Taşınır Satış Sözleşmesinde Satıcının Ayıptan Sorumluluğu Bakımından Gözden Geçirme ve Bildirim Külfetinin Yerine Getirilmesinin Tabi Olduğu Süreler

Year 2018, Volume: 24 Issue: 1, 296 - 335, 18.07.2018

Mustafa Ünlütepe

https://doi.org/10.33433/maruhad.445670

Cited By: 3

Abstract

Taşınır satış sözleşmesinde, satıcı, alıcıya karşı satılanın ayıplarından ötürü sorumludur. Satıcının ayıptan sorumlu tutulabilmesi için alıcının gözden geçirme ve bildirim külfetini yerine getirmesi gerekir. Söz konusu külfetler, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (TBK) m. 223 hükmünde ve tacirler arasındaki ticari satış sözleşmeleri bakımından 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) m. 23/I – b. (c) hükmünde belirlenmiştir. Diğer yandan, tüketici işlemi niteliğindeki satış sözleşmelerine ilişkin olarak, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un (eTKHK) m. 4/II hükmünde, bildirim külfeti düzenlenmiş ise de söz konusu külfete, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da (TKHK) yer verilmemiştir. Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Anlaşması (CISG) m. 38 ve 39 hükümleri de külfetlere ilişkin düzenleme öngörmüştür. Bu çalışmanın amacı, söz konusu hükümler çerçevesinde, alıcının gözden geçirme ve bildirim külfetini yerine getirmesinin tabi olduğu sürelerin ortaya konulmasıdır.

Keywords

Borçlar hukuku, Satış sözleşmesi, Ticari satış, Tüketici satış sözleşmesi, Ayıp nedeniyle sorumluluk, Gözden geçirme külfeti, Bildirim külfeti, Ayıp, aşikar ayıp, Açık ayıp, Gizli ayıp

References

• AKÇURA KARAMAN, Tuba. “Borçlar Kanunu ve Viyana Satım Antlaşması (VSA) Çerçevesinde Satıcının Ayıptan Sorumluluğu ve Alıcının Hakları”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2013/1, ss. 225-258.
• AKİPEK, Şebnem. Türk Hukuku ve Mukayeseli Hukuk Açısından Tüketici Kredisi. Ankara: Seçkin, 1999.
• ANTALYA, O. Gökhan/TOPUZ, Murat. Medeni Hukuk, Giriş, Temel Kavramlar, Başlangıç Hükümleri. İkinci Tıpkı Basım. İstanbul: Legal, 2015.
• ARAL, Fahrettin. Türk Borçlar Hukukunda Kötü İfa. Ankara: Yetkin, 2011.
• ARAL, Fahrettin/AYRANCI, Hasan. Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri. 9. Baskı. Ankara: Yetkin, 2012.
• ARKAN, Sabih. “Tüketici Kredileri”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi. Cilt. 18, Sayı. 1-2, Haziran-Aralık 1985, ss. 35-42. (Tüketici Kredileri).
• ARKAN, Sabih. Ticari İşletme Hukuku. 23. Bası. Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, 2017. (Ticari İşletme).
• ARSLANLI, Halil. Ticari Bey’. 3. Bası. İstanbul: 1952.
• ASLAN, İ. Yılmaz. En Son Değişiklikler ve Yargıtay Kararları Işığında Tüketici Hukuku. 3. Baskı. Bursa: Ekin, 2006.
• ATAMER, Yeşim M.. “Taşınır Satımı Sözleşmesi”, Türk Borçlar Kanunu Sempozyumu, Makaleler-Tebliğler. (Derleyen: İNCEOĞLU, Murat). İstanbul: XII Levha, 2012, ss. 187-221.
• AYDOĞDU, Murat/KAHVECİ, Nalan. Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri (Sözleşmeler Hukuku). 2. Baskı. Ankara: Adalet, 2014.
• AYHAN, Rıza/ÖZDAMAR, Mehmet/ÇAĞLAR, Hayrettin. Ticari İşletme Hukuku, Genel Esaslar. 9. Bası. Ankara: 2016.
• BATTAL, Ahmet. “TKHK Yönünden Tacirlerin Tüketici Sıfatı”, Prof. Dr. Ali Bozer’e Armağan. Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, 1998, ss. 313-332.
• BERKİ, Şakir. Borçlar Hukuku (Özel Hükümler). Ankara: 1973.
• BİLGE, Necip. Borçlar Hukuku, Özel Borç Münasebetleri. Ankara: 1971.
• BOZER, Ali/GÖLE, Celal. Ticari İşletme Hukuku. Dördüncü Bası. Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, 2017.
• BUCHER, Eugen. “Der benachteiligte Käufer”, SJZ. Bd. 67 (1971), ss. 1-16. (Käufer).
• BUCHER, Eugen. Obligationenrecht Besonderer Teil. 3. Baskı. Zürich: 1988. (Besonderer Teil).
• DOĞAN, Vahit. “Tüketici Akitlerine Uygulanacak Hukukun Tespiti”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. Cilt. 5, Sayı. 1-2, 1996, ss. 153-179.
• DURAL, Mustafa/SARI, Suat. Türk Özel Hukuku, Cilt I, Temel Kavramlar ve Medeni Kanunun Başlangıç Hükümleri. 10. Baskı. İstanbul: Filiz, 2015.
• EDİS, Seyfullah. Medeni Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri. İkinci Bası. Ankara: 1983. (Giriş).
• EDİS, Seyfullah. Türk Borçlar Hukukuna Göre Satıcının Ayıba Karşı Tekeffül Borcu. Ankara: 1963. (Tekeffül).
• ENDERLEIN, Fritz/MASKOW, Dietrich/STROHBACH, Heinz. Internationales Kaufrecht (Kommentar). Berlin: 1991.
• EREN, Fikret. Borçlar Hukuku, Genel Hükümler. 21. Baskı. Ankara: Yetkin, 2017. (Borçlar Genel).
• EREN, Fikret. Borçlar Hukuku, Özel Hükümler. 5. Baskı. Ankara: Yetkin, 2017. (Borçlar Özel).
• ESENER, Turhan. Hukuk Başlangıcı. 3. Baskı. İstanbul: Alkım, 2000.
• FERRARI, Franco. in FERRARI, Franco, Internationales Vertragsrecht. 2. Baskı. München: 2012.
• FEYZİOĞLU, Feyzi Necmeddin. Borçlar Hukuku, İkinci Kısım, Akdin Muhtelif Nevileri (Özel Borç İlişkileri), Cilt I. 4. Bası. İstanbul: 1980.
• GRUBER, Urs Peter. in Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch. 7. Baskı. München: 2016.
• GRUNEWALD, Barbara. in Münchener Kommentar zum HGB. 3. Baskı. München: 2013.
• GÜMÜŞ, Mustafa Alper. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, Cilt 1 (Madde 1-46). İstanbul: Vedat, 2014. (Tüketici).
• GÜMÜŞ, Mustafa Alper. Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Cilt-I. 1. Bası. İstanbul: Vedat, 2008. (Borçlar Özel, eBK).
• GÜMÜŞ, Mustafa Alper. Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Cilt-I. 3. Bası. İstanbul: Vedat, 2013. (Borçlar Özel, TBK).
• HATEMİ, Hüseyin/SEROZAN, Rona/ARPACI, Abdülkadir. Borçlar Hukuku Özel Bölüm. İstanbul: Filiz, 1992.
• HEILMANN, Jan. Maengelgewaehrleistung im Un-Kaufrecht-Voraussetzungen und Rechtsfolgen im Vergleich zum deutschen internen Kaufrecht und zu den Haager Einheitlichen Kaufgesetzen. Hamburg: 1994.
• HELVACI, Serap/ERLÜLE, Fulya. Medeni Hukuk. 3. Bası. İstanbul: Legal, 2014.
• HERBER, Rolf/CZERWENKA, Renate. Internationales Kaufrecht (Kommentar). München: 1991.
• HONSELL, Heinrich. Art. 192-210 OR, OR Kurzkommentar. HONSELL (Hrsg.). Basel: Helbing Lichtenhahn, 2014. (Kurzkomm.).
• HONSELL, Heinrich. Schweizerisches Obligationenrecht, Besonderer Teil. 9. Baskı. Bern: 2010. (Besonderer Teil).
• HUGUENIN, Claire. Obligationenrecht, Allgemeiner und Besonderer Teil. 2. Baskı. Zurich/Basel/Genf: Schulthess, 2014.
• İNCEOĞLU, Murat. “Sözleşme Yapma Zorunluluğu ve Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 5. Maddesinin Bu Açıdan Değerlendirilmesi”, Prof. Dr. Kemal Oğuzman’ın Anısına Armağan. İstanbul: Beta, 2000, ss. 391-429.
• KAHVECİ, Nalan. Taşınır Satımında Ayıp Mal Nedeniyle Tüketicinin Sözleşemeden Dönmesi. Ankara: Adalet, 2014.
• KAYIHAN, Şaban/ESKİ, Mehmet. “Yabancı Mahkeme Kararları Işığında CISG’de Satıcının Maldaki Ayıplardan Sorumluluğun Şartları”, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. Temmuz 2016, Sayı: 12, ss. 71-107.
• KAYIHAN, Şaban/ÜNLÜTEPE , Mustafa. Medeni Hukuk Bilgisi. 4. Baskı. Ankara: Seçkin, 2017.
• KIRCA, Çiğdem. “Örtülü (Gizli) Boşluk ve Bu Boşluğun Doldurulması Yöntemi Olarak Amaca Uygun Sınırlama (Teleologische Reduktion)”, AÜHFD. Cilt: 50, Sayı: 1, Yıl: 2001, ss. 91-120.
• KOCH, Robert. in OETKER, Hartmut, Handelsgesetzbuch. 5. Baskı. München: 2017.
• MAGNUS, Ulrich. in HONSELL, Heinrich, Kommentar zum UN-Kaufrecht. Salzburg-Zurich: 2009.
• OĞUZMAN, M. Kemal/BARLAS, Nami. Medeni Hukuk, Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar. 21. Bası. İstanbul: Vedat, 2015.
• OĞUZMAN, M. Kemal/ÖZ, M. Turgut. Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt-1. 14. Bası. İstanbul: Vedat, 2016.
• OSER, H./SCHÖNENBERGER, W.. İsviçre Borçlar Kanunu Şerhi, Akdin Muhtelif Nevileri (İsviçre BK. 184/393-Türk BK. 182/385), Fasikül I, (İsviçre BK. 184/215-Türk BK. 182/212). ARIK, Kemal Fikret (çev.). Ankara: 1966.
• OZANOĞLU, Hasan. “Mukayeseli Hukuk ve Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Açısından Tüketiciyi Koruyan Düzenlemelerin Kişi Bakımından Uygulama Alanı (Tüketici Kavramına Mukayeseli Bir Yaklaşım)”, Prof. Dr. Kemal Oğuzman’ın Anısına Armağan. İstanbul: Beta, 2000, ss. 663-692. (Tüketici Kavramı).
• OZANOĞLU, Hasan. Tüketicinin Korunması Açısından Taksitle Satım Sözleşmesi. Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, 1999. (Taksitle Satım).
• ÖZ, Turgut. “Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması (CISG)”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2013/1, ss. 3-17.
• ÖZDEMİR KOCASAKAL, Hatice. “Viyana Konvansiyonu’nun Milletlerarası Özel Hukuk Bakımından Uygulama Alanı”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2013/1, ss. 19-52.
• ÖZTAN, Bilge. Medeni Hukuk’un Temel Kavramları, 40. Bası, Ankara: Turhan, 2015.
• POROY, Reha. “Tüketicinin Korunmasına İlişkin Bazı Özel Hukuk Sorunları”, Ord. Prof. Dr. Halil Arslanlı’nın Anısına Armağan. 1978, ss. 513-550.
• SCHLECTRIEM, Peter/SCHROETER, Ulrich G.. Internationales UN-Kaufrecht. 5. Baskı. Tübingen: 2013.
• SCHMID, Jörg/STÖCKLI, Hubert. Schweizerisches Obligationenrecht, Besonderer Teil. Zurich/Basel/ Genf: Schulthess, 2010.
• SCHÖNLE, Herbert/HIGI Peter. Zürcher Kommentar, Band/Nr. V/2a. 3. Baskı. Zürich: 2005.
• SCHWENZER, Ingeborg. in SCHLECHTRIEM, Peter/SCHWENZER, Ingeborg, Kommentar zum Einheitlichen UN-Kaufrecht – CISG-. 6. Bası. München: 2013.
• SERDAR, İlknur. “Taksitle Satış Sözleşmesine İlişkin Hükümlerin Uygulama Alanı”, Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan. 2. Bası. İstanbul: Legal, 2012, ss. 473-498.
• ŞAHİNİZ, Salih. Tacirler Arası Ticari Satımlarda Satıcının Ayıplı İfadan (Ayıplı Mal Tesliminden) Sorumluluğu. Ankara: Seçkin, 2008.
• TANDOĞAN, Haluk. Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, Cilt I/1. Altıncı Tıpkı Basım. İstanbul: Vedat, 2018.
• TEKİNAY, Selahattin Sulhi. Medeni Hukuka Giriş Dersleri. Üçüncü Bası. İstanbul: 1978.
• ÜLGEN, Hüseyin/HELVACI, Mehmet/KENDİGELEN, Abuzer/KAYA, Arslan/NOMER ERTAN, N. Füsun. Ticari İşletme Hukuku. Beşinci Tıpkı Bası. İstanbul: XII Levha, 2015.
• ÜNLÜTEPE , Mustafa. “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a Göre Taksitle Satış Sözleşmesi”, Ankara Barosu Dergisi. Yıl: 72, Sayı: 2014/2, ss. 291-358. (TKHK Taksit).
• ÜNLÜTEPE , Mustafa. Türk Borçlar Kanunu Hükümleri Çerçevesinde Taksitle Satım Sözleşmesi. İstanbul: Legal, 2011. (TBK Taksit).
• YAVUZ, Cevdet. Özellikle Tüketicinin Korunması Sorunu Bakımından Satıcının Satılanın (Malın) Ayıplarından Sorumluluğu. İstanbul: Beta, 1989. (Sorumluluk).
• YAVUZ, Cevdet/ACAR, Faruk/ÖZEN, Burak. Türk Borçlar Hukuku, Özel Hükümler. 9. Baskı. İstanbul: Beta, 2014.
• YAVUZ, Nihat. “Tüketiciyi Koruma Hakkındaki Kanuna Göre Tüketici Kavramı”, Hukuk Dergisi. Sayı. 109, 15 Şubat 2001, ss. 1-12. (Tüketici Kavramı).
• YÜCER AKTÜRK, İpek. “Viyana Satım Sözleşmesi Kapsamında Satıcının Ayıptan Doğan Sorumluluğu”, Ankara Barosu Dergisi. 2015/1, ss. 211-238.
• ZEHNDER, Hannes. “Die Mängelrüge im Kauf-, Werkvertrags – und Mietrecht”, SJZ. Bd. 96 (2000), ss. 545- 550.
• ZEVKLİLER, Aydın/AYDOĞDU, Murat. Tüketicinin Korunması Hukuku. 3. Bası. Ankara: Seçkin, 2004.
• ZEVKLİLER, Aydın/GÖKYAYLA, K. Emre. Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri. 13. Baskı. Ankara: Turhan, 2013.