THE RELATIONSHIP OF ORGANIZATIONAL JUSTICE PERCEPTION OF NURSES WITH REVENGE AND FORGIVENESS BEHAVIORS

Year 2021, Volume: 8 Issue: 1, 107 - 130, 26.03.2021

Gülnur Tekin , Ş. Didem Kaya

https://doi.org/10.30798/makuiibf.792585

Cited By: 3

Abstract

Research, nurses actually working with perceptions of organizational justice in Turkey, revenge and forgiveness to be associated with behavior and this relationship is designed to be depicted with the help of two models. The study was designed as a relational screening model. The population of the study consist of nurses working in the hospitals of Turkey. In this study, 411 nurses were included. The data collection covers the period between October 30, 2017 and June 30, 2018. The analyses of data was performed in SPSS programme via persentage, mean, standart deviation, t-test and ANOVA test. Confirmatory Factor Analyses (CFA) and Structural Equation Modelling (SEM) were performed by LISREL programme. Two models were designed on the effect of organizational justice dimension of relations with superiors and dimension of relations with employees on revenge and forgiveness. These designed models were confirmed with SEM. The mean values of the nurses' revenge behavior according to gender; forgiveness behavior according to marital status and age; revenge and forgiveness by years of experience; there was a significant difference between total organizational justice and sub-dimensions according to the unit variable studied (p <0.05). According to SEM path diagrams and the obtained regression values, organizational justice / relationship with superiors positively affected forgiveness behavior by 19% (R2 = 0.19); it affected the revenge behavior negatively by 13% (R2 = 0.13); It was concluded that organizational justice / relationship with employees positively affected forgiveness behavior by 16% (R2 = 0.16), while negatively affecting revenge behavior by 25% (R2 = 0.25). Both models designed according to the findings are confirmed.

Keywords

FORGIVENESS, HEALTH INSTUTIONS, ORGANIZATIONAL JUSTICE

HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ, İNTİKAM VE AFFETME DAVRANIŞI İLE İLİŞKİSİ

Abstract

Araştırmanın amacı, Türkiye’de fiilen çalışmakta olan hemşirelerin örgütsel adalet algılarının, intikam ve affetme davranışları ile ilişkilendirilmesi ve bu ilişkinin iki model yardımıyla betimlenmesidir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Çalışmanın evrenini Türkiye genelinde çalışmakta olan hemşireler oluşturmaktadır. Çalışmada ise 411 hemşireye ulaşılmıştır. Verilerin toplanması 30 Ekim 2017-30 Haziran 2018 tarihleri arasını kapsamaktadır. Verilerin analizinde SPSS ve LISREL programlarından yararlanılmıştır. Yüzde, ortalama, standart sapma, t testi ve ANOVA testi yapılmıştır. Örgütsel adaletin amirlerle ilişkiler boyutu ve çalışanlarla ilişkiler boyutunun intikam ve affetme davranışlarını etkilemesi üzerine iki model tasarlanmıştır. Tasarlanan bu modeller ise Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) analizi ile doğrulanmıştır. Ortalama değerleri hemşirelerin cinsiyete göre intikam davranışı; medeni durum ve yaşa göre affetme davranışı; tecrübe yılına göre intikam ve affetme; çalışılan birim değişkenine göre toplam örgütsel adalet ve alt boyutları arasında anlamlı düzeyde fark çıkmıştır (p<0,05). YEM yol şemaları ve elde edilen regresyon değerlerine göre örgütsel adalet/amirlerle ilişki, affetme davranışını pozitif yönde %19 oranında etkilerken (R2=0,19); intikam davranışını negatif yönde %13 oranında etkilediği (R2=0,13); örgütsel adalet/çalışanlarla ilişki durumu affetme davranışını pozitif yönde %16 oranında etkilerken (R2 = 0,16), intikam davranışını negatif yönde %25 oranında etkilediği (R2= 0,25) sonucuna ulaşılmıştır. Bulgulara göre tasarlanan iki model de doğrulanmaktadır.

Keywords

AFFETME, HEMŞİRELER, İNTİKAM, ÖRGÜTSEL ADALET, SAĞLIK KURUMLARI

References

• Abbasoğlu, Ş. (2015). İş görenlerde örgütsel adalet algısı ve örgütsel adaletin çalışanların iş motivasyonu üzerindeki etkisi; bir devlet hastanesi örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Atılım Üniversitesi.
• Akın, M., Özdevecioğlu, M. ve Ünlü, O. (2012). Örgütlerde intikam niyeti ve affetme eğiliminin çalışanların ruh sağlıkları ile ilişkisi, Amme İdaresi Dergisi, 45(1), 77-97.
• Alpar, R. (2014). Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik ve Güvenirlik (3. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Aquino, K., Grover, S.L., Goldman, B. ve Folger, R. (2003). When push doesn’t come to shove: interpersonal forgiveness in workplace relationships. Journal of Management Inquiry, 12(3), 209–216.
• Aquino, K., Tripp, T.M. ve Bies, R.J. (2006). Getting even or moving on? power, procedural justice, and types of offense as predictors of revenge, forgiveness, reconciliation, and avoidance in organizations. Journal of Applied Psychology, 91(3), 653-668.
• Bağcı, Z. (2016). Hemşirelerin örgütsel adalet algılarının iş tatminleri üzerindeki etkisini incelemeye yönelik bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 330-346.
• Bradfield, M. ve Aquino, K. (1999). The effects of blame attributions and offender likableness on forgiveness and revenge in the workplace. Journal of Management, 25(5), 607-631.
• Berry, J.W., Worthington, E.L., O’Conner, L., Parrott, L. ve Waide, N.G. (2005). Forgivness, vengeful rumination and affective trait. Journal of Personality, 73(1), 183-226.
• Brown, R.P. (2004). Vengeance is mine: narcissism, vengeance, and the tendency to forgive. Journal of Research in Personality, 38, 576–584.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, O.E., Özkahveci, O., ve Demirel, F. (2004). Güdülenme ve öğrenme stratejileri ölçeğine Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2), 207-239.
• Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı (23. Basım). Ankara: Pegem Akademi.
• Cameron, K. ve Caza, A. (2002). Organizational and leadership virtues and the role of forgiveness. Journal of Leadership and Organizational Studies, 9(1), 33-48.
• Cota-McKİnley, A.L., Woody, W.D., ve Bell, P.A. (2001). Vengeance: effects of gender, age and religious background. Aggressive Behaviour, 27, 343-350.
• Cropanzano, R., Bowen, D.E. ve Gilliland, S.W. (2007).The management of organizational justice. Academy of Management Perspectives, 21(4), 35-38.
• Çetinkaya, F.F. ve Şener, E. (2016). Çalışma yaşamında affetme eğilimi ve duygusal emek ilişkisi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14, 109-117.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, Y. ve Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal Bilimler için Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları (4. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Çökük, S. (2013). Örgütsel adaletin örgütsel bağlılığa etkisi: Konya ilindeki özel eğitim kurumlarında bir uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi.
• Donovan, M.A., Drasgow, F. ve Munson, L.J. (1998). The perseptions of fair interpersonal treatment scale: the development and validation of a mesaure of interpersonal treatment in the workplace. Journal of Applied Psychlogy, 83, 680-691.
• Eren, E. (2012). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi (13. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım. Erdem, İ. (2013). Kekeme öğrencilerine ilişkin öğretmen tutumları: bir ölçek geliştirme çalışması. International Journal of Social Science, 6(7), 401-416.
• Erkorkmaz, Ü., İtkan, İ., Demir, O., Özdamar, K. ve Sanisoğlu, S.Y. (2013). Doğrulayıcı faktör analizi ve uyum indeksleri. Journal of Medical Science, 33(1), 210-223.
• Exline, J.J., Baumeister, R.F., Bushman, B.J., Campbell, W.K. ve Finkel, E.J. (2004). Too proud to let go: narcissistic entitlement as a barrier to forgiveness. Journal of Personality and Social Psychology, 87(6), 894-912.
• Ghasemi, A. ve Zahediasl, S. (2012). Normality test for statistical analyses: a guide for non-statisticians. International Journal of Endocrinology and Metabolism, 10(2), 486-489.
• Gollwitzer, M., Meder, M. ve Schmitt, M. (2011). What gives victims satisfaction when they seek revenge? European Journal of Social Psychology, 41, 364-374.
• Greenberg, J. (1987). A taxonomy of organizational justice theories. Academy of Management Review, 12(1), 9-22.
• Greenberg, J. (1990). Organizational justice: yesterday, today, tomorrow. Journal of Management, 16(2), 399-432.
• Hargrave, T.D. ve Sells, J.N. (1997). The development of a forgiveness scale. Journal of Marital and Family Therapy, 23(1), 41-62.
• Hung, T.K., Chi N.W. ve Lu, W.L. (2009). Exploring the relationships between perceived coworker loafing and counterproductive work behaviors: the mediating role of a revenge motive. J Bus Psychol, 24, 257-270.
• İlköğretim Okulları İçin Türkçe Sözlük (2013). Ankara:Türk Dil Kurumu Yayınları.
• İsmail, M.N., Mohideen, M.T.K. ve Togok, S. (2009). Forgiveness and revenge: empirical study of Malaysian business employees. Contemporary Management Research, 5(3), 227-258.
• Kaya, Ş.D. ve Parlak, Ş. (2020). Sağlık çalışanlarında intikam davranışlarına eğilim. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23 (1), 12-22.
• Korucu, A.T. ve Usta, E. (2017). Sosyal medya öğretmen-öğrenci etkileşimi ölçeğinin geliştirilmesi. İlköğretim Online, 16(1), 197-216.
• Lucas, T., Young, J.D., Zhdanova, l. ve Alexander, S. (2010). Self and other justice beliefs, impulsivity, rumination, and forgiveness: justice beliefs can both prevent and Promote forgiveness. Personallity and Individual Differences, 49, 851-856.
• McCullough, M.E., Worthington, E.L. ve Rachal, K.C. (1997). Interpersonal forgiving in close relationship. American Psychological Association, 73(2), 321-336.
• McCullough, M.E., Bellah, C.G. ve Kilpatrick, J.L. (2001). Vengefulness: relationships with forgiveness, rumination, well-being, and the big five. Personality And Social Psychology Bulletin, 27(5), 601-610.
• Nayir, K.F. (2015). Öğretmen adaylarının öç alma davranışına ilişkin görüşleri. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(11), 1205-1216.
• Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (2016). Örgütsel Davranış (6.Baskı). Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Özmen, Ö.N.T., Arbak, Y. ve Özer, P.S. (2007). Adalete verilen değerin adalet algıları üzerindeki etkisinin sorgulanmasına ilişkin bir araştırma. Ege Akademik Bakış, 7(1), 17-33.
• Palanski, M.E. (2012). Forgivness and reconciliation in the workplace: a multi-level perspective and research agenda. Journal of Business Ethics, 109(3), 275-287.
• Parker, R.J. ve Kohlmeyer, J.M. (2005). Organizational justice and turnover in public accounting firms: a research note accounting. Organizationtions and Society, 30, 357-369.
• Robbins, S.P. ve Judge T.A. (2013). Organizational Behavior (Örgütsel Davranış), (İ. Erdem, Çev. Ed). İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Rye, M.S. ve Pargament, K.I. (2002). Forgiveness and romantic relationships in college: can it heal the wounded heart? Journal of Clinical Psychology, 58, 419– 441.
• Sarıçam, H. ve Akın, A. (2013). Affedicilik ölçeğinin Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 37-46.
• Satıcı, S.A., Can, G. ve Akın, A. (2015). İntikam ölçeği: Türkçe’ye uyarlama çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 16(1), 37-43.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. ve Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Sommers, J.A., Schell, T.L. ve Vodanovich, S.J. (2002). Developing a measure of individual differences in organizational revenge. Journal of Business and Psychology, 17(2), 207-222.
• Shteynberg, G. (2005). The cultural psychology of revenge in the Unites States and South Korea, Master of the Arts, PhD Thesis, University of Maryland.
• Seçer, İ. (2015). Psikolojik Test Geliştirme ve Uyarlama Süreci (1. Basım). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Seymen Çakar, A. (2013). Adalet mülkün temeli midir? Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 106, 261-276.
• Stuckless, N. ve Goranson, R. (1992). The vengeance scale: development of measure of attitudes toward revenge. Journal of Social Behavaior and Personality, 7(1), 25-42.
• Şahin, S. (2017). Örgütlerde mağduriyet algılamasının intikam niyeti ve affetme üzerindeki etkisi: bir uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi.
• Şahin, R. ve Kavas, R. (2016). Örgütsel adalet ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin belirlenmesinde öğretmenlere yönelik bir araştırma: Bayat örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 7(14), 119-140.
• Şantaş, G., Akbolat, M. ve Sağlam, H. (2019). Sağlık çalışanlarında örgütsel affetme ve örgütsel dedikodunun intikam niyeti üzerindeki etkisi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 36: 131-148.
• Şener, E., Çetinkaya, F.F., ve Akkoca, Y. (2017). Hidden side of the employee relations: the relationship between impression management and revenge intention. International Journal of Business and Management Invention, 6 (7), 73-84.
• Şimşek, Ö.F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları (1. Basım). Ankara:Ekinox Yayıncılık.
• Tekin, G. (2019). Örgütsel adaletin, intikam ve affetme davranışları ile ilişkilendirilmesi: hemşireler üzerinde bir uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Tripp, T.M., Bies, R.J. ve Aquino, K. (2002). Poetic justice or petty jealousy? The aesthetics of revenge. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 89, 966-984.
• Tyler, T.R., ve Blader, S. (2003).The group engagement model: procedural justice, social identity, and cooperative behavior. Personality and Social Psychology Review, 7(4), 349–361.
• Wasti, S.A. (2001). Örgütsel adalet kavramı ve tercüme bir ölçeğin Türkçe’de güvenirlik ve geçerlik analizi. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1, 33-50.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2014). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri (4. Basım). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yılmaz, Ö.D. (2014). Algılanan mağduriyetin affetme eğilimi ve intikam niyeti üzerindeki etkisi: konaklama işletmeleri çalışanlarına yönelik bir araştırma. AKÜ İİBF Dergisi, 16(1), 87-105.
• http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1095 (Erişim 01 Kasım 2017).
• http://www.sozluk.adalet.gov.tr/adalet (Adalet Bakanlığı Hukuk Sözlüğü, Erişim 12 Aralık 2018).