SOSYAL MEDYADA NOSTALJİK HAFIZA DENEYİMLERİ OLARAK THROWBACK PAYLAŞIMLAR

Yıl 2022, Sayı: 19, 8 - 37, 29.04.2022

Rabiya Saltik

Öz

Fotoğraf değişimi görmenin, yitirilenlerin görüntüsünü muhafaza etmenin aracıdır. Fotoğrafın bu nitelikleri onu her zaman bellekle ilişkili bir kavram haline getirmiştir. İnsanlık kendi öz-yolculuklarının hatırasını geçmişten günümüze fotoğraf aracılığıyla inşa etmiştir. İçinde yaşadığımız 21.yüzyılda ise dijital fotoğrafın bellekle ilişkisi kullanıcıların sahip olduğu kontrol imkânı dahilinde yeniden tartışılır hale gelmiştir. Belleğin taşıyıcısı olarak görülen fotoğraf sosyal paylaşım ağlarında bir iletişim biçimine dönüşmüştür. Fotoğraf ve bellek ilişkisinin dijital çağda dönüştüğü; fotoğrafın artık kullanıcılar tarafından belirli izlenimler inşa etmek üzere kullanılan bir pratiğe dönüştüğü fikri ön plana çıkmıştır. Bu araştırmada sosyal medyada nostaljik hafıza deneyimleri olarak sunulan throwback temelli paylaşımlar #20liyaşlarchallenge akımı üzerinden ele alınmıştır. Instagram üzerinden ilgili hashtag aracılığıyla erişim sağlanan 428 paylaşımdan 43’ünün yürütülen göstergebilim analizi sonucunda kullanıcıların geçmiş üzerinden belirli izlenimlerini yaymaya hizmet ettiği belirlenmiştir. Nostaljik fotoğrafların sosyal medyada paylaşılırken belirli izlenimler inşa ettiği, anlamının bugünün sınırları dahilinde yeniden yapılandırıldığı ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Fotoğraf, Nostalji, Hafıza, Throwback, Yayılan İzlenim Kuramı, 20liyaşlarchallenge, Hafıza Mekanları

THROWBACK SHARES AS NOSTALGIC MEMORY EXPERİENCES ON SOCIAL MEDIA

Öz

Photography is a means of seeing change and preserving the image of the lost. These qualities of photography have always made it a concept associated with memory. Humanity has built the memory of its own journeys through photography from past to present. In the 21st century we live in, however, the relationship of digital photography with memory has become debatable once again within the control possibilities of the users. Photography, which is seen as the carrier of memory, has turned into a form of communication in social networks. The relationship between photography and memory has been transformed in the digital age; The idea that photography has now turned into a practice used by users to build certain impressions has come to the fore. In this research, throwback-based posts presented as nostalgic memory experiences on social media are discussed through the #20liyaslarchallenge movement. As a result of the semiotic analysis carried out, it was determined that 43 of the 428 shares accessed through the relevant hashtag on Instagram serve to spread certain impressions of the users over the past. It has been revealed that nostalgic photographs build certain impressions when shared on social media, and their meaning is restructured within today's limits.

Anahtar Kelimeler

Social media, photography, nostalgia, memory, throwback, 20yearschallenge

Kaynakça

• Akbaş, F. ve İkizler, E. (2010). Fotoğraf Teknik Okumaları. İstanbul: Say Yayınları.
• Baldwin, M. ve Landau, M. (2013). Exploring Nostalgia’s Influence on Psychological Growth. Self and Identity, 13(2), ss. 162–177.
• Baldwin, M., Biernat, M. ve Landau, M. (2015). Remembering the Real Me: Nostalgia Offers a Window to the Intrinsic Self. Journal of Personality and Social Psychology, 108(1), ss. 128-147.
• Barlett, F. C. (1932). Remembering: A Study in Experimental and Social Psychology. Cambridge: Cambridge University Press.
• Barthes, R. (1996). Camera Lucida Fotoğraf  zerine Düşünceler (Çev. R. Akçakaya) (2. Basım). İstanbul: Altıkırkbeş Yayın.
• Benjamin, W. (2003). Selected Writings: 4 (1938–1940). Eiland, H., Jennings M. W. (Ed.) On the Concept of History i inde London: The Belknap Press of Harvard University Press.
• Berger, J. ve Mohr, J. (2007). Anlatmanın Başka Bir Biçimi (Çev. O. Akınbay). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Berger, J. (2015). Bir Fotoğrafı Anlamak (Çev. B. Eyüboğlu). İstanbul: Metis Yayınları.
• Cihangiroğlu, M. S. (2018). Bellek ve Hayal Gücü İlişkisi: Bellek Mek nlarının Sanal Ortamda Yeniden Oluşturulması. Tasarım ve Bellek Temalı Ulusal Mekan Tasarımı Sempozyumu 2018 Bildiri Kitabı içinde ss. 139-150.
• Dickard, M. (2019). “Remember When?”: How Emerging Adults Reflect On, Share, and Make Sense of Photos on Social Media. (Doktora Tezi), Drexel University Philosophy In Information Science.
• Evecen, G. ve Güdekli, İ. A. (2019). Digital Culture Groups and Memory: A Case of Instagram. A. Ayhan (Ed.), New Approaches in Media and Communication i inde ss. 209-224. Berlin: Peterlang.
• Fackler, K. (2019). Of Stereoscopes and Instagram: Materiality, Affect, and the Senses from Analog to Digital Photography. Open Cultural Studies, 3(1), ss. 519-530.
• Fiske, J. (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş ( Çev. S. İrvan). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Goffman, E. (2014). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu ( Çev. B. Cezar) (3. Basım). İstanbul: Metis.
• Halbwachs, M. (2017). Kolektif Hafıza ( Çev. B. Barış). İstanbul: Heretik.
• Instagram (2021). #20liyaşlarchallenge. https://www.instagram.com/explore/ tags/20liya%C5%9Flarchallenge/ , Erişim Tarihi:23.06.2021.
• İlkdoğan, H. (2017). Göstergenin Toplum Düzlemindeki Yeri: Toplumsal Göstergebilim. İdil Dergisi, 6(39), ss. 3147-3164.
• Hepper, E., Wildschut, T., Sedikides, C., Robertson, S. ve Routledge, C. (2020). Time Capsule: Nostalgia Shields Wellbeing from Limited Time Horizons. Emotion, 21(3), ss. 644-664
• Karaaslan, S. (2019). Dijital  Çağda Otobiyografik Anlatılar Olarak Kişisel Fotoğraflar. Journal of Faculty of Letters/Edebiyat Fakultesi Dergisi, 36(2), ss. 307-323.
• Manovich, L. (2016). Instagram and Contemporary Image. Manovich.net, New York.
• Murray, S. (2008). Digital Images, Photo-Sharing, and Our Shifting Notions of Everyday Aesthetics. Journal of Visual Culture, 7(2), ss. 147-163.
• Nguyen, P. T. (2017). “Nostalgic for the Present”: Digital Nostalgia and Mediated Authenticity on Instagram. (Yüksek Lisans Tezi). Stockholm University.
• Nora, P. (2006). Hafıza Mekanları ( ev. M. E.  zcan). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Oh, C., Lee, T., Kim, Y., Park, S. ve Suh, B. (2016). Understanding Participatory Hashtag Practices on Instagram. Proceedings of the 2016 CHI Conference Extended Abstracts on Human Factors in Computing Systems - CHI EA ’16.
• Onedio (2018). Sosyal Medyanın Demirbaşı H line Gelen TBT Ne Demek ve Nasıl Ortaya  çıktı?. https://onedio.com/haber/sosyal-medyanin-demirbasi-halinegelen- tbt-ne-demek-ve-nasil-ortaya-cikti-808665 , Erişim Tarihi:29.11.2020.
• Ralph, L. (2018). How Throwback Thursday Benefits Our Psychological Well- Being. https://psychcentral.com/blog/how-throwback-thursday-benefits-ourpsychological- well-being/ , Erişim Tarihi: 28.11.2020.
• Routledge, C., Wildschut, T., Sedikides, C. ve Juhl, J. (2013). Nostalgia as a Resource for Psychological Health and Well-Being. Social and Personality Psychology Compass, 7(11), ss. 808–818.
• Rifat, M. (1998). XX. Yüzyılda Dilbilim ve G stergebilim Kuramları-1: Tarih e ve Eleştirel Düşünceler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Rifat, M. (2014). Göstergebilim ABC’si. İstanbul: Say Yayınları.
• Sak, S. (2012). Memory and Place: From Ancient Individual Memory to Cyberspace as Contemporary Collective Memory. S. Sak (Ed.), Remembering Digitally i inde. ss. 15-25. Oxford: Inter-Disciplinary Press.
• Sontag, S. (2011). Fotoğraf  zerine ( ev. O. Akınhay) (2.Basım). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Sozluk.gov.tr. (2020). Fotoğraf. https://sozluk.gov.tr/ , Erişim Tarihi: 28.10.2020.
• Şendeniz,  . (2015). Bakmak, Biriktirmek, Paylaşmak: Fotoğraf, Bellek ve Sosyal Medya İlişkisi. Karadeniz Teknik  niversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 5(2), ss. 21-31.
• Turan, E. (2011). Fotoğraf: Belleği Olan Ayna. Sanat-Tasarım Dergisi, 1(2), ss. 19-24.
• Van Dijck, J. (2007). Mediated Memories in the Digital Age. Stanford: Stanford University Press.
• Van Dijck, J. (2008). Digital Photography: Communication, Identity, Memory. Visual Communication, 7(1), ss. 57–76.
• Van House, N. A. (2011). Personal Photography, Digital Technologies and the Uses of the Visual. Visual Studies, 26(2), ss. 125–134.
• Villi, M. (2010). Visual Mobile Communication: Camera Phone Photo Messages as Ritual Communication and Mediated Presence. (Doktora Tezi), Aalto University School of Art and Design, Helsinki.
• Wildschut, T., Sedikides, C., Arndt, J. ve Routledge, C. (2006). Nostalgia: Content, Triggers, Functions. Journal of Personality and Social Psychology, 91(5), ss. 975–993.
• Wiley-Rapoport, C. (2014). The Paradox of Photo Sharing: A Semiotic Approach. (Ed.) Jamin Pelkey. Semiotics 2014: The Semiotics of Paradox i inde ss. 247-258, ISBN 978-1-897493-58-8.
• Zuromskis, C. (2017). Review: A Matter of Memory: Photography as Object in the Digital Age, Afterimage, 44(4) ss. 34-36.