OKUL MÜDÜRLERİNİN YARDIMCI PERSONELLER İLE İLGİLİ YAŞADIKLARI SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Year 2025, Issue: 73, 345 - 374, 31.01.2025

Öznur Tulunay Ateş , Özlem Akın Mart , Ceyda Türkkaş

https://doi.org/10.21764/maeuefd.1417759

Abstract

Bu araştırmanın amacı, okul müdürlerinin okul yardımcı personeli ile yaşadıkları sorunları ve bu sorunlara yönelik çözüm önerilerini belirlemektir. Nitel durum çalışması olarak gerçekleştirilen bu araştırmanın çalışma grubunu Isparta ili Eğirdir ilçesinde görev yapan 33 okul müdürü oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri demografik bilgiler ve açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formuyla elde edilmiştir. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları incelendiğinde; okul müdürlerinin çoğunluğunun okul yardımcı personeli ile sorun yaşadığı, en önemli sorunun ise bu personelin yetersizliği olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca her müdür kendi koşullarına özel çözümler üretmeye çalışır; atama koşulları, yasal düzenlemeler ve iyileştirme konularında merkezi kararlarla hayata geçirilebilecek önerilerin olduğu tespit edilmiştir.

Keywords

İnsan kaynakları, eğitim dışı personel, okul güvenliği, okul müdürleri

Ethical Statement

“The Problems of School Principals with Auxiliary School Personnel and Suggestions for Solutions” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş olup toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamıştır. Veriler toplanmadan önce Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan 01.12.2021 tarihinde 2021/12 toplantı numarası ve 2021/414 karar kodlu izin alınmıştır. Alınan etki kurul izni sonrası verilerin toplanacağı ilgili kurum olan Isparta İl Milli Eğitim Müdürlüğüne araştırma izni başvurusu yapılmış, E-83427534-302.08.01-107183 sayılı karar ile araştırma izni alınmıştır. Karşılaşılacak tüm etik ihlallerde “Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Yayın Kurulunun” hiçbir sorumluluğunun olmadığı, tüm sorumluluğun sorumlu yazara ait olduğu ve bu çalışmanın başka herhangi bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiş olduğunu taahhüt ederiz.

THE PROBLEMS OF SCHOOL PRINCIPALS WITH AUXILIARY SCHOOL PERSONNEL AND SUGGESTIONS FOR SOLUTIONS

Abstract

The purpose of this research is to determine the problems that school principals experience with the assistant school personnel and their solutions to the problems. The study group of this research, which was carried out as a qualitative case study, consists of 33 school principals working in Eğirdir district of Isparta province. The data of the research were obtained with a semi-structured interview form consisting of demographic information and open-ended questions. Content analysis method was used in the analysis of the data. When the findings of the research are examined; it has been determined that the majority of school principals have problems with the assistant school personnel, and the most important problem is the inadequacy of these personnel. In addition, each principal tries to produce special solutions for their own conditions; it has been determined that there are suggestions that can be put into practice with central decisions on terms of appointment, legal regulations and improvement.

Keywords

Auxiliary school personnel, human resources, school principals, school safety

References

• Acun, S., & Erten, G. B. (1993). Kız meslek liseleri için okul öncesi eğitimi. İstanbul: Esin Yayınevi, 9-94.
• Ada, Ş., Küçükali, R., Akan, D., & Dal, M. (2014). Okul öncesi eğitim kurumlarında yönetim sorunları [Management problems in preschool educational institutions]. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 12, 32, 49.
• Akın, Ö., & Erdost-Çolak, H. (2012). İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarıyla örgütsel performans arasındaki ilişki üzerine bir araştırma [A study on the relationship between human resource management practices and organizational performance]. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 85-114.
• Alqahtani, J., Alzahrani, F., Althubait, S., Asiri, G., Alamri, S., & Alfaify, A. (2019). Knowledge, attitude, and practices about Bio-Medical Waste management across Dentists, Dental students and Auxiliary Staff among main cities and towns in Saudi Arabia. The Saudi Dental Journal, 31, S38.
• Argon, T. (2015). Eğitim kurumlarında insan kaynakları yönetimi işlevlerinin uygulanabilirliğine ilişkin eğitim çalışanlarının görüşleri [Views of education employees regarding the applicability of human resources management functions in education institutions]. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 851-869.
• Aslanargun, E., & Bozkurt, S. (2012). Okul müdürlerinin okul yönetiminde karşılaştığı sorunlar [Problems faced by school principals and school management]. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 349-368.
• Aydın, İ., Yılmaz, K., Memduhoğlu, H. B., Oğuz, E., & Güngör, S. (2008). Academic and non- academic staff's psychological contract in Turkey. Higher Education Quarterly, 62(3), 252- 272.
• Avcı, Y. E., & Turhan, M. Ö. (2022, February 2023). İşkur’un okullara geçici personel gönderimi uygulamasının değerlendirilmesi [Evaluation of Turkish Employment Organization's practice of sending temporary personnel to schools]. Ege 7th international conference on social sciences, İzmir.
• Balcı, A. (2014). Etkili okul ve okul geliştirme: Kuram uygulama ve araştırma [Effective school and school development: Theory application and research]. Ankara: Pegem Akademi.
• Bayat, A. (2014). The identities and practices of school administrative clerks in selected schools in the Western Cape. [Unpublished Doctoral dissertation]. Stellenbosch University, Africa.
• Bozkırlı, K. Ç., Er, O., & Alyılmaz, S. (2018). Teacher opinions-based evaluation of problems in Turkish instruction to Syrians. Online Submission, 3(2), 130-147.
• Branham, D. (2004). The wise man builds his house upon the rock: The effects of inadequate school building infrastructure on student attendance. Social science quarterly, 85(5), 1112-1128.
• Bursalıoğlu, Z. (2019). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış [New structure and behavior in school management]. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.A., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri [Scientific research methods in education] (25. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, N. (2013). Eğitimde insan kaynakları yönetimi [Human resource management in education]. N. Can (Ed.), Kuram ve uygulamada eğitim yönetiminin içinde (s. 94-27). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, N. (2018). Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi [Educational management in theory and practice]. (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cascio, W. F. (2015). Managing human resources. New York, NY, USA: McGraw-hill.
• Conley, S., Gould, J., & Levine, H. (2010). Support personnel in schools: Characteristics and importance. Journal of Educational Administration. 48 (3), 309-326.
• Corbally, J. E., Jenson, T. J., & Staub, W. F. (1965). Educational administration: The secondary school. Allyn and Bacon.
• Çam-Tosun, F., & Filiz, T. (2017). Müdür yetkili sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları ekonomik ve okul işletmesiyle ilgili sorunlar [Economic and school management problems faced by principal authorized classroom teachers]. İlköğretim Online, 16(3), 978-991.https://doi.org/ 10.17051/ilkonline.2017.3302 36
• Çelik, K. (2007). Okullarda acil durum yönetimi [Emergency management in schools]. Ankara: Anı.
• Çevik, M. S. (2017). Main problems in the school administration and solutions proposed: A qualitative study. Educational Administration: Theory and Practice, 25(3), 509-568.
• Çınkır, Ş. (2010). İlköğretim okulu müdürlerinin sorunları: Sorun kaynakları ve destek stratejileri [Problems of primary school principals: Sources of problems and support strategies]. İlköğretim Online, 9(3), 1027-1036.
• Demir, M. (2013). Eğitimci olmayan hizmetli personelin örtük program çerçevesinde öğrencilerin duyuşsal gelişimine olan etkisinin incelenmesi [Examination of the effect of non- educational staff on the affective development of students within the framework of the hidden curriculum] [Unpublished master’s thesis]. Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Kilis.
• Devlet Memurları Kanunu [Civil Servants Law]. (1965, 23 Temmuz). Resmi Gazete. (Sayı: 12056).
• Dolunay, S. K. (2007). Okul kültürü ve Türkçe öğretimi [School culture and Turkish education]. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(3), 9-22.
• Elçevik, M. A. (2009). Ankara ili meslek liselerinde çalışan eğitimci olmayan personelin yaşadığı sorunlar ve çözüm önerileri [Problems faced by non-educational personnel working in vocational high schools in Ankara and suggestions for solutions] [Unpublished master’s thesis]. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Ertör, E., & Akan, D. (2016). Anasınıfı öğretmenlerinin personel hizmetleri ve genel hizmetlerde yaşadıkları sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri [The views of the teachers related to the problems the nursery class teachers encounter in personnel services and general services]. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 1-21.
• Farley, J. E., Hayat, M. J., Murphy, J., Sheridan-Malone, E., Anderson, J., & Mark, H. (2014). Knowledge, attitudes, and practices of OB/GYN nurses and auxiliary staff in the care of pregnant women living with HIV. Journal of the Association of Nurses in AIDS Care, 25(2), 158-167.
• Filiz, A., & Yıldız, A. (2023). COVID19 pandemisi sürecinde okulda sağlığın korunmasına yönelik uygulamaların okul yöneticilerin bakış açısıyla değerlendirilmesi [Evaluation of practices to protect health at school from the perspective of school administrators during the COVID19 pandemic]. Okul Yönetimi, 3(1), 59-70.
• Franklin, C., Cody, P. A., & Ballan, M. (2010). Reliability and validity in qualitative research. In B. A. Thyer (Ed.), The handbook of social work research methods (pp. 273-292). SAGE Publications.
• Gümüş, E., & Şişman, M. (2012). Eğitim ekonomisi ve planlaması. Pegem Akademi.Bilimleri Dergisi, 2(1), 16-25.
• Günbayı, İ., & Akcan, F. (2013). İlköğretim kurumları yöneticilerinin yaşadıkları iş streslerine ilişkin görüşleri: Bir durum çalışması [Primary school administrators' views on work stress: A case study]. Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi, 2(2), 195-224.
• Hayber, B. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin kurumlarında yaşadıkları sorunlar [Problems experienced by preschool teachers in their institutions]. Düzce Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 16-25.
• Howley, N. L. (2019). The role of education support professionals in supporting the whole child: a capabilities approach [Unpublished Doctoral Dissertation]. University of Glasgow, Scotland.
• Hoyle, E. (1988). The politics of school management. British Journal of Educational Studies, 36(1), 88-90.
• Jones, J. J., Salisbury, C. J., Spencer, R. L. (1969). Secondary school administration. McGraw-Hill.
• Karaca, N. H., Yavuz, Ş., & Aydoğuş, R. (2023). Okul öncesi dönem çocuklarının riskli oyun oynamalarında okullarının fiziksel ortamlarının öğretmen algılarına etkisinin incelenmesi [Investigation of the effects of physical environments on teachers' perceptions of children's risky play in preschool education]. Uluslararası Bilim ve Eğitim Dergisi, 6(1), 48-64.
• Karataş, S., & Caner, M. (2023). Administrators' perception concerning the auxiliary (janitorial) staff: The hidden heroes of education. Psychology in the Schools, 61(3), 1161-1180.
• Köse, A., Uzun, M., & Öner-Özaslan, G. (2018). Okul öncesi eğitim kurumlarında görevli yardımcı hizmetlilerin eğitim öğretim sürecindeki rollerine ilişkin yönetici görüşleri [Managers' views on the roles of assistant servants in pre-school education institutions in the education process]. Cumhuriyet International Journal of Education, 7(1),61- 83.
• LeCompte, M. D., & Goetz, J. P. (1982). Problems of reliability and validity in ethnographic research. Review of educational research, 52(1), 31-60.
• Lincoln, Y., & Guba, E. (1985). Naturalistic inquiry: Establishing Trustworthiness. Beverly Hills.
• Logue, M. J. (2014). Elementary school office managers' positive extra-role behaviours [Unpublished Doctoral Dissertation]. University of Toronto, Canada.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage Publications.
• Magolda, P., & Delman, L. (2016). Campus custodians in the corporate university: Castes, crossing borders, and critical consciousness. Anthropology & Education Quarterly, 47(3), 246-263.
• Magolda, P. M. (2023). The lives of campus custodians: Insights into corporatization and civic disengagement in the academy. Taylor & Francis.
• Maxwell, G. M. (2004). Transcending invisibility through the power of story: An analysis of the life journey of Mr. John, a rural school custodian, as told by his granddaughter [Unpublished Doctoral Dissertation]. Texas A&M University, America.
• Merriam, S. B. (2015). Qualitative research: Designing, implementing, and publishing a study. In Handbook of research on scholarly publishing and research methods (pp. 125-140). IGI Global.
• Meşe, Ü. (2009). İlköğretim okul müdürlerinin karşılaştıkları idari sorunlar (Bahçelievler örneği) [The administrative problems primary school principals are confronted] (Unpublished Master’s Thesis). Beykent Üniversity, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ministry of National Education (2003). Milli eğitim bakanlığı ilköğretim kurumları yönetmeliği [Ministry of national education primary education institutions regulation]. https://eokul.meb.gov.tr/Dokumanlar/ILKOGETIM_YONETMELIGI.pd f
• Ministry of National Education (2013). Milli eğitim bakanlığı ortaöğretim kurumları yönetmeliği [Ministry of national education secondary education institutions regulation]. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/20 13/09/20130907.htm
• Official Gazette (1965). Civil Servants Law No. 657. Ankara: Prime Ministry General Directorate of Legislation Development and Publication.
• Önal, H. İ., & Ekici, S. (2012). Okul kütüphanecilerinin görüşlerine göre okul kültürü değerlendirmesi [Assessment of school culture based on the views of school librarians]. Bilgi dünyası, 13(1), 138-164.
• Özdemir, C., Yılmaz, A., Hallaç, T., & Boyraz, E. (2023). Okul müdürlerine göre okul yönetiminde rol oynayan ögeler [Elements playing a role in school management according to school principals]. Premium e-Journal of Social Sciences (PEJOSS), 7(36), 1682 1692.
• Özer, N. (2019). İnsan kaynakları yönetimi [Human Resources Management]. C. Necati, Ö. Murat (Ed.), Eğitim Yönetimi (s.223-236). Ankara: Pegem Akademi.
• Palaghia, C. (2023). The role of the school social worker in preventing crisis situations in pre university education institutions. 91/2023, 93.
• Paradis, E. N. (2017). Working toward inclusion: Professionalization of non-teaching staff in K-12 charter schools [Unpublished Doctoral dissertation]. Johns Hopkins University.
• Pita-Fernández, S., Rodríguez-Vazquez, B., & Pertega-Diaz, S. (2004). Attitudes of nursing and auxiliary hospital staff toward HIV infection and AIDS in Spain. Journal of the Association of Nurses in AIDS Care, 15(3), 62-69.
• Pringiton, A., & Edwards, T. (2000). Introduction to human resource management. Oxford University Press. Reed, P., & Salazar, M. (1998). The influence of auxiliary staff in elementary school settings. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association (San Diego, CA, April 13‐17, 1998).
• Sarıce, S. (2006). İlköğretim okulu müdürlerinin okul yönetiminde karşılaştıkları yönetimsel sorunlar (Esenler İlçesi Örneği) [Administrative problems faced by primary school principals in school management] [Unpublished master’s thesis]. Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Serter, K., Biçer, T., Kara, K. E., & Şentuna, M. (2019). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin empatik eğilim düzeylerinin belirlenmesi [Determination of empathic tendency levelsof physical education and sports teachers]. Herkes İçin Spor ve Rekreasyon Dergisi, 2(1), 1-9.
• Sharma, F. C. (2023). Human resource management. Agra: SBPD Publications.
• Şahin, İ. (2013). İlköğretim okul müdürlerinin okul geliştirme stratejileri ve uygulamalarına ilişkin görüşleri [Primary school principals' views on school development strategies and practices]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 229- 250.
• Şengül, M., & Özkan, M. (2021). Kindergarten management problems and solutions in Turkey: The experiences of principals. International Journal of Progressive Education, 17(5), 134-151.
• Şişman, M., & Taşdemir, İ. (2008). Türk eğitim sistemi [Turkish education system]. Ankara: Pegem Akademi.
• Şişman, M. (2018). Öğretim liderliği [Instructional leadership]. Ankara: Pegem Akademi.
• Tok, E. (2002). Okul öncesi eğitim kurumlarında yönetim sorunları [Administration problems of the preschool educational institutions] (Unpublished master’s thesis). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Toprakçı, E., & Altunay, E. (2017). Okulun insan kaynağının bir ögesi olarak okul yardımcı personellerinin anılarının incelenmesi [Examining the memories of school assistant staff as an element of the school's human resources]. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 363-391.https://doi.org/10.17860/mersinefd.306029
• Tuncer, P. (2012). Değişen insan kaynakları yönetimi anlayışında kariyer yönetimi [Career management in the understanding of changing human resources management]. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 31(1).
• Türkmen, H. (2008). Turkish primary students’ perceptions about scientist and what factors affecting the image of the scientists. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 4(1), 55-61.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 24(24), 543-559.
• Ünver, A. (2019). Devlet okulları yöneticilerinin okullarda görev yapan hizmetli personelden memnuniyet durumları ve beklentileri [Satisfaction and expectations of public-school administrators from service personnel working in schools] (Unpublished master’s thesis). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Yavuz, B. (2011). İlköğretim okullarında hizmetli personelin çalışma koşulları ve hizmetlerin gerçekleşme düzeyi [Working conditions and realization level of service personnel in primary schools] (Unpublished master’s thesis). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yarımkaya, A. & ISO-Katek. (2011). İnsan kaynakları yönetimi [Human resources management]. İstanbul: İstanbul Sanayi Odası.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri [Qualitative research methods in the social sciences]. (8. Baskı). Ankara: Seçkin.
• Yüksel, Ö. (1998). İnsan kaynakları yönetimi [Human Resources Management]. Ankara: Gazi.