Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurul Kararı Işığında Avalde Eşin Rızasının Gerekliliğinin Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 25 Sayı: 2, 873 - 906, 27.12.2019

Mehmet Helvacı Raziye Aksu Özkan

https://doi.org/10.33433/maruhad.667638

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu kararı ışığında avalde eşin rızası düzenlemesi incelenmiştir. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu (TBK) madde 603 uyarınca eşin rızasına ilişkin hükümler, gerçek kişilerce, kişisel güvence verilmesine ilişkin olarak başka ad altında yapılan diğer sözleşmelere de uygulanır. Aval, kambiyo senedinin ödenmesini kısmen veya tamamen temin amacına yönelik özellikli bir kambiyo taahhüdüdür. Aval, TBK m. 603’ün uygulama alanına girmemektedir; çünkü aval tek taraflı hukuki işlemdir. Avalin hukuki niteliği üçüncü kişinin fiilini üstlenme ve garanti sözleşmesi de değildir; çünkü bu sözleşmelerde gerekli unsurlar avalde bulunmamaktadır. Aval verdirilerek eşin rızasına ilişkin TBK m. 584’ün dolanılacağı gerekçesi yerinde değildir. Zira kefalette eşin rızası hükmüne takılmamak için aval yoluna başvuran kişiler, avalde de eşin rızası hükmüne takılmamak için başka yöntemleri tercih edebilirler. Bununla birlikte kambiyo senetlerinin kaynağının uluslararası sözleşme olması da aval de eşin rızasının uygulanmasına engeldir.

Anahtar Kelimeler

Aval, Eşin Rızası, Kefalet Sözleşmesinin Uygulama Alanı

Kaynakça

• Akıntürk, Turgut, Türk Medenî Hukuku – Aile Hukuku, İkinci Cilt, Yenilenmiş 11. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul 2008.
• Akipek, Jale G./Akıntürk, Turgut, Türk Medenî Hukuku, Başlangıç Hükümleri, Kişiler Hukuku, Birinci Cilt, Yenilenmiş 6. Bası, Beta, İstanbul 2007.
• Aksu Özkan, Raziye, Aval Kurumu, Seçkin Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara 2019. Altop, Atilla, Gerçek Kişilerce Gerçekleştirilen Aval İşlemlerine, TBK M. 603 Hükmü Uyarınca Kefaletin Şekline, Kefil Olma Ehliyetine ve Eşin Rızasına İlişkin Hükümler Uygulanacak Mıdır?, Özel Sayı, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 15, S. 1, Prof. Dr. Turhan Esener’e Armağan-C. II, Ankara 2016, s. 296-308.
• Aral, Fahrettin, Banka Teminat Mektuplarının Hukuki Niteliği ve Kefaletten Farkları, Prof. Dr. Fikret Eren’e Armağan, Ankara 2006.
• Ayan, Serkan, Kefalet Sözleşmesinde Kefilin Sorumluluğu, Adalet Yayınevi, Ankara 2013.
• Barlas, Nami, Yeni Medeni Kanunun Ayni Teminatlara İlişkin Düzenlemeleri, Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal Tekinalp’e Armağan, C. II, 2003, s. 569-588 (Barlas, Ayni Teminat).
• Barlas, Nami, Yeni Borçlar Kanunu’nun Kefalete İlişkin Düzenlemeleri, İzmir Barosu Dergisi, Y. 76, S. 2, 2011, s. 7-28.
• Bilge, Necip, Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, 1971. Bozer, Ali/Göle, Celal, Kıymetli Evrak Hukuku, Güncelleştirilmiş ve Genişletilmiş Yedinci Bası, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 2017.
• Can, Mehmet Çelebi, Türk Borçlar Kanunu’nun 603. Maddesinin Kıymetli Evrak Hukukunda Uygulanabilirliği – Avalde Eşin Rızası Aranmalı Mı?, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XXI, 2017, S. 3, s. 35-73. Can, Mertol, Kıymetli Evrak Hukuku, İmaj Yayınevi, Ankara 2012 (Can, Kıymetli).
• Carry, Paul, Aval Hakkında Doktrin ve Tatbikatta Yenilikler, (Çev. Turgut Sengir), İBD, S. 1-2-3, 1961, s. 299-310.
• Çağa, Tahir, Özel Hüküm Genel Hükmü Daima Bertaraf Eder Mi?, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 3, 1991, s. 366-375, http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m1991-19913-1003, ET. 22.11.2018.
• Demir, Şamil, Kefalet Sözleşmesinin Uygulama Alanı, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 108, 2013, s. 87-122.
• Demirkapı, Ertan, Kambiyo Senetlerinin Aval Yoluyla Temini, Güncel Yayınevi, İzmir 2005. Develioğlu, Hüseyin Murat, Kefalet Sözleşmesini Düzenleyen Hükümler Işığında Bağımsız Garanti Sözleşmeleri, İstanbul 2009.
• Domaniç, Hayri, Kıymetli Evrak Hukuku, Genişletilmiş İkinci Baskı, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1975.
• Edis, Seyfullah, Medeni Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, Gözden Geçirilmiş Üçüncü Bası, Ankara 1987.
• Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yayınları, 23. Baskı, Ankara 2018.
• Eriş, Gönen, Açıklamalı – İçtihatlı Türk Ticaret Kanunu Kıymetli Evrak ve Taşıma, Seçkin Yayınevi, Ankara 1988.
• Gözler, Kemal, Hukuka Giriş, Güncelleştirilmiş 11. Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa 2014.
• Gümüş, Mustafa Alper, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, C. II, 3. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2014.
• Hatemi, Hüseyin, Medeni Hukuka Giriş, Gözden Geçirilmiş 3. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2004.
• Hatemi, Hüseyin/Gökyayla, Emre, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2011.
• Helvacı, Mehmet, Kambiyo Senetlerinde Defiler, Prof. Dr. Hüseyin Ülgen’e Armağan, Birinci Cilt, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2007, s. 647-703.
• Helvacı, Serap, Gerçek Kişiler, Legal Yayıncılık, Yedinci Bası, İstanbul 2016 (Helvacı, Kişiler). İpekçi, Nizami/İlbuldu, Nedret, Türk Ticaret Yasasında Aval, İpekçi Yayıncılık, İstanbul 2000. Kahyaoğlu, Emin Cem, Banka Garantileri, İstanbul 1996.
• Karakaş, Fatma Tülay, Karine Kavramı, Kanuni Karineler ve Varsayımlar, AÜHFD, C. 62, S. 3, 2013, s. 729759.
• Karayalçın, Yaşar, Hukukda Öğretim-Kaynaklar-Metod-Problem Çözme, Genişletilmiş 5. Baskı 2001’den 6. Tıpkı Basım, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara. Kayar, İsmail, Kıymetli Evrak Hukuku, Ankara 2003.
• Kendigelen, Abuzer, Çek Hukuku, Gözden Geçirilmiş ve Güncelleştirilmiş 5. Bası, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2019. Kınacıoğlu, Naci, Kıymetli Evrak Hukuku, 3. Baskı, Gazi Üniversitesi Basın – Yayın Yüksekokulu Matbaası, Ankara 1987.
• Kırca, İsmail, Türk Borçlar Kanunu Tasarısı – Kefalette Eşin İzni, Prof. Dr. Tuğrul Ansay’a Armağan, Ankara 2006, s. 435-457.
• Kırca, Çiğdem, Örtülü (Gizli) Boşluk ve Bu Boşluğun Doldurulması Yöntemi Olarak Amaca Uygun Sınırlama (Teleologische Reduktion), AÜHFD, C. 50, S. 1, 2001 (Kırca, Örtülü Boşluk).
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip, Borçlar Hukuku, Genel Bölüm, C. 1, 2010 Tarihli 5. Bası’dan 6. Tıpkı Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2014.
• Koç, Nevzat, İsviçre Borçlar Kanunu’nun Kefalet Sözleşmesine İlişkin Hükümleri, Mahmut Tevfik Birsel’e Armağan, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayını, İzmir 2001.
• Koşer, Nihal, Aval ve Avalin Diğer Kişisel Teminat Sağlayan Sözleşmelerle İlişkisi, Prof. Dr. Turgut Önen’e Armağan, Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 2, 2016, s. 241-264.
• Kuntalp, Erden, Teminat Kavramı, Teminat Türleri ve Bunlardan Doğan Sorumluluk, Reha Poroy’a Armağan, İÜHF, İstanbul 1995, s. 263-298.
• Kuntalp, Erden/Barlas, Nami/Ayanoğlu Boralı, Ahu/Çavuşoğlu Işıntan, Pelin/İpek, Mehtap/Yaşar, Mert/ Koç, Sedef, “Türk Borçlar Kanunu Tasarısına İlişkin Değerlendirmeler”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını, İstanbul 2005, s. 273-374.
• Oğuz, Sefer, 6098 Sayılı TBK m. 584/I’in Bankacılık Uygulamasında Yarattığı Sorunlar ve Özellikle Evli Gerçek Kişilerin Aval Vermesinde Eş Rızasının Bulunmasının Gerekliliğine İlişkin Düşünceler, Bankacılar Dergisi, S. 86, 2013, s. 67-77.
• Oğuzman, Kemal/Barlas, Nami, Medeni Hukuk, Giriş, Kavramlar, Temel Kaynaklar, 20. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2014.
• Oğuzman, Kemal/Öz, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. 2, Gözden Geçirilmiş 14. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2018.
• Öktem Çevik, Seda, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Uyarınca Kefalet Sözleşmelerinde Eşin Yazılı Rızası, Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi, C.8, S. 89-90, 2012, s. 113-133.
• Özdamar, Mehmet, Yargıtay Karaları Işığında Ticarî İşletmede Şube Kavramı, Ankara Barosu Dergisi, Yıl: 65, S. 1, Kış 2007, s. 48-61.
• Özen, Burak, Kefalet Sözleşmesi, 3. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2014. Öztan, Fırat, Kıymetli Evrak Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara 1997 (Öztan, 1997).
• Öztan, Fırat, Kıymetli Evrak Hukuku, Güncelleştirilmiş 21. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2017 (Öztan, 2017).
• Sengir, Turgut, Aval Hukuku, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 1967.
• Tandoğan, Haluk, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, C. II, 1989 Yılı Dördüncü Tıpkı Basım’dan Beşinci Tıpkı Basım, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2010.
• Tekinay, Sulhi Selahattin/Akman, Sermet/Burcuoğlu, Haluk/Altop, Atilla, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 6. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 1988.
• Topuz, Gökçen, Medeni Usul Hukukunda Karinelerle İspat, Yetkin Yayınları, Ankara 2012. Umar, Bilge/Yılmaz, Ejder, İsbat Yükü, İstanbul 1980.
• Ülgen, Hüseyin/Helvacı, Mehmet/Kaya, Arslan/Nomer Ertan, N. Füsun, Kıymetli Evrak Hukuku, 12. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2019. Yavuz, Cevdet, Borçlar Hukuku Dersleri (Özel Hükümler), 11. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul 2012.
• Zevkliler, Aydın/Acabey, M. Beşir/Gökyayla, K. Emre, Giriş, Başlangıç Hükümleri, Kişiler Hukuku, Aile Hukuku, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 5. Bası, Savaş Yayınları, Ankara 1997.
• Zevkliler, Aydın/Gökyayla, Emre, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 13. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2013.