, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremleri sonrasında bu depremler bağlamında, yapı müteahhitlerinin sergiledikleri liderlik yaklaşımlarını otantik liderlik kuramı çerçevesinde incelemektedir. Otantik liderlik kuramı içerisinde yer alan otantik liderliğin temel boyutları olan öz farkındalık, ilişkilerde şeffaflık, dengeli değerlendirme ve içselleştirilmiş ahlak anlayışı, kriz dönemlerinde ve sonrasında liderlik davranışlarının anlaşılması açısından önemli bir analitik çerçeve sunmaktadır. Araştırmada oluşan nitel veri, deprem sonrası binaları yıkılmayan müteahhitlerle gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Görüşmeler sonrası toplanan veriler, MAXQDA yazılımı kullanılarak sistematik bir şekilde kodlanmış ve tematik analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Analiz bulguları, otantik liderliğin ve boyutlarının özellikle güven inşası, etik karar alma süreçleri ve paydaşlarla etkin iletişim geliştirilmesi alanlarında belirleyici bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymuştur. Bu bulgular, kentleşme yapılanma, afet sonrası yönetimi ve sürdürülebilir olarak yeniden yapılanma süreçlerinde, otantik liderliğin ne kadar kritik katkılar sunabileceğini göstermektedir. Nitelikli ve otantik liderlik, kentlerin afetlere karşı dirençliliğinin artırılması, planlı ve etik temelli kentsel dönüşüm süreçlerinin belirlenmesi ve hayata geçirilmesi aynı zamanda uzun vadeli sosyal istikrarın sağlanması için de temel bir unsur olarak değerlendirilmektedir. Bu bağlamda, otantik liderlik yaklaşımı, afet sonrası yönetişimle birlikte kentsel gelişim stratejilerine de bütüncül ve sürdürülebilir katkılar sunmaktadır. Web of Science (www.webofknowledge.com) platformu veri tabanında “authentic leadership” ve “authenticity” anahtar kelimeleriyle yapılan arama sonucunda 2000-2020 yılları arasında PRISMA protokolüne dayalı filtreleme sonucunda, toplam 669 makale araştırma kapsamına dahil edilmiştir. Bu makalelerde kullanılan kelime kümeleri, müteahhitlerle yapılacak derinlemesine görüşmelerin çözümlenmesi aşamasında, Maxqda yazılımına aktarılacak verilerin kodlama sürecinde kategori oluşturma açısından temel bir referans noktası olarak kullanılmıştır. Araştırma bulguları, örneklemi oluşturan müteahhitlerin liderlik anlayışlarının otantik liderlik kuramının temel bileşenleriyle anlamlı ve güçlü bir biçimde örtüştüğünü göstermektedir. Katılımcıların dürüstlük, tutarlılık, etik davranış, fikir açıklığı ve sözünde durma gibi değerlere verdiği önem; güvene dayalı ilişkiler kurma ve sürdürme çabaları ve etik ikilemler karşısında sergiledikleri içsel tutarlılık, otantik liderliğin boyutlarının sahadaki yansımalarını göstermektedir.

Keywords

Afet , Afet Sonrası Yeniden İnşa , Deprem Yönetimi , Otantik Liderlik , Yapı Müteahhit

An Analysis of Construction Contractors' Leadership Approaches from the Perspective of Authentic Leadership in the Context of the February 6, 2023 Earthquake

Abstract

This study investigates the leadership approaches of construction contractors in the aftermath of the February 6, 2023 Kahramanmaraş earthquakes through the theoretical lens of authentic leadership. Drawing upon the fundamental dimensions of authentic leadership—self-awareness, relational transparency, balanced processing, and internalized moral perspective—this research provides a comprehensive analytical framework to understand leadership behaviors during and after crisis conditions. A qualitative research design was employed, and data were obtained through semi-structured interviews with contractors actively engaged in post-earthquake reconstruction activities. The collected data were systematically coded and analyzed using MAXQDA software in conjunction with thematic analysis to ensure methodological rigor and enhance the credibility of the findings. Analysis findings revealed that authentic leadership and its dimensions have a decisive impact, especially in the areas of trust building, ethical decision-making processes and the development of effective communication with stakeholders. These findings show how critical contributions authentic leadership can make in the processes of urbanization, post-disaster management and sustainable reconstruction. Qualified and authentic leadership is considered a fundamental element for increasing the resilience of cities against disasters, determining and implementing planned and ethically based urban transformation processes, and ensuring long-term social stability.I n this context, the authentic leadership approach offers holistic and sustainable contributions to urban development strategies as well as post-disaster governance. As a result of the search with the keywords "authentic leadership" and "authenticity" in the Web of Science (www.webofknowledge.com) platform database, a total of 669 articles were included in the scope of the research as a result of filtering based on the PRISMA protocol between 2000 and 2020. The word clusters used in these articles were used as a basic reference point in terms of creating categories during the coding process of the data to be transferred to Maxqda software, during the analysis of in-depth interviews with contractors. Research findings show that the leadership understanding of the contractors that make up the sample overlaps significantly and strongly with the basic components of authentic leadership theory. The importance that participants attach to values such as honesty, consistency, ethical behavior, openness of mind and keeping one's word; their efforts to establish and maintain trust-based relationships and their internal consistency in the face of ethical dilemmas show the reflections of the dimensions of authentic leadership in the field.

Keywords

Authentic Leadership , Construction Contractor , Disaster , Earthquake Management , Post-Disaster Reconstruction

References

• Arslan, E. (2022). Nitel Araştirmalarda Geçerlilik ve Güvenilirlik. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (51), 395-407.
• Artsın, M. (2020). Bir Metin Madenciliği Uygulaması: Vosvıewer. Eskişehir Teknik Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi B-Teorik Bilimler, 8(2), 344-354.
• Avolio, B. J. (1994). The natural: Some antecedents to transformational leadership. International Journal of Public Administration, 17(9), 1559-1581.
• Avolio, B. J. ve Gardner, W. L. (2005). Authentic leadership development: Getting to the root of positive forms of leadership. The Leadership Quarterly, 16(3), 315–338. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2005.03.001
• Connock, S. ve Johns T. (1995), Ethical leadership, Institute of Personnel and Development, London
• Coşar, S., Tabak, A., & Polat, M. (2012). Otantik liderlik. Liderlikte Güncel Yaklaşımlar ve Uygulamada Kullanılabilecek Ölçekler, 193-226.
• Gardner, W. L., Avolio, B. J., Luthans, F., May, D. R., & Walumbwa, F. (2005). “Can you see the real me?” A self-based model of authentic leader and follower development. The leadership quarterly, 16(3), 343-372.
• George, B. (2003). Leadership is authenticity, not style. Authentic leadership: Rediscovering the secrets to creating latting value, 18-25.
• Ilies, R., Morgeson, F. P., & Nahrgang, J. D. (2005). Authentic leadership and eudaemonic well-being: Understanding leader–follower outcomes. The Leadership Quarterly, 16(3), 373–394. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2005.03.002
• Kelly, L. (2023). Authentic leadership: Roots of the construct. In Mindfulness for authentic leadership: Theory and cases (pp. 17-52). Cham: Springer International Publishing.
• Kernis, M. H. (2003). Toward a conceptualization of optimal self-esteem. Psychological inquiry, 14(1), 1-26.
• Klenke, K. (2002). Researching leadership: A case study approach. Sage Publications.
• Klenke, K. (2007). Authentic leadership: A self, context, and leadership development perspective. Journal of Leadership & Organizational Studies, 13(1), 1–14. https://doi.org/10.1177/10717919070130010201
• Luthans, F. (2002). The need for and meaning of positive organizational behavior. Journal of Organizational Behavior, 23(6), 695–706.
• Luthans, F., & Avolio, B. J. (2003). Authentic leadership development. Positive organizational scholarship, 241(258), 1-26.
• Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., Altman, D. G., & The Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses (PRISMA) Group. (2009). Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: The PRISMA statement. PLoS Med, 6(7), e1000097. https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1000097
• Pıccolo R.F., Greenbaum R., Denhartog D.N. ve Folger R. (2010), “The relationship between ethical leadership and core job characteristics”, Journal of Organizational Behavior, 31, ss.259-278
• Rome,B.K.,&Rome,S.C.(1967).Humanisticresearchonlargesocialorganizations.InJ.F.T.Bugental(Ed.),Challengesofhumanisticpsychology(pp.181–193). NewYork:McGraw-Hill.
• Seeman, M. (1960). Social status and leadership: The case of the school executive. Columbus7 Ohio State University Press.
• Shamir, B. ve Eilam, G. (2005). What’s your story? A life-stories approach to authentic leadership development. The Leadership Quarterly, 16(3), 395-417.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB). (2023). Deprem sonrası yapılan teknik raporlar ve yıkımın sebepleri. Strateji ve Bütçe Başkanlığı.
• Tabak, A., Sığrı, Ü., Arlı, Ö., & Coşar, S. (2010). Otantik liderlik ölçeğinin uyarlama çalışması. 18. Yönetim ve Organizasyon Kongresi Kongre Bildiriler Kitabı, 20-22.
• Tabak, A., Polat, M., Coşar, S., & Türköz, T. (2012). Otantik liderlik ölçeği: güvenirlik ve geçerlik çalışması. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 14(4), 89-106.
• Walumbwa, F. O., Avolio, B. J., Gardner, W. L., Wernsing, T. S., & Peterson, S. J. (2008). Authentic leadership: Development and validation of a theory-based measure. Journal of Management, 34(1),
• Walumbwa, F. O., Mayer, D. M., Wang, P., Wang, H., Workman, K., & Christensen, A. L. (2011). Linking ethical leadership to employee performance: The roles of leader–member exchange, self-efficacy, and organizational identification. Organizational behavior and human decision processes, 115(2), 204-213.