SOSYAL HİZMET UZMANLARININ KANITA DAYALI UYGULAMALARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Year 2022, , 585 - 607, 23.03.2022

Murat Çay

https://doi.org/10.30798/makuiibf.913517

Cited By: 1

Abstract

Bu araştırma Türkiye’de sağlık alanında çalışan sosyal hizmet uzmanlarının kanıta dayalı uygulamalarını çeşitli değişkenlere göre inceleme amacını taşımaktadır. Araştırma nicel, tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya 303 sosyal hizmet uzmanı katılmıştır. Demografik ve konuyla ilişkili soruların yer aldığı soru formu, 28 maddeden oluşan Kanıta Dayalı Uygulama Ölçeği (KDUÖ) veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Gerçekleştirilen analizler neticesinde katılımcıların KDUÖ’den aldığı puan ortalaması cinsiyete, medeni duruma, eğitim durumuna, lisans eğitimi sırasında kanıta dayalı uygulamayla ilgili bir ders alınıp alınmadığına göre anlamlı bir biçimde farklılaşmamaktadır. Bununla birlikte katılımcıların KDUÖ’den aldığı puan ortalaması bilimsel dergileri takip etme sıklığına, mesleki araştırmaları ve gelişmeleri takip etme sıklığına, teknolojiyi kullanma beceri düzeyine, mesleğini sevme derecesine, daha önce bir bilimsel araştırma yapıp yapmamasına, daha önce mesleki gelişim için özel (ücretli) bir eğitim alıp almamasına ve süpervizyonu gerekli görüp görmemesine göre anlamlı bir derecede farklılaşmaktadır. Araştırma neticesinde elde edilen bulguların sosyal hizmet örnekleminde kanıta dayalı uygulamanın daha iyi anlaşılmasını sağlayacağı öngörülmektedir.

Keywords

Kanıta Dayalı Uygulama, Sosyal Hizmet Uzmanları, Araştırma

EXAMINING THE EVIDENCE-BASED PRACTICES OF SOCIAL WORKERS ACCORDING TO VARIOUS VARIABLES

Abstract

The purpose of this research is to examine social workers working in the health field in Turkey, regard to several variables of evidence-based practice. The research was carried out in quantitative, screening model. 303 social workers participated in the research. Demographic information questionnaire, the questionnaire containing various questions related to the evidence-based practice and the Evidence-Based Practice Scale consisting of 28 items were used as data collection tools. As a result of the analyzes carried out, the average score obtained by the participants from the Evidence-Based Practice Scale does not differ significantly according to gender, marital status, educational status and whether a course about evidence based practice was taken during undergraduate education. However, the average score obtained from the evidence-based practice scale varies according to the frequency of the participants to follow scientific journals, frequency of following professional research and developments, skill level of using technology. And the average scores obtained from the evidence-based practice scale differ according to the degree of liking the profession, whether or not a scientific research has been conducted before, whether a special (paid) training for professional development has been received before. It is predicted that the findings obtained as a result of the research will provide a better understanding of the evidence-based practice in the social work sample.

Keywords

Evidence-Based Practice, Social Workers, Research

References

• AbuRuz, ME., Hayeah HA., Al-Dweik G. ve Al-Akash, HY. (2017). Knowledge, attitudes, and practice about evidence-based practice: A Jordanian Study. Health Science Journal, 11(2), 1.
• Adams, KB., Matto, HC. ve LeCroy, CW. (2009). Limitations of evidence-based practice for social work education: unpacking the complexity. Journal of Social Work Education, 45(2), 165-86.
• Adıgüzel, İB. (2016). Sosyal çalışma bilgisinin pratiğe dönüşümü: kanıta dayalı uygulama, Sosyal Çalışma ve Sosyal Politika içinde Eds: Cılga İ, Erkul E, Yıldırım B, Adıgüze İB, p.100-50
• Aslan Açan, B. (2018). Farklı sosyal hizmet kurumlarında çalışan sosyal hizmet uzmanlarının iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Hizmet Politikaları ve Uygulamaları Bilim Dalı, Ankara.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu S. ve Yıldırım, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya Yayıncılık, Sakarya, p. 226.
• Aydın Aslan, İ. (2015). Tıbbi sosyal hizmet uzmanlarının sosyal sorun çözme becerilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Bağcı, E. (2015). Sosyal hizmet uzmanlarının iş yerindeki informal öğrenmelere ilişkin görüşleri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 26 (1), 89-110
• Balcı, A. (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma, Ankara, PEGEM, p.408
• Başer, D., Kırlıoğlu, M. ve Kırlıoğlu Kalaycı, Hİ. (2014). Sosyal hizmet öğrencilerinin iletişim becerilerinin incelenmesi: Selçuk üniversitesi örneği. Tunceli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(5), 105-20.
• Baştürk, S. ve Taştepe, M. (2013). Evren ve örneklem. S. Baştürk (Ed.), Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Bayın Donar, G. ve Akbulut, Y. (2012). Kanıta dayalı yaklaşım ve sağlık politikası. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 115-32.
• Berkün, S. (2010). Sosyal hizmet uzmanlarının çalışma hayatında karşılaştıkları mesleki sorunlar: Bursa örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 21 (1), 99-109.
• Beydili Gürbüz, E., Adıgüzel, İ. ve Akçay, S. (2017). The experiences of social work students on social work research. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3 (5), 1917-1927.
• Buz, S. ve Akçay, S. (2015). Sosyal hizmet araştırmasında etik. Toplum ve Sosyal Hizmet, 26 (1), 149-62.
• Çavuşoğlu, H. (2007). Oral mukozit yönetiminde kanıta dayalı hemşirelik. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 27 (3), 398-406.
• Çay, M. ve Daşbaş, S. (2020). Kanıta dayalı uygulama ölçeğinin türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31 (4), 1514-1546.
• Daştan, B. ve Hintistan, S. (2018). Dahiliye kliniklerinde çalışan hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının belirlenmesi: kırsal bölge örneği. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 1(1), 1-9.
• Ege, A. ve Altındağ, Ö. (2018). Sosyal hizmet akademisyenlerinin teknoloji kullanımlarının incelenmesi. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 18 (1), 73-89.
• Erbay, E. (2017). Importance of research ın social work practice: a pilot study from Turkey. Journal of Social Service Research, 43(3), 395-403.
• Evcimen, H., Ayyıldız, Nİ. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin kanıta dayalı hemşireliğe ilişkin tutum ve davranışlarının belirlenmesi. SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(2), 141-6.
• Haşiloğlu, S., Baran T. ve Aydın O. (2015). Pazarlama araştırmalarındaki potansiyel problemlere yönelik bir araştırma: kolayda örnekleme ve sıklık ifadeli ölçek maddeleri. Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, (1), 19-28.
• Işıkhan, V. (2018). Sosyal hizmet uzmanlarının stresle başa çıkma yöntemleri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 29(2), 10-33.
• Karagözoğlu, Ş. (2006). Bilim, bilimsel araştırma süreci ve hemşirelik. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 13(2), 64-71.
• Kocaman, G. (2003). Hemşirelikte kanıta dayalı uygulama. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 2(4), 61-9.
• Koç, SÇ. (2015). Sosyal hizmet uzmanlarının sorun çözme becerileri üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı, Ankara
• Kurtuluş, K. (2004). Pazarlama araştırmaları, 7. Baskı, Literatür Yayıncılık, İstanbul.
• Krysik, J. ve Finn, J. (2015). Etkili uygulama için sosyal hizmet araştırması. Çev. Ed. E. Erbay. Ankara: Nika Yayınevi.
• Mullen, EJ., Bledsoe, SE. ve Bellamy, JL. (2007). Implementing evidence-based social work practice. Research on Social Work Practice, 18(4), 325-38.
• NASW. (2008). Code of Ethics of the National Association of Social Workers. Erişim tarihi: 10/10/2019, Erişim adresi: https://www.socialworkers.org/LinkClick.aspx?fileticket=KZmmbz15evc%3D&portalid=0
• Neuman, WL. (2009). Toplumsal araştırma yöntemleri: nitel ve nicel yaklaşımlar: 1. cilt, Ankara,Yayınodası.
• Özkan, E. (2018). Tıbbi sosyal hizmet uzmanlarının işyerinde sosyal destek algısı, mesleki benlik saygısı ve yaşam doyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı. Manisa
• Özkan, Y. ve Gökçearslan Çifci, E. (2012). Sosyal hizmette kanıta dayalı uygulamalar: sosyal hizmet eğitimi açısından irdelenmesi, Toplum ve Sosyal Hizmet, 23(1), 149-60.
• Özkan, Y. ve Kılıç, E. (2013). Ailenin psiko-sosyal destek ihtiyacını karşılamada yeni bir model önerisi: aile sağlığı merkezlerinde aile psiko-sosyal destek birimi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 7(30), 25-40
• Özkan, Y. ve Kılıç, E. (2014). Çocuk ve aile odaklı sorunların çözümünde okul sosyal hizmet uzmanlarının önemi: uzmanların çocuk ve ailelerle çalışmada sahip oldukları beceriler. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 183(183), 397-412.
• Pehlivan, Ş. ve Öztaş, D. (2018). Sağlık personelinin kanıta dayalı uygulamalara yönelik tutumlarının belirlenmesi. In: II.Uluslararası Multidipliner Çalışmaları Kongresi Bildiri Tam Metin Kitabı. Eds: Evşen Nazik, Arslan S. Ankara: Akademisyen Kitapevi, p. 64.
• Polat, G. (2007). Kanıta dayalı sosyal hizmet uygulaması. Sağlık ve Toplum Dergisi, 17(3), 34-42.
• Rice, K., Hwang, J., Abrefa-Gyan, T. ve Powell, K. (2010). Evidence-based practice questionnaire: a confirmatory factor analysis ın a social work sample. Advances in Social Work, 11, 2, 158-73.
• Selcik, O. (2017). Sosyal hizmet araştırma etiği: bir sosyal hizmet doktora öğrencisinden yansımalar. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 21-34.
• Shaneyfelt, T., Baum, KD., Bell, D., Feldstein, D., Houston, TK., Kaatz, S., Whelan, C. ve Green, M. (2006). Instruments for evaluating education in evidence-based practice: a systematic review. Jama, 296(9), 1116-27.
• SHUDER. (2015). Türkiye’de Sosyal hizmet uzmanı sayıları ve istihdam açısından durumları. Erişim tarihi 10/05/2018. Erişim adresi, http://www.shudernegi.org/?pnum=175&pt=T.
• Şahin Taşğın, N. (2019). Sosyal hizmet süpervizyonu ve Türkiye için öneriler. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30 (3), 1005-1032.
• Şenyuva, E. (2016). Nursing education and evidence based practice. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 24(1), 59-65.
• Teater, B. ve Chonody, JM. (2018). Identifying as an evidence-based social worker: The influence of attitudes, access, confidence, and education. Social Work Education, 37(4), 442-57.
• Tekin, M. (2018). Sağlık alanında çalışan sosyal hizmet uzmanlarının mesleki benlik saygılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı,Konya.
• Tekindal, M., Ege, A. ve Erim F. (2019). Sosyal hizmet bilgisi üretimi: toplum ve sosyal hizmet dergisi incelemesi (1983-2017). Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(3), 796-813.
• Treweek, S., Oxman, AD., Alderson, P., Bossuyt, PM., Brandt, L., Brożek, J., Davoli, M., Flottorp, S., Harbour, R., Hill, S., Liberati, A., Liira, H., Schünemann, HJ., Rosenbaum, S., Thornton, J., Vandvik, PO., Alonso-Coello, P., ve Consortium, D. (2013). Developing and evaluating communication strategies to support informed decisions and practice based on evidence (decide): protocol and preliminary results. Implement Sci, 8(6).
• Tuncay, T. (2016). Sosyal hizmet müdahalesini araştırmak: uygulama kanıtlarla nasıl güçlendirilebilir? Toplum ve Sosyal Hizmet, 27(2), 115-30.
• Udo, C., Forsman, H., Jensfelt, M. Ve Flink, M. (2018). Research use and evidence-based practice among swedish medical social workers: a qualitative study. Clinical Social Work Journal, 1(8).
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık, s. 49-50.
• Yılmaz, D., Düzgün, F. ve Dikmen, Y. (2018). Hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının incelenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(10),713-19
• Yurtsever, S. ve Altıok, M. (2006). Kanıta dayalı uygulamalar ve hemşirelik. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 20 (2), 159-66.
• Zengin, O. ve Çalış, N. (2017). Türkiye’de sosyal hizmet araştırması: son 10 yılda sosyal hizmet anabilim dallarında yazılan tezler üzerine bir inceleme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2), 1260-73.