SÖZ VARLIĞI GELİŞTİRME ÇALIŞMALARINA BİR KATKI: ÖRNEK OLAYLARLA DEYİM ÖĞRETİMİ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 60 - 73, 31.12.2020

Bahar Doğan Kahtalı , Gülsima Toptal , Fatma Anaç Recai Kılınç

https://doi.org/10.48066/kusob.709887

Cited By: 1

Öz

Dünyayı anlamak ve anlatmak için kullanılan en önemli araç dildir. Dilin doğru ve etkili kullanılması için bireyin söz varlığının zengin olması gerekmektedir. Söz varlığı kişinin yaşamı boyunca zihninde biriken kelimelerin toplamıdır. Türkçenin söz varlığı içerisinde deyimlerin yadsınamaz bir yeri vardır. Söz varlığı geliştirme çabalarında deyim öğretimine yer verilmelidir.
Bu araştırmanın amacı söz varlığı geliştirme çalışmalarına katkı sunmak için deyim öğretiminde kullanılmak üzere örnek olaylar oluşturmaktır. Anıttepe Yayıncılık’ın hazırladığı 5.sınıf Türkçe kitabının 5,6,7 ve 8. temalarında yer alan okuma metinlerinde geçen deyimler tespit edilmiştir. Söz konusu çalışma daha sonra yapılması planlanan deneysel çalışmaya hazırlık amacı taşımaktadır. Oluşturulan örnek olaylar uzman görüşüne sunulmuş ve deyim öğretiminde kullanımı uygun bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sözcük Öğretimi, Örnek Olay

Kaynakça

• Aksan, D. (2001). Her Yönüyle Dil-Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK Yayınları.
• Bağcı, H. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin atasözleri ve deyimleri algılama düzeyi. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 1 (27), 91-110.
• Bulut, M. (2013). Türkçe Eğitimi ve Öğretiminde Dil ve Kültür Aktarımı Aracı Olarak Atasözleri ve Deyimlerin Önemi. Electronic Turkish Studies, 8(13).
• Çapraz Baran Ş., Diren E. (2019). Türkçe 5. Sınıf Ders Kitabı. Ankara: Anıttepe Yayıncılık.
• Göçer, A. (2009). Türkçe eğitiminde öğrencilerin söz varlığını geliştirme etkinlikleri ve sözlük kullanımı. Turkish Studies International Periodical For the Languages , 1008-1036.
• Kazıcı, E. (2008). İlköğretim ikinci kademe Türkçe derslerinde deyim ve atasözlerinin öğretiminde dramatizasyon yönteminin etkililik düzeyi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• MEB. (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• Mürsel C. G. (2009). Deyim ve atasözlerin öğretiminde karikatürün etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Örge, F. (2003). İlköğretim birinci kademe beşinci sınıfta deyimlerin öğretimine ilişkin kullanılabilecek aktivitelere yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özbay, M. ve Akdağ, E. (2013). Deyimlerin öğretiminde aktif öğrenmenin etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(2), 46-54.
• Özkan, U. B. (2019). Eğitimi Bilimleri Araştırmaları İçin Doküman İncelemesi Yöntemi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Şalvarlı, B. (2010). Türkçe deyim öğretimi için metin hazırlama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• TDK. (2020). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
• Tekışık, H. H. (1994). İlköğretim Türkçe Öğretimi ve 4. Sınıf Ders Kitabı Uygulama Kılavuzu. Ankara: Tekışık Yayıncılık.
• Varışoğlu, B., Şeref, İ., Gedik, M. ve Yılmaz, İ. (2014). Deyim ve atasözlerinin öğretilmesinde görsel bir araç olarak karikatürlerin başarıya etkisi. Karadeniz Araştırmaları, 41, 226-242.
• Yaman, H. ve Gülcan, F. (2009). Sözcük dağarcığını zenginleştirme etkinliği olarak deyim öğretimi: gösteri tekniği uygulaması. SAÜ Fen Edebiyat Dergisi, 2 (11), 59-71.