İklim Değişikliğine Karşı Mekânsal Kırılganlığın ve Uyum Kapasitesinin Belirlenmesi: Alanya Örneği

Yıl 2018, , 119 - 128, 25.04.2018

Duygu Gökce , Z.Betül Pancar , Ali Türk

https://doi.org/10.29048/makufebed.403337

Cited By: 5

Öz

İklim değişikliğinin kıyı yerleşimlerinin
ekosistemi, nüfusu, ekonomisi, yapılı çevresi ve altyapısı üzerinde olumsuz
etkileri bulunmaktadır. Yerleşimlerin altyapı hizmetlerine erişilebilirliği ve
kalitesindeki yetersizlikler, etkin olmayan arazi kullanım plan ve
politikaları, yetersiz yatırımlar, afet direnci zayıf yapı stoğu vb. bu
etkilerin artmasına, dolayısıyla yerleşimlerin iklim değişikliğine karşı
direncinin ve uyum kapasitesinin zayıflamasına neden olmaktadır. İklim
değişikliği ile baş edebilmek için uyum stratejileri ve esneklik düşüncesine
dayalı planlama yaklaşımı son yıllarda kent yazınında gündeme gelmektedir. Bu
kapsamda kentsel arazi kullanım politika ve planları; yerleşimlerin morfolojik
yapılarını, başka bir deyişle, mekânsal gelişme biçim, yön, büyüklük ve
niteliğini, sektörel kararları, kullanımların yer seçimini, yapılaşma
koşullarını belirler ve yerleşimlerin uyum kapasiteleriyle yakından
ilişkilidir. Makalede, iklim değişikliği risklerinden deniz seviyesinin
yükselmesi ve sıcaklık artışı riskleriyle karşı karşıya olan Alanya kıyı
yerleşiminin kırılganlığı incelenmiş; mevcut Çevre Düzeni Planının bu
kırılganlığı dikkate alıp almadığı veya uyum sağlamayı destekleyip
desteklemediği analiz edilmiş ve Alanya’nın uyum kapasitesini güçlendirebilecek
mekânsal stratejiler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kırılganlık, uyum kapasitesi, iklim değişikliği, kentsel arazi kullanım planı, mekânsal stratejiler

Determining the Spatial Vulnerability and Adaptation Capacity to Climate Change: A Case Study of Alanya

Öz

Climate
change has negative effects on the ecosystem, population, economy, built
environment, infrastructure of coastal settlements. Inadequate accessibility
and quality of the infrastructure and services of the settlements, inefficient
land use plans and policies, insufficient investments, disaster resistance weak
building stock etc. lead to an increase in the impacts, hence the weakening of
the resistance and adaptation capacity of the settlements to climate change. In
order to cope with climate change, adaptation strategies and flexibility-based
planning approach have been on the agenda in urban literature in recent years.
In this context, urban land use policies and plans determine the morphological
structures of the settlements, in other words, the spatial development style,
direction, size and quality, sectorial decisions, location of uses, conditions
of settlement and are closely related with the adaptation capacities of the
settlements. In the article, the vulnerability of the Alanya coastal
settlement, which faces the risks of sea level rise and temperature increase of
climate change, was examined; it was analyzed whether the current Environmental
Plan is taking into account this vulnerability or whether it is supporting adaptation;
and spatial strategies that can strengthen the adaptation capacity of Alanya
have been developed.

Anahtar Kelimeler

Vulnerability, adaptability capacity, climate change, urban land use plan, spatial strategies

Kaynakça

• Balica S. F., Wright N. G., Van Der Meulen F. (2012). A flood vulnerability index for coastal cities and its use in assessing climate change impacts, Natural Hazards, vol. 64(1), 73-105.
• Bottyan Z., Unger J. (1996). A multiple linear statistical model for estimating the mean maximum urban heat island, Theoretical and Applied Climatology, vol. 75, 233-243.
• Cutter S. L., Boruff B. J., Shirley W. L. (2003). Social vulnerability to environmental hazards, Social Science Quarterly, vol. 84(2), 242-261.
• Dousset B., Gourmelon F. (2003). Satellite multi-sensor data analysis of urban surface temperatures and landcover, ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing, vol. 58, 43-54.
• Eliasson I. (1996). Urban nocturnal temperatures, street geometry and land use, Atmospheric Environment, vol. 30, 379-392.
• Eliasson I., Thorsson S., Eraydin A., Alcoforado M. J. (2010). Urban Tourism and Climate Change, FORMAS (The Swedish Research Council for Environment, Agricultural Sciences and Spatial Planning), Urban-Net, 2010.
• Eraydın A., Türel A., Altay D., Gürçay M., Özonat Ç., Uluışık B. (2011). Yeni koşullara uyum sağlayabilen ve kendini yenileyebilen kentler için sürdürülebilir arazi kullanım politikaları, Proje raporu, TÜBİTAK, Proje No: 108K613.
• Folke C., Carpenter S. (2000). Resilience and sustainable development: building adaptive capacity in a world of transformations, Stockholm: Edita Norstedts Tryckeri AB.
• Hawkins HT.W. , Brazel A.J. , Stefanov W.L. , Bigler W. , Saffell E.M. (2004). The role of rural variability in urban heat island determination for Phoenix, Arizona J. Appl. Meteorol, vol.43, 476-486.
• Öztürk M.Z. (2011). Gel-git ölçüm istasyonu verilerine göre doğu Akdeniz’de deniz seviyesi değişimleri ve bu değişimlerin iklim elemanları ile ilişkileri: 1972-2009, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, cilt 8 (2), 628-642.
• Revi A., Satterthwaite D. E., Aragon-Durand F., Corfee-Morlot J., Kiunsi R. B. R., Pelling M., Robert D. C., Solecki W. (2014). “Urban areas. In: Climate Change: Impacts, Adaptation, and Vulnerability,” IPCC, Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA, 535-612, 2014.
• Sensoy S., Demircan M., Alan İ. (2007). 1971 - 2004 Yılları Arası Türkiye İklim İndisleri Trendleri, Turkish State Meteorological Service, Ankara.
• Türkeş M. (2001). Hava, İklim, Şiddetli Hava Olayları ve Küresel Isınma, The Seminars of 2000 of Turkish State Meteorological Service, Technical Presentations, Series of Seminars:1, 187-205, Ankara.
• URL1 (2017). Alanya İlçesi Belediyeleri Coğrafi Bilgileri, http://www.yerelnet.org.tr/ilceler/ilce_belediye_koordinat.php?ilceid=198281, (Erişim Tarihi: 25.07.2017).
• URL2 (2007). Antalya İl Çevre Durum Raporu 2007, http://antalyaobm.ogm.gov.tr/Documents/%C5%9Eube%20Cetvelleri/kadastro%20m%C3%BClkiyet%20%C5%9Fube%20m%C3%BCd%C3%BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC/PDF_TUTANAKLAR_11_08_2011/muratpa%C5%9Fa_tutanaklar_pdf/antalyaicd2007.pdf, (Erişim Tarihi: 22.07.2017).
• URL3 (2015). Antalya İli 2015 Yılı Çevre Durum Raporu, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Antalya%20cevre%20durum%20raporu%202015.pdf, (Erişim Tarihi: 22.07.2017).
• URL4 (2017). Antalya Burdur Isparta Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı açıklama raporu,http://www.csb.gov.tr/db/mpgm/editordosya/file/Antalya-Burdur Isparta%20Planlama%20Bolgesi/PLAN_ACIKLAMA_RAPORU_15042014.pdf, (Erişim Tarihi: 19.07.2017).
• Watts M. J., Bohle H. G. (1993). The space of vulnerability: the causal structure of hunger and famine, Progress in Human Geography, vol.17, 43-67.
• Weng Q. H. L., Lu D. S., Schubring J. (2004). Estimation of land surface temperature - vegetation abundance relationship for urban heat island studies, Remote Sensing of Environment, vol. 89, 467-483.