Kadın okul yöneticilerinin sosyal destek algıları ile iş yaşam dengeleri arasındaki ilişki

Year 2025, Issue: 76, 29 - 43, 31.10.2025

Ümran Alkaç Yıldırım , Gökhan Arastaman

https://doi.org/10.21764/maeuefd.1633418

Abstract

Bu çalışmada kadın okul yöneticilerinin sosyal destek algıları ile iş yaşam dengeleri arasındaki ilişki incelenmiştir. 2021-2022 yılı eğitim öğretim döneminde Ankara ili merkez ilçeleri olan Keçiören, Çankaya ve Altındağ’da yapılan çalışmada nicel ilişkisel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini bu ilçelerde görev yapan 207 kadın okul yöneticisi oluşturmaktadır. Kadın okul yöneticilerinin sosyal destek algılarını ortaya çıkarmak için Zimet ve ark. (1998) tarafından geliştirilen, Eker, Arkar ve Yaldız (1995) tarafından geçerlik, güvenirlik ve faktör yapısı incelenen “Çok Boyutlu Sosyal Destek Algısı Ölçeği’’ kullanılmıştır. Kadın okul yöneticilerinin iş yaşam dengelerini araştırmak amacıyla Apaydın (2011)’ın geliştirdiği ‘’ İş Yaşam Dengesi Ölçeği’’ kullanılmıştır. Araştırma sorularına yanıt bulmak için elde edilen veriler betimsel istatistik, Tek Yönlü Varyans analizi ve Pearson Korelasyon yöntemleri ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda kadın okul yöneticilerinin sosyal destek algıları ile iş yaşam dengeleri arasından anlamlı, olumlu ve zayıf yönde ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca sosyal destek algıları alt boyutlarından aile ve arkadaş desteğinin kadın okul yöneticilerinin iş yaşam dengelerini anlamlı ve olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir.

Keywords

Kadın okul yöneticileri , sosyal destek algısı , iş yaşam dengesi , sosyal destek kaynakları , yönetim

Ethical Statement

Bu araştırma insan katılımcılardan anket yoluyla veri toplamayı içermektedir. Araştırmanın Etik onayı Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Etik Kurulu’nun 27.02.2022 tarih ve E-35853172-339-00002060855 sayılı kararıyla alınmıştır. Tüm katılımcılardan çevrim içi onam alınmıştır. Araştırma süreci, 1964 Helsinki Bildirgesi ilkelerine uygun yürütülmüştür.

Supporting Institution

Bu çalışma için herhangi bir kurumdan destek alınmamıştır

Thanks

Veri toplama sürecine gönüllü olarak destek sunan katılımcılara teşekkür ederim.

The relationship between female school administrators' perceptions of social support and work-life balance

Abstract

This study examines the relationship between female school administrators’ perceptions of social support and their work-life balance. The research was conducted during the 2021–2022 academic year in the central districts of Ankara, namely Keçiören, Çankaya, and Altındağ, using a quantitative correlational research design. The sample of the study consists of 207 female school administrators working in these districts.To determine the participants’ perceptions of social support, the "Multidimensional Scale of Perceived Social Support" developed by Zimet et al. (1988) and adapted into Turkish by Eker, Arkar, and Yaldız (1995) was utilized. In order to assess the work-life balance of female administrators, the "Work-Life Balance Scale" developed by Apaydın (2011) was employed. The data collected were analyzed using descriptive statistics, one-way analysis of variance (ANOVA), and Pearson correlation analysis. The findings revealed a significant, positive, yet weak relationship between female school administrators’ perceptions of social support and their work-life balance. Furthermore, it was found that the sub-dimensions of social support namely, family and friend support have a significant and positive impact on the work-life balance of female school administrators.

Keywords

Female..school..administrators , perception of social support , work life balance , sources of social support , management

Ethical Statement

This research involves collecting data from human participants through surveys. Ethical approval for the research was obtained from the Hacettepe University Education Sciences Ethics Committee with its decision dated 27.02.2022 and numbered E-35853172-339-00002060855. Online consent was obtained from all participants. The research process was conducted in accordance with the principles of the 1964 Helsinki Declaration

Supporting Institution

This study did not receive support from any institution.

Thanks

I thank the participants who voluntarily supported the data collection process.

References

• Akın, E. (2019). Meslek liselerinde çalışan öğretmenlerin iş yaşam dengesi sorunu: İzmit örneği. Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Akdemir, B., & Duman, M. Ç. (2019). Kadın Çalışanların Performansında Cam Tavan Sendromu Engeli!. Journal of Academic Value Studies, 3(15), 517-526.
• Alkan, U. (2019). Okul yöneticilerinin çalışmaya tutkunluk ve iş yaşam dengesi arasındaki ilişki (İstanbul ili Sancaktepe ilçesi örneği). Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Apaydın, Ç. (2011). İş yaşam dengesi ölçeği. Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Arslan, A. (2021). İş yükü iel iş yaşam dengesinin işten ayrılma niyeti üzerine etkisi. Doktora Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Balcı, A. (2013). Etkili okul ve okul geliştirme: Kuram, uygulama ve araştırma. Ankara: Pegem Akademi.
• Ballıca, S. (2010). İş görenlerin iş yaşam dengesi algılamaları ile cinsiyet rolleri ve bireysel özelliklerinin ilişkisi: Büyük ölçekli bir işletmede inceleme. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi.
• Bush, T. (2018). Eğitim Liderliği ve Yönetimi Kuramları (Çev: Ruhi Sarpkaya). Ankara: Pegem Akademi.
• Byrne, B. M. (2011). Structural equation modeling with AMOS Basic concepts, applications, and programming (Multivariate application series). New York: NY: Routledge.
• Clark, S. C. (2000). Work/family border theory: A new theory of work/family balance. Human Relations, 53(6), 747-770. https://doi.org/10.1177/0018726700536001
• Cohen, S., & Wills, T. (1985). Stress, social support and the buffering hypothesis. Psychological Bulletin, 310-357. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0033-2909.98.2.310
• Creswell, J. W. (2009). Research design: Qualitative, quantitative and mixed method approaches. Thousand Oaks: CA: Sage.
• Çelikten, M. (2004). Okul müdürü koltuğundaki kadınlar: Kayseri ili örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 91-118.
• Çetinoğlu, D., Mesci, Z., & Öncü, M. A. (2010). Kadın yöneticilerde iş-aile yaşam dengesi: Düzce ili örneği. Çalışma İlişkileri Dergisi, 10(2), 27-44.
• Çobanoğlu, F., Şarkaya, S. S., & Sertel, G. (2019). İş-yaşam dengesi: Öğretmen ve yöneticiler üzerinde bir çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. https://doi: 10.17719/jisr.2019.3627
• Davies, L. (1990). Equality and Efficiency? School Management in an International Context. London: Falmer Press.
• Eker, D., & Arkar, H. (1995). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği'nin faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 12(1): 17-25.
• Elliot, S., Malecki, C., & Demaray, M. (2001). New directions in social skills assessment and intervention for elementary and middle school students. Exceptionality, 9(1,2)-19-32.
• Euwema, M., Demerouti, E., & Bakker, A. (2005). Job resources buffer the impact of job demands on burnout. Journal of Occupational Health Psychology, 10(2), 170-180. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/1076-8998.10.2.170
• Fraenkel, J., Wallen, N., & Hyun, H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: Mc Graw HIll.
• Greenblatt, E. (2002). Work life balance: wisdom or whinning. Organisational Dynamics, 31(2), 177-193.
• Guest, D. E. (2002). Perspectives on the study of work life balance. Social Science Information.
• Güleryüz, İ. (2016). Öğretmenlerde işten ayrılma niyetinin yordayıcısı olarak, iş yaşam dengesi ve çalışmaya tutkunluk. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Hildebrandth, E. (2006). Balance between work and life new corporate impositions through flexible working time or opportunity for times sovereignty. European Societies, 8:2, 251-271.
• Kaiser, H. F. (1974). An index of factorial simplicity. Psychometrika, 39, 31-36.
• Kazak, A., & Wilcox, B. (1984). The structure and funtion of social support networks in families with handicapped children. American Journal of Community Psychology, 645-661.
• Lockwood, R. (2003). Work-life balance; challenges and solutions. Society for Human Resources Manangement, 170-185.
• Meb. (2021). T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. https://ankara.meb.gov.tr/ adresinden alındı
• Patton, M. Q. (2005). Qualitative research. New York: John Wiley & Sons, Ltd.
• Pearson, E. J. (1986). The definiton and measurement of social support. Journal of Counseling and Development, 64 (6), 390-395. https://10.1002/j.1556-6676.1986.tb01144.x
• Pettitt, T., Abbott, J., Holmes, B., & Cieri, H. (2002). Work-Life balance strategies: progress and problems in Australian organizations. USA: Monash Universty Working Paper Series.
• Polat, K. (2019). Türkiye'de iş yaşam dengesi: Akademisyenler üzerine bir araştırma. Yüksek Lisan Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Selvi, Ç., & Argon, T. (2013). İlköğretim okulu öğretmenlerinin sahip oldukları girişimcilik değerleri ve algıladıkları sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkisi. International Journal of Social Science, 6(1); 179-206.
• Silva, C., Patrício, J., & Calheiros, M. (2020). Social support as a moderator of associations between youths’ perceptions of their social images and self-representations in residential care. Children and Youth Services Review, 119. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2020.105667
• Tatlıer, M. B. (2011). Avrupa Birliği'nde toplumsal cinsiyet eşitliğinin ana plan ve politikalara yerleştirilmesi: Hollanda, Romanya ve Türkiye örneklerinin irdelenmesi. Ankara: Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
• Tuğsal, T. (2017). İş-yaşam dengesi, sosyal destek ve sosyo-demografik faktörlerin tükenmişlik üzerindeki etkisi. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi.
• Uslu, S. (2020). İlkokul sınıf öğretmenlerinin iş-yaşam dengesini açıklayan olgular üzerine nitel bir araştırma. Yönetim ve Organizasyon Araştırmaları Dergisi, 5(1), 35-64.
• Verma, A., & Wang, J. (2012). Explaning organizational responsiveness to work life balance issues: The role of business strategy and high performance work systems. Human Resource Management, 407-432. https://doi.org/10.1002/hrm.21474
• Yıldırım, İ. (1998). Akademik başarı düzeyleri farklı olan lise öğrencilerinin sosyal destek düzeyleri. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(9), 33-38.
• Zimet, S., Zimet, G., Farley, G., & Dahlem, N. (1988). The multidimensional scale of perceived social support. Journal of Personality Assessment, 52(1), 3041. https://doi.org/10.1207/s15327752jpa5201_2