STOK YÖNETİMİ İLE KARLILIK ARASINDA İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 3, 2065 - 2089, 31.12.2021

Mustafa Kısakürek , Süleyman Erdoğan

https://doi.org/10.33437/ksusbd.943302

Cited By: 2

Öz

Stokların çalışma sermayesi içerisindeki payının büyüklüğü ve kar üzerindeki etkisi stokların yönetiminin ve analizinin önemini artırmıştır. Stok miktarı ve çeşidinin belirlenmesinin; işletmelerin karını da belirliyor olması, yöneticileri daha dikkatli olmaya zorlamıştır. Dolayısıyla işletme yöneticilerinin stok yönetim kararları ile karlılık arasındaki ilişkiler pek çok çalışmayla ortaya konmaya çalışılmıştır. Ayrıca bu çalışmalarla yöneticilerin kararlarıyla oluşan stok yönetimi ile karlılık arasındaki ilişkinin literatürle uyumluluğu da test edilmiştir. Stok yönetimi ve karlılık arasındaki ilişki ilgili finansal oranlar kullanılarak regresyon ve korelasyon analizleri ile araştırılmıştır. Çalışmada 2005-2017 yılları arasında BİST İmalat Sektöründe faaliyet gösteren 101 işletmenin stok yönetimi ve karlılık ile ilgili oranları kullanılmıştır. Çalışmada stok yönetim oranlarıyla karlılık oranları arasında genelde literatüre uyumlu sonuçlar elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Stok Yönetimi, Kârlılık, Finansal Oranlar, BİST İmalat Sektörü

EXAMINING THE RELATIONSHIP BETWEEN INVENTORIES MANAGEMENT AND PROFITABILITY: AN RESEARCH IN BIST

Öz

The size of the share of inventories in working capital and its effect on profits have increased the importance of managing and analyzing inventory. The fact that the determination of the amount and type of inventories also determines the profit of the companies have forced the managers to be more careful. Therefore, the relationship between the inventory management decisions of business managers and profitability has been tried to be revealed by many studies. In addition, with these studies, the compatibility of the relationship between inventory management and profitability formed by the decisions of the managers with the literature was also tested. The relationship between inventory management and profitability was investigated by regression and correlation analyses using related financial ratios. In the study, the inventory management and profitability ratios of 101 companies operating in the BIST Manufacturing Sector between 2005-2017 were used. In the study, generally compatible results with the literature were obtained between inventories management rates and profitability rates.

Anahtar Kelimeler

Inventory Management, Profitability, Financial Ratios, BIST Manufacturing Industries

Kaynakça

• Agha, H. (2014). Impact of Working Capital Management on Profitability, European Scientific Journal, 10(1), 374-381. https://doi.org/10.19044/esj.2014.v10n1p%25p
• Akdoğan, N. (2018). Tekdüzen Muhasebe Sisteminde Maliyet Muhasebesi Uygulamaları. Gazi Kitabevi.
• Aksoy, A. ve Yalçıner, K. (2013). İşletme Sermayesi Yönetimi. Detay Yayıncılık.
• Alipour, M. (2011). Working Capital Management and Corporate Profitability: Evidence from Iran, World Applied Sciences Journal, 12(7), 1093-1099.
• Aslan, S. (2015). Finansal Muhasebe. Umut Kitap Evi.
• Atmaca, M. (2016). Finansal Oranlar Aracılığıyla Çalışma Sermayesi Bileşenlerinin Karlılığa Etkisi: Borsa İstanbul’da İşlem Gören Kimya, Plastik ve Kauçuk Şirketlerinde Bir Araştırma, Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 633-649.
• Aygün, M., Önal, E., Kılıçlı, Y. ve Kıpçak, E. (2018). Stok Yönetiminin Firma Performansı Üzerine Etkisi: Borsa İstanbul Üzerine Bir İnceleme, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(6), 167-183.
• Büker, S., Aşıkoğlu, R. ve Sevil, G. (2014). Finansal Yönetim, Sözkesen Matbaacılık.
• Büyükmirza, K. (2016). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi. Gazi Kitabevi.
• Doğan, M. (2019). İşletme Ekonomisi ve Yönetimi. Nobel Yayıncılık.
• Elsayed, K. and Wahba, H. (2016). Reexamining The Relationship Between Inventory Management and Firm Performance: An Organizational Life Cycle Perspective, Future Business Journal, 2(1), 65-80. https://doi.org/10.1016/j.fbj.2016.05.001
• Isaksson, O.H.D, and Seıfert, R.W. (2014). Inventory Leanness And The Financial Performance of Firms, Production Planning & Control, 25(12), 999- 1014. https://doi.org/10.1080/09537287.2013.797123
• Karagöz, Y. (2016). SPSS ve AMOS 23 Uygulamalı İstatistiksel Analizler. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kindik, N. ve Arslan, A. (2017). Kârlılık Sürdürülebilirliği ve Kârlılığı Etkileyen Faktörlerin Analizi: Bir Kooperatif İşletmesi Olan Konya Şeker Fabrikası, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 52, 608-626. doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.17.12.833
• Kiracı, M. (2009). Stok Yönetimi Ve Karlılık İlişkisinin Finansal Oranlar Aracılığıyla İncelenmesi: IMKB İmalat Sektöründe Bir Araştırma, ODTU Gelişme Dergisi, 36(1), 161-195.
• Kobu, B. (2017). Üretim Yönetimi. Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Koumanakos, D.P. (2008). The Effect of Inventory Management on Firm Performance, International journal of productivity and performance management, 57(5), 355-369. https://doi.org/10.1108/17410400810881827
• Küçük, O. (2017). Stok Yönetimi: Amprik Bir Yaklaşım. Seçkin Yayıncılık.
• Külter, B. ve Demirgüneş, K. (2007). Perakendeci Firmalarda Karlılığı Etkileyen Değişkenler Hisse Senetleri İMKB’de İşlem Gören Perakendeci Firmalar Üzerinde Ampirik Bir Çalışma, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 445-460.
• Obermaıer, R. and Donhauser, A. (2012). Zero Inventory And Firm Performance: A Management Paradigm Revisited, International Journal of Production Research, 50(16), 4543-4555. https://doi.org/10.1080/00207543.2011.613869
• Prempeh, K. B. (2015). The Impact Of Efficient Inventory Management On Profitability: Evidence From Selected Manufacturing Firms in Ghana, International Journal of Finance and Accounting, 5(1), 22-26. doi: 10.5923 / j.ijfa.20160501.03
• Rıchard, H. and Parrısh, M.S. (1986). The Relationships Between Profitability, Inventory Efficiency, and Gross Margin Return on Investment in Alabama Community Pharmacies, Journal of Pharmaceutical Marketing & Management, 1(1), 203-225. https://doi.org/10.3109/j058v01n01_03
• Sağlam, M. ve Karaca, S.S. (2015). Çalışma Sermayesi Unsurlarının Firma Karlılığına Etkisi: Borsa İstanbul Şirketleri Üzerine Bir Uygulama,Gazi Osmanpaşa üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 10(1), 119-132.
• Sharma, A.K. and Kumar, S. (2011). Effect of Working Capital Management on Firm Profitability: Empirical Evidence From India, Global Business Review, 12(1), 159-173. https://doi.org/10.1177/097215091001200110
• Sulak, H. (2008). Stok Kontrolü Ve Ekonomik Sipariş Miktarı Modellerinde Yeni Açılımlar: Ödemelerde Gecikmeye İzin Verilmesi Durumu Ve Bir Model Önerisi, [Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi]. https://docplayer.biz.tr/4599909-Stok-kontrolu-ve-ekonomik-siparis-miktari-modellerinde-yeni-acilimlar-odemelerde-gecikmeye-izin-verilmesi-durumu-ve-bir-model-onerisi.html
• Tokmak, S. (2013) Çalışma Sermayesi Yönetimi. Detay Yayıncılık.
• Ülker, Y. ve Arslan, Ö. (2020). Finansal Oranlar Aracılığıyla Stok Yönetimi ve Karlılık İlişkisinin İncelenmesi: İmalat Sektöründe Bir Uygulama, Anemon Sosyal Bilimler Dergisi, 8(4), 1153-116. https://doi.org/10.18506/anemon.668756
• Yamak, O. (2007). Üretim Yönetimi. Türkmen Kitabevi.
• Yavuz, S. (2009). Hataları Ardışık Bağımlı (Otokorelasyonlu) Olan Regresyon Modellerinin Tahmin Edilmesi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 123-140.
• Yıldız, B. ve Akkoç, S. (2016). Çalışma Sermayesi Ve Kârlılık İlişkisinin Keşifsel Bir Araçla (ANFIS) İncelenmesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İBF Dergisi, 11(1), 285- 308.
• Yükçü, S. (2014). UFRS Örnekli, ERP Açıklamalı Yönetim Açısından Maliyet Muhasebesi, Ertem Basım.