Political and Social Change and Continuity from the Ottoman Empire to the Republic: The Political and Social History of a Balkan Village, Krusova

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 91 - 124, 30.06.2025

Andaç Can Avcı

https://doi.org/10.47140/kusbder.1699497

Öz

Krusova Village, a significant example of the multicultural structure in the Balkans, is today a historical settlement that survives only through its stone ruins. With its remnants of churches, cemeteries, and fruit orchards, the village bears traces of the past and reveals the cosmopolitan nature of the region. This study aims to shed light on the history of Krusova Village, to collect the stories of the descendants of those who were forced to leave their homes, and to document this historical settlement to prevent it from being forgotten. Through oral history narratives and archival documents, the study records the place of Krusova Village in collective memory.

Anahtar Kelimeler

Krusova Village , Ottoman-Bulgar War , Treaty of Istanbul , Banditry , The Balkans

Osmanlıdan Cumhuriyete Siyasal-Toplumsal Değişim ve Süreklilik: Bir Balkan Köyü Kruşova’nun Siyasal Toplumsal Tarihçesi

Öz

Balkanlar'daki çok kültürlü yapının önemli bir örneği olan Kruşova Köyü, günümüzde yalnızca taş kalıntılarıyla ayakta kalan tarihi bir yerleşimdir. Kilise kalıntıları, mezarlıkları ve meyve bahçeleriyle geçmişin izlerini taşıyan bu köy, bölgenin kozmopolit yapısını gözler önüne sermektedir. Bu çalışma, Kruşova Köyü’nün tarihine ışık tutmayı, köylerini terk etmek zorunda kalan insanların torunlarının hikayelerini derlemeyi ve bu tarihi yerleşimin unutulmaması için kayıt altına almayı amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında sözlü tarih anlatıları ve arşiv belgeleri kullanılarak Kruşova Köyü’nün hafızadaki yeri belgelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kruşova Köyü , Osmanlı-Bulgar Harbi , İstanbul Antlaşması , Eşkiyalık , Balkanlar

Etik Beyan

28.04.2025 tarihinde E-35523585-199-158855 bu numara ile Kırklareli Üniversitesi Rektörlüğü Bilimsel Araştırmalar ve Yayın Etiği Kurulu'ndan izin alınmıştır.

Teşekkür

Bu çalışma içerisinde desteklerini ve bilgilerini benden esirgemeyen Kofçaz Kaymakamı Sayın Neyfel ÖREN beyefendiye, Kula Köyü Muhtarı Sayın Aliye KANLIKILIÇ hanımefendiye, Tatlıpınar Köyü muhtarı Sayın Hüseyin AVCI beyefendiye, Çağlayık Köyü'nden Mehmet KAYGISIZ beyefendiye, Silvia Stefanova Huppers ve Zornitsa Todorova hanımefendiye teşekkürü borç bilirim.

Kaynakça

• Burma, M. (2012), Bulgaristan’ın Osmanlı İmparatorluğu’ndan Ayrılış Sürecinde Bulgar Ayaklanmaları, Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, 1(1), 67-90.
• Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivi Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), ML.EEM. 1310-6
• Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivi Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), HR.SFR.04, 587-29
• Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivi Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), HR.SFR.04, 587/73
• Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivi Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), HR.SFR.04, 486-2
• Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivi Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA), Bakanlıklarası Tayin Daire Başkanlığı, 30-11-1-0/283- 20- 13.
• Çınar, S. (2021), Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi’nde Hilal-i Ahmer(Kızılay) Cemiyeti’nin Girit’te Görevlendirdiği İmdad-ı Sıhhi Heyetleri ve Faaliyetleri, Pamukkale Üniversitesi Atatürk İlke ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını, (2), 331-352
• Discover Strandja, Zvezdec Yerleşimi, Mart 16, 2025 tarihinde: https://www.discoverstrandja.com/ru/settlements/zvezdec/ adresinden alındı.
• Efe, B. (2023). Makedonya isyanları döneminde Bulgar firarileri meselesi (1902–1906). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Erim, N. (1953), Devletlerarası Hukuk ve Siyasi Tarihi Metinleri: Osmanlı İmparatorluğu Andlaşmaları (Cilt 1), Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
• İmamoğlu, V. H., 19. Yüzyıl Bulgar İsyanlarında Avrupa’nın Rolü ve Osmanlı Devleti’nin Reaksiyonu, Techirin 100. Yılında Osmanlı’nın Son Dönemindeki İsyanlar Uluslararası Sempozyumu, 350-363.
• Kayapınar, A. (2013), Voynuk, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 43(1), 126-127 Kazancıgil, R. Gökçe, N. Öncel, M. (2014), Edirne Merkez Vilayet Salnamesi: Edirne İl Yıllığı H.1319- M.1901 (Cilt 2). Edirne Valiliği Kültür Yayınları 1-391.
• Kiepert, H. (1877). Doğu Rumeli’nin Haritası (antik Trakya), Fransa Ulusal Kütüphanesi, Mayıs 2, 2025 tarihinde: https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b53102731h, adresinden alındı.
• Koltuk, N. (2017), 1913 İstanbul Antlaşması ve Osmanlı- Bulgar Nüfus Mübadelesi, Uluslararası Mübadele Sempozyumu ve Mübadelenin 94. Yılı Anma Etkinleri, 127-141
• Kösebey, O. (2000), Osmanlı İmparatorluğundan Günümüze Bulgar-Türk İlişkileri, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü, Yüksek Lisans Tezi.
• Lazarus E. (1910), Felmeres, Mart 16, 2025 tarihinde: http://lazarus.elte.hu/hun/digkonyv/topo/3felmeres.htm adresinden alındı.
• Nedyalkov, P. (2012). Kruşevo yerleşim adının kökeni (The origin of the settlement name Kruşevo), Selvi Istoria.
• Nişanyan Yer Adları, Kruşevo Yer Adları, Mart 16, 2025 tarihinde: https://www.nisanyanyeradlari.com/?lv=2&y=Kruşevo&t=&srt=x&u=1&ua=0 adresinden alındı.
• Önler, B. (2022), Osmanlı Devleti ve Bulgaristan Krallığı İlişkileri (29 Eylül 1913- 12 Ekim 1915). 45-87, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Stoyçev, G. S., Stoyçev, G. D., & Petkov-Paroriyiski, İ. T. (2010). Moryane Köyü. Gündoğumundan Günbatımına (1913–1959). Burgaz: Informa Print
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Karaabalar Haydutlu Tümülüsü, (Envanter No: 39-04-087) Nisan 29, 2025 tarihinde: https://kirklarelienvanteri.gov.tr/karaabalar-haydutlu-tumulusu-59 adresinden alındı.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kula Ayazma Kalebeli 3 Tümülüsü, (Envanter No: 39-04-081) Nisan 29, 2025 tarihinde: https://kirklarelienvanteri.gov.tr/kula-ayazma-kalebeli-3-tumulusu-56 adresinden alındı.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kula Ayazma Kalebeli 2 Tümülüsü, (Envanter No: 39-04-080) Nisan 29, 2025 tarihinde: https://kirklarelienvanteri.gov.tr/kula-ayazma-kalebeli-2-tumulusu-55 adresinden alındı.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kula Ayazma Kalabeli 1 Tümülüsü, (Envanter No: 39-04-079) Nisan 29, 2025 tarihinde: https://kirklarelienvanteri.gov.tr/kula-ayazma-kalebeli-1-tumulusu-54 adresinden alındı.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Karaabalar Kruşova Tümülüsü, (Envanter No: 39-04-074) Mart 16, 2025 tarihinde: https://kirklarelienvanteri.gov.tr/karaabalar-krusova-tumulusu-49 adresinden alındı.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Karaabalar Kruşova Başı Nekropol Alanı, (Envanter No: 39-04-078) Mart 16, 2025 tarihinde: https://kirklarelienvanteri.gov.tr/karaabalar-krusova-basi-nekropol-alani-53 adresinden alındı.
• Turna, N. (2013), Seyahat, Göç ve Asayiş Belgeleri: Mürur Tezkereleri, İstanbul: Kaknüs Yayınevi Yandex Haritalar, Harita Hizmeti, Mart 16, 2025 tarihinde: https://yandex.com.tr/harita adresinden alındı.
• Yıldırım, R. F. (2020), Bulgar Milli Uyanışı ve Bulgar Milliyetçiliğinin Özellikleri, Milliyetçilik Araştırmaları Dergisi,2(1), 85-104.