Analysis of Kurdish Tranlation of Seven Haikus by Jack Kerouac within The Framework of Christiane Nord's Translatıon-Oriented Text Analysis Model

Year 2024, Issue: 10, 7 - 24, 30.12.2024

Sami Çeliktaş , M. Zahir Ertekin

https://doi.org/10.55118/kurdiyat.1489912

Abstract

Haiku is a type of Japanese poetry and is unique in terms of form and content. From the 19th century onwards, this genre has appeared in international literature as well. In recent years, examples of haiku translations have appeared in Kurdish literature, although they are few in number. American haiku differs in form and content from the Japanese style of haiku. In this relationship, the peculiarities and the style of the Kurdish translations of haiku and their relationship to the original haiku have become a subject of research. In this article, based on Christiane Nord's model, called translation-oriented text analysis, we discuss the Kurdish translations of Jack Kerouac's seven haikus. We focus on the translator's preferences and priorities in order to interpret the translator's style of translation. Within the framework of Nord's model, we consider intratextual and extratextual factors to evaluate the translations and the literary equivalence of the source and target texts. This study aims to clarify the relationship between the original haikus and the translated haikus. This is achieved by demonstrating the resemblance between the source haikus and the target haikus in terms of style and type. Additionally, the study critiques the translations.

Keywords

Literary translation, Poetry translation, Haiku, Jack Kerouac, Christiane Nord, Translation-oriented analysis

Dahûrîna Wergera Kurdî ya Heft Haîkûyên Jack Kerouac li dor Modela Analîza Werger-Navend a Christiane Nordê

Abstract

Cureya haîkûyê nerîteke helbestê ya edebiyata Japonî ye û ji hêla teşe û naverokê ve xwedî taybetiyên xwemalî ye. Nimûneyên vê cureya helbestê ji sedsala 19an û pê de li nav edebiyatên cîhanê jî diyar bû. Nimûneyên wergerê yên haîkûyan, ji hêla hejmarê ve kêm be jî, li wan salên dawî di edebiyata Kurdî de jî xuya dibin. Haîkûyên Amerîkî ji hêla teşe û naverokê ve ji nerîta haîkûya Japonî cuda dibin. Di vê pêwendiyê de taybetî û şêwaza wergerên Kurdî yên haîkûyan û têkiliya wan a bi haîkûyên resen, dibe mijareke lêkolînê. Di vê xebatê de, li dor modela Christiane Nordê ya bi navê analîza tekstê ya werger-navend me wergerên Kurdî yên heft haîkûyên Jack Kerouac nirxandin. Me bala xwe da ser tercîh û pêşekiyên wergêr, da ku em karibin rêbaza wergêr şirove bikin. Di çarçoveya modela Nordê de jî me hokarên navmetnî û dermetnî li ber çav girtin, da ku em fonksiyon û hevtayiya edebî ya teksta jêder û teksta armanc bi şiklekî berawirdî binirxînin. Bi dahûrandina wan wergeran, me armanc kir ku em têkiliya haîkûyên resen û yên wergerandî ronî bikin, di çarçoveya şêwaz û cureya haîkûyê de hevtayiya edebî ya haîkûyên jêder û yên armanc destnîşan bikin û wergera wan haîkûyan rexne bikin.

Keywords

Wergera edebî, Wergera helbestê, Haîkû, Jack Kerouac, Christiane Nord, Analîza werger-navend

Jack Kerouac'ın Kürtçe Yedi Haiku Çevirisinin Christiane Nord'un Çeviri-Odaklı Metin Analizi Modeli Çerçevesinde İncelenmesi

Abstract

Haiku tür olarak Japon edebiyatının dünya edebiyatına sunduğu biçim ve içerik bakımından benzersiz bir şiir türüdür. Bu şiir türü 19. yüzyıldan itibaren diğer ulusal edebiyatlarda da ortaya çıkmaya başladı. Kürt edebiyatında son yıllarda her ne kadar sayıca az da olsa haiku tercümelerinin örnekleri ile karşılaşmaktayız. Amerikan haiku örnekleri ise biçimsel özellikleri ve içerikleri bakımından Japon haiku tarzından farklıdır. Bu bağlam içerisinde haiku'nun Kürtçe çevirilerinin özellikleri, üslubu ve kaynak haiku eserleri ile ilişkisi araştırmaya değer bir konu haline gelmiştir. Bu çalışmamızda Christiane Nord'un çeviri odaklı metin analizi adı verilen modelinden yola çıkarak Jack Kerouac'ın yedi haiku eserinin Kürtçe çevirileri ele alınmıştır. Çevirmenin çeviri tarzını yorumlayabilmek için çevirmenin tercihleri ve öncelikleri üzerinde durulmuştur. Nord'un modeli çerçevesinde metin içi ve metin dışı faktörleri dikkate alarak kaynak ve erek metinlerin edebi eşdeğerliğini değerlendirdik. Bu çalışmamıza konu olan haiku çevirilerin analizi yoluyla kaynak haiku ile erek haiku arasındaki ilişkiyi, kaynak haiku ile erek haiku arasındaki benzerliği haiku'nun üslup ve türü bağlamında açıklığa kavuşturmayı amaçladık. Ayrıca çevirilere dair eleştirilerimizi de ortaya koyduk.

Keywords

Edebiyat çevirisi, Şiir çevirisi, Haiku, Jack Kerouac, Christiane Nord, Çeviri-odaklı metin analizi

References

• Babler, Ottzo, F. (1970). "Poe's 'Raven' and the Translation of Poetry", The Nature of Translation, Approach to Translation Studies, No.1 ed. By James, S. Holmes, Slovak Academy of Sciences, Bratislava.
• Baker, M. (2001). Routledge Encyclopedia of Translation Studies, Routledge, London & New York.
• Bassnett, S. (1998). "Transplanting the Seed: Poetry and Translation", Constructing Cultures, Essays on Literature Translation, Multilingual Matters, Clevedon.
• Benjamin, W. (1992; 1921). "The Task of the Translator", Theories Of Translation, An Anthology of Essays from Dreyden to Derrida, Ed.: Rainer Schulte and John Biguenet, The University of Chicago Press, Chicago and London. Translated by Harry Zohn, pp. 71-82.
• Blyth, R. H. (1963). "A History of Haiku Volume One," The Haiku Foundation Digital Library, accessed June20,2024, https://thehaikufoundation.org/omeka/items/show/215.
• Devy, G. (1999). "Translation and Literary history: An Indian View", S. Bassnett et al (eds.), Post-colonial Translation: Theory and Practice. London and New York: Routledge. pp. 182-188.
• Dryden, J. (1992). "On Translation", THEORIES OF TRANSLATION An Anthology of Essays from Dreyden to Derrida, Ed.: Rainer Schulte and John Biguenet, The University of Chicago Press, Chicago and London. Translated by Harry Zohn, (pp. 17-31).
• Ghazala, Hasan S. (2015). Literary Translation from a Stylistic Perspective, ISSN2372-9740 (print) ISS 239-311X (Online) Vol.3, No 2, 2015.
• Hakutani, Y. (2020). American Haiku, Eastern Philosophies, and Modernist Poetics, Lexington Books, Lanham.
• Hakutani, Y. (2009). Haiku and Modernist Poetics, Palgrave-Macmillan, New York.
• Henderson, Harold G. (1990). Haiku in English, Charles E. Tuttle Company, Rutland, Vermont & Tokyo, Japan.
• Holmes, James, S. (1970). "The Nature of Translation, Approach to Translation Studies", No.1 ed. By James, S. Holmes, Slovak Academy of Sciences, Bratislava.
• House, J. (2018). Translation, the basics, Routledge, New York.
• Kerouac, J. (1961). Collected Haikus, (http://terebess.hu/english/haiku/Kerouac-Haikus.pdf).
• Kovara LEWerger, Hejmar 6, 2024. r. 22.
• Landers, Clifford E. (2001). Literary Translation- A Practical Guide-, Multilingual Matters, Clevedon.
• Munday, J. (2001). Introducing Translation Studies, Routledge, London & Newyork.
• Nord, C. (1991). Text Analysis in Translation, Theory Methodology, and Didactic Application of a Model for Translation-Oriented Text Analysis, Amsterdamer Publikationen zur Sprache und Literatur.
• Nord, C. (1997), Translating as a Purposeful Activity, Functionalist Approaches Explained, St Jerome Publishing, Manchester, UK & Kinderbook (NY), USA.Manchester:St. Jerome Publishing.
• Reiss, K., Vermeer J. H. (2014). Towards a General Theory of Translational Action- Skopos Theory Explained, Translated by C. Nord, Routledge, London & New York.
• Reynolds, K. (2011). Children's Literature, A Very Short Introduction, Oxford University Press.
• Riffaterre, M. (1992). "Transposing Presuppositions on the Semitics of Literary Translation", Theories Of Translation An Anthology of Essays from Dreyden to Derrida, Ed.: Rainer Schulte and John Biguenet, The University of Chicago Press, Chicago and London. pp. 204-217.
• Shi, A. (2012). Translatability and Poetic Translation, https://www.translatum.gr/journal/5/translatability-and-poetic-translation.htm (25.02.2021).
• Theado, M. (2000). Understanding Jack Kerouac, University of South Carolina Press, Columbia.
• Toury, G. (1995). Descriptive Translation Studies and Beyond, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam/Philadelphia.
• Vanderauwera, R. (2014). "The Response to Translated Literature", The Manipulation of the Literature, Routledge, New York.
• Wechsler, R. (1998). Performing Without a Stage -The Art of Literary Translation, Catbird Press.
• Woodstein, B. J. (2022). Translation and Genre, Cambridge University Press, UK.
• Yasuda, K. (2011). The Japanese Haiku, Tuttle Publishing Boston & Tokyo.