UŞAK İLİNDE BİR EV EKLENTİSİ OLARAK AMBARLAR

Yıl 2016, Sayı: 34, 230 - 243, 29.10.2016

SELAHATTİN Polat

Öz

Bu çalışmada, Uşak İlinde bir ev eklentisi olan meydan ambarları araştırılmıştır. Ambarlar, yöre halkının buğday, arpa, çavdar gibi çeşitli tarım ürünlerini depoladıkları konutun dışında bahçe ya da sokak kenarında konumlandırılmış olduğu yapılardır. Banaz ve Uşak Merkez ilçesindeki kırsal yerleşmelerde yoğunlaşmaktadır. Meydan ambarları, yöre kırsal mimarisinde dikkati çeken önemli öğelerden biri konumundadır. Doğal çevre ile uyum içinde olan kırsal mimarinin özgün yapılarıdır. Tamamen ahşap malzemeden yapılmışlardır ve tek katlıdırlar. Bu yapılar yörenin, geleneksel ve ekonomik yapılarının bir parçası olarak gerçekten önemlidir. Zeminden yüksekte inşa edilen ambarlar eski fonksiyonunu kaybetmişlerdir. Günümüzde kiler, bağ evi, bekçi kulübesi, mescit hatta otomobil garajı olarak değerlendirilmektedir. Araştırma sahası içindeki yerleşimlerde yaklaşık olarak 953 ambar olduğu tespit edilmiştir. Sayıları hızla azalmaktadır. Kırsal kesimden şehre yapılan göçler sonucunda ayrıca değişen sosyo-ekonomik nedenlerden dolayı var olanların büyük bir kısmı yıkılmaya ve yok olmaya yüz tutmuştur. Kültürel coğrafya açısından önemli olan meydan ambarlarının güney sınırı Ulucak, İlyaslı, Omurca, Kökez hattından geçmektedir. Bu ev eklentisinin yok olmadan koruma altına alınması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: Meydan ambarı, kırsal yerleşme, yerleşme coğrafyası, Uşak

Anahtar Kelimeler

Meydan ambarı, kırsal yerleşme, yerleşme coğrafyası, Uşak

Kaynakça

• Denker, B.T. (1977). Yerleşme Coğrafyası–Kır Yerleşmeleri. İstanbul: İstanbul Üniv. Yayını.
• Elibüyük, M. & Güzel, A. (2003). Şanlıurfa İl’inde dönemlik ve geçici bir yerleşme: Hollik. Ankara Üniversitesi Coğrafi Bilimler Dergisi, 1(1), 55-67.
• Karakuyu, M. (2008). Türkiye’de kır konutları ve eklentileri üzerine bir araştırma: Alaşehir örneği. Bilig, 44.
• Kılıç, T. & Karakaş, E. (2013). Osmaneli’nde (Bilecik) fonksiyonel özelliklerini kaybetmiş ev eklentilerine bir örnek: Biber kurutma evleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 27, 476-486.
• Orman ve Su İşleri Bakanlığı, (2013). Uşak İli Doğa Turizmi Master Planı. Uşak: Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü V. Bölge Müdürlüğü.
• Özey, R. (1991). Bozdoğan ve çevresinde bahçe evleri. Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 71, 121-143.
• Sergün, Ü. (1986). Kocaeli Yarımadasında Kırsal Yerleşme. İstanbul: İstanbul Üniv. Edebiyat Fak. Yayını. No:3370.
• Tanoğlu, A. (1966). Nüfus ve Yerleşme, İstanbul: İstanbul Üniv. Yayını. No: 1183.
• Tunç, M. (1997). Trabzon’da kırsal alanlardaki daimi yerleşmelerde mesken tipleri ve eklentileri. Türk Coğrafya Dergisi, 32, 143-159.
• Tunçdilek, N. (1967). Türkiye İskân Coğrafyası–Kır İskânı (Köy-Altı İskan Şekilleri). İstanbul: İstanbul Üniv. Ed. Fak. Yayını. No: 1283.
• Tunçdilek, N. (1980). Türkiye'de kır yerleşmesinin gelişimi ve evrimi. İstanbul Üniv. Coğrafya Enst. Dergisi, 23, 1-26.
• Yılmaz, C. (2002). Türkiye’deki geçici barınaklarla ilgili kırsal mesken terminolojisine ilişkin yeni görüş ve öneriler. S. Karabağ (Ed.), Türk Coğrafya Kurumu Coğrafya Kurultayı Bildiriler Kitabı içinde (s.197-217). Ankara: Gazi Kitapevi Yayını.
• Yılmaz, C. (2005). Doğal afet riski taşıyan yörelerde yeniden inşa edilebilir yapı malzemesi kullanımının önemi: Sinop örneği. S. Avcı, H. Turoğlu (Ed.), Ulusal Coğrafya Kongresi Bildiri Kitabı içinde (s.707-716). İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Çantay Kitabevi Yayını.