Other
BibTex RIS Cite

İmâm Şâfiî’de Şer’î Delillerin Teâruzu ve Çözüm Yolları

Year 2019, , 97 - 125, 30.06.2019
https://doi.org/10.35209/ksuifd.558259

Abstract

İmam Şâfiî'ye göre, şer’î hükümler
konusunda kesin ve güvenilir bilgi sağlayan kaynaklar/cihetü'l-ilm, Kur'an,
Sünnet ile icmâ ve kıyastır. Şer’î delillerin birbiriyle uyumu ve aralarında yaşanacak
ihtilafı giderme, Şâfiî’nin eserlerinde önemli bir yer tutmaktadır. O,
eserlerinde teâruz kavramını çoğunlukla ihtilafu’l-hadis kavramına müteradif kullanmaktadır.
Şâfiî, muhtelif/ihtilaf kavramlarıyla, aralarında cem’ imkânı bulunmayan
hadislerin çatışmasını kastetmektedir. Şâfiî, zahirde birbiriyle çatışan ve
te’lifi imkân dâhilinde olan deliller için “cem’ ” kavramı yerine
"isti’mâlu’d-delileyn" ya da "İmdâu’d-delîleyn" ifadelerini
kullanırken, buna karşın uzlaştırılamayan deliller için ise,“ıskatu/tarhu/ta’til-ü
ehadi’d-delîleyn” tabirlerini kullanmaktadır. Şâfiî, ihtilafı gidermede
sırasıyla cem’, nesh ve tercih yollarına başvurmaktadır. O’na göre nesh ve
tercih, hakiki; cem’ ise zahiri ihtilafı giderme yoludur.

References

  • Âmidî, Ebu’l-Hasan Seyfuddîn Ali b. Muhammed Es-Sa’lebî. El-İhkâm Fî Usûli’l- Ahkâm. Thk. Abdurrezzâk Afifi. Riyad: Dâru’s- Samii’, 2003.
  • Bağdadi, el-Hatib Ebu Bekr Ahmed B. Ali B. Sabit. el-Kifaye fi İlmi’r- rivaye. Medine: el-Mektebetu’l-İlmiyye, ts.
  • Berzencî, Abdullatîf Abdullah Azîz. et-Teâruz ve’t-tercîh beyne’l-edilleti’ş-şer’îyye. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1993.
  • Cevherî, Ebû Nasr İsmâîl b. Hammâd. es-Sihâh. Kahire: Dâru’l-Hadîs, 2009.
  • Dihlevî, Şâh Veliyullah b. Abdürrahim. el-İnsaf fi beyâni esbâbi’l İhtilâf. Beyrut: Daru İbn Hazm,1999.
  • _______. Huccetullah’i-baliğa. Thk. Muhammed Şerif Sukr. Beyrut: Dâru İhyâi’l-Ulûm, 1992.
  • Ebû Zehra, Muhammed. eş-Şâfiî, Hayâtuhu Ve Asruhu-Ârâuhu Ve Fıkhuhu. 2. Baskı. Kahire: Dâru’l- fikri’l-arabî, 1978.
  • Ebu’l-bekâ, Eyyub b. Mûsa el-Hüseyni. el-Külliyat. Thk. Adnan Dermiş. 2. Baskı. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1998.
  • Feyûmî, Ahmed b. Muhammed b. Ali. el-Misbâhu’l-munir. Beyrut: el-Mektebetü’l- asriyye, 2010.
  • Firûzabâdî, Mecduddîn Muhammed b. Ya’kûb. el-Kâmûsu’l Muhit. Kahire: Dâru’l-hadîs, 2008.
  • Gazzali, Muhammed b. Muhammed. el-Mustasfa. Lübnan: Dâru’l-kutubi’l-ilmiyye, 2008.
  • Hayyat, Üsâme b. Abdillah. Muhtelifü’l-hadîs beyne’l-muhaddisîn ve’l-usûliyyin ve’l-fukaha. Riyad: Dâru’l-fazîle, 2000.
  • İbn Kesîr, Ebü’l-Hasan Ali B. Hasan B. Hamekân Ebü’l-Fidâ. İh-tisâr-u ulûmi’l-Hadîs. Tahk. Ahmed Muhammed Şâkir. Bey-rut: Dâru'l-kutübi’l-İlmiyye, 1994.
  • İbn Salâh, eş-Şehrezûrî Ebû Amr Osman b. Abdirrahmân. Ulûmû’l-hadîs. Dımeşk: Dâru’l-Fikr, 1986.
  • Lü’lüe, Bint Salih. Menhecu’l-imam eş-Şafii fi def’i teâruzi’l-edille. Doktora Tezi, Ümmü’l-Kura Üniversitesi, 2007.
  • Mahalli, Celaleddin Muhammed B. Ahmed. el-Bedru’t-tali’ fi halli cemi’l-cevami’.Thk. Ebul’fida, Mürteza, Ali b.Muhammed ed-Dağistani. Beyrut: Müessesetü’r-risale, 2005.
  • Özen, Şükrü.“ Teâruz ”.Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 40: 208-211. Ankara: TDV Yayınları, 2011.
  • Süyûtî, Celaluddin Ebu’l-Fadl Abdurrahman. Tedribu’r-ravi şerhu takribi’n- nevavi. Beyrut: Daru’l-fikr, 1993.
  • ______.el-İtkan fi ulumi’l-Kur’an. Kahire: Matbaat-u Hicazi, ts.
  • Sübki, Ali b. Abdi’l-Kâfi. el-İbhac fi şerhi’l-minhac. Beyrut: Darul-kutubi’l- ilmiyye, 1984.
  • eş-Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs. er-Risâle. Thk. Ahmed Muhammed Şakir. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-ilmiye, ts.
  • _______.Kitâbu cimâi’l-ilm. Thk. Rif’at Fevzî Abdulmuttalib. 4. Baskı. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 2011.
  • _______.İhtilâfü’l-hadis. Thk. Rif’at Fevzî Abdulmuttalib. 4. Baskı. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 2011.
  • ______.el-Ümm. Thk. Rif’at Fevzî Abdulmuttalib. 4. Baskı. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 2011.
  • Şevkânî, Muhammed b. Ali. İrşadu’l-fuhul ila tahkiki’l-hakki min ilmi’l-usûl. Thk. Sami b. el-Arabi. Riyad: Daru’l-fazilet, 2000.
  • Zerkeşî, Bedreddîn Muhammed B. Bahâdır. Muhammed b. Bahâdır. el-Bahru’l-muhît fî usûli’l-fıkh. Thk. Abdulkadir Abdullah, 2.Baskı, Mısır: Dâru’s-Safve, 1992.
Year 2019, , 97 - 125, 30.06.2019
https://doi.org/10.35209/ksuifd.558259

Abstract

References

  • Âmidî, Ebu’l-Hasan Seyfuddîn Ali b. Muhammed Es-Sa’lebî. El-İhkâm Fî Usûli’l- Ahkâm. Thk. Abdurrezzâk Afifi. Riyad: Dâru’s- Samii’, 2003.
  • Bağdadi, el-Hatib Ebu Bekr Ahmed B. Ali B. Sabit. el-Kifaye fi İlmi’r- rivaye. Medine: el-Mektebetu’l-İlmiyye, ts.
  • Berzencî, Abdullatîf Abdullah Azîz. et-Teâruz ve’t-tercîh beyne’l-edilleti’ş-şer’îyye. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1993.
  • Cevherî, Ebû Nasr İsmâîl b. Hammâd. es-Sihâh. Kahire: Dâru’l-Hadîs, 2009.
  • Dihlevî, Şâh Veliyullah b. Abdürrahim. el-İnsaf fi beyâni esbâbi’l İhtilâf. Beyrut: Daru İbn Hazm,1999.
  • _______. Huccetullah’i-baliğa. Thk. Muhammed Şerif Sukr. Beyrut: Dâru İhyâi’l-Ulûm, 1992.
  • Ebû Zehra, Muhammed. eş-Şâfiî, Hayâtuhu Ve Asruhu-Ârâuhu Ve Fıkhuhu. 2. Baskı. Kahire: Dâru’l- fikri’l-arabî, 1978.
  • Ebu’l-bekâ, Eyyub b. Mûsa el-Hüseyni. el-Külliyat. Thk. Adnan Dermiş. 2. Baskı. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1998.
  • Feyûmî, Ahmed b. Muhammed b. Ali. el-Misbâhu’l-munir. Beyrut: el-Mektebetü’l- asriyye, 2010.
  • Firûzabâdî, Mecduddîn Muhammed b. Ya’kûb. el-Kâmûsu’l Muhit. Kahire: Dâru’l-hadîs, 2008.
  • Gazzali, Muhammed b. Muhammed. el-Mustasfa. Lübnan: Dâru’l-kutubi’l-ilmiyye, 2008.
  • Hayyat, Üsâme b. Abdillah. Muhtelifü’l-hadîs beyne’l-muhaddisîn ve’l-usûliyyin ve’l-fukaha. Riyad: Dâru’l-fazîle, 2000.
  • İbn Kesîr, Ebü’l-Hasan Ali B. Hasan B. Hamekân Ebü’l-Fidâ. İh-tisâr-u ulûmi’l-Hadîs. Tahk. Ahmed Muhammed Şâkir. Bey-rut: Dâru'l-kutübi’l-İlmiyye, 1994.
  • İbn Salâh, eş-Şehrezûrî Ebû Amr Osman b. Abdirrahmân. Ulûmû’l-hadîs. Dımeşk: Dâru’l-Fikr, 1986.
  • Lü’lüe, Bint Salih. Menhecu’l-imam eş-Şafii fi def’i teâruzi’l-edille. Doktora Tezi, Ümmü’l-Kura Üniversitesi, 2007.
  • Mahalli, Celaleddin Muhammed B. Ahmed. el-Bedru’t-tali’ fi halli cemi’l-cevami’.Thk. Ebul’fida, Mürteza, Ali b.Muhammed ed-Dağistani. Beyrut: Müessesetü’r-risale, 2005.
  • Özen, Şükrü.“ Teâruz ”.Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 40: 208-211. Ankara: TDV Yayınları, 2011.
  • Süyûtî, Celaluddin Ebu’l-Fadl Abdurrahman. Tedribu’r-ravi şerhu takribi’n- nevavi. Beyrut: Daru’l-fikr, 1993.
  • ______.el-İtkan fi ulumi’l-Kur’an. Kahire: Matbaat-u Hicazi, ts.
  • Sübki, Ali b. Abdi’l-Kâfi. el-İbhac fi şerhi’l-minhac. Beyrut: Darul-kutubi’l- ilmiyye, 1984.
  • eş-Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs. er-Risâle. Thk. Ahmed Muhammed Şakir. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-ilmiye, ts.
  • _______.Kitâbu cimâi’l-ilm. Thk. Rif’at Fevzî Abdulmuttalib. 4. Baskı. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 2011.
  • _______.İhtilâfü’l-hadis. Thk. Rif’at Fevzî Abdulmuttalib. 4. Baskı. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 2011.
  • ______.el-Ümm. Thk. Rif’at Fevzî Abdulmuttalib. 4. Baskı. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 2011.
  • Şevkânî, Muhammed b. Ali. İrşadu’l-fuhul ila tahkiki’l-hakki min ilmi’l-usûl. Thk. Sami b. el-Arabi. Riyad: Daru’l-fazilet, 2000.
  • Zerkeşî, Bedreddîn Muhammed B. Bahâdır. Muhammed b. Bahâdır. el-Bahru’l-muhît fî usûli’l-fıkh. Thk. Abdulkadir Abdullah, 2.Baskı, Mısır: Dâru’s-Safve, 1992.
There are 26 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Araştırma Makaleleri / Research Articles
Authors

Ahmet Temizkan 0000-0002-4440-5793

Publication Date June 30, 2019
Submission Date April 26, 2019
Published in Issue Year 2019

Cite

ISNAD Temizkan, Ahmet. “İmâm Şâfiî’de Şer’î Delillerin Teâruzu Ve Çözüm Yolları”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 33 (June 2019), 97-125. https://doi.org/10.35209/ksuifd.558259.

K.S.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, elektronik ortamda yayınlanmaktadır.

ilahiyatdergi@ksu.edu.tr 

Derginin Tarihçesi


Derginin Adı
ISNN
e-ISNN
Başlangıç Yılı
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
1304-4524
2651-2637
2003



                    

                                                                                                        Creative Commons Lisansı
                                                                                                                   Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.