Bilgi, Eğitim ve Sorgulamanın Açıklığında Modern Üniversiteleri (Yeniden) Düşünmek

Yıl 2016, Sayı: 2 - 2016, 52 - 78, 30.04.2016

Senem Kurtar

Öz

Modern üniversitelerin kendi önemi ve zorunluluğunu kanıtlaması kapitalist ve pazar ekonomisi odaklı çağdaş dünyanın temel gerekirliğidir. Heidegger’in ünlü rektörlük konuşmasında açıkça öne sürdüğü bu sorun öncelikle bilgi, eğitim ve düşünme arasındaki ilişkinin ivedilikle çözümlenmesiyle ilgilidir. Böyle bir ilişki bunlardan her birini daima bir aporia olarak görünür kılar. Bu nedenle, böyle bir ilişkinin kaynağı yalnızca Batı Metafiziği olarak tanınan felsefi düşünme geleneğinde aranmalıdır. Burada temel sorun: Günümüz koşulları bakımından felsefeyi nasıl anlayabiliriz ve eğitimin önemini felsefenin sınırlarında nasıl belirleyebiliriz? Felsefe ve eğitim arasındaki ilişkiye dair köktenci bir açımlama yapabilmek ve bu ilişkiyi cesurca sorgulayabilmek adına bu soru ivedidir. Bu bağlamda baktığımızda şöyle bir gerçekle karşılaşmaktayız: Felsefi gelenek ve onun metafizik tarihi ussal ve dolayısıyla söz-phallus-merkezli bir karakter taşır. Ancak diğer yandan, bugün yapıldığı gibi felsefeyi bir dünya görüşü olarak anlamak da doğru değildir. Bu nedenledir ki hem Heidegger hem de Derrida metafiziği köktenci bir biçimde sonlandırmak, parçalara ayırmak ve dağıtarak açığa çıkarmayı vurgular. Böylelikle, bilgi, eğitim ve düşünme üçlüsünün bağı metafizik gelenekten yükselecektir. Burada en önemlisi bilginin düşünmenin yerine geçmesidir. Artık bilgi önceliklidir. Düşünme yalnızca ona hizmet eder. Bunun sonucu olarak, üniversite bugün bilgiyle tanımlanmaktadır. Başka bir deyişle, sorgulama üniversiteleri terk etmiştir. Bu konuyu çözümlemek ve de açıkça ortaya koymak adına Heidegger modern üniversitelerin kendi önemi ve ontolojik zorunluluğunu kanıtlaması konusunda ısrarcıdır. Derrida ise felsefi düşünmenin ve felsefe yapma hakkının üniversitelerdeki ve genel olarak tüm diğer eğitim kurumlarındaki değerini şiddetle savunur.

Anahtar Kelimeler

Felsefe hakkı, batı metafizik geleneği, dekonstrüksiyon, sorgulayıcı-düşünme

(Re)Thinking of the Modern Universities In The Openness of Knowledge, Education and Questioning

Öz

Self-assertion of the modern universities is the essential requirement of the capitalist and market economy based  contemporary world. This problem that is claimed clearly in Heidegger’s famous rector speech is primarily concerned with analyzing urgently the relationship between knowledge, education, and thinking. Such a relationship always opens each of them as an aporia. Then the source of it should only be sought in the philosophical tradition of thinking known as Western metaphysics. Here’s the basic problem: In respect of the present conditions how can we understand philosophy and then how can we determine the importance of education in terms of philosophy? This is an urgent question for questioning courageously and making a radical explanation on the relationship between philosophy and education. We are faced with the fact that we look at in this context that the philosophical tradition and its metaphysical history has a rational and so logo-phallo-centrical character. But on the other hand, as is done today to understand philosophy as simply a worldview is not true also. That’s why, both Heidegger and Derrida stressed the need to dissolve, dissect, or disperse metaphysics radically. Therefore, knowledge, education and thinking triple bond may arise in the metaphysical tradition. It is important here that the knowledge is replaced by thinking. Now knowledge has been a priority. Thinking is only to serve it. As a result of that, today university is defined only with knowledge. In other words, questioning was abandoned the university. To ressolve and clearly reveal this issue Heidegger insists on the ontological necessity of the self-assertion of the modern universities. On the other hand, Derrida vehemently claims that the value of philosophical thinking and right to philosophy in universities and all other educational institutions in general.

Anahtar Kelimeler

Right to philosophy, western metaphysical tradition, questioningthinking, deconstruction

Kaynakça

• Derrida, Jacques. (1992). The Other Heading: Reflections on Today’s Europe. Çeviren. Pascale Anne Brault ve Michael B. Naas. Bloomington: Indiana University Press.
• Derrida, Jacques. (1993). Aporias. Çev. Thomas Dutoit. USA: Stanford University Press.
• Derrida, Jacques. (1995). Points… Interviews 1974-1994. Çev. Werner Hamacher ve David E. Welbery. USA: Stanford University Press.
• Derrida, Jacques. (2002). Who’s Afraid of Philosophy?: Right to Philosophy I. Çev. Jan Plug, USA: Stanford University Press.
• Derrida, Jacques. (2004). Eyes of the University: Right to Philosophy II. Çev. Jan Plug, USA: Stanford University Press.
• Derrida, Jacques. (2007). Psyche: Inventions of the Other I. Der. ve çev. Peggy Kamuf ve Elisabeth Rottenberg. USA: Stanford University Press.
• Heidegger, Martin. (1966). Discourse on Thinking. Çev. John M. Anderson ve E.Hans Freund. Giriş: John M. Anderson. NY: Harper & Row Publishers.
• Heidegger, Martin. (1968a). What is Called Thinking? Çev. Fred D. Wieck ve Glenn Gray. NY: Harper & Row Publishers.
• Heidegger, Martin. (1968b). Introduction to Metaphysics. Çev. Ralph Manheim. USA: Yale University Press.
• Heidegger, Martin. (1971a). The Thinker as Poet. Poetry Language Thought içinde. Giriş ve Çev. Albert Hofstadter. NY: Harper & Row Publishers, ss.1-15.
• Heidegger, Martin. (1971b). Building Dwelling Thinking. Poetry Language Thought içinde. Giriş ve Çev. Albert Hofstadter. NY: Harper & Row Publishers, ss. 143-63.
• Heidegger, Martin. (1972). The End of Philosophy and the Task of Thinking.On Time and Being içinde. Çev. John Stambaugh. NY: Harper & Row Publishers, ss. 55–73.
• Heidegger, Martin. (1977). The Question Concerning Technology. The Question Concerning Technology and Other Essays içinde. Giriş ve Çev. William Lovitt. NY: Harper & Row Publishers, ss.3-35.
• Heidegger, Martin. (1990). The Self-Assertion of the German University (1933). Martin Heidegger and National Socialism içinde. Gunther Neske ve Emil Kettering tarafından düzenlenmiş halinden taranmış metin. NY: Paragon House, ss. 5-13.
• Heidegger, Martin. (1995). Fundamental Concepts of Metaphysics: World, Finitude, Solitude. Çev. William McNeill ve NicholasWalker. USA: Indiana University Press.
• Heidegger, Martin. (1998). Letter on Humanism. Pathmarks içinde. Çev. Frank A. Capuzzi, Der. William McNeill, USA: Cambridge University Press, ss. 239-77.
• Heidegger, Martin. (1999). Contributions to Philosophy (From Enowning). Çev. Parvis Emad ve Kenneth Maly. Bloomington: Indiana University Press.
• Heidegger, Martin. (2002a). The Essence of Truth On Plato’s Cave Allegory and Theaetetus. Çev. Ted Sadler, NY: Continuum.
• Heidegger, Martin. (2002b). Being and Time. Çev. John Macquarrie & Edward Robinson. USA: Blackwell Publishing.
• Heidegger, Martin. (2003). The End of Philosophy. Çev. Joan Stambaugh, USA: University of Chicago Press.
• Kearney, Richard. (1986). Dialogue with Contemporary Continental Thinkers. UK: Manchester University Press.
• Kurtar, Senem. (2014). Heidegger ve Poetik Düşünme Düşünmeye Açılan Yeni Yollar. Pharmakon Yayınevi, Ankara.
• Nietzsche, G.W. Friedrich. (2006). Thus Spoke Zarathustra, Çeviren: Adrian Del Caro, Derleyen: Robert Pippin, UK: Cambridge University Press.
• Plato (1997). Plato Complete Works, Çeviren ve derleyen: John M. Cooper, ss.17- 37, Cambridge/ Indianapolis: Hackett Publishing Company.
• Taylor, Charles. (2003). Modern Social Imaginaries, USA: Duke University Press Books.