Grafik tasarımda anlam bağlantılarının kurulmasına ilişkin program önerisi

Yıl 2016, Cilt: 43 Sayı: 43, 85 - 115, 15.01.2016

Meyrem Deveci Erol Bulut

Öz

Araştırmanın temel amacı, grafik tasarım eğitimi alan öğrencilerin evrensel kültür bağlamında imgesimge
okuryazarlıklarını geliştirebilecekleri bilgi ve becerilerin kazandırılmasıdır. Öğrencilerin
imge-simge okuryazarı olmaları; tasarıma yönelik fikir oluşturma, tasarımda kullanılan görsel
öğeler arasında bilgiye dayalı bağlantılar kurma, onları yorumlama ve tasarımın eleştirel yaklaşım
disiplinini elde etmeleri açısından önemlidir. Araştırmada grafik tasarım alanında eğitim
gören öğrencilere yönelik bir ders programı tasarlanmıştır. Bu programla, öğrenciler tasarımı
oluştururken, tasarımda imgeleri-simgeleri bilinçli kullanmayı ve tasarım bütünlüğünü eleştirel
bir yaklaşımla yaratmayı ve tasarımı okumayı, görsel öğeleri anlamlandırmayı sağlayabilecek
yetiler geliştirilebilir. Bu nedenle tasarlanan program, belli bir zaman diliminde uygulanarak,
araştırmada programın sağladığı gelişmenin düzeyi incelenmiştir. Eylem araştırması olarak
planlanan çalışmada, farklı kaynaklardan veriler elde edilmiştir. Araştırma sürecinde elde edilen
tüm veriler nitel araştırma yöntemlerinde kullanılan ve makro seviyede gerçekleştirilen betimsel
çözümleme yaklaşımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonuçlarında; (1) Kültürel imge-simge
okuryazarlığı ders programı, çalışma grubunun grafik tasarımlarda kullanılan imge ve simgelerin
anlamlandırılması açısından farkındalık gelişimlerini artırdığı görülmüştür, (2) Kültürel imgesimge
okuryazarlığı ders programı, çalışma grubunun tasarımlarında görsel dil oluşturmak
için bilinçli olarak kültürel imge ve simgeleri kullanabilme becerilerini geliştirdiği görülmüştür,
(3) Kültürel imge ve simge okuryazarlığı ders programına yönelik, çalışma grubunun “dersin
içeriklerine ve dersin biçimine” ilişkin olumlu değerlendirmeleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

İmge, simge, kültür, okuryazarlık, grafik tasarım

Kaynakça

• Thompson, J. B. (2013). İdeoloji ve modern kültür (1.baskı). (İ. Çetin Çev.). Ankara: Dipnot Yayınları.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.