Abstract
Bu eser, Fahreddin er-Râzî’nin kendine has bilgi anlayışı, kelam yöntemi, akıl-nakil(vahiy) ilişkisi ve istidlal yöntemleri üzerine yoğunlaşan akademik bir çalışmadır. Kelam ilminin müteahhir dönemine damgasını vuran Fahreddin er-Râzî, Eş’arî geleneği içerisinde yer almakla birlikte hem bu geleneğe hem de Mu’tezilî yaklaşımlara yönelttiği eleştirilerle dikkat çekmiş, kelam ve felsefe arasında kendine has bir sentez kurmuştur.
Kitap, üç ana bölümden oluşmaktadır. Bunlar:
1. Bilgi Teorisi: Râzî’nin bilginin tanımı, kaynakları ve türlerine dair görüşleri incelenmektedir.
2. Akıl-Nakil İlişkisi: Akıl ile vahiy (nakil) arasındaki dengeyi nasıl kurduğu, tearuz halinde aklı öncelleme gerekçeleri ve tevil metodolojisi anlatılmaktadır.
3. İstidlal Yöntemi: Râzî’nin aklî ve naklî delillere dayalı ispat biçimleri, seleflerinden farklılaştığı noktalar ve yeni metodolojik yaklaşımları anlatılmaktadır.
Kitap, Râzî’nin sadece kelami düşünceye katkılarını değil, daha sonraki kelamcılar üzerindeki etkilerini kapsamlı biçimde ele almaktadır. Ayrıca, Eş’arî kelamının tarihsel gelişiminde Râzî'nin merkezi rolüne ve "Râzî sonrası kelam" diye adlandırılabilecek yeni bir düşünce sistemi ele alınmaktadır. Akıcı bir dil ve kapsamlı bir analizle oluşturulan eser, üslubu son derece güven verici olarak okuyucuya aktarılmaktadır. Bu da okuyan kişinin entelektüel bilgisinin artmasına vesile olmaktadır. Eser sadece klasik kelam çalışmalarına değil modern çağdaş felsefi çalışmalar için de önemli bir referans kaynağıdır. Bu eser, bu konu ile ilgili diğer çalışmalara da rehberlik edecektir.
Abstract
This work is an academic study that focuses on Fakhr al-Dīn al-Rāzī’s unique understanding of knowledge, his theological methodology (kalām), the relationship between reason and revelation, and his methods of inference (istidlāl).
Fakhr al-Dīn al-Rāzī, a prominent figure in the later period of Islamic theology (kalām), left a significant mark on the discipline. Although he is positioned within the Ashʿarī tradition, he drew attention with his critical stance toward both the Ashʿarī school and the Muʿtazilite approaches. He established a distinctive synthesis between theology and philosophy.
The book consists of three main sections:
Theory of Knowledge: This section examines al-Rāzī’s views on the definition, sources, and types of knowledge.
Relationship between Reason and Revelation: It discusses how al-Rāzī established a balance between reason and revelation (naql), his rationale for giving precedence to reason in cases of conflict, and his methodology of interpretation (taʾwīl).
Method of Inference: This section explores al-Rāzī’s forms of reasoning based on rational and scriptural evidence, the ways in which he diverged from his predecessors, and his new methodological approaches.
The book comprehensively addresses not only al-Rāzī’s contributions to theological thought but also his influence on later theologians. Furthermore, it highlights al-Rāzī’s central role in the historical development of Ashʿarī theology and examines the emergence of a new intellectual framework that can be referred to as "post-Rāzī kalām."
Written in a fluent and engaging style, the work presents its analysis in a highly reliable and accessible manner. This quality enriches the intellectual understanding of the reader. The work serves not only as a contribution to classical theological studies but also as a significant reference for contemporary philosophical research. It is expected to serve as a guide for future studies on this topic.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Logic |
| Journal Section | Book Reviews |
| Authors | |
| Publication Date | October 31, 2025 |
| Submission Date | June 1, 2025 |
| Acceptance Date | August 21, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 7 |
