İş Ahlakı ve Meslek Etiğinin Kurumsallaştırılmasında, Değerlerin ve Çevrenin Uyumlaştırılmasına Yönelik Bir Model Önerisi: Değer ve Çevre Odaklı Askeri İş Ahlakı Modeli

Yıl 2006, Cilt: 5 Sayı: 1, 95 - 116, 01.03.2006

Ünsal Sığrı

Öz

Anahtar Kelimeler

-

İŞ AHLAKI VE MESLEK ETİĞİNİN KURUMSALLAŞTIRILMASINDA, DEĞERLERİN VE ÇEVRENİN UYUMLAŞTIRILMASINA YÖNELİK BİR MODEL ÖNERİSİ: DEĞER VE ÇEVRE ODAKLI ASKERÎ İŞ AHLAKI MODELİ

Öz

Gelişen iş ve toplumsal yaşamın önemli bir parçası olarak hızla gelişen “teknik
yaşam” ile birlikte; “sosyal yaşamın” önemli unsurları olan; “ahlak”, “etik” ve
“iş ahlakı” konularındaki sorunlar da hızla artmaktadır. Anılan sorunların
aşılması için izlenmesi gerekli olan yöntemlerden birisi de “iş ahlakı ve meslek
etiğinin kurumsallaştırılmasının” sağlanmasıdır. Kurumsallaşma; toplumsal
değerlerin kurum yapısına uyarlanmasıdır. Kurumsallaşma, bir anda
gerçekleşecek bir olgu olmayıp, belirli bir süreç içerisinde gerçekleşmektedir.
İş ahlakı ve meslek etiğinin kurumsallaştırılmasında “değerler” ve “çevre”
önemli rol oynar. Schein, kurumsal değerlerin kurum için önemli işlevlerini;
“içsel bütünleşme” (internal integration) ve “dışsal odaklanma” (external
adaptation) kavramları ile ortaya koymaktadır.
Bu çalışmada; ”kurum içi sorumluluk”, “kurum dışı sorumluluk” ve “askerlik
mesleğinin değerleri” bileşiminden oluşan bir üçlü sacayağından oluşturulan
“Değer ve Çevre Odaklı Askerî İş Ahlakı Modeli” üzerinde durulmaktadır. Anılan
sacayağının ayaklarından biri olarak kurumun iç çevresiyle ilgili olan ”kurum içi
sorumluluk” boyutu Schein’in “içsel bütünleşmesi” ile; kurumun dış çevresiyle
ilgili olan “kurum dışı sorumluluk” boyutu ise Schein’in “dışsal odaklanma”
kavramı ile birbirini tamamlar niteliktedir. “Askerlik mesleğinin değerleri”
boyutu ise hem içsel bütünleşmeyi, hem de dışsal odaklanmayı destekler bir
nitelikte işlev görmekte ve iş ahlakı için adeta bir ön koşul niteliği taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ahlak, Etik, İş Ahlakı, Meslek Etiği, Değer, İş Değerleri, Askerlik Mesleğinin Değerleri, Türk Askerlik Kültürü, Askerî İş Ahlakı, Askerî İş Ahlakı Modeli