كانت الخمرة لدى العرب في الجاهلية ضربًا من ضروب السماحة والكرم، والسعي إليها والإنفاق فيها بابًا من أبواب الفخر، وكذلك كانت عند الشعراء حتى جَعَلَها بعضُهم سببًا من أسباب تمسكه بالحياة؛ فقد كانت الخمرة عنوانَ الرجولة والكرم، فانتشرت خمريّاتهم في أشعار فخرهم، وكان الأعشى مضرب مثل للشعراء المجيدين إذا شربوا، غير أنّ الأمور اختلفت في العصر الإسلامي، وصارت المجاهرة بشرب الخمرة معصية تقابل بالرفض والاستهجان؛ وربّما بالحدّ لدى بعض الخلفاء، غير أن بعضهم وجدها فرصة سانحة يقتنصها ليقول فيها ما لا يستطيع منافسوه قوله، ومن هؤلاء الأخطل التغلبي فقد وجد في شعر الخمرة فرصة شعرية رائعة يقول فيها ما يشاء، فيعلو بها على أقرانه: (الفرزدق وجرير)، وفي الثلاثة قول مشهور غدا مضرب مثل فيهم.
يذهب هذا البحث إلى أنّ أشعار الخمريات غالبا ما تكون ذات إسقاطات نفسية على شخصية الشاعر، فالأخطل مثلا عندما سُبِقَ في مختلف الأغراض الشعرية أمام قرينيه ذهب يفتش عن غرض يبرز فيه ولا يمكنهما مجاراته فيه، فكانت أشعاره الخمرية، فضلا عما تحمله الخمرة من دلالات تتمثّل بحبّه المرأة وعشقه للحياة، كما تمثّل نوعا من الثورة ضد السلطة.
Arap kültüründe, cahiliye döneminde şarap cömertlik ve misafirperverlik sembolü olarak görülmüştür. Şarap peşinde koşmak ve şarap için para harcamak övünç kaynağıydı. Bu durum şairler için de geçerliydi. Hatta bazı şairler şarabı yaşama tutunma sebebi olarak görmüşlerdir. Şarap, erkeklik ve cömertlik simgesiydi ve bu nedenle şairlerin övünç şiirlerinde sıkça yer aldı. A'şa, içtikten sonra şiir yazma konusunda usta bir şair olarak bilinirdi.
Ancak İslam döneminde durum değişti. Açıkça şarap içmek günah olarak kabul edildi ve toplum tarafından reddedildi. Hatta bazı halifeler şarap içenlere had cezası bile uyguladı. Buna rağmen, bazı şairler şarap şiirlerini, rakiplerinin söyleyemediği şeyleri dile getirmek için bir fırsat olarak gördü. el-Ahtal da bu şairlerden biridir. El-Ahtal, şarap şiirlerini, Farazdak ve Cerir gibi rakiplerini gölgede bırakmak için bir araç olarak kullandı. Üç şair hakkında da dillerde dolaşan meşhur bir söz vardır.
Bu araştırma, şarap şiirlerinin genellikle şairin kişiliğiyle ilgili psikolojik yansımalar içerdiğini savunuyor. Örneğin, el-Ahtal, çeşitli şiir türlerinde rakipleri tarafından geride bırakılınca, öne çıkabileceği bir tür arayışına girdi. Bu arayışın sonucunda da şarap şiirlerine yöneldi. El-Ahtal'ın şarap şiirleri, şarabın taşıdığı anlamların ötesinde, şairin kadın sevgisini, yaşam sevgisini ve otoriteye karşı bir tür isyanı da temsil ediyor.
In Arab culture, during the pre-Islamic era, wine was perceived as a symbol of generosity and hospitality. Pursuing wine and spending money on it were sources of pride. This attitude was also prevalent among poets, with some viewing wine as a means of clinging to life. Wine symbolized masculinity and generosity, frequently appearing in the boastful poems of poets. A'sha was known as a skilled poet in composing verses after drinking.
However, the situation changed during the Islamic period. Openly consuming wine became considered a sin and was rejected by society. Some caliphs even imposed punishment on those who drank wine. Nevertheless, some poets saw wine poetry as an opportunity to express things their rivals couldn't. Al-Akhtal was one such poet, using wine poems as a tool to overshadow competitors like Farazdaq and Jarir. There is a famous saying about all three poets circulating in the tongues of the people.
This research argues that wine poems often contain psychological reflections related to the poet's personality. For instance, when Al-Akhtal felt surpassed by rivals in various poetry genres, he sought a genre where he could stand out, leading him to wine poetry. Al-Akhtal's wine poems represent more than the meanings associated with wine; they also express the poet's love for women, love for life, and a form of rebellion against authority.
Primary Language | Arabic |
---|---|
Subjects | Arabic Language, Literature and Culture |
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | July 31, 2024 |
Submission Date | February 6, 2024 |
Acceptance Date | May 23, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 Volume: 14 Issue: 2 |
İletişim
Telefon Numarası: +90 0318 357 35 92
Faks Numarası: +90 0318 357 35 97
e-mail: sbd@kku.edu.tr
Posta Adresi: Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü, Merkez Yerleşke, 71450, Yahşihan-KIRIKKALE