TİYATRODA GERÇEKÇİ VE KARŞI GERÇEKÇİ SAHNE TASARIMI ANLAYIŞLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ

Year 2017, Volume: 4 Issue: 2, 1 - 12, 31.12.2017

Nazım Uğur Özüaydın

Abstract

Sahne
tasarımında gerçekçi anlayış, seyirci üzerinde gerçeklik yanılsaması yaratma
hedefi doğrultusunda, sahnede gerçek yaşamı olduğu gibi göstermek gerektiğini
ileri sürer ve sakaledenK VE
STİLİZASYONRMA

ahne
tasarımındaki tüm unsurlarda gerçeğe benzerliği gözetir. Sahne tasarımında
karşı gerçekçi anlayış ise, gerçek yaşamın olduğu gibi yansıtılmasının
olanaksız olduğunu; ayrıca sahne üzerindeki unsurlarda gerçeğe benzerliğin
seyirci üzerinde gerçeklik yanılsaması yaratmaya hizmet etmeyeceğini; aksine,
gerçeklik yanılsamasını tahrip edeceğini savunur. Bu bağlamda, karşı gerçekçi
sahne tasarımı, gerçekliğin benzerinin yaratılması yerine, gerçekliğin stilize
edilmesi gerektiğini; stilize edilen gerçekliğin, taklit edilen gerçekliğe
kıyasla, seyirci üzerinde çok daha güçlü bir gerçeklik yanılsaması
yaratılmasını sağlayacağını iddia eder. Bu çalışmada, gerçekçi ve karşı
gerçekçi sahne tasarımı anlayışlarının, seyirci üzerinde gerçeklik yanılsaması
yaratılmasına hizmet etme bağlamında karşılaştırılması amaçlanmış; bu
doğrultuda, birbirine karşıt bu iki anlayış, sahne tasarımında başvurdukları
yöntemler ve bu yöntemlerin seyirci üzerinde yarattığı etkiler açısından karşılaştırmalı
bir biçimde analiz edilmiş; yapılan analiz sonucunda elde edilen bulguların ışığında,
gerçekçi ve karşı gerçekçi sahne tasarımı anlayışlarının, seyirci üzerinde
gerçeklik yanılsaması yaratma bağlamında işlevsellikleri değerlendirilmiştir.

 

Keywords

Sahne tasarımı, tiyatro, karşı gerçekçilik

References

• Antoine, A. (1967). Dördüncü Duvarın Gerisinde. Suat Taşer (Derleyen), Sahneye Koyma Sanatı (9-25). Ankara: Bilgi Yayınevi.