Türkçe Öğretmenlerinin 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı’na Yönelik Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 20 Sayı: 3, 781 - 797, 31.12.2023

Nihat Kavan , Zekiye Yıldırım Suna

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1384034

Öz

Bu araştırmanın amacı Türkçe öğretmenlerinin 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı’na yönelik farkındalık düzeylerini incelemektir. Araştırmada nicel araştırma yönteminin kesitsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi 160 Türkçe öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak 25 madde ve 3 alt boyuttan oluşan “Öğretim Programı Farkındalık Ölçeği” kullanılmıştır. Veri analizinde, verilerin normal dağılım göstermediği tespit edildiği için non-parametrik testler kullanılmıştır. Araştırma bulguları sonucunda Türkçe öğretmenlerinin 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı farkındalıklarının hem alt boyutlarda hem ölçeğin tamamında yüksek olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyet açısından “Bilişsel Farkındalık” alt boyutunda ve ölçeğin tamamında anlamlı fark bulunamamış, “Psikomotor Farkındalık” ve “Duyuşsal Farkındalık” alt boyutlarında anlamlı fark bulunmuştur. Mezuniyet durumu değişkeni açısından tüm alt boyutlarda ve ölçeğin tamamında anlamlı fark bulunmuştur. Hizmet yılı, öğretim programı ile ilgili gelişmelerin takip edildiği kaynak, en çok öğretmenlik yapılan yerleşim yeri ve okuldaki Türkçe öğretmeni sayısı değişkenlerinin alt boyutlarında ve ölçeğin tamamında anlamlı fark bulunamamıştır. Lisans mezunu olan öğretmenlerin öğretim programı farkındalık düzeylerinin daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Yüksek lisans eğitimleri ile farkındalık düzeyleri yükseltilebilir. Mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin öğretim programı farkındalıklarını yükseltmek amacıyla göreve başlamadan önce eğitim verilmesi onların ön bilgilerini hareket geçirmelerini ve temel bilgileri elde etmelerini sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Farkındalık, Öğretim Programı, Türkçe Dersi, Türkçe Öğretmenleri

Examining the Awareness Levels of Turkish Teachers about the 2019 Turkish Lesson Curriculum

Öz

The aim of this study is to examine the awareness levels of Turkish teachers towards the 2019 Turkish Curriculum. The cross-sectional survey model of quantitative research method was used in the study. The sample of the study consists of 160 Turkish teachers. The "Curriculum Awareness Scale" consisting of 25 items and 3 sub-dimensions was used as a data collection tool. In data analysis, non-parametric tests were used because it was determined that the data did not show normal distribution. As a result of the research findings, it was determined that Turkish teachers' awareness of the 2019 Turkish Curriculum was high both in sub-dimensions and in the whole scale. In terms of gender, no significant difference was found in the "Cognitive Awareness" sub-dimension and the whole scale, but a significant difference was found in the "Psychomotor Awareness" and "Affective Awareness" sub-dimensions. A significant difference was found in all sub-dimensions and the whole scale in terms of the graduation status variable. No significant difference was found in the sub-dimensions of the variables of years of service, the source where the developments related to the curriculum were followed, the settlement where the most teaching was done and the number of Turkish teachers in the school and in the whole scale. It was determined that the curriculum awareness levels of teachers with bachelor's degree were lower. Awareness levels can be increased with graduate education. In order to increase the curriculum awareness of new teachers, training before they start to work will enable them to activate their prior knowledge and obtain basic knowledge.

Anahtar Kelimeler

Awareness, Curriculum, Turkish Lesson, Turkish Teachers

Kaynakça

• Akkoyun, F. (2005). Gestalt terapi büyüme ve gelişme gücümüzün harekete geçişi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Aktaş, E. (2021). Akıcı okuma becerisi bakımından Türkçe Dersi Öğretim Programı ve ders kitapları üzerine eleştirel bir analiz. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(2), 1140-1165. Doi: 10.15869/itobiad.863265
• Aslan, M. ve Erden, R. Z. (2020). Ortaokul öğretmenlerinin öğretim programına bağlılıklarının incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 175-199.
• Avcı, İ. N. ve Tepeli, Y. (2022). Türkçe Dersi Öğretim Programı bağlamında 5. sınıf Türkçe dersi öğretimine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (26), 99-124. Doi: 10.29000/rumelide.1073849
• Aygün, C. (2023). Ortaokul öğretmenlerinin öğretim programı ve öğretimi planlamaya yönelik farkındalıklarının değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Elâzığ.
• Bal, M. (2019). Three generations, three curriculum: Teachers’ opinions on Turkish language curriculum in 1981, 2006 and 2017 [Üç kuşak, üç program: 1981, 2006 ve 2017 Türkçe Öğretim Programlarına yönelik öğretmen görüşleri]. Bartın University Journal of Faculty of Education, 8(3), 1006-1034. Doi: 10.14686/buefad.583543
• Barası, M. ve Erdamar, G. (2021). 2018 ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi: Öğretmen görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 222-242. Doi: 10.17240/aibuefd.2021.21.60703-851474
• Belet Boyacı, Ş. D. ve Güner Özer, M. (2019). Öğrenmenin geleceği: 21. yüzyıl becerileri perspektifiyle Türkçe Dersi Öğretim Programları. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 9(2), 708-738. Doi: 10.18039/ajesi.578170
• Bıçak, N. ve Alver, M. (2018). 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programı’na ilişkin öğretmen görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7(4), 2480-2501.
• Burul, C. (2018). Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercihlerinin öğretim programına bağlılıklarıyla olan ilişkisinin incelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri (24. Basım). Pegem Akademi.
• Çalışkan, G. (2016). Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Türkçe ders kitapları: 5. sınıf Türkçe ders kitabına yönelik bir inceleme. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(2), 200-214.
• Calp, M. ve Alpkaya, C. (2021). LGS Türkçe sorularının Türkçe Dersi Öğretim Programı kazanımlarına uygunluğu üzerine bir çalışma. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(2), 632-654. Doi: 10.16916/aded.852085
• Çarkıt, C. (2019). 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programı bağlamında hazırlanan ortaokul Türkçe ders kitaplarına yönelik öğretmen görüşleri. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(17), 22-34. Doi: 10.33692/avrasyad.590555
• Clarkson, P. (2004). Gestalt counseling in action 3th. Sage Publications.
• Çoban, A. (2012). Temel kavramlar. İçinde (Ed. Gürbüz O.). Öğretim ilke ve yöntemleri (s. 3-53) Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cömert, Ö. B. (2017). 2017 Türkçe Dersi Öğretim Programında yer alan ortaokul düzeyindeki (5, 6, 7 ve 8. siniflar) konuşma becerisi kazanımlarına yönelik bir çalışma. Bartın University Journal of Faculty of Education, 6(3), 1331-1344. Doi: 10.14686/buefad.344547
• Creswell, J. W. (2020). Eğitim araştırmaları nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi (3. Basım), (Çev.: H. Ekşi). Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları Merkezi.
• Croyle, K. L., & Waltz, J. (2002). Emotional awareness and couples’ relationship satisfaction. Journal of Marital and Family Therapy, 28(4), 435-444.
• Direkçi, B., Akbulut, S. ve Şimşek, B. (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (2018) ve ortaokul Türkçe ders kitaplarının dijital okuryazarlık becerileri bağlamında incelenmesi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(16), 797-813. Doi: 10.33692/avrasyad.543868
• Direkci, B., Şimşek, B. ve Uygun, M. (2020). Türkçe öğretmenlerinin Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda (2019) yer alan okuryazarlik becerilerinin kazandırılmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(1), 34-49.
• Doğan Kahtalı, B., & Çelik, Ş. (2020). Assessment and evaluation in the 2019 Turkish course curriculum and the levels of Turkish teachers in using the assessment and evaluation tools. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 6(2), 237-244.
• Domino, G. (1996). Test-retest reliability of the Suicide Opinion Questionnaire. Psychological Reports, 78(3), 1009-1010.
• Durukan, E. (2013). Öğretmen görüşleri açısından Türkçe Dersi Öğretim Programı kazanımları. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 5(8), 1-13.
• Epçaçan, C. ve Erzen, M. (2008). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programının değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14, 182-202.
• Erdamar, F. S. (2020). Sınıf öğretmenlerinin program okuryazarlık algıları ve ilkokul yöneticilerinin öğretmenlerin program okuryazarlık becerisine yönelik algılarının ilerlemeci felsefe bağlamında analizi, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Fırat Üniversitesi.
• Eski, T. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin kış sporlarına yönelik farkındalık düzeylerinin değerlendirilmesi (Kastamonu ili örneği), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Fidan, M. (2020). 2018 Yılı Türkçe Dersi Öğretim Programında yer alan yazma stratejilerinin Türkçe öğretmeni adaylarının görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(1), 490-504. Doi: 10.33206/mjss.559461
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS (3rd Edition). Sage Publications.
• Göksoy, S. ve Yenipınar Ş. (2015). Öğretmenlerin okul zümre öğretmenler kurullarına ilişkin görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 45(205), 26-43.
• Gömleksiz, M. N. ve Erdem, Ş. (2018). Eğitim fakültesi ve PFE programına kayıtlı öğretmen adaylarının eğitim programı okuryazarlığına ilişkin görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies, (73), 509-529. Doi: 10.9761/JASSS7964
• Gravelek, J. R. & Raphael, T. E. (1985). Metacognition, instruction and questioning, in D. L. Forrest-Pressley, G. E. Mackinnon & T. G. Waller (Eds) Metacognition, cognition and human performance. Vol. 2: Instructional practices. Academic Press.
• Gülden, B. (2021). Etkili bir Türkçe öğretiminin bileşenleri İçinde (Ed. Efecan K.). Türkçe öğrenme ve öğretim yaklaşımları (s. 341-379). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Hacker, D. J., & Dunlosky, J. (2003). Not all metacognition is created equal. New Directionsfor Teaching and Learning, 2003(95), 73-79. Doi: 10.1002/tl.116
• Kahramanoğlu, R. (2019). Öğretmenlerin öğretim programı okuryazarlığına yönelik yeterlik düzeyleri üzerine bir inceleme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(65), 827-840. Doi: 10.17719/jisr.2019.3495
• Kaplan, K. ve Demir, M. (2023). Türkçe Dersi Öğretim Programı’nın (2019) bağlam-girdi-süreç-ürün (CIPP) modeli ile değerlendirilmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 13(1), 770-785. Doi: 10.24315/tred.1125160
• Karakuyu, A. ve Oğuz, A. (2021). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin öğretim programlarına bağlılıkları. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(16), 85-103. Doi: 10.29129/inujgse.915003
• Kocayiğit, A. ve Aldan Karademir, Ç. (2020). Türkçe Dersi Öğretim Programı “öğrenmeyi öğrenme” yetkinlik alanının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(4), 1225-1236. Doi: 10.18506/anemon.640835
• Maden, S., Banaz, E. ve Maden, A. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının dijital ortamlardaki yazma alışkanlıkları. Journal of Research in Education and Teaching, 7(1), 103–112.
• Marsh, C. J. (2004). Key concepts for understanding curriculum (3rd edition). Routledge Falmer. Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=663
• Morse, J. M. (1991). Approaches to qualitative-quantitative methodological triangulation. Nursing Research, 40(2), 120-123.
• Mulenga, I. M. (2018). Conceptualization and definition of a curriculum, Journal of Lexicography and Terminology, 2(2), 1-24.
• Mutlu, H. H., Süğümlü, Ü. ve Çinpolat, E. (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (2018) temelinde hazırlanan ortaokul Türkçe ders kitaplarının öğretmen görüşleriyle değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 48(224), 101-121.
• Özdaş, F. (2019). Öğretim programlarında yer alan yeterliliklere ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8(3), 771-790.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd Ed.). Sage Publications.
• Pektaş, Ö. (2021). Öğretmenlerin öğretim programlarına ilişkin farkındalıklarının incelenmesi, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Siirt Üniversitesi.
• Pektaş, Ö. ve Pesen, A. (2021a). Öğretim programı farkındalık ölçeğinin (ÖPFÖ) geliştirilmesi: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Dil, Eğitim ve Sosyal Bilimlerde Güncel Yaklaşımlar Dergisi (CALESS), 3(1), 115-132. Doi: 10.35452/caless.2021.6
• Pektaş, Ö. ve Pesen, A. (2021b). Öğretmenlerin öğretim programlarına ilişkin farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 216-232.
• Polat, Ö. ve Akkaya, A. (2023). Acil durumlarda ortaokul Türkçe dersine ilişkin Türkçe öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 220-236. Doi: 10.18026/cbayarsos.1141268
• Richards, J., & Skolits, G. (2009). Sustaining instructional change: The impact of professional development on teacher adoption of a new instructional strategy. Research İn The Schools, 16(2), 41-58.
• Sarıkaya, B. (2020). Yazma kazanımlarının yaratıcı yazmaya uygunluğu (2015 ve 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programları örnekleri). Türkiye Eğitim Dergisi, 5(1), 42-55.
• Sarıkaya, B., Yayan, E. ve Yamaç, A. E. (2023). Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin üst düzey düşünme becerileri bağlamında incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 8(1), 133-158. Doi: 10.54979/turkegitimdergisi.1307757
• Sayın, A. (2019). Ortaokul matematik öğretmenlerinin uyguladıkları öğretim programına yönelik farkındalıklarının incelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon Üniversitesi, Trabzon.
• Şen, Ü. (2016). İki dilli Türk çocuklarına Türkçe öğretimi: İlk öğretmenler ve ilk Türkçe Dersi Öğretim Programı. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 1023-1036. Doi: 10.17860/mersinefd.282398
• Senemoğlu, N. (2002). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya. Gazi Kitabevi.
• Susar Kırmızı, F. ve Yurdakal, İ. H. (2019). Sınıf öğretmenlerinin 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programı’na ilişkin görüşleri. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5(1), 64-76.
• Türk Dil Kurumu (TDK). (2023). Güncel Türkçe sözlük. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Türkoğlu, Ç. (2016). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin ortaokul beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı hakkındaki farkındalık durumlarının incelenmesi, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Gazi Üniversitesi.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2006). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi (İkinci baskı). Detay Yayıncılık.
• Ustabulut, M. Y. (2021). Türkçe öğretmeni adaylarının dijital yazmayla ile ilgili görüşlerinin incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 300-311. Doi: 10.18026/cbayarsos.889022
• Wu, S. (2012). The various concepts of curriculum and the factors involved in curricula-making, Journal of Language Teaching and Research, 3(1), 153-158.
• Yalar, T. (2010). İlköğretim 3. sınıflarda Türkçe dersi öğretiminde karşılaşılan sorunların öğretmen görüşlerine göre belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (15), 30-41.
• Yıldırım, F. ve Er, O. (2013). Türkçe Dersi Öğretim Programı dinleme / izleme alanı amaç ve kazanımlar boyutunun öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 2(2), 231-250. Doi: 10.7884/teke.170
• Yontef, G. (1979). Gestalt therapy: Clinical phenomenology. The Gestalt Journal, Spring, 11(1), 27-45.