TÜRKİYE’DE MUHASEBE EĞİTİMİ: LİSANS MÜFREDATININ İNCELENMESİ VE GELİŞMELER KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 194 - 214, 28.12.2020

Büşra Tosunoğlu , Selim Cengiz

Öz

Muhasebe mesleğinin kalitesinin özellikle lisans düzeyinde verilen muhasebe eğitimine bağlılığı; muhasebe ders müfredatının ve ders içeriklerinin gözden geçirilerek uluslararası eğitim standartlarına uygun ve sektörel ihtiyaçları karşılayacak nitelikte olmasını önemli hale getirmektedir. Bu kapsamda çalışmanın amacı, Türkiye’deki devlet ve vakıf üniversitelerinde yer alan muhasebe eğitimi ve ders müfredatının içerikleri bakımından incelenmesidir. Bu doğrultuda, üniversitelerin web sayfaları aracılığıyla, ders müfredatı ve muhasebe derslerinin mevcut durumları incelenmiştir. Ayrıca, lisans düzeyinde verilen muhasebe dersleri, üniversiteler bazında içerik analizi yöntemi (tarama ve doküman analizi) kullanılarak benzer olan muhasebe dersleri gruplar bazında toplanarak her bir muhasebe dersi vakıf ve devlet üniversiteleri ile muhasebe derslerinin zorunlu, seçmeli, uygulamalı ve seçmeli olup olmadıkları kategorilerinde ortak bir içerik oluşturulmuştur. Son olarak, muhasebe eğitimi veren akademisyenler ve muhasebe meslek mensuplarıyla mülakatlar yapılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre, devlet ve vakıf üniversitelerinde verilen muhasebe derslerinin nicelik olarak fazla olduğu, bu durumun nedeni ise aynı içeriğe sahip muhasebe derslerinin farklı isimlerle verilmesinden kaynaklandığı tespit edilmiştir. Ayrıca yapılan mülakatlar sonucunda akademisyenler ve meslek mensupları, muhasebe eğitimine yönelik sektörün ihtiyaçlarının dikkate alınması gerekliliğinden hareketle müfredatın gözden geçirilmesi gerektiğini ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

muhasebe eğitimi, Ders Müfredatı, Akademisyen ve Meslek Mensupları

Kaynakça

• Aydın, S., (2007), Muhasebe Eğitiminin İşletme Beklentilerini Karşılama Derecesinin Ölçülmesi Ve Uluslararası Muhasebe Eğitimi Standartlarına Uygunluğunun Değerlendirilmesi Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Beyazıtlı, E., (2000), “Türkiye’de Muhasebe Eğitimi”, Uluslararası Muhasebe Eğitimi Konferansı, Gelecek Yüzyılda Muhasebe Eğitimi, TÜRMOB Yayınları, Yayın No. 139, Ankara.
• Bierstaker, J. L, Howe, M. ve Seol I., (2004), Accounting Majors, Perceptions Regarding The 150-Hour Rule. Issues in Accounting Education, 19 (1), s. 211–227.
• Blackmore, P. ve Blackwell, R., (2006), “Strategic Leadership in Academic Development”, Studies in Higher Education, 31 (3): 373-387
• Blackwell, R. ve Blackmore, P., (2003), Towards Strategic Staff Development in Higher Education. SRHE/Open University Press/McGraw Hill, Maidenhead.
• Can, A. V. ve Demirci, Ş. D., (2016), “Uluslararası Muhasebe Eğitim Standardı 2 Muhasebe Eğitim Programlarının İçeriğine Uyum. Sakarya Üniversitesi Örneği”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, s. 319 -338.
• Daroca, F. P. ve Nourayi, M. M., (1994), “Some Performance And Attitude Effects on Students In Managerial Accounting: Lecture vs. Self-Study courses”, Issues in Accounting Education, 9 (2), s. 319-329.
• Daştan, A., (2008), Bilgi ve Eğitim Teknolojilerinde Yaşanan Gelişmelerin Muhasebe Eğitimine Etkisi: Türkiye Değerlendirmesi, Ankara: Sermaye Piyasası Kurulu Yayınları.
• Demir, İ., (2019), Muhasebe Eğitimi Alan Öğrencilerin Motivasyon Ve Beklentilerinin Değerlendirilmesi: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Ağrı.
• Durak, G., (2009), Üniversitelerde Verilen Muhasebe Eğitiminin Kırklareli Yöresi’nde Faaliyet Gösteren Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Beklentilerini karşılama Düzeyinin İncelenmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Gökçen, G., Ataman, B., Cebeci, Y. ve Cavlak, H., (2015), “Türkiye'deki Devlet Üniversitelerinin Lisans Programlarındaki Muhasebe Standartları Eğitimi Üzerine Bir Araştırma”, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 11 (44), s. 121 - 145.
• Gürbüz, G., (2007), Genel Muhasebe- İlkeler ve Tekdüzen Hesap Planı ve Uygulamaları, 1. Baskı, İstanbul: Beta Basım. Kachelmeier, S. J., (2001), The Future of Accounting Education. White Paper, August: 1-46.
• Kalmış, H. ve B. Burcu, Y., (2004), Lisans Seviyesindeki Muhasebe Eğitiminin Mevcut Durumu ve Geliştirilmesi İçin Yapılması Gereken Geliştirmeler, XXIII. Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu, Antalya, 19-23 Mayıs.
• Kara, S., Tuna, M. ve Hitay, K., (2016), “Üniversitelerde Uluslararası Muhasebe Standartları Eğitimi ve Balıkesir Üniversitesi’nde Bir Araştırma”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 8(1), s. 159-174.
• Karaca, N., Sürmeli, D. ve Hocaoğlu, E. S., (2016), “Türkiye'de Lisans Düzeyinde Verilen Muhasebe Eğitiminin Muhasebe Alanında Yaşanan Gelişmeler Işığında Değerlendirilmesi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi (ICAFR 16 Özel Sayı), s. 270 - 281.
• Karasioğlu, F. ve Duman, H., (2011), “Meslek Yüksekokullarında Muhasebe Eğitimi Ve Kalitesi Üzerine Bir Not”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), s. 165 – 180.
• Madge, J., (1965), The Tools of Science An Analytical Description of Social Scinece, Anchor Books Doubleday and Comp.
• Orhan, M.S. ve Tazegül, A., (2013), “Muhasebe Öğretim Programının Öğrencilerin Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi: Meslek Yüksekokullarında Bir Uygulama”, MBD 2(1), s. 16 – 34.
• Özdoğan, S. T., (1978), Muhasebe Öğretimi Metodları El kitabı, Ticaret ve Turizm Yüksek Öğretmen Okulu Yayınları, Ankara.
• Öztürk, M.S. ve Erdoğan, M., (2017), “Batı Akdeniz Bölgesinde Yer Alan Üniversitelerdeki Muhasebe Eğitimine Yönelik Bir Araştırma”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(21), s. 162-174.
• Patton, Q. M., (2014), Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri, (Ç) Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir, Anakara: Pegem Akademi.
• Pehlivan, A., ve Dursun, A., (2012), “Türkiye’de Adli Muhasebe Eğitimine Yönelik Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2), s. 129-141.
• Rezaee, Z., Szendi, J. ve Robert C., (2006), “Elmore International Accounting Education: Insights from Academicians and Practitioners”, The International Journal of Accounting, 32(1), s. 99-117
• Shaftel, J., ve Shaftel, T. L., (2005), “The Influence of Effective Teaching In Accounting On Student Attitudes, Behavior, And Performance. Issues in Accounting Education, 20 (1): 231–246.
• Soylu, S., (2014), Mesleki Açık Öğretim Lisesi Muhasebe Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlar Ve Çözüm Önerileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Subaşı, Ş. ve Demir, B., (2009), “Fakültelerin İşletme Bölümlerinde Verilen Muhasebe Derslerinin Durum Analizi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 44, s. 127-137.
• Süer, H., M., (2007), Ticaret Meslek Liselerinde Muhasebe Eğitimi, Muhasebe Eğitiminden Beklentiler ve Karşılaşılan Sorunlar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Şengel, S., (2010), “Sürekli Muhasebe Meslek Eğitiminin Önemi ve Bir Değerlendirme”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 47(1), s. 81-94.
• Tekşen, Ö., Tekin, M. ve Gençtürk, M., (2010), “Muhasebe Eğitiminin Değerlendirilmesi: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesine Bağlı Meslek Yüksekokulları Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 46(2), s. 100-112.
• Terzi, S., Şen, İ. K., ve Solak, B., (2013), “Bologna Sürecinin Muhasebe Eğitimine Etkisi; Üniversitelerin İşletme Bölümlerinin Ders Programları Üzerine Bir İnceleme”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 59, s. 83-100.
• Tokay, S. H., Deran, A. ve Arslan, S., (2011), “Lojistik Maliyet Yönetiminde İzlenebilecek Stratejiler Ve Muhasebe Eğitiminden Beklentiler”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29, s. 1-15.
• Yardımcıoğlu, M. ve Büyükşalvarcı, A., (2013), “Muhasebe Eğitiminde Meslek Yüksekokullarının Yeterliliği ve Tercih Edilme Sebepleri: Selçuk Üniversitesinde Bir Uygulama”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 36, s. 173-178.
• Yıldız, F. Ve Durak, G. (2011), “Üniversitelerde Verilen Muhasebe Eğitiminin Kırklareli Yöresinde Faaliyet Gösteren Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Beklentilerini Karşılama Düzeyinin İncelenmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, s. 37-47.
• Yılmaz, A., (2019), Türkiye’de Verilen Muhasebe Eğitiminin Uluslararası Muhasebe Eğitimi Standartlarını Karşılama Düzeyi: Akademisyenler ve Meslek Mensupları Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Giresun.
• Zaif, F., (2004), Muhasebe Eğitiminde Yeni Yaklaşımlar, 23. Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu Bildiri Kitabı.
• Zaif, F., ve Ayanoğlu, Y., (2007)., “Muhasebe Eğitiminde Kalitenin Arttırılmasında Ders Programlarının Önemi: Türkiye'de Bir İnceleme”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), s. 115 - 136.