Civil Administrative Arrangements in the AK Party Period

Year 2024, Volume: 7 Issue: 3, 844 - 854, 06.01.2025

Çağrı Çolak

Abstract

This study seeks an answer to the question, ‘Do the civil administrative arrangements in the period of the Justice and Development Party (AK Party) government bear traces of the populist policies of the right-wing governments in Türkiye regarding the establishment of new provinces and sub-provinces?’. Within the framework of this aim, firstly the concept of civil administration and then the historical development of civil administrative arrangements in the history of the Republic are analysed. In the section where the findings are presented, the legal regulations (Laws No. 5747, 6360, 6447, and 7148 and Decree Law No. 694) that mediated the establishment of sub-provinces during the AK Party period. Afterwards, they were compared with the civil administrative arrangements during the Democrat Party (DP) and Motherland Party (ANAP) eras. In summary, it can be argued that the arrangements in the AK Party period were more rational than those in the DP and ANAP periods when considered within the framework of ‘its position in the Republican historical civil administrative statistics’, ‘the relationship between the timing of the arrangements and election periods’, ‘the attitude displayed against local pressures’, and ‘the current demographic and socioeconomic indicators of the newly established sub-provinces’.

Keywords

Civil Administration, Province, Sub-Province, AK Party Period

Ethical Statement

This paper complies with Research and Publication Ethics, has no conflict of interest to declare, and has received no financial support. The article has been checked for spelling and plagiarism/similarity. The article was evaluated by "at least two external referees" and "double blinding" method. The author(s) sent a signed "Copyright Transfer Form" to the journal. There is no need to obtain ethical permission for the current study as per the legislation. The "Declaration Form Regarding No Ethics Permission Required" was sent to the journal by the authors on this subject. The author contributed to all sections and stages of the study alone.

Supporting Institution

No financial support was received for the conduct of the research.

AK Parti Dönemindeki Mülki İdare Düzenlemeleri

Abstract

Bu çalışmada “Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) iktidarı dönemindeki mülki idare düzenlemeleri, Türkiye’deki sağ iktidarların yeni il ve ilçeler kurmaya ilişkin popülist politikalarından izler barındırıyor mu?” sorusuna yanıt aranmaktadır. Söz konusu amaç çerçevesinde ilk olarak mülki idare kavramına, ardından Cumhuriyet tarihindeki mülki idare düzenlemelerinin tarihsel gelişimine değinilmiştir. Bulguların yer aldığı bölümde ise AK Parti döneminde ilçe kurulmasına aracılık eden hukuki düzenlemelere (5747, 6360, 6447 ve 7148 sayılı Kanunlar ile 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname) yer verilmiştir. Sonrasında bu düzenlemeler, Demokrat Parti (DP) ve Anavatan Partisi (ANAP) dönemlerindeki mülki idare düzenlemeleri ile karşılaştırılmıştır. Özetle, “cumhuriyet tarihi mülki idarileşme istatistiklerindeki konumu”, “düzenlemelerin zamanlamasının seçim dönemleriyle ilişkisi”, “mahallî baskılara karşı sergilenen tutum” ve “yeni kurulan ilçelerin günümüzdeki demografik ve sosyoekonomik göstergeleri” çerçevesinde ele alındığında AK Parti dönemindeki düzenlemelerin DP ve ANAP dönemindekilere nazaran daha rasyonel olduğu ileri sürülebilir.

Keywords

Mülki İdare, İl, İlçe, AK Parti Dönemi

Ethical Statement

Bu makale Araştırma ve Yayın Etiğine uygundur. Beyan edilecek herhangi bir çıkar çatışması yoktur. Araştırmanın ortaya konulmasında herhangi bir mali destek alınmamıştır. Makale yazım ve intihal/benzerlik açısından kontrol edilmiştir. Makale, “en az iki dış hakem” ve “çift taraflı körleme” yöntemi ile değerlendirilmiştir. Yazar(lar), dergiye imzalı “Telif Devir Formu” belgesi göndermişlerdir. Mevcut çalışma için mevzuat gereği etik izni alınmaya ihtiyaç yoktur. Bu konuda yazarlar tarafından dergiye “Etik İznine Gerek Olmadığına Dair Beyan Formu” gönderilmiştir. Yazar, çalışmanın tüm bölümlerine ve aşamalarına tek başına katkıda bulunmuştur.

Supporting Institution

Araştırmanın ortaya konulmasında herhangi bir mali destek alınmamıştır.

References

• APAN, Ahmet (2014), “Türkiye’de Mülki İdare: Tarihsel Gelişimi ve İşlevsel Dönüşümü”, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• APAN, Ahmet (2021), “Mülki İdare (Territorial Administration)”, Kamu Yönetimi Ansiklopedisi (Ed. Yasemin Mamur Işıkçı, Esmeray Alacadağlı, Emre Akcagündüz), Astana Yayınları, Ankara, ss.759-769.
• AYMAN GÜLER, Birgül (2018), Türkiye’nin Yönetimi: Yapı, İmge Kitabevi, Ankara, 5. Baskı.
• BOZKURT, Ömer (2014), “Mülki İdare”, Kamu Yönetimi Sözlüğü (İngilizce ve Fransızca Karşılıklarıyla) (Ed. Ömer Bozkurt, Turgay Ergun, Seriye Sezen), Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları, Ankara, ss.176-177.
• ÇİNER, Can Umut ve KARAKAYA, Oral (2013), “Merkez – Yerel İlişkileri ve Mülki İdarenin Dönüşümü”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, S.68(2), ss.63-93.
• ÇOLAK, Çağrı (2022), “Mülki İdarenin Geleceği”, Türkiye’de Kamu Yönetiminin Geleceği (Ed. Halim Emre Zeren, Ecem Buse Sevinç Çubuk), Nobel Yayıncılık, Ankara, ss.1-19.
• ÇOLAK, Çağrı (2024), “Mülki İdare Düzenlemelerinde Popülizmin İzleri: Anavatan Partisi Örneği”, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, S.12(1), ss.23-44.
• ÇOLAK, Çağrı ve ÇOLAK, Deniz (2023), “Türkiye Cumhuriyeti Mülki İdare Tarihinde İlçeye Dönüştürülen İller”, Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, S.19(37), ss.1-35.
• ÇOLAK, Çağrı ve KÜÇÜKYILMAZ, Yaşar Orçun (2024), “1991-2002 Koalisyon Hükümetleri Dönemi Mülki İdare Düzenlemeleri”, KAYFOR 25 (Balkanlar): Uluslararası Kamu Yönetimi Forumu (Kamu Yönetiminde Güncel Tartışmalar) Bildiriler Kitabı (Ed. Şerife Pekküçükşen, Yaşar Orçun Küçükyılmaz), 12-15 Eylül 2024 – Üsküp (Makedonya), ss.209-212.
• DOĞANAY, Gülmelek ve ÇOLAK, Çağrı (2023), “Popülist Politika Perspektifinden Demokrat Parti Dönemindeki Mülki İdare Düzenlemeleri”, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, S.44, ss.393-428.
• ERTÜRK KESKİN, Nuray (2007), “Devletin Toprak Üzerindeki Örgütlenmesi: Türkiye’de İllerin Yönetimi”, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• GÖZLER, Kemal (2022), Türkiye’nin Yönetim Yapısı (T.C. İdari Teşkilatı), Ekin Yayınları, Bursa, 4. Baskı.
• HEPER, Metin ve KEYMAN, Emin Fuat (1998), “Double‐Faced State: Political Patronage and the Consolidation of Democracy in Turkey”, Middle Eastern Studies, S.34(4), ss.259-277.
• KARTAL, Nazım (2010), “İl Özel İdarelerinin Yeniden Yapılandırılması: Uygulama Aşaması Üzerine Bir Çözümleme”, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• MHP - MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ (2023), “13.06.2023 - Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Sayın Devlet BAHÇELİ’nin, TBMM Grup Toplantısında Yapmış Oldukları Konuşma”, 2023 Yılı Konuşmaları, https://www.mhp.org.tr/htmldocs/genel_baskan/konusma/5204/index.html (Erişim Tarihi: 10.02.2024).
• ÖZÇAĞLAR, Ali (2005), “Türkiye’de Mülki İdare Bölümlerinin İdari Coğrafya Analizi“, Coğrafi Bilimler Dergisi, S.3(1), ss.1-25.
• ÖZER, Mehmet Akif (2014), Kamu ve Özel Sektör Yönetimi İçin Yönetim Sözlüğü, Adalet Yayınevi, Ankara.
• T.C. SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI (2022), İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (SEGE-2022), Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara.
• TÜİK - TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU (2024), “Adrese Dayalı Nüfus Kayıt İstatistikleri 2023”, Türkiye İstatistik Kurumu Kurumsal Web Sayfası (E-İstatistik), https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2023-49684 (Erişim Tarihi: 06.02.2024).
• YILMAZ, Abdullah, GÜLER, Tahsin ve GÜVEN, Yakup (2020), “Parlamenter Sistemden Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine Geçiş Sürecinde Türkiye’de Mülki İdare Sisteminin Dönüşümü”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, S.29(4), ss.45-71.
• 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (25.08.2017 tarih ve 30165 sayılı Resmî Gazete).
• 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (22.03.2008 tarih ve 26824 sayılı Resmî Gazete).
• 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (06.12.2012 tarih ve 28489 sayılı Resmî Gazete).
• 6447 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (22.03.2013 tarih ve 28595 sayılı Resmî Gazete).
• 7148 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (26.10.2018 tarih ve 30577 sayılı Resmî Gazete).