RUSYA’DA YAŞAYAN ROMANLARIN AİLEYLE İLGİLİ ATASÖZLERİNE KÜLTÜRDİLBİLİMSEL BİR YAKLAŞIM

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 77 - 87, 25.12.2017

Talat Şafak

Öz

Romanlar sadece Türkiye’de değil dünyanın birçok ülkesinde yaşamlarını sürdürmektedirler.  Değişik ülkelerde her ne kadar değişik
isimler altında anılsalar da gelenekleri, görenekleri,
yaşantıları, dünyaya bakışları ve dilleri benzerdir.Türkiye’de Romanlara ait
atasözleri ve masallar henüz derlenmediği için bu çalışmada iki kitaptan oluşan Rus kaynaklarına
dayanılarak Romanlara ait dokuz yüz yirmi üç atasözü taranmış ve
elli iki tanesiaileyle ilgili olduğu tespit edilmiştir. Bu atasözleri Rusların
Romanlar için hazırladıkları alfabeyle makalede verilmiş ve Türkçe tercümeleri
sunulmuştur. Dilin, kültürü nakletme ve yansıtma aracı olduğu esas alınarak makalede
atasözleri iki bölümde ve iki şekilde incelenmiştir; birinci bölümde aileyle
ilgili atasözleri alt konulara göre sınıflandırılmıştır ve ailede
düşünme şekli (soyut), öncellikler tespit edilmiştir. 
İkinci bölümde aileyle ilgili atasözlerinde geçen Romanı çevreleyen (somut) varlıkları belirten
kelimeler tespit edilmiş olup tekrar sayısına ve varlığın türüne göre sınıflandırılmıştır. Bu iki sınıflandırmada da
kültür dilbiliminde sıkça kullanılan yapısal-işlevsel metot ( структуро-фонксионален метод ) kullanılmış ve incelenen atasözleri kültür
zerreciklerine ayrılmıştır, bu kültür zerrecikleri arasındaki ilişkiler
incelenmiştir. Daha sonra içerik analizi yapılmıştır. Makalenin sonuç bölümünde  Roman’ın kendi bakışıyla kendi ailesi,
kültürel öncellikleri tespit edilmiş olup kelimelerden oluşan bir resim
şeklinde sunulmuştur.Bu çalışmada Romanların düşünme şeklini
anlamamız açısından Roman atasözlerinin birer gösterge olduğu
sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Roman Kültürü, Atasözü, Aile, Kültür dilbilimi, Kültür Zerreciği, Atasözü Çözümlemeleri

Kaynakça

• Abramoviç, S. (2011). Ponyatii Spetsifiki Yazikovee Yavlenii. Yazık Slovenost Kultura , 18-22.
• Alefirenko, N. (2011). Lingvokulturologii Tsenosnoto Smislovoe Prostranstvo Yazıka uçebno Posobie. Moskva: Flinta.
• Boratav, P. N. (1988). 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı. İstanbul: Gerçek Yayaınevi.
• Çelik, F. K. (2013). Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Milli Kültür Temalı Okuma Metinlerinde Öz ve Öteki İmgesi. Ç.Ü Sosyal Bilimler Enst. Dergisi .
• Çolakova, V. (1872). Bılgarski Naroden Sbornik. Bolgrad: Peçatnitsa v Tsentralno Uçilişte .
• Demeter, P. S. & Demeter, R. C. (1981). Obraz Folklora Tsigan Kelderarei. Moskva: Nauka .
• Durmuş, M. (2011). İmge Sembol Kavramalarını Yorumlama Projesi. Turkish Studies İnternational Perodical For the Langıage and Historyof Turks .
• Elçin, Ş. (1986). Türk Halk Edebiyatına Giriş. Ankara: Kültür ve Turizım Bakanlığı.
• İvanova, S. (2004). Lingvokulturulogiya i Lingvokognitologiya Soprejenie Paradigma. Başgu: Ufa.
• Kozan, O. (2014). Kültürdibilim Temel Kavramlar ve Sorunlar. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Permeci, O. N. (1943). Atalar Sözleri. İstanbul: Edirne Halkevi Yayınları.
• Kuçepatovoy, S.V. (2006). Yazik Tsiganski Vesi v Zagadkah . Moskava: Dimitri Bulanin.
• Semaşko, T. F. (2014). Stereotip Kak Fragment Yazika. Gramota , 2.
• Uğlalı, S. (2006). İmgebilim Ötekinin Bilimine Giriş. Ankara: Sinemis.