İTİRAZ EDİLMEYEN FATURANIN MALIN TESLİM EDİLMİŞ VE İŞİN YAPILMIŞ OLDUĞUNU GÖSTERİP GÖSTERMEYECEĞİ

Yıl 2016, Cilt: 22 Sayı: 3, 203 - 220, 16.12.2016

Murat Alışkan

Öz

 eTTK-1956 m. 23/f.1 (TTK. m. 21/no.1) hükmüne dayanılarak itiraza uğramayan faturanın, konusu olan malın teslim edildiğini, işin yapılmış olduğunu da göstereceği ileri sürülmüştür. Bugün de sözleşmenin ifası ile ilgili bir belge olan faturanın, itiraza uğramaması üzerine, istisnaî haller dışında sözleşmenin ifa edildiğini göstereceği savunulur. TTK. m. 21/no.1’e göre faturanın geçerliliği ya da hukuki sonuçlar doğurabilmesi için, geçerli bir sözleşmeye dayanılarak düzenlenmiş olması şarttır. Yoksa, faturaya itiraz edilmemiş olması, sözleşmenin varlığını göstermez. TTK. m. 21/no.2 hükmündeki karine de faturaya yazılması olağan olan içerik bakımındandır. Şu halde; süresi içinde faturaya itiraz edilmemekle birlikte, uyuşmazlık söz konusu ise, sözleşmenin varlığını ve kural olarak, malın teslim edildiğini, işin görüldüğünü, diğer bir menfaatin sağlandığını ispat yükü, bu hususları iddia eden konumundaki faturayı düzenleyip gönderen taraf üzerindedir (TMK. m. 6; HMK. m. 190/no.1).

Anahtar Kelimeler

Fatura, faturaya itiraz, karine, sözleşme, ifa, ispat yükü

Kaynakça

• AKAR Zeki/ELVERCİ Emine G./ARKAN Fatih/ DEMİR A. Cemile/BİLGİN Çağlar/ ÖZAYKUT Salih/ GÜRÜN Mualla/ AKTEN Seval/ HATİBOĞLU S. Özlem/ GERÇEKLER Hülya/ KUL Süleyman: Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Örnek Kararları (2006-2007-2008), C.II, Ankara 2009.
• ALIŞKAN Murat: İtiraz Edilmeyerek Ticari Defterlere Kaydedilen Faturanın Sözleşme Hükümlerini Değiştirip Değiştirmeyeceği, Legal Malî Hukuk Dergisi, C.10, S.120, Aralık 2014, s. 21 vd.
• ALVER Cemil: Adi Şirket ve Ticaret Kanunu Genel Esasları, Açıklamalı-İçtihatlı, 2. B., Ankara 1991 / İkinci Kitap, Ticaret Kanunu Genel Esasları, Açıklamalı-İçtihatlı, Ankara 1991.
• ANTALYA O. Gökhan: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.I, Temel Kavramlar, Sözleşmeden Doğan Borç İlişkileri, İstanbul 2015.
• ARKAN Sabih : Ticarî İşletme Hukuku,Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 20. B., Ankara 2015.
• ARSLANLI Halil: Ticarî Bey’, 4. B., İstanbul 1955. (Ticarî Bey’)
• ARSLANLI Halil: Kara Ticareti Hukuku Dersleri, Umumî Hükümler, 3. B., İstanbul 1960. (Umumî Hükümler)
• AYDOĞDU Murat/AYAN Özge: Türk Borçlar ve Türk Ticaret Hukuku’nda Yer Alan Faiz İle İlgili Düzenlemeler, Ankara 2013.
• AYHAN Rıza/ÖZDAMAR Mehmet/ÇAĞLAR Hayrettin: Ticari İşletme Hukuku, Genel Esaslar, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 7. B., Ankara 2014.
• BAHTİYAR Mehmet: Ticari İşletme Hukuku, Ders Notları Soru Örnekleri, Güncellenmiş 16. B., İstanbul 2015.
• BAŞBUĞOĞLU Tarık: Uygulamalı Türk Ticaret Kanunu, Açıklamalar-İçtihatlar, C.1, Madde 1 – 815, Ticarî İşletme-Ticaret Şirketleri-Kıymetli Evrak Hukuku, Ankara 1988.
• BATTAL Ahmet: Faturada Yer Alan Vade Farkı Kaydının Niteliği ve İtiraz Edilmemesi Halinde Sonuçları İle İlgili Yargıtay Uygulaması, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu Bildiriler-Tartışmalar XVI, 14 Mayıs 1999, s. 73 vd.
• BİLGİLİ Fatih/DEMİRKAPI Ertan: Ticaret Hukuku Dersleri, Ticari İşletme Hukuku- Şirketler Hukuku-Kıymetli Evrak Hukuku, 2. B., Bursa 2012. BOZER Ali/GÖLE Celal: Ticari İşletme Hukuku, Güncellenmiş ve Genişletilmiş 3. B., Ankara 2015.
• ÇAĞLAYAN Pınar: Avrupa Birliği Yönergeleri ve Alman Hukukundaki Deneyimler Işığında Mal ve Hizmet Tedarikinde Geç Ödemenin Sonuçları (TTK MD. 1530), Haziran 2011, C.XXVII, S.2, s. 171 vd.
• ÇEKER Mustafa: 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Ticaret Hukuku, 6335 Sayılı Kanuna Göre Yenilenmiş 5. B., Adana 2012.
• ÇEVİK Orhan Nuri: Gerekçeli-İçtihatlı-Notlu Türk Ticaret Kanunu ve Uygulamasına İlişkin Mevzuat, Gözden Geçirilmiş 2. B., Ankara 1993.
• DERYAL Yahya: Ticaret Hukuku, Güncellenmiş 7. B., Trabzon 2004.
• DOĞANAY İsmail: Türk Ticaret Kanunu Şerhi, C.I, Madde 1-419, Tümden Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 4. B., İstanbul 2004.
• DOMANİÇ Hayri: Türk Ticaret Kanunu Şerhi, C.I, Adi Şirketler, Kollektif ve Komandit Şirketler, İstanbul 1988.
• DOMANİÇ Hayri/ÇAMOĞLU Ersin: İçtihatlı-Notlu Kürk Ticaret Kanunu Ticarî Mevzuat, İlâveli 3. B., İstanbul.
• DOMANİÇ Hayri/ULUSOY Erol: Ticaret Hukukunun Genel Esasları, TTK Tasarısı ve Gerekçeleri ile Birlikte, Gözden Geçirilmiş Yenilenmiş 5. B., İstanbul 2007.
• ENGİN Baki İlkay: Fatura ve Teyit Mektubunda Yer Alan Vade Farkı Kaydına İtiraz Edilmemesinin Sonuçları, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. LXI, S. 1-2, Yıl: 2003, s. 257 vd.
• EREN Fikret: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununa Göre Hazırlanmış Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 16. B., Ankara 2014.
• ERİŞ Gönen : Gerekçeli-Açıklamalı-İçtihatlı 6335 Sayılı Kanunla Güncellenmiş Yeni TTK Hükümlerine Göre Ticari İşletme ve Şirketler, Ticaret Sicili Yönetmeliği ve İlgili Tebliğler, C.I, Madde 1-51, Ankara 2013. (Ticari İşletme ve Şirketler-2013/C.I)
• ERİŞ Gönen : Açıklamalı-İçtihatlı En Son Değişikliklerle Birlikte Türk Ticaret Kanunu, Ticari İşletme ve Şirketler, C.I, Ticari İşletme-Madde 1-135, Ticaret Şirketleri-Madde 138-173, Gözden Geçirilerek Güncellenmiş ve Genişletilmiş 3. B., Ankara 2004. (Ticari İşletme ve Şirketler-2004/C.I)
• HİRŞ E.: Ticaret Hukuku Dersleri, Genişletilmiş ve gözden geçirilmiş 3. B., İstanbul 1948.
• İMREGÜN Oğuz: Kara Ticareti Hukuku Dersleri (Genel Hükümler-Ortaklıklar-Kıymetli Evrak), 13. B., İstanbul 2005.
• ISRAEL Jeanne: LesRegles de la Preuve. http://www.afdcc.fr/les-regles-de-la-preuve/Erişim tarihi: 14.09.2015.
• KARAHAN Sami: Ticari İşletme Hukuku, Güncellenmiş 26. B., Konya 2014.
• KARAKAŞ Fatma Tülay: Karine Kavramı, Kanuni Karineler ve Varsayımlar, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.62, S.3, Yıl: 2013, s. 729 vd.
• KARAYALÇIN Yaşar: Ticaret Hukuku, İ. Ticarî İşletme, 3. B., Ankara 1968.
• KAYAR İsmail: Ticari İşletme Hukuku, Güncellenmiş 10. B., Ankara 2015.
• KOCAYUSUFPAŞAOĞLU Necip: HATEMİ/SEROZAN/ARPACI Borçlar Hukuku Genel Bölüm, C. 1, Borçlar Hukukuna Giriş Hukukî İşlem Sözleşme, 2010 Tarihli 5. Bası’dan 6. Tıpkı B., İstanbul 2014.
• KUBİLAY Huriye/GÖKSOY Yaşar Can/AYAN Özge/YILDIRIM Ali Haydar : Türk Ticaret Kanunu, Ticari İşletme Md. 1-135, İçtihatlar ve İsviçre Federal Mahkemesi Kararları, C.I, İstanbul 2004.
• KUMKALE Rüknettin: Hukuki ve Mali Yönüyle Fatura, Ankara 2012.
• KURU Baki: Hukuk Muhakemeleri Usulü, C.II, 6. B., İstanbul 2001.
• MOROĞLU Erdoğan/KENDİGELEN Abuzer : İçtihatlı-Notlu Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat, Tümü İle Gözden Geçirilmiş ve Güncelleştirilmiş 9. B., İstanbul 2010.
• PEKCANITEZ Hakan/ATALAY Oğuz/ÖZEKES Muhammet: Medenî Usûl Hukuku, 14. B., Ankara 2013.
• POROY Reha/YASAMAN Hamdi: Ticari İşletme Hukuku, Genişletilmiş ve Güncelleştirilmiş 15. B., İstanbul 2015.
• PULAŞLI Hasan: İsviçre ve Alman Hukuku İle Karşılaştırmalı, Notlu ve İçtihatlı Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Ticarî Mevzuat, Ankara 2013.
• SAKA Zafer: Ticaret Hukuku, Ticari İşletme, İstanbul 1998.
• SENGİR Turgut/TARAY Haydar: Ticari Satışlarda İspat Vasıtalarından Fatura, İstanbul Barosu Dergisi, C.XLII, S.1-2, 1968, s. 1 vd.
• TOKSAL Baki: Türk Ticaret Kanunu Şerhi, C.I (1 ilâ 99 maddeler), Ankara 1986.
• TOPUZ Gökçen: Medeni Usul Hukukunda Karinelerle İspat, Ankara 2012.
• TUNA Ergun: Ticaret Hukuku, C.I, Ticari İşletme, İstanbul 1993.
• UÇAR Salter: Hukukumuzda Ticaret Sicili Tacir ve Esnaf Kavramı, İstanbul 1993.
• ULUSOY Erol: Ticari Örf ve Adet Hukuku, İstanbul 2001.
• ÜLGEN Hüseyin/HELVACI Mehmet/KENDİGELEN Abuzer/KAYA Arslan/NOMER ERTAN N. Füsun: Ticari İşletme Hukuku, Güncellenmiş 4. B., İstanbul 2005.
• ÜNAL Oğuz Kürşat: Fatura ve Teyit Mektubu, 6. B., Ankara 2015.