Research Article
BibTex RIS Cite

Engineering Entrepreneurship Self-Efficacy Scale for secondary school students: Development, validity and reliability

Year 2025, Issue: 75, 89 - 110, 31.07.2025
https://doi.org/10.21764/maeuefd.1537104

Abstract

The aim of this research is to develop a valid and reliable measurement tool that can determine the engineering entrepreneurship self-efficacy of secondary school students. In this process, a literature review was first conducted, and then interviews were held with researchers who work on engineering, engineering design and entrepreneurship. Afterwards, an item pool of 52 items was created. The opinions of six science education experts who conduct studies on entrepreneurship and engineering were taken for the suitability and accuracy of these items and dimensions. Then, the necessary actions were taken by taking into account the suggestions and corrections obtained from experts who conducted studies on the content of the scale and who were competent in measurement and evaluation and a language expert. The pilot form of the developed scale was applied to a total of 502 students studying in secondary schools in a district of a metropolitan city in the Marmara Region of Türkiye. In the research, a valid and reliable scale was developed, consisting of 22 items in a two-factor structure with a 5-point Likert type and a Cronbach's Alpha reliability coefficient of .91.

References

  • Akbulut, Y. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamaları (Sık kullanılan istatistiksel analizler ve açıklamalı SPSS çözümleri). İdeal Kültür Yayıncılık.
  • Anagün, Ş. S. (2011). PISA 2006 sonuçlarına göre öğretme-öğrenme süreci değişkenlerinin öğrencilerin fen okuryazarlıklarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 36(162), 84-102.
  • Avcı, Ö. (2018). Farklılaştırılmış öğretim uygulamalarının öğrencilerin girişimcilik becerisi ve akademik başarısı üzerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
  • Avcı, Ö., Çelik, H., & Bayram, K. (2022). Farklılaştırılmış öğretim uygulamalarının ortaokul öğrencilerin elektrik ünitesindeki başarısı ve girişimcilik becerisi üzerinde etkisi. Fen Matematik Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 5(3), 278-297.
  • Atasoy, T. (2012). Kendinizin patronu olmak. ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık ve İletişim.
  • Bacanak, A. (2013). Teachers’ views about science and technology lesson effects on the development of students' entrepreneurship skills. Educational Sciences: Theory and Practice, 13(1), 622-629.
  • Bahar, A. N. (2023). Fen eğitiminde STEM entegreli argümantasyon temelli uygulamaların ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin madde ve ısı konusundaki başarılarına, girişimciliklerine ve motivasyonlarına etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. Macmillan.
  • Bartulović, P., & Novosel, D. (2014). Entrepreneurial competencies in elementary schools. Obrazovanje za Poduzetništvo-E4E: Znanstveno Stručni Časopis o Obrazovanju za Poduzetništvo, 4(1), 83-87.
  • Baum, J. R., Locke, E. A., & Smith, K. G. (2001). A multidimensional model of venture growth. Academy of Management Journal, 44(2), 292-304.
  • Beca, J. (2007). The need for improvement in innovativeness development and entrepreneurship training in high school and university science education. T-Space at The University of Toronto Libraries, University of Toronto Mississauga. http://hdl.handle.net/1807/10112
  • Bozkurt, Ç. Ö., & Alparslan, A. M. (2013). Girişimcilerde bulunması gereken özellikler ile girişimcilik eğitimi: girişimci ve öğrenci görüşleri. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8(1), 7-27.
  • Bozkurt, Ö. (2006). Girişimcilik eğiliminde kişilik özelliklerinin önemi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 1(2), 93-111.
  • Burduş, E. (2010). Fundamentals of entrepreneurship. Review of International Comparative Management, 11(1), 33-42.
  • Bursal, M. (2017). Spss ile temel veri analizleri (1. Baskı). Anı Yayncılık.
  • Büyük, H. G. (2021). Uzaktan eğitimde ortaokul öğrencilerinin girişimcilik becerilerinin gelişimine yönelik fen bilimleri öğretmenlerinin görüşlerinin belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi.
  • Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F., & Kılıç Çakmak, E. (2024). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (35. Baskı). Pegem Akademi.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
  • Carpenter, S. (2018). Ten steps in scale development and reporting: a guide for researchers. Communication Methods and Measures, 12(1), 25-44. https://doi.org/10.1080/19312458.2017.1396583
  • Cattell, R. B. (1978). The scientific use of factor analysis in behavioral and life sciences. New York: Plenum.
  • Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th Edition). New York: Routledge.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem Akademi.
  • Çolakoğlu, H., & Çolakoğlu, T. (2016). Üniversitelerdeki girişimcilik eğitimi ile öz yeterlilik algısı ve girişimcilik potansiyeli ilişkisi üzerine bir saha araştırması. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 17(37 Girişimcilik Özel Sayısı), 70-84.
  • Deveci, İ. (2016). Fen bilimleri öğretim programıyla (5-8) bütünleştirilmiş girişimcilik eğitimi modüllerinin geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Deveci, İ. (2018a). E-STEM (Girişimcilik, fen, teknoloji, mühendislik, matematik). S. Çepni (Ed.), Kuramdan uygulamaya STEM eğitimi içinde (3. Baskı, ss. 137-167). Pegem Akademi.
  • Deveci, İ. (2018b). The STEM awareness as predictor of entrepreneurial characteristics of prospective science teachers. Kastamonu Education Journal, 26(4), 1247-1256.
  • Deveci, İ. (2018c). Ortaokul öğrencilerinin fen tabanlı girişimcilik eğilimlerinin incelenmesi. Fen Matematik Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 1(1), 19-47.
  • Deveci, İ. (2018d). Science-based entrepreneurship scale for middle school students: a validity and reliability study. Journal of Multidisciplinary Studies in Education, 2(1), 1-15.
  • Deveci, İ., & Çepni, S. (2014). Fen bilimleri öğretmen eğitiminde girişimcilik. Journal of Turkish Science Education, 11(2), 161-188. https://doi.org/10.12973/tused.10114a
  • DeVellis, R. F. (2017). Ölçek geliştirme: kuram ve uygulamalar. (Çev. T. Totan), Ölçek geliştirme ilkeleri içinde (s. 73-114). Nobel Akademi Yayıncılık.
  • Developing Entrepreneurial Graduates. (2008). Putting entrepreneurship at the centre of higher education. September 2008, NESTA.
  • Doğrul, B. Ş., Evcimen, C., & Çakıcı, A. (2023). Öz yeterlik, istihdam edilebilirlik algısı ve girişimcilik yönelimi ilişkisi: üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 60-77.
  • Drnovšek, M., Wincent, J., & Cardon, M. S. (2010). Entrepreneurial self‐efficacy and business start‐up: developing a multi‐dimensional definition. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 16(4), 329-348. https://doi.org/10.1108/13552551011054516
  • Eker, M. (2020). STEM eğitimi uygulamalarının 5. sınıf öğrencilerinin fen motivasyonlarına ve girişimciliklerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Eraslan, L. (2011). İlköğretim programlarında girişimcilik öğretimi (hayat bilgisi dersi örneği). Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 82-94.
  • Eroğlu, S., Deveci, H., & Gürdoğan Bayır, Ö. (2020). Ortaokul öğrencilerine yönelik girişimcilik ölçeği’nin geliştirilmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 9(4), 1204-1224. http://dx.doi.org/10.30703/cije.696086
  • European Commission. (2011). Entrepreneurship education: enabling teachers as a critical success factor. A report on Teacher Education and Training to prepare teachers for the challenge of entrepreneurship education, Entrepreneurship Unit Bruxelles.
  • European Commission. (2013). Entrepreneurship education, a guide for educators. European Union Entrepreneurship and Social Economy Unit B-1049 Brussels.
  • Evcim, İ. (2021). Fen bilimleri dersinde STEM entegrasyonuyla kuvvet ve enerji ünitesinin geliştirilerek, öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine ve girişimcilik yeterliliklerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Field, A. P. (2009). Discovering statistics using SPSS. Sage Publications, Inc.
  • George, D., & Mallery, P. (2003). SPSS for Windows step by step: A simple guideandreference. Allyn & Bacon.
  • Gibb, A. (2002). In pursuit of a new ‘enterprise’ and ‘entrepreneurship’ paradigm for learning: Creative destruction, new values, new ways of doing things and new combinations of knowledge. International Journal of Management Reviews, 4(3), 233-269.
  • Grigore, A. M. (2012). The psychology of entrepreneurship. Romanian journal of Marketing, (2), 25-31.
  • Gurel, E., Altinay, L., & Daniele, R. (2010). Tourism students’ entrepreneurial intentions. Annals of Tourism Research, 37(3), 646-669. https://doi.org/10.1016/j.annals.2009.12.003
  • Gümüş, A. (2022). Ortaokul öğrencilerinin fen tabanlı girişimcilik eğilimlerinin belirlenmesi (Diyarbakır ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
  • Hisrich, R. D., & Peters, M. P. (1989). Entrepreneurship: starting. Developing, and managing a new enterprise. BPI, IrwinMcGraw-Hill.
  • Hutcheson, G., & Sofroniou, N. (1999). The multivariate social scientist. Sage Publications, Inc.
  • İlhan, N., Şekerci, A. R., Sözbilir, M., & Yıldırım, A. (2013). Eğitim araştırmalarına yönelik öğretmen tutum ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(8), 31-57.
  • Kalik, G. (2022). Okul dışı STEM etkinliklerinin BİLSEM öğrencilerinin STEM tutumu ve girişimcilik becerilerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
  • Kang, Y., & Xiong, W. (2021). Is entrepreneurship a remedy for Chinese university graduates’ unemployment under the massification of higher education? A case study of young entrepreneurs in Shenzhen. International Journal of Educational Development, 84, 102406. https://doi.org/10.1016/j.ijedudev.2021.102406
  • Karagöz, Y. (2016). SPSS 23 ve AMOS 23 uygulamalı istatistiksel analizler. Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Karakılçık, N. (2020). Okul dışı fen öğrenme ortamında öğrencilerin girişimcilik becerilerinin gelişiminin betimlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Karataş Özbek, R. (2022). STEM temelli programlama etkinliklerinin ortaokul öğrencilerinin grupla çalışmaya yönelik tutumlarına ve girişimcilik becerilerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Amasya Üniversitesi, Amasya.
  • Kavak, S. (2019). G-FeTeMM uygulamalarının altıncı sınıf öğrencilerinin takım çalışması becerisine yansımaları: Bir karma yöntem araştırması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
  • Kline, R. B. (1994). An easy guide to factor analysis. Routledge.
  • Konuş, F. Z. (2019). Ortaokul yedinci ve sekizinci sınıf öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerinin FeTeMM tutumlarını yordama durumu (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
  • Krueger, N. F. Jr., Reilly, M. D., & Carsrud, A. L. (2000). Competing models of entrepreneurial intention. Journal of Business Venturing, 15, 411-432. https://doi.org/10.1016/S0883-9026(98)00033-0
  • Leech, N. L., Barrett, K. C., & Morgan, G. A. (2005). SPSS for intermediate statistics: use and interpretation (2. Baskı). Lawrence Erlbaum Associates.
  • Marangoz, M. (2012). Girişimcilik. Beta Yayıncılık.
  • McKinney, S. W. (2015). Reasons entrepreneurship is crucial to a middle school education. September 17, 2013. Momentum for Growth.
  • McMillan, J. H., & Schumacher, S. (2006). Research in education: evidence-based inquiry (6th Ed.). Pearson.
  • Meral, M. (2020). Basit malzemelerle gerçekleştirilen STEM etkinliklerinin öğrencilerin girişimcilik ve öz düzenleme becerileri üzerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Erzincan.
  • Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Sage Publications, Inc.
  • Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
  • Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2024). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
  • Mueller, S. L., & Dato-On, M. C. (2008). Gender-role orientation as a determinant of entrepreneurial self-efficacy. Journal of developmental Entrepreneurship, 13(1), 3-20. https://doi.org/10.1142/S108494670800082X
  • Ocak, G., & Didin, M. (2018). Ortaokul öğrencilerinde girişimcilik becerisi değerlendirme ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Social Science Research, 7(1), 118.
  • Oganisjana, K. (2011). Science and technology for entrepreneurship: The holistic perspective. Acta Universitatis Latviensis: Science Education. International 8th IOSTE Symposium for Central and Eastern Europe. In (pp. 201-210). Riga, Letonya.
  • Özcan, E. (2019). Sosyo-bilimsel argümantasyon yönteminin öğrencilerin bilgileri günlük hayatla ilişkilendirme düzeylerine, girişimciliklerine ve sürdürülebilir fen bilimlerine yönelik tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Özkan, H. (2021). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersinde girişimcilik becerilerinin gelişimine bağlam temelli öğrenmenin etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Özlüleci, M. (2022). Modellemeye dayalı fen öğretiminin 7. sınıf öğrencilerinin fen, mühendislik ve girişimcilik becerilerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
  • Pallant, J. (2016). SPSS kullanma kılavuzu (S. Balcı & B. Ahi, Çev.). Anı Yayıncılık.
  • Raposo, M. L. B., & Paço, A. M. F. D. (2011). Entrepreneurship education: Relationship between education and entrepreneurial activity. Psicothema, 23(3), 453-457.
  • Sağlamyürek, B. (2019). Fen mühendislik ve girişimcilik uygulamalarının 5. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine ve çevresel tutum düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
  • Sarıçam, U. (2023). Ortaokul öğrencilerinin mühendislik becerilerinin ve girişimcilik yetkinliklerinin geliştirilmesine yönelik mühendislik tasarım temelli fen müfredatının tasarımı, geliştirilmesi ve uygulanması (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Schein, E. H. (1996). Career anchors revisited: Implications for career development in the 21st century. Academy of management perspectives, 10(4), 80-88.
  • Schermelleh Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
  • Sharma, S., & Kumar, A. (2006). Cluster analysis and factor analysis. In R. Grover, & M. Vriens (Eds.), The handbook of marketing research: Uses, misuses, and future advances (pp. 365-393). Sage Publications, Inc.
  • Sijde, V. D. P., Ridder, A., Blaauw, G., & Diensberg, C. (Eds.). (2008). Teaching entrepreneurship: cases for education and training. PhysicaVerlag.
  • Sontay, G., & Karamustafaoğlu, O. (2023). Ortaokul öğrencilerinin girişimcilik becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 53-72. https://dx.doi.org/10.30855/gjes.2023.09.01.003
  • Sontay, G., Yetim, H., Karamustafaoglu, S., & Karamustafaoglu, O. (2019). Developing an entrepreneurship scale for 5th grade students. International Journal of Educational Methodology, 5(2), 203-220. https://dx.doi.org/10.12973/ijem.5.2.203
  • Stevenson, H. H., Roberts, M. J., & Grousbeck, H. I. (1989). New business ventures and the entrepreneur. Homework, IL.
  • Streiner, D. L., Norman, G. R., & Cairney, J. (2015). Health measurement scales: a practical guide to their development and use (5th ed.). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/med/9780199685219.001.0001
  • Şirin, E. (2020). Girişimcilik odaklı STEM etkinliklerinin 7. sınıf öğrencilerinin girişimcilik becerilerine ve STEM tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Pearson Education, Inc.
  • Tekkuş, Ç. (2022). Fen öğretiminde oyun temelli öğrenmenin girişimcilik ve akademik başarı üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Tiryaki, A. (2012). Girişimcilik ve kobiler: Kavramlar, sorunlar ve çözüm önerileri. Z. Erdoğan (Ed.), İktisat teorisinde girişimcilik. Ekin Yayınevi.
  • Turgutalp, E. (2021). 8. sınıf basınç konusunda STEM öğretme - öğrenme modelinin uygulanmasının öğrenci başarısına ve girişimcilik becerisine etkisinin araştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Uçar, C. (2018). Argümantasyon tabanlı öğretimin öğrencilerin bilimsel yaratıcılıkları, girişimcilikleri ve sorgulayıcı öğrenme becerileri üzerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur. Uyanık, Z. F. (2022). Ortaokul fen bilimleri dersinde girişimcilik becerilerinin kazandırılmasına yönelik bir eylem araştırması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Van der Sluis, J., Van Praag, M., & Vijverberg, W. (2005). Entrepreneurship selection and performance: A metaanalysis of the impact of education in developing economies. The World Bank Economic Review, 19(2), 225-261. https://doi.org/10.1093/wber/lhi013
  • Vurgun, F., & Bektaş, O. (2019). Altıncı sınıf öğrencilerinin fen’e yönelik girişimciliklerinin belirlenmesi. Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 2(2), 60-78.
  • Wright, E., Feng, S., & Zheng, Y. (2022). Unemployed graduate to the next Jack Ma? A counter-narrative to the entrepreneurship movement in higher education. Higher Education, 83(4), 863-880. https://doi.org/10.1007/s10734-021-00709-4
  • Yarıcı, M. (2021). STEM uygulamalarının ortaokul öğrencilerinin fen ve teknolojiye yönelik tutumlarına, girişimcilik ve problem çözme becerilerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
  • Yazıcı, Y. Y. (2019). 6E öğrenme modeline dayalı FeTeMM eğitiminin girişimcilik, tutum, meslek ilgisine etkisi ve öğrenci görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
  • Yılar, M. B., & Çam, İ. D. (2023). Güncel sosyal bilgiler ders kitaplarında girişimcilik. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 13(1), 53-68. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1065291
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınları.

Ortaokul öğrencilerine yönelik Mühendislik Girişimciliği Öz-Yeterlik Ölçeği: Geliştirme, geçerlik ve güvenirlik çalışması

Year 2025, Issue: 75, 89 - 110, 31.07.2025
https://doi.org/10.21764/maeuefd.1537104

Abstract

Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinin mühendislik girişimciliği öz-yeterliklerini belirleyebilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Bu süreçte öncelikli olarak alanyazın taraması yapılmış, ardından mühendislik, mühendislik tasarımı ve girişimcilik ile ilgili çalışmalar yapan araştırmacılar ile görüşmeler yapılmıştır. Sonrasında 52 maddelik madde havuzu oluşturulmuştur. Bu maddeler ile boyutlar için uygunluk ve doğruluk açısından girişimcilik ve mühendislik üzerine çalışmalar yürüten altı fen bilimleri eğitimi uzmanının görüşü alınmıştır. Ardından ölçeğin içeriği ile ilgili çalışmalar yürüten, ölçme ve değerlendirmede yeterliliği olan uzmanlar ve bir dil uzmanından elde edilen öneriler ve düzeltmeler dikkate alınarak gerekli işlemler yapılmıştır. Geliştirilen ölçeğin pilot formu Türkiye’nin Marmara Bölgesi’nde bulunan büyükşehrin bir ilçesindeki ortaokullarda öğrenim görmekte olan toplam 502 öğrenciye uygulanmıştır. Araştırmada 5’li likert tipinde, 22 maddeden oluşan iki faktörlü, Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı .91 olan geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmiştir.

References

  • Akbulut, Y. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamaları (Sık kullanılan istatistiksel analizler ve açıklamalı SPSS çözümleri). İdeal Kültür Yayıncılık.
  • Anagün, Ş. S. (2011). PISA 2006 sonuçlarına göre öğretme-öğrenme süreci değişkenlerinin öğrencilerin fen okuryazarlıklarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 36(162), 84-102.
  • Avcı, Ö. (2018). Farklılaştırılmış öğretim uygulamalarının öğrencilerin girişimcilik becerisi ve akademik başarısı üzerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
  • Avcı, Ö., Çelik, H., & Bayram, K. (2022). Farklılaştırılmış öğretim uygulamalarının ortaokul öğrencilerin elektrik ünitesindeki başarısı ve girişimcilik becerisi üzerinde etkisi. Fen Matematik Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 5(3), 278-297.
  • Atasoy, T. (2012). Kendinizin patronu olmak. ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık ve İletişim.
  • Bacanak, A. (2013). Teachers’ views about science and technology lesson effects on the development of students' entrepreneurship skills. Educational Sciences: Theory and Practice, 13(1), 622-629.
  • Bahar, A. N. (2023). Fen eğitiminde STEM entegreli argümantasyon temelli uygulamaların ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin madde ve ısı konusundaki başarılarına, girişimciliklerine ve motivasyonlarına etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. Macmillan.
  • Bartulović, P., & Novosel, D. (2014). Entrepreneurial competencies in elementary schools. Obrazovanje za Poduzetništvo-E4E: Znanstveno Stručni Časopis o Obrazovanju za Poduzetništvo, 4(1), 83-87.
  • Baum, J. R., Locke, E. A., & Smith, K. G. (2001). A multidimensional model of venture growth. Academy of Management Journal, 44(2), 292-304.
  • Beca, J. (2007). The need for improvement in innovativeness development and entrepreneurship training in high school and university science education. T-Space at The University of Toronto Libraries, University of Toronto Mississauga. http://hdl.handle.net/1807/10112
  • Bozkurt, Ç. Ö., & Alparslan, A. M. (2013). Girişimcilerde bulunması gereken özellikler ile girişimcilik eğitimi: girişimci ve öğrenci görüşleri. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8(1), 7-27.
  • Bozkurt, Ö. (2006). Girişimcilik eğiliminde kişilik özelliklerinin önemi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 1(2), 93-111.
  • Burduş, E. (2010). Fundamentals of entrepreneurship. Review of International Comparative Management, 11(1), 33-42.
  • Bursal, M. (2017). Spss ile temel veri analizleri (1. Baskı). Anı Yayncılık.
  • Büyük, H. G. (2021). Uzaktan eğitimde ortaokul öğrencilerinin girişimcilik becerilerinin gelişimine yönelik fen bilimleri öğretmenlerinin görüşlerinin belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi.
  • Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F., & Kılıç Çakmak, E. (2024). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (35. Baskı). Pegem Akademi.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
  • Carpenter, S. (2018). Ten steps in scale development and reporting: a guide for researchers. Communication Methods and Measures, 12(1), 25-44. https://doi.org/10.1080/19312458.2017.1396583
  • Cattell, R. B. (1978). The scientific use of factor analysis in behavioral and life sciences. New York: Plenum.
  • Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th Edition). New York: Routledge.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem Akademi.
  • Çolakoğlu, H., & Çolakoğlu, T. (2016). Üniversitelerdeki girişimcilik eğitimi ile öz yeterlilik algısı ve girişimcilik potansiyeli ilişkisi üzerine bir saha araştırması. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 17(37 Girişimcilik Özel Sayısı), 70-84.
  • Deveci, İ. (2016). Fen bilimleri öğretim programıyla (5-8) bütünleştirilmiş girişimcilik eğitimi modüllerinin geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Deveci, İ. (2018a). E-STEM (Girişimcilik, fen, teknoloji, mühendislik, matematik). S. Çepni (Ed.), Kuramdan uygulamaya STEM eğitimi içinde (3. Baskı, ss. 137-167). Pegem Akademi.
  • Deveci, İ. (2018b). The STEM awareness as predictor of entrepreneurial characteristics of prospective science teachers. Kastamonu Education Journal, 26(4), 1247-1256.
  • Deveci, İ. (2018c). Ortaokul öğrencilerinin fen tabanlı girişimcilik eğilimlerinin incelenmesi. Fen Matematik Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 1(1), 19-47.
  • Deveci, İ. (2018d). Science-based entrepreneurship scale for middle school students: a validity and reliability study. Journal of Multidisciplinary Studies in Education, 2(1), 1-15.
  • Deveci, İ., & Çepni, S. (2014). Fen bilimleri öğretmen eğitiminde girişimcilik. Journal of Turkish Science Education, 11(2), 161-188. https://doi.org/10.12973/tused.10114a
  • DeVellis, R. F. (2017). Ölçek geliştirme: kuram ve uygulamalar. (Çev. T. Totan), Ölçek geliştirme ilkeleri içinde (s. 73-114). Nobel Akademi Yayıncılık.
  • Developing Entrepreneurial Graduates. (2008). Putting entrepreneurship at the centre of higher education. September 2008, NESTA.
  • Doğrul, B. Ş., Evcimen, C., & Çakıcı, A. (2023). Öz yeterlik, istihdam edilebilirlik algısı ve girişimcilik yönelimi ilişkisi: üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 60-77.
  • Drnovšek, M., Wincent, J., & Cardon, M. S. (2010). Entrepreneurial self‐efficacy and business start‐up: developing a multi‐dimensional definition. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 16(4), 329-348. https://doi.org/10.1108/13552551011054516
  • Eker, M. (2020). STEM eğitimi uygulamalarının 5. sınıf öğrencilerinin fen motivasyonlarına ve girişimciliklerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Eraslan, L. (2011). İlköğretim programlarında girişimcilik öğretimi (hayat bilgisi dersi örneği). Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 82-94.
  • Eroğlu, S., Deveci, H., & Gürdoğan Bayır, Ö. (2020). Ortaokul öğrencilerine yönelik girişimcilik ölçeği’nin geliştirilmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 9(4), 1204-1224. http://dx.doi.org/10.30703/cije.696086
  • European Commission. (2011). Entrepreneurship education: enabling teachers as a critical success factor. A report on Teacher Education and Training to prepare teachers for the challenge of entrepreneurship education, Entrepreneurship Unit Bruxelles.
  • European Commission. (2013). Entrepreneurship education, a guide for educators. European Union Entrepreneurship and Social Economy Unit B-1049 Brussels.
  • Evcim, İ. (2021). Fen bilimleri dersinde STEM entegrasyonuyla kuvvet ve enerji ünitesinin geliştirilerek, öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine ve girişimcilik yeterliliklerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Field, A. P. (2009). Discovering statistics using SPSS. Sage Publications, Inc.
  • George, D., & Mallery, P. (2003). SPSS for Windows step by step: A simple guideandreference. Allyn & Bacon.
  • Gibb, A. (2002). In pursuit of a new ‘enterprise’ and ‘entrepreneurship’ paradigm for learning: Creative destruction, new values, new ways of doing things and new combinations of knowledge. International Journal of Management Reviews, 4(3), 233-269.
  • Grigore, A. M. (2012). The psychology of entrepreneurship. Romanian journal of Marketing, (2), 25-31.
  • Gurel, E., Altinay, L., & Daniele, R. (2010). Tourism students’ entrepreneurial intentions. Annals of Tourism Research, 37(3), 646-669. https://doi.org/10.1016/j.annals.2009.12.003
  • Gümüş, A. (2022). Ortaokul öğrencilerinin fen tabanlı girişimcilik eğilimlerinin belirlenmesi (Diyarbakır ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
  • Hisrich, R. D., & Peters, M. P. (1989). Entrepreneurship: starting. Developing, and managing a new enterprise. BPI, IrwinMcGraw-Hill.
  • Hutcheson, G., & Sofroniou, N. (1999). The multivariate social scientist. Sage Publications, Inc.
  • İlhan, N., Şekerci, A. R., Sözbilir, M., & Yıldırım, A. (2013). Eğitim araştırmalarına yönelik öğretmen tutum ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(8), 31-57.
  • Kalik, G. (2022). Okul dışı STEM etkinliklerinin BİLSEM öğrencilerinin STEM tutumu ve girişimcilik becerilerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
  • Kang, Y., & Xiong, W. (2021). Is entrepreneurship a remedy for Chinese university graduates’ unemployment under the massification of higher education? A case study of young entrepreneurs in Shenzhen. International Journal of Educational Development, 84, 102406. https://doi.org/10.1016/j.ijedudev.2021.102406
  • Karagöz, Y. (2016). SPSS 23 ve AMOS 23 uygulamalı istatistiksel analizler. Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Karakılçık, N. (2020). Okul dışı fen öğrenme ortamında öğrencilerin girişimcilik becerilerinin gelişiminin betimlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Karataş Özbek, R. (2022). STEM temelli programlama etkinliklerinin ortaokul öğrencilerinin grupla çalışmaya yönelik tutumlarına ve girişimcilik becerilerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Amasya Üniversitesi, Amasya.
  • Kavak, S. (2019). G-FeTeMM uygulamalarının altıncı sınıf öğrencilerinin takım çalışması becerisine yansımaları: Bir karma yöntem araştırması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
  • Kline, R. B. (1994). An easy guide to factor analysis. Routledge.
  • Konuş, F. Z. (2019). Ortaokul yedinci ve sekizinci sınıf öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerinin FeTeMM tutumlarını yordama durumu (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
  • Krueger, N. F. Jr., Reilly, M. D., & Carsrud, A. L. (2000). Competing models of entrepreneurial intention. Journal of Business Venturing, 15, 411-432. https://doi.org/10.1016/S0883-9026(98)00033-0
  • Leech, N. L., Barrett, K. C., & Morgan, G. A. (2005). SPSS for intermediate statistics: use and interpretation (2. Baskı). Lawrence Erlbaum Associates.
  • Marangoz, M. (2012). Girişimcilik. Beta Yayıncılık.
  • McKinney, S. W. (2015). Reasons entrepreneurship is crucial to a middle school education. September 17, 2013. Momentum for Growth.
  • McMillan, J. H., & Schumacher, S. (2006). Research in education: evidence-based inquiry (6th Ed.). Pearson.
  • Meral, M. (2020). Basit malzemelerle gerçekleştirilen STEM etkinliklerinin öğrencilerin girişimcilik ve öz düzenleme becerileri üzerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Erzincan.
  • Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Sage Publications, Inc.
  • Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
  • Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2024). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
  • Mueller, S. L., & Dato-On, M. C. (2008). Gender-role orientation as a determinant of entrepreneurial self-efficacy. Journal of developmental Entrepreneurship, 13(1), 3-20. https://doi.org/10.1142/S108494670800082X
  • Ocak, G., & Didin, M. (2018). Ortaokul öğrencilerinde girişimcilik becerisi değerlendirme ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Social Science Research, 7(1), 118.
  • Oganisjana, K. (2011). Science and technology for entrepreneurship: The holistic perspective. Acta Universitatis Latviensis: Science Education. International 8th IOSTE Symposium for Central and Eastern Europe. In (pp. 201-210). Riga, Letonya.
  • Özcan, E. (2019). Sosyo-bilimsel argümantasyon yönteminin öğrencilerin bilgileri günlük hayatla ilişkilendirme düzeylerine, girişimciliklerine ve sürdürülebilir fen bilimlerine yönelik tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Özkan, H. (2021). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersinde girişimcilik becerilerinin gelişimine bağlam temelli öğrenmenin etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Özlüleci, M. (2022). Modellemeye dayalı fen öğretiminin 7. sınıf öğrencilerinin fen, mühendislik ve girişimcilik becerilerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
  • Pallant, J. (2016). SPSS kullanma kılavuzu (S. Balcı & B. Ahi, Çev.). Anı Yayıncılık.
  • Raposo, M. L. B., & Paço, A. M. F. D. (2011). Entrepreneurship education: Relationship between education and entrepreneurial activity. Psicothema, 23(3), 453-457.
  • Sağlamyürek, B. (2019). Fen mühendislik ve girişimcilik uygulamalarının 5. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine ve çevresel tutum düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
  • Sarıçam, U. (2023). Ortaokul öğrencilerinin mühendislik becerilerinin ve girişimcilik yetkinliklerinin geliştirilmesine yönelik mühendislik tasarım temelli fen müfredatının tasarımı, geliştirilmesi ve uygulanması (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Schein, E. H. (1996). Career anchors revisited: Implications for career development in the 21st century. Academy of management perspectives, 10(4), 80-88.
  • Schermelleh Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
  • Sharma, S., & Kumar, A. (2006). Cluster analysis and factor analysis. In R. Grover, & M. Vriens (Eds.), The handbook of marketing research: Uses, misuses, and future advances (pp. 365-393). Sage Publications, Inc.
  • Sijde, V. D. P., Ridder, A., Blaauw, G., & Diensberg, C. (Eds.). (2008). Teaching entrepreneurship: cases for education and training. PhysicaVerlag.
  • Sontay, G., & Karamustafaoğlu, O. (2023). Ortaokul öğrencilerinin girişimcilik becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 53-72. https://dx.doi.org/10.30855/gjes.2023.09.01.003
  • Sontay, G., Yetim, H., Karamustafaoglu, S., & Karamustafaoglu, O. (2019). Developing an entrepreneurship scale for 5th grade students. International Journal of Educational Methodology, 5(2), 203-220. https://dx.doi.org/10.12973/ijem.5.2.203
  • Stevenson, H. H., Roberts, M. J., & Grousbeck, H. I. (1989). New business ventures and the entrepreneur. Homework, IL.
  • Streiner, D. L., Norman, G. R., & Cairney, J. (2015). Health measurement scales: a practical guide to their development and use (5th ed.). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/med/9780199685219.001.0001
  • Şirin, E. (2020). Girişimcilik odaklı STEM etkinliklerinin 7. sınıf öğrencilerinin girişimcilik becerilerine ve STEM tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Pearson Education, Inc.
  • Tekkuş, Ç. (2022). Fen öğretiminde oyun temelli öğrenmenin girişimcilik ve akademik başarı üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Tiryaki, A. (2012). Girişimcilik ve kobiler: Kavramlar, sorunlar ve çözüm önerileri. Z. Erdoğan (Ed.), İktisat teorisinde girişimcilik. Ekin Yayınevi.
  • Turgutalp, E. (2021). 8. sınıf basınç konusunda STEM öğretme - öğrenme modelinin uygulanmasının öğrenci başarısına ve girişimcilik becerisine etkisinin araştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Uçar, C. (2018). Argümantasyon tabanlı öğretimin öğrencilerin bilimsel yaratıcılıkları, girişimcilikleri ve sorgulayıcı öğrenme becerileri üzerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur. Uyanık, Z. F. (2022). Ortaokul fen bilimleri dersinde girişimcilik becerilerinin kazandırılmasına yönelik bir eylem araştırması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Van der Sluis, J., Van Praag, M., & Vijverberg, W. (2005). Entrepreneurship selection and performance: A metaanalysis of the impact of education in developing economies. The World Bank Economic Review, 19(2), 225-261. https://doi.org/10.1093/wber/lhi013
  • Vurgun, F., & Bektaş, O. (2019). Altıncı sınıf öğrencilerinin fen’e yönelik girişimciliklerinin belirlenmesi. Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 2(2), 60-78.
  • Wright, E., Feng, S., & Zheng, Y. (2022). Unemployed graduate to the next Jack Ma? A counter-narrative to the entrepreneurship movement in higher education. Higher Education, 83(4), 863-880. https://doi.org/10.1007/s10734-021-00709-4
  • Yarıcı, M. (2021). STEM uygulamalarının ortaokul öğrencilerinin fen ve teknolojiye yönelik tutumlarına, girişimcilik ve problem çözme becerilerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
  • Yazıcı, Y. Y. (2019). 6E öğrenme modeline dayalı FeTeMM eğitiminin girişimcilik, tutum, meslek ilgisine etkisi ve öğrenci görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
  • Yılar, M. B., & Çam, İ. D. (2023). Güncel sosyal bilgiler ders kitaplarında girişimcilik. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 13(1), 53-68. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1065291
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınları.
There are 97 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Scale Development
Journal Section Makaleler
Authors

Muhammed Doğukan Balçın 0000-0002-7698-6932

Mehtap Yıldırım 0000-0001-7398-8396

Seyit Ahmet Oymak 0000-0002-1912-9061

Publication Date July 31, 2025
Submission Date September 1, 2024
Acceptance Date June 23, 2025
Published in Issue Year 2025 Issue: 75

Cite

APA Balçın, M. D., Yıldırım, M., & Oymak, S. A. (2025). Ortaokul öğrencilerine yönelik Mühendislik Girişimciliği Öz-Yeterlik Ölçeği: Geliştirme, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Education Faculty(75), 89-110. https://doi.org/10.21764/maeuefd.1537104

Mehmet Akif Ersoy University Journal of Education Faculty

33574