SAĞLIK KURUMLARINDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ: KAMU HASTANELERİNDE KADIN ÇALIŞANLARA YÖNELİK BİR UYGULAMA

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 46, 523 - 553, 30.06.2024

Ruhiye Targay , Tunç Demirbilek

Öz

İş sağlığı ve güvenliği (İSG) standartlarını ve stratejilerini geliştirmeye yönelik programlar, İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemlerinin (İSGYS) temel göstergelerine odaklanmaktadır. Genellikle, kuruluşların İSG kültürü düzeylerinin mevcut haliyle ortaya konulması ve bir yol haritası belirlenmesi başlangıç noktasıdır. Bu çalışmada, kadın sağlık çalışanlarının İSG kültürü düzeylerinin saptanması amaçlanmıştır. Sağlık sektöründe kadın temsili yüksek düzeydedir ve İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliğine göre insan sağlığı hizmetleri çok tehlikeli/tehlikeli sınıfında yer almaktadır. Risk düzeyi göz önüne alınarak, kadın sağlık çalışanları örnekleme seçilmiş ve kadın sağlık çalışanları arasındaki farklılıkların ortaya konulması hedeflenmiştir. İzmir kamu hastanelerinde görevli 376 kadın sağlık çalışanı araştırmaya dahil edilmiştir. Çalışma; İSG kültürü ölçeği kullanılarak anket tekniği ile gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak; öğrenim düzeyi, meslek/unvan ve iş kazasının nedenine ilişkin algılar değişkenlerine göre kadın sağlık çalışanlarının İSG kültürü düzeylerinin farklılaştığı anlaşılmıştır. İSG kültürü değişkenleri arasında farklı düzeylerde pozitif korelasyonlar saptanmıştır. Kadın sağlık çalışanlarının İSG kültürü düzeylerinin düşük olduğu değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İş Sağlığı ve Güvenliği, Sağlık Hizmetleri, Güvenlik Kültürü, İş Sağlığı ve Güvenliği Kültürü, Kamu Hastaneleri ve Kadın Sağlık Çalışanları

Occupational Health and Safety Culture in Healthcare Institutions: A Study on Women Healthcare Workers in Public Hospitals

Öz

Programs to develop occupational health and safety (OHS) standards and strategies focus on the key indicators of Occupational Health and Safety Management Systems (OHSMS). Generally, to reveal the current OHS culture levels of organizations and determine a roadmap is the starting point. In this study, it is aimed to evaluate the levels of OHS culture of women healthcare workers. There is a high level of female representation in the healthcare sector and according to Communiqué on Occupational Health and Safety Workplace Hazard Classes, human health services are classified as very hazardous/hazardous. Considering the level of risk, female healthcare workers were selected as the sample and it was intended to detect the differences among female healthcare workers. 376 female healthcare workers working in public hospitals in Izmir were included in the research. The study was applied with the survey using the OHS culture scale. As a result of the analysis; it was understood that the OHS culture levels of female healthcare workers differed according to the variables of education level, profession/title and perceptions about the cause of the occupational accident. The positive correlations were defined at different levels between OHS culture variables. It was evaluated that female healthcare workers' OHS culture levels were low.

Anahtar Kelimeler

Occupational Health and Safety, Healthcare Services, Safety Culture, Occupational Health and Safety Culture, Public Hospitals and Female Healthcare Workers

Kaynakça

• Abdullah, N. A., Spickett, J. T., Rumchev, K. B., ve Dhaliwal, S. S. (2009). Assessing Employees Perception on Health And Safety Management in Public Hospitals. International Review of Business Research Papers, 5(4), 54¬–72.
• AHRQ. (2019). Hospital Survey on Patient Safety Culture. Agency for Healthcare Research and Quality, U.S. Department of Health & Human Services. https://www.ahrq.gov/sops/surveys/hospital/index.html, (15.11.2023).
• Akçapınar, M. (2015). İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında Kalite Yönetimi Uygulanan Hastanelerin Doğumhanelerinde Çalışan Güvenliği ve Çalışan Güvenliğini Etkileyen Nedenler. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Akgün, S. (2015). Sağlık Sektöründe İş Kazaları. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 2(2), 67–75.
• Aktan, C. C. ve Saran, U. (2007). Sağlık Ekonomisi ve Sağlık Yönetimi. Ankara: Aura Kitapları. https://www.researchgate.net/publication/335685115_SAGLIK_EKONOMISI_ve_SAGLIK_YONETIMI, (04.08.2023).
• Alli, B. O. (2008). Fundamental Principles of Occupational Health and Safety: Second Edition. Geneva: International Labour Office. https://www.ILO.org/global/publications/ILO-bookstore/order- online/books/WCMS_093550/lang--en/index.htm, (24.10.2023)
• Almost, J. M., Vandenkerkhof, E. G., Strahlendorf, P., Tett, L. C., Noonan, J., Hayes, T., Hulle, H.V., Adam, R., Holden, J., Kent-Hillis, T., McDonald, M., Paré, G.C., Lachhar, K., ve Silva V.S.E. (2018). A Study Of Leading Indicators for Occupational Health and Safety Management Systems in Healthcare. BMC Health Services Research, 18(296), 1–7.
• Avrupa Komisyonu. (2014). Occupational Health and Safety Risks in the Healthcare Sector. Guide to Prevention and Good Practice, Directorate-General for Employment, Social Affairs and Inclusion. Publications Office, European Commission. https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/b29abb0a-f41e- 4cb4-b787-4538ac5f0238, (13.11.2023).
• Bahçecik, N. ve Öztürk, H. (2009). The Occupational Safety and Health in Hospitals from the Point of Nurses. Collegium Antropologicum, 33(4), 1208–1209.
• Bisbey, T. M., Kilcullen, M. P., Thomas, E. J., Ottosen, M. J., Tsao, K. J., ve Salas, E. (2021). Safety Culture: An Integration of Existing Models and a Framework for Understanding Its Development. Human Factors, 63(1), 88–110.
• Boniol, M., McIsaac, M., Xu, L., Wuliji, T., Diallo, K. ve Campbell, J. (2019). Gender Equity İn The Health Workforce: Analysis Of 104 Countries. Working paper 1. Geneva: World Health Organization. https://iris.DSÖ.int/bitstream/handle/10665/311314/DSÖ-HIS-HWF-Gender-WP1-2019.1-eng.pdf? sequence=1&isAllowed=y, (19.10.2023).
• Brück, C., Scheppingen, A. V., Fox, D. ve Eeckelaert, A. S. (2011). Occupational Safety and Health culture assessment-A review of main approaches and selected tools. European Agency for Safety and Health at Work (EU-OSHA) Publications Office. Luxembourg: European Union. https://op.europa.eu/en/publication- detail/-/publication/dce28c49-9272-4b48-9fbf-099e00bbf592, (15.11.2023).
• Can, S. (2021). Hastanelerde İş Sağlığı ve Güvenliği Bayburt İli Örneği. Munzur Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Tunceli.
• Che Huei, L., Ya-Wen, L., Ming, Y. C., Chen, H. L., Yi, W. J., ve Hung, L. M. (2020). Occupational Health and Safety Hazards Faced by Healthcare Professionals in Taiwan: A Systematic Review of Risk Factors and Control Strategies. SAGE Open Medicine, 8(1), 1–12.
• Churruca, K., Ellis, L. A., Pomare, C., Hogden, A., Bierbaum, M., Long, J. C., ve Braithwaite, A. O. (2021). Dimensions of Safety Culture: A Systematic Review of Quantitative, Qualitative and Mixed Methods for Assessing Safety Culture in Hospitals. British Medical Journal Open, 11(7), 1–13.
• Cooper, M. D. (2001). Improving Safety Culture, A Practical Guide: Second Edition. London: BSMS. https://www.researchgate.net/publication/284371696_Improving_Safety_Culture_A_Practical_Guide, (15.11.2023).
• Cooper, M. D. (2000). Towards a Model of Safety Culture. Safety Science, 36(2), 111–136.
• Cox, S. J. ve Cheyne, A. (2000). Assessing Safety Culture in Offshore Environments. Safety Science, 34, 111–129.
• Çam, F. (2019). Sağlık Personelinin Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Kültürü Algı Düzeylerinin Belirlenmesi. Avrasya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Çamcı, G., Oğuz, S., Karadağ, T., ve Bayrak, B. (2021). Occupational Safety in Nurses Working in A Tertiary Care Hospital in Turkey. Journal of the Pakistan Medical Association, 71(2-A), 465–468.
• Çınar, K. (2019). Hastanelerdeki Güvenlik Kültürünün ve Güvenlik Kültürü ile Davranışlar Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çınar, N. (2019). Kalite Yönetim Sistemine Sahip Hastanelerde Mesleksel Yaralanmalar ile Güvenlik Kültürü Arasındaki İlişkinin Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Çiçek, B. (2016). Hastanelerde Kurum Ev İdaresi Personeli Perspektifinden İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamalarının ve Güvenlik Kültürüne İlişkin Algı Düzeylerinin Belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çiftçi, B. (2016). Türkiye’de Toplumsal Kültürün İş Güvenliği Kültürüne Etkisi. Çalışma İlişkileri Dergisi, 7(2), 13– 40.
• Demirbilek, T. (2005). İş Güvenliği Kültürü: 1. Baskı. İstanbul: Legal Yayıncılık, Hukuk Kitapları Serisi: 59.
• Demirbilek, T. ve Çakır, Ö. (2008). Kişisel Koruyucu Donanım Kullanımını Etkileyen Bireysel ve Örgütsel Değişkenler. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 173–191.
• Demirel, E. T., Gündoğdu G., ve Emül, E. (2019). İş Güvenliği Kültürünün Hasta Güvenliği Kültürü Üzerindeki Belirleyiciliği: Elazığ Örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 77, 259–281.
• Devebakan, N. (2019). Sağlık Kurumlarında İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında İş Güvenliğinin Değerlendirilmesi: Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Tıbbi Sekreterler Üzerinde Bir Araştırma. İzmir İktisat Dergisi, 34(1), 77–93.
• Devebakan, N. (2007). Özel Sağlık İşletmelerinde İş Sağlığı ve Güvenliği. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Diker, H. (2020). Kamu Hastanelerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Sorunu: Devlet Hastanesinde Bir Araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Karaman.
• Dressner, M. A. (2017). Hospital Workers: An Assessment of Occupational Injuries and Illnesses. U.S. Bureau of Labor Statistics, Monthly Labor Review, 6, 1–12. https://www.bls.gov/opub/mlr/2017/article/pdf/hospital- workers-an-assessment-of-occupational-injuries-and-illnesses.pdf, (06.11.2023).
• DSÖ. (2005). Regional strategy on occupational health and safety in SEAR countries. WHO Publications. New Delhi: World Health Organization. https://iris.DSÖ.int/bitstream/handle/10665/205852/B0053.pdf? sequence=1&isAllowed=y, (14.11.2023).
• DSÖ/ILO. (2022). Caring for those DSÖ care: Guide for the development and implementation of occupational health and safety programmes for health workers. Geneva: World Health Organization and International Labour Organization. https://www.DSÖ.int/publications/i/item/9789240040779, (13.11.2023).
• DSÖ/ILO. (2021). COVID-19: Occupational health and safety for health workers. Interim guidance. Geneva: World Health Organization and International Labour Organization. https://www.DSÖ.int/publications/i/item/DSÖ-2019-nCoV-HCW_advice-2021-1, (14.11.2023).
• Dursun, S. (2013). İş Güvenliği Kültürünün Çalışanların Güvenli Davranışları Üzerine Etkisi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 3(2), 61–75.
• Dursun, S. (2011). Güvenlik Kültürünün Güvenlik Performansı Üzerine Etkisine Yönelik Bir Uygulama. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Eurofound/ILO. (2019). Working conditions in a global perspective. Luxembourg ve Geneva: Publications Office of the European Union and International Labour Organization. https://www.ILO.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---dcomm/--- publ/documents/publication/wcms_696174.pdf, (14.11.2023).
• Field, A. (2009). Discovering Statistics Using SPSS: Third Edition. London: SAGE Publications, https://www.researchgate.net, (01.02.2024).
• Flin, R., Burns, C., Mearns, K., Yule, S., ve Robertson, E. M. (2006). Measuring Safety Climate in Health Care. Quality and Safety in Health Care, 15, 109–115.
• Flin, R., Mearns, K., O’Connor, P., ve Bryden, R. (2000). Measuring Safety Climate: Identifying the Common Features. Safety Science, 34, 177–192.
• Gadd, S. ve Collins, A. M. (2002). Safety Culture: A Review of the Literature. Health and Safety Laboratory, UK: Sheffield.
• Gadjradj, P. S. ve Harhangi, B. S. (2019). Safety Culture and Attitudes Among Spine Professionals: Results of an International Survey. Global Spine Journal, 9(6), 642–649.
• Gershon, R. R., Karkashian, C. D., Grosch, J. W., Murphy, L. R., Escamilla-Cejudo, A., Flanagan, P. A., Bernacki, E., Kasting C., ve Martin, L. (2000). Hospital Safety Climate And its Relationship with Safe Work Practices And Workplace Exposure Incidents. American Journal of Infection Control, 28(3), 211–221.
• Günaydın, G. ve Günaydın, M. (2023). Sağlık Çalışanlarının Güvenlik Kültür ve Güvenlik Performanslarının İncelenmesi: Bir Devlet Hastanesi Örneği. Sosyal Güvenlik Dergisi (Journal of Social Security), 13(1), 75–90.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Felsefe-Yöntem-Analiz: 5. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hasanhanoğlu, C. (2020). COVID-19’un İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında İşletmeler Üzerine Etkileri. International Journal of Economics And Politics Sciences Academic Researches, 4(10), 11–27.
• Houghton, C., Meskell, P., Delaney, H., Smalle, M., Glenton, C., Kabini, A., Hui Chan, X., Devane, D., ve Biesty, L. M. (2020). Barriers and Facilitators to Healthcare Workers' Adherence with Infection Prevention and Control (IPC) Guidelines for Respiratory Infectious Diseases: A Rapid Qualitative Evidence Synthesis. The Cochrane Database of Systematic Reviews, 4(4), 1–68.
• HSE. (2009). Reducing Error and Influencing Behaviour. Health and Safety Executive. https://thecpi.org.uk/library/PDF/Public/health- safety/General/Human%20Factors/General%20Guidance/01%20HSG%2048%20- %20Reducing%20Error%20and%20Influencing%20Behaviour.pdf, (15.11.2023).
• Huang, Q., Luo, L. S., Wang, Y. Y., Jin, Y. H., ve Zeng, X. T. (2021). Gender Differences in Psychological and Behavioral Responses of Infected and Uninfected Health-Care Workers During the Early COVID-19 Outbreak. Frontiers in Public Health, 9, 1–8.
• Hudson, P. (2001). Safety Culture-Theory and Practice. RTO HEM Workshop on "The Human Factor in System Reliability - Is Human Performance Predictable?, 8/12. Sienna, Italy: RIO MP-032. https://apps.dtic.mil/sti/pdfs/ADP010445.pdf, (15.11.2023).
• ILO. (2021). World Day for Safety and Health at Work 2021 Report: Anticipate, prepare and respond to crises: Invest now in resilient OSH system. Geneva: International Labour Office. https://www.ILO.org/global/topics/safety-and-health-at-work/resources- library/publications/WCMS_780927/lang--en/index.htm, (14.11.2023).
• ILO. (2018). Decent Work and the Sustainable Development Goals: A Guidebook on SDG Labour Market Indicators. Geneva: International Labour Organization. https://www.ILO.org/wcmsp5/groups/public/--- dgreports/---stat/documents/publication/wcms_647109.pdf, (14.11.2023).
• ILO. (2014). Safety and health at work: a vision for sustainable prevention. XX World Congress on Safety and Health at Work 2014: Global Forum for Prevention, Frankfurt, Germany, 24 - 27 August 2014, Geneva: International Labour Office. https://www.ilo.org/sites/default/files/wcmsp5/groups/public/@ed_protect/@protrav/@safework/docume nts/publication/wcms_301214.pdf, (24.04.2024).
• ILO. (1985). İş Sağlığı Hizmetleri Sözleşmesi (No. 161). Geneva: International Labour Organization.https://www.ILO.org/dyn/normlex/en/f?p=NORMLEXPUB:12100:0::NO::P12100_ILO_CODE:C161, (15.11.2023).
• Institute of Medicine (US) Committee on Quality of Health Care in America. (2000). To Err is Human: Building a Safer Health System. Linda T. Kohn, Janet M. Corrigan ve Molla S. Donaldson (Ed.) Washington (DC): National Academies Press. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25077248/, (03.08.2023).
• İncesu, E. ve Atasoy, A. (2015). Hemşirelerin Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Kültürü Algılarının Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Kültürü Ölçeği Kullanılarak İncelenmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 2(3), 119–126.
• İnci, E. İ., Bilişli Y., ve Hizay, D. (2016). İş Kazalarına Maruz Kalan Sağlık Çalışanlarının Bildirimlerinin Değerlendirilmesi: Üniversite Hastanesi Örneği. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 3(3), 83–88.
• Jebb, S. (2015). Reducing Workplace Safety Incidents: Bridging The Gap Between Safety Culture Theory And Practice. Queensland University of Technology, Faculty of Health, Brisbane. https://eprints.qut.edu.au/81626/1/Sarah_Jebb_Thesis.pdf, (11.09.2023).
• Jensen, S. Q., Kyed, M., Christensen, A. D., Bloksgaard, L., Hansen, C. D., ve Nielsen, K. J. (2014). A Gender Perspective On Work-Related Accidents. Safety Science, 64, 190–198.
• Karabiber, C., Sarb, G., Kerman, B., ve Savaş, N. (2018). Bir Tıp Fakültesi Hastanesi Sağlık Çalışanlarında İş Sağlığı-Güvenliği Durumu ve Risk Faktörleri. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(3), 367–375.
• Kim, Y., Park, J., ve Park, M. (2016). Creating a Culture of Prevention in Occupational Safety and Health Practice. Safety and Health at Work, 7, 89–96.
• Köse, Y. (2016). Hastanelerde Çalışan Hemşirelerin İş Sağlığı ve Güvenliği Konusundaki Bilgi ve Farkındalık Düzeylerinin Değerlendirilmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Maguire, B. J., Hunting, K. L., Guidotti, T. L., ve Smith, G. S. (2005). Occupational Injuries Among Emergency Medical Services Personnel. Prehospital Emergency Care, 9(4), 405–411.
• Manyele, S., Ngonyani, H.A.M., ve Eliakimu, E. (2008). The status of occupational safety among health service providers in hospitals in Tanzania. Tanzania Journal of Health Research, 10(39), 159–165.
• Mcdiarmid, M., Michaels, K., Sanchez, M., Herr, G., Testa, M., Caldwell, D., ve Mallon, T. (2019). Health Hazards To Healthcare Workers, Chapter 11. Occupational Health and the Service Member içinde (ss. 171–198). https://www.researchgate.net/publication/334545344_Chapter_11_HEALTH_HAZARDS_TO_HEALTHCARE_W ORKERS, (08.11.2023).
• Neal, A. ve Griffin, M. A. (2006). Study of the Lagged Relationships Among Safety Climate, Safety Motivation, Safety Behavior, and Accidents at the Individual and Group Levels. Journal of Applied Psychology, 91(4), 946– 953.
• Ocak, G. (2019). Sağlık Kuruluşlarında İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları “Sivas Örneği”. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• OECD. (2020). Women At The Core Of The Fight Against Covıd-19 Crisis. OECD Policy Responses to Coronavirus (COVID-19). The Organization for Economic Cooperation and Development.
• Önder, Ö. R., Ağırbaş, İ., Yenimahalleli Yaşar, G., ve Aksoy, A. (2011). Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Çalışan Hekim ve Hemşirelerin Geçirdikleri İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları Yönünden Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Dikimevi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 10(1), 31–44.
• Özkan, Y., Arpat, B. ve Bingöl, U. (2019). Çalışanların Perspektifinden İş Sağlığı ve Güvenliği Sorunları ile Çözüm Önerileri: Türk Metal Sektörüne İlişkin Demografik Bir Durum Çalışması. II. International Conference on Empirical Economics and Social Sciences (ICEESS’ 19) Bildiri Kitabı içinde (ss. 400-408). Balıkesir: Bandırma On Yedi Eylül Üniversitesi.
• Reason, J. (2000). Safety Paradoxes And Safety Culture. Injury Control & Safety Promotion, 7(1), 3–14.
• Robertson, M. M., Tubbs, D., Henning, R. A., Nobrega, S., Calvo, A., ve Murphy, L. A. (2021). Assessment of Organizational Readiness For Participatory Occupational Safety, Health And Well-Being Programs. Work, 69(4), 1317–1342.
• Sağıcı, E. (2020). Hastanelerde İş Güvenliği ve Risk Analizi Çalışması. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Sarac, C., Flin, R., Mearns, K., ve Jackson, J. (2010). Measuring Hospital Safety Culture: Testing the HSOPSC Scale. Proceedings of the Human Factors and Ergonomics Society Annual Meeting, 54(12), 850–854.
• Sarı, H. ve Güneyli, H. (2019). Petrol Rafineri Çalışanlarının İş Güvenliğine İlişkin Algılarının Analizi (Mersin Ataş Örneği). Uluslararası Maden İşletmelerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu’2019 Bildiriler Kitabı içinde (ss. 625-638). Adana: Çukurova Üniversitesi.
• Schein, E. H. (2004). Organizational Culture and Leadership. San Francisco: The Jossey-Bass business & management series. https://ape.unesp.br/eulg/pdf/SCHEIN.pdf, (11.09.2023).
• Silva, L. C., Caldas, C. P., Fassarella, C. S., ve Souza, P. S. (2021). Effect of the organizational culture for patient safety in the hospital setting: A systematic review. Aquichan, 21(2), 1–16.
• Sugiono, N., Kusrini, E., Ali, J., ve Suci, M. (2020). The Effect of Employee, Management, Working Environment, and Safety Culture on Occupational Health and Safety Performance: A Case Study in an Oil and Gas Company in Indonesia. International Journal of Integrated Engineering, 7(7), 268–279.
• T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. (2022). İş Kazası ve Meslek Hastalığı İstatistikleri. Sosyal Güvenlik Kurumu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. https://www.sgk.gov.tr/Istatistik/Yillik/fcd5e59b-6af9-4d90- a451-ee7500eb1cb4, (06.11.2023).
• T.C. Resmi Gazete. (2012). 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu. RG: 30/6/2012/ Sayı: 28339. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6331.pdf, (16.11.2023).
• T.C. Resmi Gazete. (2011). Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik. RG: 06/04/2011/ Sayı: 27897. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/04/20110406-3.htm, (15.11.2023).
• T.C. Resmi Gazete. (2006). 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu. RG: 16/6/2006, Sayı: 26200. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5510.pdf, (08.11.2023).
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2020). Sağlıkta Kalite Standartları (SKS): Hastane (Sürüm 6.0). Ankara: Tam Pozitif Reklamcılık / Matbaa. www.kalite.saglik.gov.tr.
• The Joint Commission. (2012). Improving Patient and Worker Safety: Opportunities for Synergy, Collaboration and Innovation. IL: Oakbrook Terrace: The Joint Commission. https://www.jointcommission.org/-/media/tjc/documents/resources/patient-safety-topics/work-place- violence-prevention/updated-wsps-monograph-final-42020.pdf, (15.11.2023).
• Torun, B. (2021). Ameliyathane ve Yoğun Bakım Çalışanlarının İş Sağlığı, İş Güvenliği ve İş Kazaları Konusunda Algılarının Değerlendirilmesi. Beykent Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Tüzüner, V. L. ve Özaslan, B.Ö. (2011). Hastanelerde İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamalarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 40(2), 138–154.
• Ünal, Ö., Akbolat, M., Amarat, M., ve Tilkilioğlu, S. (2021). The Role Of The Human Factor in Occupational Safety and Health Performance. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, 27(1), 179–184.
• Wagner, A., Rieger, M. A., Manser, T., Sturm, H., Hardt, J., Martus, P., Lessing, C., ve Hammer, A. (2019). Healthcare Professionals' Perspectives On Working Conditions, Leadership, And Safety Climate: A Cross-Sectional Study. BMC Health Services Research, 19(1): 53.
• Wenham, C. (2020). The Gendered Impact of the COVID-19 crisis and post-crisis period. Brussels: European Parliament. https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2020/658227/IPOL_STU(2020)658227_EN.pdf, (13.11.2023).
• Wiegmann, D. A., Zhang, H., Thaden, T. V., Sharma, G. ve Mitchell, A. (2002). Synthesis of Safety Culture and Safety Climate Research. New Jersey: Federal Aviation Administration Atlantic City International Airport. https://www.nrc.gov/docs/ML1025/ML102500649.pdf, (03.08.2023).
• Yalçın Ocak, N., Yeşilaras, M., Eyler, Y., ve Hakoğlu, O. (2022). Occupational accidents of emergency medicine residents in Turkey. International Journal of Occupational Safety And Ergonomics: JOSE, 28( 4), 2210–2215.
• Yazıcı, E. (2017). Sağlık Kurumlarında İş Sağlığı ve Güvenliği: Bir Kamu Hastanesi Uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Yeşiltaş, A. ve Gül, İ. (2021). Sağlık Çalışanlarının İş Güvenliği Düzeylerinin İncelenmesi: Üniversite Hastanesi Örneği. Nobel Medicus, 17(2), 118–126.
• Yıldırım, M. (2020). Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Geliştirme Programının Çalışanların Sağlık Davranışları ve Güvenlik Kültürü Algısına Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.