Kamu Kurumlarında Stratejik Yönetim Sürecinde Stratejik Planların Etkinliği

Year 2021, Volume: 7 Issue: 2, 295 - 318, 30.12.2021

Mehmet Akif Özer Tuncay Dölkeleş

Abstract

Dünya genelinde 20. yüzyılın ortalarından itibaren stratejik yönetim kavramı geleceğe ilişkin kararların alınması, uygulanması ve sonuçlandırılması süreçlerinde aktif bir rol almaya başlamıştır. Risklerin tahmin edilerek minimize edilmesi ve buna uygun stratejilerin belirlenmesi, mevcut durum analizinin doğru bir şekilde yapılması ve benzer faktörlerin etkilerinin doğru tahmin edilebilmesi işletme ve kurumların başarıya ulaşabilmeleri için bir zorunluktur. Bunun gerçekleştirilebilmesi için stratejik planlama ve yönetiminin kurumsal bir vizyon olarak benimsenmesini gerekmektedir. Stratejik yönetim örgütün stratejik durumunun, geleceğe yönelik stratejik tercihlerinin ve faaliyetlerindeki stratejik dönüşlerin anlaşılmasını içermektedir. Geleceğe yönelik kararlar alınmasında kullanılan bir yönetim tekniği olan stratejik yönetim, bir takım kararlar alınması, alınan bu kararların uygulanması ve uygulama sonuçlarının kontrol edilmesi süreçlerinden oluşmaktadır. Gelecekte meydana gelebilecek olayları ve yaşanabilecekleri net olarak bilmek ya da tahmin edebilmek imkansızdır. Geleceğin ne getireceğinin bilinmediği bir ortamda meydana gelebileceklerden en az etkilenmek ve belirlenen hedeflere ulaşabilmek için hem kişiler hem de kurumlar geleceklerine yönelik planlar yaparlar. İyi bir yönetimin daha doğusu stratejik yönetimin en önemli unsuru geleceğin şekillendirilmesidir. Uzun vadede kurumun vizyonunu gerçekleştirilebilmesi için, somut veriler doğrultusunda mevcut durumunun analizini yaparak stratejik yönetimin bir unsuru olan stratejik plan yapmaları ve bu planları uygulamaları, başarıya ulaşmak için şarttır. Bu çalışmada söz konusu kapsamda Türkiye’de kamu kurumlarında stratejik yönetim süreci ve stratejik planların etkinliği incelenmektedir. Önce stratejinin anlamıyla başlanarak bir kavramsal çerçeve çizilmekte, stratejik yönetimin özellikleri ve kuruluşlara katkıları açıklanmakta, ardından da stratejik yönetim ve stratejik plan ilişkisi kurulmaktadır. Çalışmanın son kısmında ise Türkiye’de stratejik yönetim ve planlama hususu, stratejik yönetim ve planlamanın gelişimi ve stratejik planlamada etkinlik arayışları kapsamında değerlendirilmektedir.

Keywords

Strateji, Stratejik Yönetim, Stratejik Plan, Kamu Kuruluşları, Etkinlik

References

• Acar. A. (2003), Stratejik Yönetim ve Kamuda Uygulanan Stratejiler. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. Sayı 6 (2003) s.1-15.
• Akdemir, B. (2010), Stratejik Yol Haritası Uygulamasının Stratejik Yönetim Bilincine Etkisinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, e-Journal of New World Sciences Academy, V.5/4.
• Akgemci T. (2008), Stratejik Yönetim. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Akgemci T. ve Güleş H. K. (2009), İşletmelerde Stratejik Yönetim. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Aktan C. C. (1997), Değişim ve Yeni Global Yönetim, MESS Yayın No: 257.
• Aktan, C. (2008), Stratejik Yönetim ve Stratejik Planlama. Çimento İşveren, Temmuz, S.4, C.22.
• Aşgın S. (2008), Stratejik Yönetim. Ankara: İçişleri Bakanlığı Yayın No: 649 SGB:7.
• Aşgın S. Görgün, S. Altay Ü. (2006a), Kamuda Stratejik Planlama, İçişleri Bak, SGB Ankara.
• Aşgın, S. (2006), Ülkemizde Stratejik Planlama Kavramının Gelişmesi, Türk İdare Der., S. 451.
• Athapaththu, Hanasini (2016), An Overview of Strategic Management: An Analysis of the Concepts and the Importance of Strategic Management International Journal of Scientific and Research Publications, Volume 6, Issue 2, February 2016.p.124.
• Balcı A., Nohutçu A., (2005), Strategic Management Initiatives in Turkish Public Organizations, Çanakkale. Uluslararası Stratejik Yönetim Konf., Stratejik Yönetim Bildirileri, 23-25 Haziran.
• Barca, M. ve Balcı, A. (2006), Kamu Politikalarına Nasıl Stratejik Yaklaşılabilir. Amme İdaresi Dergisi, Cilt 39, 2006, s. 29-50.
• Bircan İ. (2003), Kamuda Stratejik Yönetim ve AB Politikaları. Kamu Yönetiminde Kalite 3. Ulusal Kongresi, Ankara: TODAİE, s.422-427.
• Bircan, İ., (2002), Kamu Kesiminde Stratejik Yönetim ve Vizyon, Planlama, Dergisi, Yıl Özel Sayısı, Ankara: DPT Yayınları, 2002, s.11-19.
• Canpolat, H. (2010), İl Düzeyinde Stratejik Planlama ve Sivas İli Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Maliye Dergisi Sayı 159 Temmuz-Aralık 2010 s 1-21.
• Çevik, H. H. ve Göksu, T. (2000), Kamu Sektöründe Stratejik Yönetim ve Vizyon Oluşturma: Türk Emniyet Örgütü İçin Bir Model Önerisi. Türk İdare Dergisi, Yıl.72, s.428 (Eylül 2000), s.79-94.
• Çevikbaş, R. (2012), Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı ve Türkiye Uygulamaları. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 2, Aralık 2012, s.9-33.
• Çiğdem, T. (2007), ‘Kamu Kurumlarında Stratejik Planlama,” Yüksek Lisans Tezi, İTÜ FBE, İstanbul.
• Çomaklı Ş. E. Ekici K. M. Şahım T. Z. (2007), Geleceği Planlamada Stratejik Yönetim Ankara: A-C.
• Demir, C., Yılmaz, M. K. (2010), Stratejik Planlama Süreci ve Örgütler Açısından Önemi Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 1, Yıl: 2010, ss.69-88.
• Dinçer Ö. (2003), Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası. İstanbul: Beta Basım.
• Dinçer Ö. ve Yılmaz C. (2003), Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma 1: Değişim Yönetimi İçin Yönetimde Değişim. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Yayını.
• Doğan, S. (2002), İşletmelerde Vizyon ve Misyon Bildirisi Geliştirme ve Önemi Üzerine Bir Araştırma. Amme İdaresi Dergisi, Cilt 35 Sayı Mart 2002 s. 143-174.
• Doğan, S. ve Hatipoğlu, C. (2009), Küçük Ve Orta Boy İşletmelerde Vizyon Açıklamasının İşletmenin Performansına Etkisine İlişkin Bir Araştırma Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 2, 2009 s.81-99.
• DPT (2006), Kamu Yönetiminin İyileştirilmesi ve Yeniden Yapılandırılması ÖİK Raporu. Ankara.
• Drucker P. (1999), 21. Yüzyıl İçin Yönetim Tartışmaları. (Çev: İ. Bahçıvangil) İstanbul: Epsilon.
• Durna, U. ve Eren, V. (2002), Kamu Sektöründe Stratejik Yönetim. Amme İdaresi Dergisi, Cilt 35, Sayı 1, Mart 2002, s. 55-75.
• Eren E. (2002), Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası, İstanbul: Beta Yayınları.
• Eren E. (2005), İşletmelerde Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası. 7. Baskı, İstanbul: Beta Basım.
• Erkan V. (2008), Kamu Kuruluşlarında Stratejik Planlama Türkiye Uygulaması ve Başarıyı Etkileyen Faktörler Ankara Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası.
• Ertuna Y. (2008), Stratejik Yönetim. İstanbul: Okan Üniversitesi Yayınları.
• Gönültaş H. (2012), Stratejik Planlama (Ed. Erkan A.) Gençlik ve Spor Bakanlığı Strateji D.Bşk.
• Grant M. ve Jordan J. (20014), Stratejinin Temelleri. (Çev. Sart G.) Ankara: Nobel Yayın.
• Gül, S.K. ve Kırılmaz M. (2013), Kamu Kurumlarında Stratejik yönetim. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Güngör, B. (2011), Yerel Yönetimlerde Stratejik Yönetim Yaklaşımı: Ankara Ve Bursa Büyükşehir Belediyesinde Uygulanan Yöntemlerin Karşılaştırılması, Y. Lisans Tezi, Selçuk Ün. SBE, Konya.
• Gürer, H. (2006), Stratejik Planlamanın Temelleri ve Türk Kamu Yönetiminde Uygulanmasına Yönelik Öneriler, Sayıştay Dergisi, 2006 Sayı 63, Ekim Aralık: 91-105.
• Güven, A. (2014), Kamu Yönetiminde Geleceğin İnşasında Stratejik Bakış, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, Eylül 2014, s.63-80.
• Hoskisson R. and the others, (1999), Theory and Research in Strategic Management Survey of a Pentulum, Journal of Management, 25 (3), 417-456.
• Hussey, D., (2002), Company Analysis: Determining Strategic Capability, Staregic Change, John Wiley&Sons. Lmt., 11, 43-52.
• Kalkınma Bakanlığı (2015), Kamuda Stratejik Yönetim Çalışma Grubu Raporu. Ankara: KB: 2942.
• Kaplan, Robert S. And David P. Norton (2005), “Creating the Office of Strategy Management”, https://www.hbs.edu/faculty/Publication%20Files/05-071.pdf (20.01.2021).
• Karaman A. (2005), Nasıl ve Niçin Vizyon Yönetimi; İstanbul: IQ kültür ve Sanat Yayıncılık.
• Kılıç, M., Erkan, V. (2006), Stratejik Planlama ve Dengeli Performans Yöntemi Yaklaşımı Bir Arada Olabilir Mi? Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 77-93.
• Koçel T. (2005), İşletme Yöneticiliği. (Onuncu Baskı) İstanbul: Arıkan Yayınları.
• Kurt, M. ve Uğurlu, Ö. Y. (2007), Yeni Kamu Yönetimi ve Yeni Kamu Yönetimi Yaklaşımının Gelişiminde Avrupa Birliği’nin Rolü: İlerleme Raporları İçerik Analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 9 , Sayı 11, s. 81-109.
• Küçüksüleymanoğlu, R. (2008), Stratejik Planlama Süreci. Kastamonu Eğitim Der,, Ekim, C.16/2.
• Lamba. M. (2014), Büyükşehir Belediyelerinde Geleceğe Bakış: Stratejik Planlar Üzerinden Bir İnceleme, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, Yıl: 2014, C: 6, S: 2, s. 83-96.
• Meydan Larousse Büyük Lugat Ansiklopedisi (1991), İstanbul: Maydan Gazetecilik ve Neşriyat.
• Mucuk İ. (2013), Modern İşletmecilik. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Murat, G. ve Bağdiğen M. (2008), Kamu İdarelerinde Stratejik Planlama ve Yönetim. Ankara: Gazi.
• Narinoğlu, A. (2007), Yerel Yönetimlerde Stratejik Planlama ve Uygulama 1. Basım, İstanbul.
• Övgün, B. (2010), Devlet ve Planlama, Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Özer, A. M. (2008), 21. Yüzyılda Yönetim ve Yöneticiler. Ankara: Nobel Yayın.
• Özer, A.M. (2010), Kuruluşlarda Süreç Performans ve Risk Analizi/Yönetimi. Ankara: Adalet Y.evi.
• Öztemel, Ercan (2001), Belediyelerde Toplam Kalite Yönetimi, Değişim Yayınları, Adapazarı.
• Pamuk, G. Erkut H. Ülengin F. Ülengi B. Akgüç Ö. Alpay Y. Koşma H. (1997), Stratejik Yönetim ve Senaryo Tekniği. İstanbul: İrfan Yayıncılık.
• Sevinç, B. (2014), Strateji Kavramı ve Örgütlerde Bir Yönetim İlkesi Olarak Kullanılması. Türk İdare Dergisi. Sayı 479, s. 213-242.
• Songür, N. (2008), Belediyelerin Stratejik Planlama Sürecindeki Gereklilikleri Yerine Getirme Durumları Üzerine Bir Araştırma, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 17, Sayı 4, Ekim 2008, s.63-64.
• T.C. Başbakanlık (2006), Devlet Planlama Teşkilatı, Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama Kılavuzu.
• The Kresge Foundation (2021), A Guide to Strategic Planning, https://kresge.org/sites/default/files/A_Guide_to_Strategic_Planning.pdf (10.01.2021).
• Torlak, Ö. ve Uzkurt C. (1999), Belediyelerde Hizmet Anlayışı ve Stratejik Yönetime Geçiş Kamu Yönetiminde Kalite 2. Ulusal Kongresi Eylül Ankara: TODAİE Yayın No: 296.
• Türk Dil Kurumu (2015), Türkçe Büyük Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
• Uçar, D., Doğru, A.Ö. (2005), CBS Projelerinin Stratejik Planlaması ve SWOT Analizinin Yeri, TMMOB 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 28 Mart-1 Nisan.
• Ülgen, H. ve Mirze, K. (2004), İşletmelerde Stratejik Yönetim. 2. Basım İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Yılmaz, K., (2003), Kamu Kuruluşları İçin Stratejik Planlama Uygulaması, Sayıştay Der., Sayı: 50-51, s.67-86.
• Yüksel, F. (2002), Sürekli Değişen Kentsel Faktörler Karsısında Yerel Yönetimlerde Stratejik Planlama Gereği, Çağdaş Yerel Yönetimler, C 11, S. 1: 31-41.
• Yüzbaşıoğlu, N. (2004), 2000'li Yıllarda Strateji ve Planlama. Konya: Çizgi Kitabevi.