TAŞINIR HEYKELLER

Year 2016, Issue: 4, 55 - 72, 01.06.2016

Nurbiye Uz

Abstract

Estetik ihtiyaçlar insanı diğer canlılardan ayıran önemli bir özelliktir. Sanat yapma ihtiyacı, ilk zamanlardan günümüze anlamı epey değişmiş olsa da, geçerliliğini korumaktadır. Takı, çağlar boyunca insanın çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak için kullandığı bir eleman olmuş, sanatçıların elinde farklı biçimlere dönüşerek sanat eseri niteliği de kazanmıştır. Heykel sanatı, insanların yaşam biçimleri ve bilimle birlikte çağa ayak uydurmuştur. Her dönem, kendi dönemi içinde beraberinde getirdiği yenilikleri üzerinde taşır. Takı olarak kullanılan heykellerin ilk anlamları büyüsel, simgesel, güç ve statü göstergesiyken; günümüzde heykeltıraşların elinde küçük, insan üzerinde form bulan heykellere dönüşmüştür. Pek çok sanatçı, bazen bunu geçim kaynağı olarak kullanmışsa da, kendi sanat anlayışlarını ve kişisel çizgilerini yansıttıkları formlar olarak biçimlendirmişlerdir. Bu çalışmada, genel bakışla takı tarihi ve yapı değişikliği araştırıldıktan sonra, konumuz olan, “Taşınır Heykeller”, yani insanın üzerinde taşıyabildiği takı formunda küçük heykeller; günümüze yakın dönemde yaşamış önemli heykeltıraşların, González, Picasso, Braque, Arp, Calder, César, Martinazzi, Caro, Arman, Pomodoro, ve Berrocal’un çalışmaları örneklendirilerek anlatılmıştır

Keywords

Heykel, takı, sanat

MOVABLE SCULPTURES

Abstract

Aesthetic need is an important characteristic which differentiates humans from other living things. Need to perform art still survives although its meaning has rather changed from initial ages to our day. Jewellery has been an element used to meet various need of humans for ages and it has also gained the quality of being artwork by taking different forms in the hands of artists. The art of sculpture has kept pace with the ways of living of people and with the age along with science. It bears novelties that it brings about in its own age. While the initial meanings of sculpture which were used as jewellery were magical, symbolical, power and status manifestation, they are transformed, in the hands of sculptors, into small sculptures which have assumed form on humans. Many artists have shaped it as forms where they reflected their own arts understanding and personal lines although sometimes they used it as a means of livelihood. In this study, after history of jewellery and structural change is examined in a general view, our main subject, the “Movable Sculptures” is explained, namely, small sculptures in the form of jewellery which can be carried by people on themselves, by giving examples from works of Gonzalez, Picasso, Braque, Arp, Calder, César, Martinazzi, Caro, Arman, Pomodoro and Berrocal who are important sculptors who lived in recent periods of our age.

Keywords

Sculpture, jewellery, art

References

• Arman Resmi Sitesi. “Sa vie-Arman Chronologie (1928-2005)” maddesi (Fransızca). Erişim: http://www.armanstudio.com/arman-biography-1-fr.html, 13.12.2011.
• Battistini, ?. (2001). Art Book-Picasso-Sanata adanan bir yaşam. (Çev. Cemal Kaan Emek). Anka- ra: Dost Kitabevi.
• Berrocal Sitesi. “Works” maddesi. Erişim: http://www.berrocal.net/index_eng.html, 02.01.2016.
• Demirkalp, M. (2009). “Füsun Onur ve Heykel Sanatı”. [Elektronik versiyon]. Atatürk Üni- versitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi. 15, 31–35. Erişim: http://e- dergi.atauni.edu.tr/ataunigsfd/article/view/1025003283/1025003172, 05.04.2016.
• Demirtaş Dikmen, P. (2011). “Çağdaş Takı Yorumu ve Özgün Yüzükler” [Elektronik versi- yon]. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, sayı: 20, 137-144. Erişim: http://e-dergi.atauni.edu.tr/ataunigsfd/article/view/1025007876/1025006914, 10.05.2016.
• Ersoy, A. (2002). Sanat Kavramlarına Giriş. 3. Baskı. İstanbul: Yorum Sanat Yayıncılık.
• Ertan, Ayata, N. (Yaz, 2015). “20. Yüzyılda Sanatsal Takının Gelişim Sürecinde Heykel Sanatı- nın Etkisi”, Yedi: Sanat, Tasarım Ve Bilim Dergisi, sayı: 14, 91-99. Erişim: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/yedi/article/viewFile/5000133252/5000122085, 08.05.2016.
• Dupuis-Labbé, D. (2000). Picasso Sculpteur. Paris: Centre Pompidou.
• Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. (2008). 1. cilt, 2. Baskı. İstanbul: Yem Yayın.
• Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. (2008). 2. cilt, 2. Baskı. İstanbul: Yem Yayın.
• Fauchereau, S. (1988). Arp. Barcelona: Ediciones Polígrafi.
• Haviland, W. A., Walrath, D., Prins, H. ve McBride, B. (2008). Evolution and Prehistory-The Human Challenge. USA: Eighth Edition.
• Katı, A. (1996). Yeni Gerçekçilik ve César. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. Mad Museum Sitesi. “Bruno Martinazzi” maddesi. Erişim: http://collections.madmuseum.org/code/emuseum.asp, 03.01.2012. Mad Museum Sitesi. “Gio Pomodoro, Brooch 1963” maddesi. Erişim: http://collections.madmuseum.org/code/emuseum.asp, 08.12.2011.
• McCarthy, C. (April 7, 2010). The Jewelry Loupe sitesi. “Alexander Calder’s jewelry: going mo- bile” maddesi. Erişim: http://thejewelryloupe.com/alexander-calders-jewelry-going- mobile/, 09.12.2015.
• McCarthy, C. (August 19, 22, 2010). The Jewelry Loupe Sitesi. “Jewelry by Pablo Picasso: the secret http://thejewelryloupe.com/jewelry-by-pablo-picasso-the-secret-stash-of-dora-maar/, 09.02.2016. Dora Maar, part 1, 2, 3” maddesi. Erişim
• McIntosh, J. (2006). Prehistoric Europe. USA: Fact On File.
• Meyer, L. (1991). Afrique Noire. Paris: Editions Pierre Terrail. Moreeuw Sitesi. “Biographie Alexander Calder” maddesi. Erişim: http://www.moreeuw.com/histoire-art/alexander-calder.htm, 12.02.2016.
• Mülayim, S. (1994). Sanata Giriş. 2. Baskı. İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi.
• Notes Precieuses Sitesi. “Bijoux de Braque à Saint Dié des Vosges” maddesi. Erişim: http://www.notesprecieuses.com/lemagazine/2011/07/21/bijoux-de-braque-a-saint-die- des-vosges/, 11.03.2016.
• Prado Rivas, E. L. (2009). Bijuteri. (Çev. Nesrin Akyüz). İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Restany, P. (1975). César. Monte-Carlo: Editions André Sauret. Sanat Tarihi Sitesi. “Takı ve İnsanlık Tarihi” maddesi. Erişim: http://www.sanattarihi.org/77/Taki-ve-Insanlik-Tarihi.aspx, 14.11.2011.
• Stanislas, F. (1941). “Braque”. Paris: Collection des Moitres.
• Tajan Sitesi. (19 Novembre 2008). “Mobilier et Bihoux D’Artistes” maddesi. Paris: Espace Tajan. Erişim: http://www.tajan.com/pdf/8899.pdf, 28.03.2016.
• Tajan Sitesi. (16 Mars 2010). “Mobilier et Bihoux D’Artistes” maddesi. Paris: Espace Tajan. Eri- şim: http://www.tajan.com/pdf/2010/Ventes/9513.pdf, 28.11.2011.
• Vierny, D. (2005). Julio Gonzalez- Dans la Collection de L’Ivam. Paris: Fondation Dina Vierny- Musée Mailliol. Resim Kaynakları
• Resim 1: Vierny, D. (2005). Julio Gonzalez- Dans la Collection de L’Ivam. Paris: Fondation Dina Vierny- Musée Mailliol.
• Resim 2: http://thejewelryloupe.com/wp-content/uploads/2011/08/Maar_watch-ring.jpg, 02.02.2016.
• Resim 3: https://silviafini.wordpress.com/2015/06/, 02.02.2016.
• Resim 4: http://didier2.bevirtual.co.uk/en-us/archive/hansjeanarp18861966.aspx, 02.02.2016.
• Resim 5: http://thejewelryloupe.com/wp-content/uploads/2010/10/26064275.jpg, 03.02.2016.
• Resim 6: http://www.artvalue.com/auctionresult--cesar-baldaccini-cesar-1921-19-pendentif-compression- de-bijou-2992149.htm, 08.02.2016.
• Resim 7: http://www.artvalue.com/auctionresult--cesar-baldaccini-cesar-1921-19-pendentif-pouce- 2184441.htm, 12.02.2016.
• Resim 8: http://www.antiquesandthearts.com/jewelry-by-artists-in-the-studio-1940000-the-daphne-farago- collection/, 12.02.2016.
• Resim 9: https://www.pinterest.com/pin/368732288212519621/?from_navigate=true, 13.03.2016.
• Resim 10: http://www.arman-studio.com/RawFiles/005957.jpg, 10.05.2016. Resim 11: http://collections.madmuseum.org/code/emuseum.asp?emu_action=media&id=4333&mediaid=1232 3, 02.04.2016.
• Resim 12: http://www.tajan.com/pdf/2010/Ventes/9513.pdf, 21.04.2016.
• Resim 13: http://www.christies.com/features/Honey_I_Shrunk-5448-1.aspx, 24.04.2016.
• Resim 14: https://www.1stdibs.com/jewelry/necklaces/drop-necklaces/jean-cocteau-pendant-brooch/id- j_21909/ 25.04.2016.
• Resim 15: http://thejewelryloupe.com/man-rays-jewelry-by-gem-montebello/, 25.04.2016.
• Resim 16: http://www.trocadero.com/jdog/items/883856/en1.html, 26.04.2016.
• Resim 17: http://thejewelryloupe.com/jewelry-by-famous-artists/, 27.04.2016.
• Resim 18: https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/736x/a6/b7/a3/a6b7a3acfb5875aa52ee5fd156096356.jpg, 27.04.2016.
• Resim 20: http://claudiaottaviani.com/main_ita.htm, 28.04.2016.
• Resim 21: http://www.biddingtons.com/os/itemhtml/ht503925.shtml, 29.04.2016.
• Resim 22: http://thejewelryloupe.com/niki-de-saint-phalle-pop-feminism/, 30.04.2016.
• Resim 23: http://www.louisaguinnessgallery.com/jewellery/2/2155, 01.05.2016.
• Resim 24: https://artjewelryforum.org/exhibition-reviews/picasso-koons-artist-jeweler, 02.05.2016.