YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇENİN ÖĞRETİMİNDE BAĞLAM TEMELLİ KELİME ÖĞRETİM YÖNTEMİ

Year 2020, Issue: 56, 385 - 410, 25.10.2020

Neşe Kara Özkan , Muammer Nurlu

Abstract

Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde bağlam temelli kelime öğretim yöntemin kullanımı ile ilgili olarak yapılan bu araştırma B2 düzeyinde bulunan 16 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada bağlam temelli kelime öğretim yönteminin Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen kişilerde yeni sözcüklerin anlamına ulaşmalarında etkili olup olmadığını belirlemek amaçlanmıştır. Dört haftalık araştırma süresinde katılımcılarla bağlam temelli kelime öğretim yöntemiyle ders işlenmiştir. Çalışmada veri toplama aracı olarak Gazi Üniversitesi TÖMER tarafından 2006 yılında yayımlanan “Yabancılar İçin Türkçe 2” CD’sindeki “Ay’a İlk Adım” başlıklı okuma metni kullanılmıştır. Uzman görüşü alınarak yirmi yabancı kelime belirlenmiş ve bu kelimelerin öğretimi hedeflenmiştir. Bu kelimeler şunlardır: Çığır açmak, füze, yörünge, endişe, temel, sinir, çetrefil, rekabet, komuta, gövde, yüzey, naklen, serüven, kenetlenmek, uzay mekiği, proje, rol oynamak, aktarmak, arıza ve devreye girmektir. Araştırmacı, katılımcıların tahmin cümleleri üzerinde tematik kodlama tekniğini kullanarak bu cümlelerde bulunan görüş temalarını belirlemiş ve bu temalara ait tahmin cümlelerini tablolar üzerinde göstermiştir. Araştırma sonunda elde edilen bulgularda katılımcıların gövde kelimesi dışındaki bütün kelimelerde bağlam temelli kelime öğretim yöntemiyle yeni kelimelerin anlamlarına ulaştıkları görülmüştür.

Keywords

Bağlam temelli kelime öğretim yöntemi, yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi, kelime hazinesi, yabancı dilde kelime öğrenimi

References

• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Demirel, Ö. (2014). Yabancı dil öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Dilidüzgün, Ş. (2014). Türkçe öğretiminde sözcük öğretme yöntemlerinin yeterliliği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(17), 233-256.
• Duran, E. ve Bitir, T. (2017). Bağlam temelli kelime öğretim yönteminin kelime kazanımına etkisi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 11, 70-94.
• Erdem, M. D., Gün, M., Şengül, M., Şimşek, R. (2015). YabancılaraTürkçe öğretiminde kullanılan okuma metinlerinin öğretim elemanlarınca diller için Avrupa ortak başvuru metni ve işlevsel metin özellikleri kapsamında değerlendirilmesi. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish ot Turkic, 10(3), 455-476.
• Güleryüz, H. (2002). Yaratıcı çocuk edebiyatı. Ankara: Engin Yayınevi.
• Harmer, J. (1991). The practice of english language teaching. London: Longman.
• Jalongo, M. P. & Sobolak, M. J. (2010). Supporting young children’s vocabulary growth: the challenges, the benefits, and evidence-based strategies. Early Childhood Education, 38, 421-429.
• Karatay, H. (2004). İlköğretim ikinci kademede türkçe ders kitaplarının ortak kelime kazandırma yönünden değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Memiş, M. R. ve Erdem, M. D. (2013). Yabancı dil öğretiminde kullanılan yöntemler, kullanım özellikleri ve eleştiriler. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish ot Turkic, 8(9), 297-318.
• Nagy, E. W. (1995). On the role of context ın first-and second-language vocabulary learning (Rapor No: 627). Illinois: University of Illions at Urbana-Champaign.
• Wallace, M. J. (1988). Teaching vocabulary. London: Heinemann Education Books.
• Wilkins, D. A. (1972). Linguistics in language teaching. London: Hodder and Stoughton Educational.
• Yaman, H. & Akkaya, D. (2012). Dilbiliminin kelime türlerine açılan kapısı: bağlam türleri. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish ot Turkic, 7(3), 2599-2610.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.