Azerbaycan Tiyatrosunda Adil İsgandarov’un Yönetmenlik Anlayışı

Year 2021, Volume: 8 Issue: 1, 85 - 102, 05.07.2021

Vagif Azizov

Abstract

Bu makalede, Azerbaycan Tiyatrosunun tarihsel evrimi içerisinde, Adil İsgandarov’un yönetmen olduğu döneme kadar içinde bulunduğu disiplinsiz çalışma ortamları ele alınarak aynı zamanda Azerbaycan Tiyatro Okulunun da kurucusu olan İsgandarov’un bu bağlamda tiyatro sanatına katkıları ve sanat yaşamının değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Milli Drama Tiyatrosu’nda yarattığı görkemli sahnelemelerine ithafen bir dahi olarak nitelendirilmektedir. İsgandarov, 1936’da Moskova’da eğitimini tamamladıktan ve Bakü’ye döndükten kısa süre sonra baş yönetmenliğe, ardından tiyatronun genel sanat yönetmenliğine terfi etmiştir. Birbiri ardına sahneye koyduğu eserlerle Azerbaycan tiyatrosunu, ülkenin (SSCB’nin) en gelişmiş tiyatroları seviyesine yükseltmiştir. 1938 yılında S. Vurgun’un “Vagif ” dramının sahnelenmesi, Azerbaycan edebi ortamında büyük beğeni toplamış ve İsgandarov, Onursal Sanat Çalışanı unvanı ile ödüllendirilmiştir. 1943 yılında ise S. Vurgun’un “Ferhat ve Şirin” oyunu rejisiyle Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Halk Sanatçısı unvanına layık görülmüştür. Adil İsgandarov’un, Anvar Mammadkhanlı’nın “Doğunun Sabahı” eserini sahnelerken ortaya koyduğu reji, kariyerinin doruk noktası olarak görülür. Çünkü, bu oyun ile Adil İsgandarov’a SSCB Devlet Ödülü (Stalin Ödülü) verilmiştir. Bunların yanı sıra, A. Korneychuk’un “Polad Qartal” (“Plato Krechet”), M. İbrahimov’un “Hayat”, C. Cabbarlı’nın “Aydın” piyesi ve farklı pek çok yazarın eserini başarıyla sahneye koymuştur. Bu makalede, çeşitli kaynaklardan yola çıkılarak yapılan incelemede, Adil İsgandarov’un sadece reji alanında değil bütün olarak Azerbaycan tiyatrosuna yeni bir disiplin getirdiği anlaşılmaktadır.

Keywords

Azerbaycan Tiyatrosu, Adil İsgandarov, Yönetmenlik

Supporting Institution

destekleyen kurum yoktur.

Adil Isgandarov’s Understanding of Stage Direction at the Azerbaijan Theater

Abstract

This article aims to evaluate the artistic life of Adil Isgandarov, the founder of the Azerbaijan Theater School, by considering the undisciplined working environments in which Adil İsgandarov was a director within the historical evolution of Azerbaijan Theater. He is described as a genius in reference to his magnificent staging which he created in the National Drama Theater. After completing his education in Moscow and returning to Baku in 1936, Isgandarov was promoted to head director and then general artistic director of the theater. With the plays he staged one after another, he raised the theater of Azerbaijan to the level of one of the most developed theaters in the country (USSR) and was rewarded by the government. In addition to these achievements, he successfully staged A. Korneychuk’s Polad Qartal (Plato Krechet), M. İbrahimov’s Hayat, C. Cabbarlı’s Aydın, and many different authors’ works. In this article, based on various sources, it is argued that Adil İsgandarov brought a new discipline not only to the field of stage direction but also to the wider context of Azerbaijani theater as a whole.

Keywords

Azerbaijani theater, Adil İsgandarov, Stage director

References

• Əlizadə, M. (1998). Teatr: Seyr və sehr. Elm jurnalı, (1), 19-31. google scholar
• Bədəlov, R. (1993). İncəsənətimizi qoruyaq. Azadlıq qəzeti jurnalı, 27(2), 25-77. google scholar
• Bədərbəyli, L. (1967). Səhnəmizi düşünərkən. Ədəbiyyat və İncəsənət jurnalı, 17(1), 51-59. google scholar
• Həsənov, O. (1940). “Xanlar” pyesinin bədii tərtibatı. Ədəbiyyat qəzeti jurnalı, 5(1), 27-36. google scholar
• İsgandarov, A. (1958). Yaradıcılıq əməkdaşlığı. Ədəbiyyat və İncəsənət jurnalı, 8(2), 4-16. google scholar
• İsgandarov, A. (1972). Kinomuzun gələcəyinə inam. Ədəbiyyat və İncəsənət jurnalı, 22(1), 7-29. google scholar
• İsrafilov, İ. (2001). Azərbaycan Milli Rejissor Sənətinin Poetikası. Bakı: “İsmayıl” Nəşriyyat Poliqrafiya Müəssisəsi. google scholar
• Kazımov, A. (1990). Görkəmli rejissor. Ədədiyyat və İncəsənət jurnalı, 40(1), 11-23. google scholar
• Monastyrysky, П. (1985). Главный режиссор. Куйбышев. Москва: Куйбышевское книжное издательство. google scholar
• Popov, А. (1972). Спектакль и режиссер. Москва: ВТО. google scholar
• Qədri, F. (1983). Həyatımdan səhifələr. “Səhnədən keçən yollar” kitabında. Yazıçı jurnalı, 12(2), 117-129. google scholar
• Rəhimli, İ. (1996). Azərbaycan milli teatrının poetikası, sənətşünaslıq doktoru dissertasiyası. Bakı: Azərbaycan EAnın fundamental kitabxanası. google scholar
• Talıbov, A. (1992). Min maska və bir mən. Yeni yol jurnalı, 1(2), 9-22 google scholar