Balkan ve Girit Göçü Üzerine Bir Analiz: Dörtyol Örneği

Year 2025, Volume: 18 Issue: 6, 3445 - 3467, 20.11.2025

Doğan Peker , Emine Şarlı Çaparuşağı

https://doi.org/10.35674/kent.1654469

Abstract

Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde Balkan Savaşları yaşanmıştır. Balkan Savaşları bu bölgelerde yaşayan Türk ve Müslüman kesimin Anadolu’ya doğru göç hareketini beraberinde getirmiştir. Türkiye, Balkanlar ile Kafkasya’dan yoğun bir şekilde göç almıştır. Bu göç hareketi ile gelenler Anadolu’nun uygun yerlerine yerleştirilmiştir. Balkanlar’dan ve özellikle Girit’ten gelen muhacirler, deniz yolu ile Türkiye’nin sahil kesimlerine yerleştirilmiştir. Balkanlar’dan ve Girit’ten göç ile Hatay ili Dörtyol ilçesine de yerleştirilmiştir. Bu çalışmanın amacı, Balkan ve Girit göçü ile Dörtyol ilçesine gelen muhacirlerin sosyokültürel açıdan somut olmayan kültürel mirasının, sosyal uyum ve sosyal yapı ile ilgi bilgilerin elde edilmesi ve gelecek kuşaklara aktarılması olarak belirlenmiştir.
Bu araştırmada, nitel yöntemlerden görüşme yöntemi kullanılmıştır. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme soruları kullanılarak elde edilmiştir. Ortaya çıkartılan veriler, nitel desen olan içerik analizi yöntemi ile kodlanmış ve analiz yapılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde MAXQDA-24 içerik analiz programı kullanılmıştır. Literatürden ve araştırmadan elde edilen verilerle kod listesi oluşturulmuştur. Elde edilen veriler, sonuç ve öneriler şeklinde sunulmuştur.

Keywords

Kamu Yönetimi , Kentsel Alan Yönetimi , Göç , Girit Göçü , Sosyal Uyum , Dörtyol , Kültürel Miras

Ethical Statement

Etik kurallara uyulmuştur

Supporting Institution

Çalışmamız için destek alınmamıştır.

Project Number

yoktur

Thanks

Çalışmamıza katkılarınız için teşekkür ederiz

An Analysis of the Balkan and Cretan Migration: The Dörtyol Example

Abstract

The Balkan Wars took place in the last periods of the Ottoman Empire. The Balkan Wars brought about a migration movement towards Anatolia of the Turkish and Muslim population living in these regions. Türkiye has received intense immigration from the Balkans and the Caucasus. Those who came with this migration movement were settled in suitable places in Anatolia. Immigrants coming from the Balkans, especially from Crete, settled in the coastal areas of Turkey by sea. There was also an immigration of immigrants from the Balkans and Crete to the Dörtyol district of Hatay province. This study aims to obtain information about the intangible cultural heritage, social harmony, and social structure of the immigrants who came to Dörtyol district with the Balkan and Cretan migration and to transfer them to the next generations.
In this study, the interview method, one of the qualitative methods, was used. Data were obtained using semi-structured interview questions. The data obtained were coded and analyzed using the content analysis method, which is a qualitative design. The data obtained were coded and analyzed using the content analysis method, which is a qualitative design. MAXQDA-24 content analysis program was used to analyze the data. A code list was created using data obtained from literature and research. The obtained data are presented in the form of conclusions.

Keywords

Public Administration , Urban Area Management Migration , Cretan Migration , Social Cohesion , Dörtyol , Cultural Heritage

Project Number

yoktur

References

• Ağanoğlu, H.Y. (2001). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Balkanların Makûs Talihi Göç, Kum Saati, İstanbul, s.292.
• Adıyeke, A.N. (2000). Osmanlı İmparatorluğu ve Girit Bunalımı (1896-1908), Ankara, s.86.
• Adıyeke, A. N. (2006). Fethinden Kaybına Girit, Babıali Kültür Yayıncılığı, İstanbul s. 218.
• Ahenk (Gazete). (1923). “Yunanistan’da Alakası Olanlar”, Ahenk, 28 Kasım 1923, s. 2.
• Akkayan, T. (1979). Göç ve Değişme, İstanbul Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yayını, İstanbul.
• Altınöz, A. (2024). Türkiye’de Göç Yönetimi ve Entegrasyon Politikaları. Boyabat İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergisi, 4(1), 1-27.
• Beyhan, M.A., (2011).“Girit’e Dair Önemli Bir Kaynak: Mahmut Celaleddin Paşa’nın Girit İhtilali Tarihi”, Sosyoloji Dergisi, S. 22, s. 134
• Beyoğlu, S. (2000). Girit Göçmenleri (1821-1924), Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, S. 2, İstanbul, s. 136.
• Crewell, J. W. (2013), Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni (Çev. Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir), Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Emgili, F.(2006).“Tarsus’ta Girit Göçmenleri (1897-1912)”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fatültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, C. XXV, Sayı 39, Ankara s.190.
• Emgili, F.(2019) Mübadil Misafirhaneleri İmmigranteguesthouses H. Karabağ (Ed.) Mübadele Göçmenleri ve Bursa içinde (s.154-183). Gaye Kitapevi.
• Gökaçtı, M.A., (2010). Nüfus Mübadelesi Kayıp Bir Kuşağın Hikâyesi, İletişim Yayınları, İstanbul, s. 135
• İleri (Gazete).(1924). “Girit’ten Mersine Gelen Muhacirler”, İleri, 20 Şubat 1924, s. 2.
• Kocadaş, B. (2024). Göçlerin ve Mübadelenin Toplumsal Yansımaları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(3), 1632-1647. https://doi.org/10.33437/ksusbd.1542997
• Oğuzoğlu, Y. (2019) Giritli Mübadil Göçmenleri Kültürel Kökenleri H. Karabağ (Ed.) Mübadele Göçmenleri ve Bursa içinde (s.212-229). Gaye Kitapevi.
• Ortaylı, İ. (2008) Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi, Cedit Neşriyat, Ankara.
• Özsoy, İ. (2007 a). İki Vatan Yorgunları Mübadele Acısını Yaşayanlar Anlatıyor, Bağlam Yayıncılık, İstanbul.
• Parlak, C. (2004). Girit’ten Çanakkale’ye Göçler, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale, s.25.
• Patton, M.Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. 3. Baskıdan Çeviri. Bütün, M & Demir, S. B. (Edt.), Ankara: Pegem Akademi.
• Peker, D., Erdem, M., Cemiloğlu, M., Peker, H. (2023). Göç Yönetiminde Yerel Yönetimlerin Rolü: Hatay İlçelerinde Bir Analiz. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 10(23), 1-16. https://doi.org/10.58724/assam.1279697
• Peker, D.(2024). Göç ve Sosyal Uyum Açısından Halk Eğitimi Merkezi Programlarının Etkisi: Antalya, Muğla, Hatay ve Van İllerinde Bir Analiz, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, S.7(2), ss.536-555, Doi: https://doi.org/10.33712/mana.1495238
• Sarı, M. ve Can, A.,(2018). Lozan Antlaşması Gereğince Girit’ten Türkiye’ye Göçün Basına Yansıyan Yönleri, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, XVIII/36,ss.29-54.
• Şenesen, R.O.,(2012). “Çukurova Bölgesi Girit Göçmenlerinin Girit’e Dair Anlatılarının Sosyal Tarihe Kaynaklık Etmesi”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 21, Sayı 1, s.260 (255-266).
• TBMM Zabıt Ceridesi. Devre: II, İçtima: II, C IX, Ankara, 1975, s. 58.
• Tonguç, S. (1966). “Amerikan Tarihinde Göçmenleri Yeri”, Tarih Dergisi, S. 21, İstanbul.
• Toprak, S.(2012). “Megali İdea’ya Bir Örnek: Girit”, Akademik Orta Doğu, Cilt 7, Sayı 1, s.151.
• Ünsal, E.(2009). Girit’in Türk Hâkimiyetinden Çıkışı, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Edirne, s.51, 73.
• Vakit (Gazete). (1923).“Girit’te Haç Takılan Camilerimiz”. Vakit, 15 Kanun-ı Evvel 1923, s. 1-2.
• Vatan (Gazete). (1923). “Mübadele Başlıyor”, Vatan, 9 Teşrin-i Sani 1923, s. 1.
• Yıldırım, A.ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.