ŞEHİR COĞRAFYASI AÇISINDAN BİR ARAŞTIRMA: İSTANBUL’UN AÇIK REKREASYON ALANLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2008, Sayı: 18, 76 - 95, 26.09.2013

Fatih Kara Ali Demirci Sinan Kocaman

Öz

İstanbul’un nüfusu son elli yıl içerisinde hızlı şekilde artmış ve yerleşim
bölgeleri plansız şekilde büyümüştür. Kontrolsüz şehirleşme beraberinde
pekçok problemi getirmiş ve bu problemler kent yaşamı içinde halkın sahip
olması gereken temel ihtiyaçların önüne geçmiştir. Halkın ihtiyaçlarına cevap
verebilecek nitelikte kaliteli rekreasyon alanlarının geliştirilmesi ise yıllarca
ihmal edilmiştir. Avrupa ve Amerika şehirleri planlanırken açık rekreasyon
alanları da plana ilave edilmiş, insanların açık rekreasyon ihtiyaçları göz
önünde tutulmuştur. İstanbul’da ise bir rekreasyon planının mevcut olduğunu
ve yeni yerleşim alanları planlanırken halkın rekreasyon ihtiyaçlarının
araştırıldığını söylemek pek mümkün değildir. Toronto, Ottawa ve Şikago gibi
bazı Kanada ve Amerika şehirlerinin aksine İstanbul’un açık rekreasyon
alanları miktar, konum, büyüklük ve fonksiyon açısından yetersiz olup, halkın
ihtiyaçlarına cevap vermekten çok uzaktır. Çalışmanın başında ilçe belediyeleri
ile temasa geçilerek İstanbul’un mevcut açık rekreasyon alanlarının envanteri
çıkarılmış, ardından bu alanların yeri ve içeriği tespit edilmiştir. ArcGIS 9.2
yazılımı ve 2007 yılına ait IKONOS uydusundan alınan 1 m çözünürlükteki uydu
fotoğrafından faydalanılarak mevcut açık rekreasyon alanları için bir CBS
veritabanı oluşturulmuştur. Çalışma sonuçlarına göre İstanbul’da 2470 adet
açık rekreasyon alanı vardır ve kişi başına düşen rekreasyon alanı miktarı 1,53
m²’dir. Bu rakam Amerikan standartlarına göre çok düşük olmakla birlikte açık
rekreasyon alanlarının içerik yönünden de çok fakir olduğu, halkın istek ve
ihtiyaçlarına cevap vermesinin mümkün olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Rekreasyon, yeterlilik, sınırlayıcı, İstanbul

Kaynakça

• Arda, N. Z., (1997). Geçmişten Günümüze Rekreasyon Anlayışı ve Son Dönem Park Anlayışının Kadıköy Kıyı Şeridinde Yer Alan Parklar Üzerinde İrdelenmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Berberoğlu, U., (2004). Haliç Kıyılarındaki Yeni Düzenlemeler ve Kıyı Parklarının Kullanıcılar Tarafından Değerlendirilmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Broadhurst, R., (2001). Managing Environments for Leisure and Recreation. GBR. Routledge Publishing, London.
• Doğanay, H., (2006). Türkiye Turizm Coğrafyası. Çizgi Kitapevi Yayınları, Konya.
• Draft Vancouver-Clark Comprehensive Parks, Recreation, and Open Space Plan, (2006). http://www.ci.vancouver.wa.us/parksrecreation/parks_trails/pla nning/pdf/compplan2006draft.pdf. (11/9/2006).
• Ibrahim, H. & Cordes, K. A. (2002). Outdoor Recreation, Champaign, IL. Sagamore Publishing.
• Indiana Department of Natural Resourcess, 2006, 2006-2010 Statewide Comprehensive Outdoor Recreation Plan, Chapter 3: outdoor recreation supply. Web site at. http://www.in.gov/dnr/files/chap3.pdf.
• Kara, F., (2007). An Investigation of Recreational Behaviors and Development of A Sustainable Recreational Plan in Istanbul. Unpublished Master of Arts in Geography thesis, Fatih University, Istanbul, Türkiye.
• Kara, F., Demirci, A. (2007). An Investigation of Recreational Behaviors and Development of A Sustainable Recreational Plan in Istanbul. Proceeding of GEOMED 2007, 5-8 June 2007, Fatih University, Istanbul, Türkiye.
• Karataş, Mustafa, 1995. İstanbul Metropolünde Yeşil Alan Sistemlerinin Oluşturulması Üzerine Bir Araştırma. Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Özgüç, N., (2006). Turizm Coğrafyası: Özellikler ve B ölgeler. Çantay Kitapevi, İstanbul.
• Şahinarslan, K., (1994). İstanbul Boğazı Anadolu Yakası Rekreasyon Alanlarının Değerlendirilmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Toronto SCORP, (2006). Our Common Grounds, Toronto Parks & Recreation Strategic Plan, City of Toronto. http://www.toronto.ca/parks/reactivate/ourcommongrounds/OC G.pdf. (25/09/2006).
• Torkildsen, G., (1999). Leisure and Recreation Management. London, UK: Spon Press.
• TUİK, (2007). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları: İstanbul’un Belediye teşkilatı olan yerleşim yerlerinin nüfusları, http://www.tuik.gov.tr/, 29.03.2008.
• Yücel, G. F., (2005). Kent Parkları ile İlgili Kalite Kriterlerinin Oluşturulması. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.