YAPILANDIRMACI ÖĞRENME KURAMINA DAYALI ÖĞRETİM UYGULAMALARININ 6. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ KONULARININ ÖĞRETİMİNE ETKİLERİ

Yıl 2013, Sayı: 27, 15 - 40, 02.10.2013

Gül Tuncel Cemil Öztürk

Öz

Bu araştırmanın amacı yapılandırmacı öğrenme kuramına dayalı
öğretim uygulamalarının ilköğretim 6. sınıf Sosyal Bilgiler dersi konularının
öğretimi üzerine etkilerini ortaya koymaktır. Bu amaçla yapılandırmacı
öğrenme kuramı Sosyal Bilgiler dersinde eğitim durumlarına uygulanarak
öğrencilerin derse yönelik tutumları, erişi ve kalıcılık düzeyleri tespit edilmeye
çalışılmıştır. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte
kullanıldığı üçgenleme (triangulation) modeli kullanılmıştır. Nicel araştırma
yöntemlerinden yarı deneysel model ile nitel araştırma yöntemlerinden durum
çalışması seçilerek üçgenleme modellerinden yöntem üçgenlemeye karar
verilmiştir. Yarı deneysel modelde elde edilen veriler t testine, durum
çalışmasında elde edilen veriler ise betimsel analiz ve içerik analizine tabi
tutulmuştur. Araştırma, 6. Sınıfta öğrenim gören iki 1
şubenin öğrencileri
(N=66) ile gerçekleştirilmiştir. Öğrencilere derse ilişkin tutumlarını belirlemek
için dönem başında ve dönem sonunda Sosyal Bilgiler Dersi Tutum Ölçeği ve
Standartlaştırılmış Görüşme Formu, erişi ve kalıcılık düzeylerini belirlemek için
ise her üniteye başlamadan önce ve her ünite bittikten sonra başarı testi ve 2N
formları uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, yapılandırmacı öğrenme
kuramına dayalı olarak düzenlenen Sosyal Bilgiler dersi öğretim
uygulamalarının öğrencilerin derse yönelik tutumlarına, erişi ve kalıcılık
düzeylerine olumlu bir etki yaptığı görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler Öğretimi, Yapılandırmacılık, Üçgenleme Yöntemi.

Kaynakça

• Altrichter, H., Posch, P., & Somekh, B. 1993. Teachers Investigate Their Work. London & New York: Routledge.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2004). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Adapazarı: Sakarya Kitabevi.
• Aslan, A. C., & Gökkaya, K. A. (2004). Avrupa Birliği’nin Eğitim Politikalarının Sosyal Bilgiler Dersinin Genel Amaçlarına Etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24 (3), 227-244.
• Campbell, D. T., & Stanley, J. C. (1963). Experimental and quasiexperimental designs for research. Chicago: Rand McNally College Publishing Company.
• Çakır, Ö. S., Şahin, B. & Yanpar, T. (2000, Eylül). Türkiye’de farklı coğrafi bölgelerde bulunan okullardaki öğrencilerin fen bilgisi dersindeki kişisel, bilişsel, duyuşsal ve sosyal açıdan karşılaştırmalı olarak incelenmesi. IV. Fen Bilimleri Kongresinde sunulan bildiri, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Ankara.
• Çelebi, C. (2006). Yapılandırmacılık yaklaşımına dayalı işbirlikli öğrenmenin ilköğretim 5. Sınıf sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin erişi ve tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Erdem, E. (2001). Program Geliştirmede Yapılandırmacılık Yaklaşımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Erdoğan, Y. ve B. Sağan. (2002, Eylül). Oluşturmacılık yaklaşımının kare, dikdörtgen ve üçgen çevrelerinin hesaplanmasında kullanılması. Matematik Eğitimi Kongresi-5’te sunulan bildiri, ODTÜ, Ankara.
• Gök, D. (2006). İlköğretim Beşinci Sınıf Fen Bilgisi Dersi Isı Ve Işık Ünitesinde Çoklu Zekâ Kuramı Destekli Öğretimin Erişi, Tutum Ve Kalıcılığa Etkisi İle Öğrenci Öğretmen Görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Gök, D. ve Harmandar, M. (2005). Çoklu Zeka Teorisine Gore Hazırlanmış Isı ve Işık Ünitesinin Öğrenci Başarısına ve Hatırlama Düzeylerine Etkisi, XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli, 973-976.
• Güneş, G. ve A. Asan. (2005). Oluşturmacı yaklaşıma göre tasarlanan öğrenme ortamının matematik başarısına etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (1), 105-121.
• Güven, İ. (2004). Etkili bir öğretim için öğretmenden beklenenler. Milli Eğitim, 164 (Güz). http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/164/ guven.htm. adresinden 12.10.2007 tarihinde edinilmiştir.
• Hughes, I. (1996). How to keep a research diary. Action Research Electronic Reader. Retrieved August 8, 2006 from http:// www.scu.edu.au/schools/gcm/ar/arr/arow/rdiary.html.
• Jick, T. D. (1989). Mixing qualitative and quantitative methods: Triangulation in action. Administrative Science Quarterly, 24 (4), 602-611.
• Jonassen, D. H., Howland, J., Moore, J., & Marra, R. M. (2003) Learning to solve problems with technology: A constructivist perspective (2nd. ed.). Columbus, OH: Merrill/Prentice-Hall.
• Karaduman, H. (2005). Sosyal Bilgiler Dersinde Yapılandırmacı Öğrenme İlkelerine Göre Hazırlanan Öğretim Materyallerinin Öğrencilerin Derse İlişkin Tutumlarına Ve Hatırlama Düzeylerine Etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Karakuş, U. (2006). Coğrafyada iklim konularının öğretiminde deney yönteminin öğrenci başarı düzeyine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Mayring, P. (2000). Nitel Sosyal Araştırmaya Giriş. Adana: Baki Kitabevi.
• Öktem, N. (2005, Mayıs). Müze ortamında yaşantılara dayalı öğrenmenin öğrenci davranışlarına etkisi. II. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi’nde sunulan bildiri, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Öztürk, C. ve Önder, A. (1999, Eylül). Drama etkinliklerinin sosyal bilgiler öğretiminde kullanımının öğrencilerin derse yönelik algısı üzerindeki etkisi. VIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods (2nd ed.). Newbury Park, CA: Sage.
• Robson, C. (1993). Real World Research. USA: Blackwell.
• Sağlam, M. (2005). Ses Ve Işık Ünitesine Yönelik 5E Etkinliklerinin Geliştirilmesi Ve Etkililiğinin Değerlendirilmesi.
• Yayımlanmamış doktora tezi, KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Savaş, B. (2006). İlköğretim 4. sınıfta bütünleştirilmiş ünite ve yapılandırmacı yaklaşımın öğrencilerin öğrenme düzeylerine, öğrenmeye karşı tutumlarına, akademik özgüvenlerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Susam, E. (2006). Lise I kimya dersinde yapılandırmacı yaklaşıma dayalı bir programın öğrenci başarısına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Şahin, T., Çakır, Ö. S. ve Şahin, B. (2000). İlköğretim 6.sınıf Öğrencilerinin Fen Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Derslerine Karşı Tutumları, Akademik Benlik Kavramları ve Bilişsel Öğrenme Düzeyleri. MEB EARGED Projesi (Numarasız).
• Şengül, N. (2006). Yapılandırmacılık Kuramına Dayalı Olarak Hazırlanan Aktif Öğretim Yöntemlerinin Akan Elektrik Konusunda Öğrencilerin Fen Başarı Ve Tutumlarına Etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Tuncel, G. ve Öztürk, C. (2006, Nisan). Yeni 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programı ile ilgili öğretmen görüşleri. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi’nde sunulan bildiri, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2005). Bilimsel Araştırma Süreci Ve SPSS İle Veri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yanpar, T. 2005. Sosyal Bilgiler Dersinde Oluşturmacı Yaklaşımda Öğrencilerin Etkinlik Dosyalarını Yordayan Değişkenler. Kastamonu Eğitim Dergisi. 13(2). 381-402.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2004). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.