A Study on the Effects of Interdisciplinary Art Practices on Urban

Year 2025, Volume: 18 Issue: Uluslararası Girişimcilik Sosyal Bilimler Kongresi Özel Sayısı, 298 - 322, 30.10.2025

Asuman Özdemir

Abstract

Today, technological developments directly influence cultural structures; this situation creates both positive and transformative effects on traditional arts. Puppetry, an important component of cultural heritage, has also been affected by this process of change; it has transcended its ritual, entertainment, and educational functions to become an interdisciplinary field of expression that intersects with contemporary art practices. Puppetry is not merely a historical element but is being repositioned as a dynamic art form that brings together individual creativity, collective memory, and social interaction in contemporary urban life. This research aims to reveal how puppetry contributes to urban culture through interdisciplinary applications. The study was conducted using qualitative research methods, adopting a case study approach. In addition to puppet festivals, workshops, and art education projects held in Istanbul, Ankara, Izmir, and Bursa in Turkey, the “A Piece of Paper, A World of Puppets” event held in Adıyaman, the puppet workshops for children organized by the Nilüfer Municipality in Bursa, and the “My Puppet Friends” Twinning Project were also examined. Internationally, examples such as Little Amal, Bread and Puppet Theater, and Festival Mondial des Théâtres de Marionnettes were evaluated. Data was collected through document review, non-participant observation, and visual material analysis, and was evaluated thematically. Data was collected through document review, non-participant observation, and visual material analysis methods and evaluated thematically. The findings show that puppetry has an impact on contemporary urban culture in four main areas: cultural continuity and urban memory, interdisciplinary aesthetic experience, interaction with public space, and educational function. The results show that puppetry encourages experimental methods in art education processes, strengthens social participation, and contributes to the continuity of urban memory. In conclusion, puppetry is not merely a cultural heritage that needs to be preserved; it is a unique field of research with transformative potential in the relationships between art education, urban culture, and public art. In this respect, the study highlights the role puppetry plays in cultural production, creative learning, and artistic interaction processes in contemporary urban life and suggests new avenues for future research.

Keywords

Puppet , City , Culture , Interdisciplinary , Art

Sanatta Disiplinlerarası Uygulamaların Kent Kültürüne Etkileri Üzerine Bir Değerlendirme

Abstract

Günümüzde teknolojik gelişmeler kültürel yapıları doğrudan etkilemekte; bu durum, geleneksel sanatlar üzerinde hem olumlu hem de dönüştürücü etkiler yaratmaktadır. Kültürel mirasın önemli bir bileşeni olan kukla sanatı da bu değişim sürecinden etkilenmiş; ritüel, eğlence ve öğretici işlevlerinin ötesine geçerek çağdaş sanat pratikleriyle kesişen disiplinler arası bir ifade alanına dönüşmüştür. Kukla, yalnızca tarihsel bir öge değil, çağdaş kent yaşamında bireysel yaratıcılığı, kolektif belleği ve toplumsal etkileşimi bir araya getiren dinamik bir sanat biçimi olarak yeniden konumlanmaktadır. Bu araştırma, kukla sanatının disiplinler arası uygulamalar yoluyla kent kültürüne nasıl katkı sunduğunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışma nitel araştırma yöntemiyle yürütülmüş, durum çalışması yaklaşımı benimsenmiştir. Türkiye’de İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa’da gerçekleştirilen kukla festivalleri, atölye çalışmaları ve sanat eğitimi projelerinin yanı sıra; Adıyaman’da düzenlenen “Bir Tutam Kâğıt Bir Dünya Kukla” etkinliği, Bursa Nilüfer Belediyesi’nin çocuklara yönelik kukla atölyeleri ve “Kukla Arkadaşlarım” Twinning Projesi de incelenmiştir. Uluslararası ölçekte ise Little Amal, Bread and Puppet Theater ve Festival Mondial des Théâtres de Marionnettes örnekleri değerlendirilmiştir. Veriler belge incelemesi, katılımcı olmayan gözlem ve görsel materyal analizi yöntemleriyle toplanmış ve tematik olarak değerlendirilmiştir. Bulgular, kukla sanatının çağdaş kent kültüründe dört ana düzlemde etkili olduğunu göstermektedir: kültürel süreklilik ve kent belleği, disiplinler arası estetik deneyim, kamusal alanla etkileşim ve eğitsel işlev. Sonuçlar, kukla sanatının sanat eğitimi süreçlerinde deneysel yöntemleri teşvik ettiğini, toplumsal katılımı güçlendirdiğini ve kent belleğinin sürekliliğine katkı sağladığını göstermektedir. Sonuç olarak, kukla sanatı yalnızca korunması gereken bir kültürel miras değil; sanat eğitimi, kent kültürü ve kamusal sanat ilişkilerinde dönüştürücü bir potansiyele sahip özgün bir araştırma alanıdır. Bu yönüyle çalışma, kukla sanatının çağdaş kent yaşamında kültürel üretim, yaratıcı öğrenme ve sanatsal etkileşim süreçlerinde üstlendiği işlevi görünür kılmakta ve gelecekteki araştırmalar için yeni açılımlar önermektedir.

Keywords

Kukla , Kent , Kültür , Disiplinlerarası , Sanat

Ethical Statement

Bu çalışma için etik kurul iznine gerek yoktur. Buna ilişkin ıslak imzalı onam formu, makale süreç dosyasına eklenmiştir.

Supporting Institution

Finansal destek bulunmamaktadır.

Thanks

Teşekkür edilecek kişi veya kurum bulunmamaktadır.

References

• Adıyaman MEM. (2023). Bir Tutam Kâğıt Bir Dünya Kukla Sergisi Açıldı. Erişim Adresi: https://adiyaman.meb.gov.tr/www/bir-tutam-kgit-bir-dunya-kukla-sergisi-acildi/icerik/3718 (Erişim Tarihi:20.10.2025)
• Akbaş, A. (2024). Henri Lefebvre’in Sosyolojisi: Gündelik Hayatın Eleştirisi. Habitus Toplumbilim Dergisi, 5(5), 73-94. https://dergipark.org.tr/tr/pub/habitus/article/1434618 (Erişim Tarihi: 4.5.2025)
• Akm İstanbul. (T.Y.). Masallarla Kukla Atölyesi. Erişim Adresi: Https://Akmistanbul.Gov.Tr/Tr/Arsiv/Masallarla-Kukla-Atolyesi (Erişim Tarihi: 7.4.2024)
• Atakan, N. (2008). Sanatta Alternatif Arayışlar. İstanbul: Karakalem Yayınları.
• Baydemir, H. (2011). Özbek Koğırçak (Kukla) Tiyatrosu [Uzbek Puppet Theatre]. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(16), 33–44. https://www.sosyalarastirmalar.com/articles/uzbek-puppet-theatre.pdf (Erişim Tarihi: 20.7.2025)
• Bilim Şenliği. (2022). Kukla Arkadaşlarım Etwinning Projesi. Https://Www.Bilimsenligi.Com/Kukla-Arkadaslarim-Etwinning-Projesi-2.Html
• Adıyaman Nene Hatun Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi. (2023, Eylül 5). Bir tutam kağıt: 1. Dünya kukla sanat sergimiz. https://adiyamannenehatun.meb.k12.tr/icerikler/bir-tutam-kagit-1-dunya-kukla-sanat-sergimiz_16335054.html
• Black Mountain College Museum + Arts Center. (n.d.). North Carolina. https://www.blackmountaincollege.org/history/
• Bigumigu (2023). Bread and Puppet Theater, Kukla, 17. İstanbul Bianeli, İstanbul. Erişim Adresi: https://bigumigu.com/haber/istanbul-sokaklari-dev-kuklalara-sahne-olacak/
• Bursa Büyükşehir Belediyesi. (2023). 20. Uluslararası Bursa Karagöz Kukla Ve Gölge Oyunları Festivali. Erişim Adresi: Https://Www.Bkstv.Org.Tr/Tr/Festival/20-Uluslararasi-Bursa-Karagoz-Kukla-Ve-Golge-Oyunlari-Festivali-21
• Karabük Üniversitesi Medya Merkezi. (2023). Çocukça Kukla Atölyesi. (2023).Çalıştay, Safranbolu. Erişim Adresi: https://kbumedya.karabuk.edu.tr/kbunun-canli-kuklalari-izleyenlerden-begeni-topladi/#!
• Çorlu Bilsem. (2025). Ekolojik Kukla Atölyesi – Eğitimin Yıldızları Projesi. Erişim Adresi: Https://Corlubilsem.Meb.K12.Tr/İcerikler/Ekolojik-Kukla-Atolyesi-İle-Egitimin-Yildizlari-Projesi_15895843.Html
• De Certeau, M. (1984). The Practice Of Everyday Life (S. Rendall, Trans.). University Of California Press. Https://Monoskop.Org/İmages/2/2a/De_Certeau_Michel_The_Practice_Of_Everyday_Life.Pdf (Erişim Tarihi: 12.8.2025)
• Dokuzlar, B. K. (2018). Kamusal Alanda Tipografik Yaklaşımlar. International Journal Of Social And Humanities Sciences Research (Jshsr), 5(25), 2346-2358. https://jshsr.org/index.php/pub/article/view/2137 (Erişim Tarihi: 23.7.2025)
• Kaprow, A. (1959). 18 Happening in 6 Parts [Performans]. New York. https://www.moma.org/collection/works/associatedworks/173008
• Cocksedge, P. (2011). Elektrolüminesans Yerleştirme, Lyon/France. https://www.paulcocksedgestudio.com/bourrasque-lyon
• Erzen, Jale N. (2015), “Üç Habitus Yeryüzü, Kent, Yapı”, Yapı Kredi Yayınları: İstanbul, 1. Baskı.
• Frank, R. (1988). Interdisciplinary': The First Half Century. Issues İn İnterdisciplinary Studies. https://interdisciplinarystudies.org/wp-content/issues/vol6_1988/06_Vol_6_pp_139-151_Frank.pdf (Erişim Tarihi: 12.8.2025)
• Banksy. (2021). Girl Without Balloon, Sotheby’s müzayede salonu, Londra. https://www.artnewspaper.com.tr/2024/01/26/banksynin-parcalanmis-balonlu-kiz-eseri-yeniden-adlandirildi-ve-tarihlendirildi
• Harvey, D. (2012). Memory, That Powerful Political Force. In Space And The Memories Of Violence: Landscapes Of Erasure, Disappearance And Exception (Pp. 244-253). London: Palgrave Macmillan Uk. https://www.academia.edu/7081102/Space_and_the_Memories_of_Violence_Landscapes_of_Erasure_Disappearance_and_Exception_Edited_by_Estela_Schindel_and_Pamela_Colombo (Erişim Tarihi: 12.8.2025)
• Mann S. (2006). Hydraulophone, Ontario Bilim Merkezi, Toronto. https://watershapes.com/fluid-melodies-an-interview-with-steve-mann/
• İKÜ. (T.Y.). Kukla Sanatı Dersi. Erişim Adresi: Https://Akademikpaket.İku.Edu.Tr/Tr/Ects_Bolum.Php?M=1&P=19&F=0&R=0&Ders_İd=6752&Ects=Ders_Detay (Erişim Tarihi: 20.5.2025)
• Rene, J. (2013). İnside Out Project, London.
• https://www.insideoutproject.net/en/photobooth (Erişim Tarihi: 3.7.2025)
• Rene, J. (2024). İnside Out Project, Paris.
• https://www.sortiraparis.com/en/news/in-paris/articles/320185-jr-a-monumental-participatory-work-created-on-the-forecourt-of-the-hotel-de-ville-in-paris?utm_source=chatgpt.com
• İstanbul Kukla Festivali. (2024). Uluslararası İstanbul Kukla Festivali. Erişim Adresi: Https://Www.İstanbulkuklafestivali.Com/ (Erişim Tarihi: 20.5.2025)
• Karadal, M. Ş. (2018). Resimde tematik olarak Orta Anadolu yorumu (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Resim Ana Sanat Dalı.
• Karagöz-Hacivat figürleri, Bursa Karagöz Müzesi, Bursa. Erişim Adresi: https://www.bursamuze.com/karagoz-muzesi (Erişim Tarihi: 10.5.2025)
• Kent Yaşam. (2017). Kukla Ve Vizör: Biliyorsun Senin Arkadaşın Olabilirim. Erişim Adresi: Https://Www.Kentyasam.Com.Tr/2017/03/03/Kukla-Ve-Vizor-Biliyorsun-Senin-Arkadasin-Olabilirim/64926
• Lefebvre, H. (1991). The Production Of Space (D. Nicholson-Smith, Trans.). Blackwell. Erişim Adresi: https://transnationaleverydaylife.wordpress.com/wp-content/uploads/2011/09/henri-lefebvre-the-production-of-space.pdf (Erişim Tarihi: 27.7.2025)
• The Walk Productions. (2021). Little Amal(Kukla). Brooklyn Köprüsü, New York. https://indypendent.org/2022/09/little-amal-comes-to-nyc/ (Erşim Tarihi: 17.6.2025)
• The Walk Productions. (2021). Little Amal İn New York City (Kukla). New York. Erişim Adresi: https://newyorktheater.me/2022/09/14/watch-little-amal-arrive-in-new-york-city/
• Merrifield, A. (2002). Henri Lefebvre: A Socialist İn Space. In Thinking Space (Pp. 167-182). Routledge.
• Moran, J. (2010). Interdisciplinarity. Routledge,
• Mumford, L. (1937). What İs A City? Architectural Record, 82(11), 183–191.
• Nefes. (2023). Beden Kuklası Performansı, Safranbolu. www.brtv.com.tr/cocukca-kukla-atolyesi-kbude-yapildi/
• Nilüfer Belediyesi. (2022). Kukla Atölyesinde Kendi Oyuncaklarını Yaptılar. Erişim Adresi: Https://Www.Nilufer.Bel.Tr/Haber/Kukla-Atolyesi-Nde-Kendi-Oyuncaklarini-Yaptilar
• Beuys, J. H. (1982). Oaks, New York. https://www.awatrees.com/2019/12/06/joseph-beuys-the-art-of-arboriculture/
• Özdemir, A., & Çavdur, P. Ç. (2023). Kültürel Başkentlerden Uzak Olan Eğitim Kurumlarındaki Sanat Eğitiminin Sürdürülebilirliği. In 5. Uluslararası Sanat Ve Tasarım Eğitimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı (S. 853). Başkent Üniversitesi Güzel Sanatlar, Tasarım Ve Mimarlık Fakültesi. Erişim Adresi: https://sanattasarim2023baskent.wordpress.com/wp-content/uploads/2023/08/baskent_gstmf_5_sempozyum-kitabi_2023_lr.pdf (Erişim Tarihi: 12.3.2024)
• Sennett, R. (2006, November). The open city. Housing and Urban Neighbourhoods – Berlin. Erişim Adresi: http://downloads.lsecities.net/0_downloads/Berlin_Richard_Sennett_2006-The_Open_City.pdf (Erişim Tarihi: 15.7.2025)
• Simmel, G. (1903). Die Großstädte Und Das Geistesleben. In G. Hardtwig (Ed.), German History İn Documents And Images. Retrieved October 22, 2025, Erişim Adresi: Https://Germanhistorydocs.Ghi-Dc.Org/Pdf/Deu/322_Georg%20simmel_Grossstaedte_71.Pdf (Erişim Tarihi: 15.7.2025)
• Uysal, A. (2010). Skin, Belgium.
• https://www.piartworks.com/artworks/9403-mehmet-ali-uysal-skin-2-2010/
• Kapoor A. (2010). Sky Mirror, Kensington Gardens, London. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sky_Mirror,_Kensington_Gardens_(cropped).JPG
• Kapoor A. (2010). Sky Mirror(edition), New York.
• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:SkyMirror_NYC.jpg
• Susuz, M., & Eliri, İ. (2017). Kamusal Alanda Sanat Olgusu Ve Görsel Kültür. Turkish Studies, 12(13), 531-546. ttps://turkishstudies.net/turkishstudies?mod=makale_tr_ozet&makale_id=20477 (Erişim Tarihi: 15.7.2025)
• Greenberg, J.,& Jeanne-Claude. (1979-2005). The Gates, New York City. https://christojeanneclaude.net/artworks/the-gates/
• The Walk Productions.(2025). The Herds, Afrika.
• https://theguardian.com/global-development/2025/apr/25/puppet-herd-animals-climate-crisis-africa-arctic-circle-little-amal
• Rene J.(2015). The Wrinkles of the City, İstanbul. Erişim Adresi: https://staging2.phaidon.com/agenda/art/articles/2015/may/19/jr-brings-the-wrinkles-of-the-city-to-istanbul/
• Unıma Türkiye (N.D.). Uluslararası Kukla Ve Gölge Oyunu Derneği. Erişim Adresi: Https://Www.Unima.Org.Tr (Erişim Tarihi: 20.5.2025)
• Unıma. (2025). Figure It Out – Leipzig. Erişim Adresi: Https://Www.Unima.Org.Uk/P/Figure-İt-Out-Returns-To-Leipzig (Erişim Tarihi: 20.5.2025)
• Unıma. (2025). World Encyclopedia Of Puppetry Arts. Erişim Adresi: Https://Wepa.Unima.Org/ (Erişim Tarihi: 20.5.2025)
• Akan. O. (2025). Voxel Clouds, Kansas.
• https://www.milliyet.com.tr/kultur-sanat/turk-sanatcidan-dev-heykel-7357760
• Coleman R. (2002). Walk of Art, Yorkshire Sculpture Park, İngiltere. Erişim Adresi: https://gordonyoung.info/walkofart/
• Denes, A. (1982). Wheatfield, Manhattan. Erişim Adresi: http://www.agnesdenesstudio.com/works7.html
• Yakıcı, A. (2009). Evrensel Bir Tiyatro Sanatı Olan Kuklanın Anadolu İnsanının Sosyal Ve Kültürel Hayatına Etkisi. Milli Folklor Dergisi, 11(81), 34-39. Erişim Adresi: https://www.millifolklordergisi.com/PdfViewer.aspx?Sayi=81&Sayfa=31 (Erişim Tarihi: 15.7.2025)