7. Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Okuryazarlık Düzeylerinin Sosyobilimsel Konu Temelli İnformal Akıl Yürütme Düzeylerine Göre İncelenmesi: Bir Karma Yöntem Araştırması

Yıl 2020, Cilt: 52 Sayı: 52, 460 - 481, 26.06.2020

Berkay Sicimoğlu

https://doi.org/10.15285/maruaebd.674490

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı 7. sınıf öğrencilerinin bilimsel okuryazarlık düzeylerinin sosyobilimsel konu temelli informal akıl yürütme seviyelerine göre incelenmesidir. Araştırmada karma yöntem desenlerinden açımlayıcı desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu iki kırsal ve iki merkezi devlet okulunun 7. sınıfında öğrenim görmekte olan 79 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada bilimsel okuryazarlık ölçeği ile öğrencilerin bilimsel okuryazarlık seviyeleri ölçülmüş ve ölçekten elde ettikleri puanlara göre yüksek, orta, düşük şeklinde kategorize edilmiş toplamda 19 öğrenci, iki sosyobilimsel senaryoyu okuduktan sonra yazılı bir şekilde sorulan sorulara cevap vermişlerdir. Ölçekten elde edilen bulgulara göre öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerinin yüksek olduğu görülmüştür. Öğrencilerin en üst düzey olan 4. düzeye kadar çıkabileceği bir değerlendirme skalasının bulunduğu bu çalışmada iki farklı senaryodaki sorulara cevap veren 19 öğrencinin kurdukları argümanlar sonucunda en sık 1. düzey informal akıl yürütme düzeyine çıkabildikleri belirlenmiştir. Bilimsel okuryazarlık ölçeğinden elde ettikleri puanlara göre gruplara ayrılan öğrencilerin informal akıl yürütme düzeyleri incelenmiş ve bilimsel okuryazarlık ölçeğinden yüksek puan alan öğrencilerin informal akıl yürütme düzeylerinin de yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Benzer şekilde bilimsel okuryazarlık puanı düşük olan bireylerin informal akıl yürütme düzeylerinin de düşük olduğu sonucuna varılmıştır. İleride yapılacak çalışmalarda informal akıl yürütme ve bilimsel okuryazarlık arasındaki ilişkinin istatistiki olarak incelenmesi ve benzer çalışmaların farklı sınıf seviyelerinde yapılması yer verilen öneriler arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyobilimsel Konular, Bilimsel Okuryazarlık, İnformal Akıl Yürütme, Karma Yöntem

Investigation of 7th Graders’ Scientific Literacy Levels Based on Their Informal Reasoning Levels Regarding Socio-scientific Issues: A Mixed Method Study

Öz

This study aimed to investigate 7th graders’ scientific literacy levels based on their informal reasoning levels regarding socio-scientific issues. Explanatory design, one of the mixed method designs, was used in this research. The study group consisted of 79 7th grade students attending two rural and two central public schools. Students’ scientific literacy levels were measured with the Scientific Literacy Scale. 19 students who were selected based on their scientific literacy levels from among students with high, medium and low scores were given two socio-scientific scenarios to read and they provided written answers to questions related to these scenarios. Students’ scientific literacy levels were found to be high according to the findings obtained from the scale. This study included an assessment scale in which students could reach level 4 which is the highest level. However, 19 students in this study who answered questions related to the two scenarios were mostly able to reach level 1 in informal reasoning based on the arguments they provided. Informal reasoning levels of the students who were divided into groups according to the scores obtained from the Scientific Literacy Scale were examined and it was concluded that students who had obtained high scores in the Scientific Literacy Scale also had high informal reasoning levels. Similarly, it was concluded that individuals with low scientific literacy scores had lower informal reasoning levels. Investigating the relationship between informal reasoning and scientific literacy statistically and conducting similar studies at different grade levels are suggested for further studies. 

Anahtar Kelimeler

Socio-scientific Issues, Scientific Literacy, Informal Reasoning, Mixed Method

Kaynakça

• AAAS American Association For The Advancement of Science. (1990). Science For All Americans. Newyork, Oxford: Oxford University Press.
• Akbaş, Ç., & Çetin, P. S. (2018). Üstün Yetenekli Öğrencilerin Çeşitli Sosyobilimsel Konulara İlişkin Argümantasyon Kalitesinin Ve İnformal Düşünme Becerisinin İncelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 12(1), 339-360.
• Aydın, E., & Kılıç Mocan, D. (2019). Türkiye'de Dünden Bugüne Sosyobilimsel Konular: Bir Doküman Analizi. Anadolu Öğretmen Dergisi, 3(2), 184-197.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. içinde Ankara: Pegem Akademi.
• Cassidy, J., & Ortlieb, E. (2012). Looking at Literacy in the 21st Century. The Clearing House: A Journal of Educational Strategies,Issues and Ideas, 85(4), 141-145.
• Creswell, J., & Plano-Clark, V. (2015). Karma Yöntem Araştırmaları: Tasarımı ve Yürütlmesi. (Y. Dede, & S. B. Demir, Çev.) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Dawson, V., & Venville, G. J. (2009). High‐school Students’ Informal Reasoning and Argumentation about Biotechnology: An indicator of scientific literacy? International Journal of Science Education, 31(11), 1421-1445.
• Dawson, V. M., & Venville, G. (2010). Teaching Strategies for Developing Students’ Argumentation Skills About Socioscientific Issues in High School Genetics. Research Science Education, 40(2), 133–148.
• Dombaycı, M. A., & Ercan, O. (2017). Öğretmen Adaylarının Bilimsel Okuryazarlık Düzeyleri ve Bilimsel Araştırmaya Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 1265-1284.
• Eastwood, J. L., Sadler, T., Zeidler, D., Lewis, A., Amiri , L., & Applebaum, S. (2012). Contextualizing Nature of Science Instruction in Socioscientific Issues. International Journal of Science Education, 34(15), 2289-2315.
• Erkuş, A. (2009). Davranış Bilimleri İçin Bilimsel Araştırma Süreci. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Fowler, S., & Zeidler, D. (2016). Lack of Evolution Acceptance Inhibits Students’ Negotiation of Biology-based Socioscientific Issues. Journal of Biological Education, 50(4), 407-424.
• Holbrook, J., & Rannikmae, M. (2007). The Nature of Science Education for Enhancing Scientific Literacy. International Journal of Science Education, 29(11), 1347-1362.
• İlkörücü Göçmençelebi, Ş., & Özkan, M. (2011). Bilimsel Yayınları Takip Eden ve Teknoloji Kullanan İlköğretim Öğrencilerinin Fen Dersinde Öğrendiklerini Günlük Yaşamla İlişkilendirme Düzeyleri Bakımından Karşılaştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 287-296.
• Kabataş Memiş, E., Bozkurt, R., Cevizci, E., Avunç, F., & Öğretmen, B. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Karar Verme Stratejisi ve Fen Okuryazarlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, 5(4), 16-30.
• Kara, F. (2016). Ortaokul 5. Sınıf Öğrencilerinin Fen Bilimleri Dersinde Öğrendikleri Bilgileri Günlük Yaşamlarıyla İlişkilendirebilmelerine Yönelik Düşünceleri ile Fen Bilimleri Dersindeki Başarıları Arasındaki İlişki. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1380-1397.
• Keskin, H. (2008). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersine İlişkin Bilimsel Okuryazarlık Seviyeleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi. Eskişehir
• Klosterman, M., & Sadler, T. (2010). Multi‐level Assessment of Scientific Content Knowledge Gains Associated with Socioscientific Issues‐based Instruction. International Journal of Science Education, 32(8), 1017-1043.
• Kohnen, A., & Whitacre, M. (2017). What Makes Professional Development Coherent? Uncovering Teacher Perspectives on a Science Literacy Project. Action in Teacher Education, 39(4), 414-431.
• Laugksch, R. (2000). Scientific Literacy: A Conceptual Overview. Science Education, 84(1), 71-94.
• Mertkan, Ş. (2015). Karma Araştırma Tasarımı. Ankara: Pegem Akademi.
• Miles, M., & Huberman, A. (1994). Qualitative Data Analysis (2. baskı). London: Sage Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). İlköğretim Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• National Research Council. (1996). National science education standards. Washington: DC: National Academy Press.
• Olander, C. (2013). Why am I learning evolution? Pointers towards enacted scientific literacy. Journal of Biological Education, 47(3), 175-181.
• Sadler, T. (2004). Informal Reasoning Regarding Socioscientific Issues:A Critical Review of Research. Journal Of Research In Science Teaching, 41(5), 513-536.
• Sadler, T., & Zeidler, D. (2004). The Morality of SocioscientificIssues: Construal and Resolutionof Genetic Engineering Dilemmas. Science Education, 88(1), 4-27.
• Sadler, T., & Zeidler, D. (2005). Patterns of Informal Reasoning in the Context of Socioscientific Decision Making. Journal Of Research In Scıence Teachıng, 42(1), 112-138.
• Sadler, T., & Fowler, S. (2006). A Threshold Model of ContentKnowledge Transfer forSocioscientific Argumentation. Science Education, 90(6), 986-1004.
• Sadler, T. (2009). Situated Learning in Science Education:Socio‐Scientific Issues As Contexts For Practice. Studies in Science Education, 45(1), 1-42.
• Shaw, V. (1996). The Cognitive Processes in Informal Reasoning. Thinking & Reasoning, 2(1), 51-80.
• Soysal, M. (2011). Öğrencilerin Fen Ve Teknoloji Dersindeki Başarıları İle Fen Okuryazarlığı Düzeylerinin Karşılaştırılması Ve Öğretmenlerinin Fen Okuryazarlığı İle İlgili Görüşlerinin İncelenmesine Yönelik Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi. Yök Veri Tabanından Erişildi (299223).
• Sultan, A., Henson , H., & Fadde, P. (2018). Pre-Service Elementary Teachers’ Scientific Literacy and Self-Efficacy in Teaching Science. IAFOR Journal of Education, 6(1), 25-41.
• Sülün, Y., Işık, C., & Sülün , A. (2009). İlköğretim 4. ve 5. Sınıflarda Fen ve Teknoloji Dersi Veren Sınıf Öğretmenlerinin Fen Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi. EÜFBED - Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 101-114.
• Tezgören, I. (2015). Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Okuryazarlık Düzeyleri ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi. Eskişehir.
• Topçu, M. S., Sadler, T., & Yılmaz Tüzün, Ö. (2010). Preservice Science Teachers’ Informal Reasoning about Socioscientific Issues: The İnfluence of Issue Context. International Journal of Science Education, 32(18), 2475-2495.
• Topçu, M. S., & Atabey, N. (2017). Sosyobilimsel Konu İçerikli Alan Gezilerinin İlköğretim Öğrencilerinin Argümantasyon Nitelikleri Üzerine Etkisi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 68-84.
• Tunalı, S. B., Gözü, Ö., & Özen , G. (2016). Nitel ve Nicel Araştırma Yöntemlerinin Bir Arada Kullanılması: “Karma Araştırma Yöntemi”. Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli Dergisi, 106-112.
• Turgut, H. (2005). Yapılandırmacı Tasarım Uygulamasının Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilimsel Okuryazarlık Yeterliklerinden 'Bilimin Doğası' ve 'Bilim-Teknoloji-Toplum İlişkisi' Boyutlarının Gelişimine Etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi. İstanbul.
• Turgut, H. (2007). Herkes İçin Bilimsel Okuryazarlık. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(2), 233-256.
• Turmo, A. (2004). Scientific Literacy And Socio‐Economic Background Among 15‐Year‐Olds—a Nordic Perspective. Scandinavian Journal of Educational Research, 48(3), 287-305.
• Urhan, G. (2016). Argümantasyon Tabanlı Öğrenme Ortamlarında Öğrencilerin Argüman Kalitelerinin Ve İnformal Akıl Yürütme Becerilerinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi. Ankara.
• Vieira, R. M., & Tenreiro-Vieira, C. (2016). Fostering Scientific Literacy and Critical Thinking in Elementary Science Education. İnternational Journal of Science and Match Education, 14(4), 659-680.
• Wu, Y.-T. (2013). University Students’ Knowledge Structures and Informal Reasoning on the Use of Genetically Modified Foods: Multidimensional Analyses. Research Science Education, 43, 1873–1890.
• Yadigaroğlu, M., Demircioğlu, G., & Demircioğlu, H. (2017). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Kimya Bilgilerini Günlük Hayatla İlişkilendirebilme Düzeyleri. Ege Eğitim Dergisi, 18(2), 795-812.
• Yapıcıoğlu, A. E., & Kaptan, F. (2017). Sosyobilimsel Konu Temelli Öğretim Yaklaşımı Uygulamalarının Etkililiğine Yönelik Bir Karma Yöntem Çalışması. Eğitim ve Bilim, 42(192), 113-137.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz Tüzün, Ö. (2013). Fen Derslerinde Sosyobilimsel Konuların İşlenişine Yönelik Kuramsal ve Uygulamalı Yaklaşımlar. Cito Eğitim: Kuram ve Uygulama, 22, 9-20.
• Zeidler, D., Walker, K., Ackett, W., & Simmons, M. (2002). Tangled Up in Views: Beliefs in the Nature of Science and Responses to Socioscientific Dilemmas. Science Education, 86(3), 343-367.
• Zeidler, D., Sadler, T., Simmons, M., & Howes, E. (2005). Beyond STS: A Research-BasedFramework for SocioscientificIssues Education. Science Education, 89(3), 357-377.
• Zohar, A., & Nemet, F. (2002). Fostering Students' Knowledge and Argumentation SkillsThrough Dilemmas in Human Genetics. Journal Of Research In Scıence Teachıng, 39(1), 35-62.