Milletlerarası Ticari Tahkimde Tahkime Elverişliliğe Uygulanacak Hukuk

Year 2020, Volume: 26 Issue: 2, 1349 - 1370, 30.12.2020

Mustafa Cemre Can

https://doi.org/10.33433/maruhad.777630

Cited By: 2

Abstract

Günümüzde milletlerarası karakterli ticari uyuşmazlıkların en yaygın çözüm yolu tahkimdir. Uyuşmazlıkların olağan yargı makamları olan mahkemeler yoluyla çözüme ulaştırılması yerine hakemler vasıtasıyla sonuçlandırılması için tarafların yaptıkları anlaşmaya tahkim sözleşmesi denilmektedir. Taraflar, uyuşmazlığın çözümünü hakemlere havale etmekle hakemlerin verecekleri karara razı olsalar da aralarındaki somut uyuşmazlık bir devlet hukukuna göre tahkime elverişli olmayabilecektir. Milletlerarası ticari tahkim açısından sorun oluşturacak durum taraflar arasındaki uyuşmazlığın konusunun tahkime elverişli olmadığı hallerde devam eden süreçte hakem kararının iptalinin gündeme gelebilecek olması veya tenfiz sürecinde sorunlar yaşanabilecek olmasıdır. Bu sebeple, milletlerarası ticari tahkim uygulamasında bir uyuşmazlığın tahkime elverişli olup olmadığı sorusunun hangi hukuk uygulanarak çözüleceği meselesi tartışma konusu olmuştur. Bu çalışmada tahkime elverişliliğe uygulanacak hukuk sorusuna uygulama ve öğretideki görüşler çerçevesinde cevap aranmaktadır.

Keywords

Tahkime elverişlilik, Tahkime elverişlilik itirazı, Uygulanacak hukuk, Hukuk seçimi, Tahkim sözleşmesi, Münhasır yetki

References

• Arfazadeh, Homayoon. “Arbitrability under the New York Convention: The Lex Fori Revisited,” Arbitration International 17(1), ss. 73-88, 2001.
• Bantekas, Ilias. "The Foundations of Arbitrability in International Commercial Arbitration", The Australian Year Book of International Law 27(1), ss. 193-223, 2008.
• Bernardini, Piero. “The Problem of Arbitrability in General”, Enforcement of Arbitration Agreements and International Arbitral Awards - The New York Convention in Practice(ed. Gaillard, Emmanuel / di Petro, Domenico) içinde, ss. 503-522. İngiltere: Cameron May Yayıncılık, 2008.
• Blessing, Marc. “Arbitrability of Intellectual Property Disputes”, Arbitration International 12(2), ss. 191-222, 1996.
• Böckstiegel, Karl Heinz, “Public Policy and Arbitrability”, Comparative Arbitration Practice and Public Policy in Arbitration(ed. Pieter Sanders) içinde, The Hague: Kluwer Law International, ss. 177-204, 1987.
• Brekoulakis, Stavros L., “Law Applicable to Arbitrability: Revisiting the Revisited Lex Fori”, Arbitrability: International and Comparative Perspectives(ed. Mistelis, Loukas A. / Brekoulakis, Stavros L.) içinde, The Hague: Kluwer Law International, ss. 99-119, 2009.
• Brekoulakis, Stavros L., “On Arbitrability: Persisting Misconceptions and New Areas of Concern”, Arbitrability: International and Comparative Perspectives(ed. Mistelis, Loukas A. / Brekoulakis, Stavros L.) içinde, The Hague: Kluwer Law International, ss. 19-45, 2009.
• Carbonneau, Thomas E., “The Exercise of Contract Freedom in the Making of Arbitration Agreements”, Vanderbilt Journal of Transnational Law 36, ss. 1189-1232, 2003.
• Carbonneau, Thomas E. / Janson, Francois, “Cartesian Logic and Frontier Politics: French and American Concepts of Arbitrability”, Tulane Journal of International and Comparative Law 2, ss. 193-222, 1994.
• Chukwumerije, Okezie, Choice of Law in International Commercial Arbitration, Doktora Tezi, Osgoode Hall Law School - York University, 1992. Erişim Adresi: https://search.proquest.com/docview/304007255 (Son erişim tarihi: 24 Mart 2020)
• Fazilatfar, Hossein, Overriding Mandatory Rules in International Commercial Arbitration, Cheltenham, Birleşik Krallık: Edward Elgar Publishing, 2019.
• Fouchard, Philippe / Gaillard, Emmanuel / Goldman, Berthold, Fouchard, Gaillard, Goldman on International Commercial Arbitration, The Hague: Kluwer Law International, 1999.
• Hanotiau, Bernard, “What Law Governs the Issue of Arbitrability? ”, Arbitration International 12(4), ss. 391-404, 1996.
• Huysal, Burak, Milletlerarası Ticari Tahkimde Tahkime Elverişlilik, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2010.
• İpek, Mertcan, “Interpretation of Article II(3) of the New York Convention”, Prof.Dr.Bülent Tahiroğlu’na Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi Özel Sayısı 23(3), ss. 683-724, 2017.
• Kirry, Antoine, “Arbitrability: Current Trends in Europe”, Arbitration International 12(4), ss. 373-390, 1996.
• Lehmann, Matthias, “A Plea for a Transnational Approach to Arbitrability in Arbitral Practice”, Columbia Journal of Transnational Law 42, ss. 753-776, 2004.
• Lew, Julian D. M. / Mistelis, Loukas A. / Kröll, Stephan, Comparative International Commercial Arbitration. The Hague: Kluwer Law International, 2003.
• Mayer, Pierre, “Mandatory Rules of Law in International Arbitration”, Arbitration International 2(4), ss. 274-293, 1986.
• Milletlerarası Tahkim Kanunu, R.G. 21.06.2001- 24453.
• Mistelis, Loukas. A., “Arbitrability – International and Comparative Perspectives: Is Arbitrability a National or an International Law Issue?”, Arbitrability: International and Comparative Perspectives(ed. Mistelis, Loukas A. / Brekoulakis, Stavros L.) içinde, The Hague: Kluwer Law International, ss. 1-18, 2009.
• Moses, Margaret L., The Principles and Practice of International Commercial Arbitration, Cambridge: Cambridge University Press, 2008.
• Nomer, Ergin, Devletler Hususi Hukuku, İstanbul: Beta Yayıncılık, 2017.
• Özel, Sibel, Milletlerarası Ticari Tahkimde Kanunlar İhtilafı Meseleleri, İstanbul: Legal Yayıncılık, 2008.
• Pamboukis, Charalambos, “On Arbitrability: The Arbitrator as a Problem Solver”, Arbitrability: International and Comparative Perspectives(ed. Mistelis, L. A. / Brekoulakis, S. L.) içinde, The Hague: Kluwer Law International, ss. 121-142, 2009.
• Papeil, Anne Sophie, “Conflict of Overriding Mandatory Rules in Arbitration”, Conflict of Laws in International Arbitration ( ed. Ferrari, Franco ve Kröll, Stephan) içinde, Köln: Verlag Dr. Otto Schmidt, ss. 341-378, 2010.
• Sammartano, M. Rubino, International Arbitration Law and Practice, The Hague: Kluwer Law International, 2001.
• Schwartz, Eric A., “The Domain of Arbitration and Issues of Arbitrability: The View from the ICC”, ICSID Review - Foreign Investment Law Journal 9(1), ss. 17-46, 1994.
• Sweet, Alec Stone / Grisel, Florian, The Evolution of International Arbitration: Judicialization, Governance, Legitimacy, Oxford: Oxford University Press, 2017.
• Şanlı, Cemal, Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, İstanbul: Beta Yayınları, 2019.
• Tang, Zeng Sophia, Jurisdiction and Arbitration Agreements in International Commercial Law, London: Routledge, 2014.
• UNCITRAL Model Law on International Commercial Arbitration 1985, Erişim Adresi: https://www.uncitral.org/pdf/english/texts/arbitration/ml-arb/06-54671_Ebook.pdf. (Son erişim tarihi: 29 Mayıs 2020)
• Weigand, Frank-Bernd, Practitioner's Handbook on International Commercial Arbitration. Oxford: OUP Oxford, 2009.
• Wetter, J. Gillis, “Issues of Corruption before International Arbitral Tribunals: The Authentic Text and True Meaning of Judge Gunnar Lagergren's 1963 Award in ICC Case No. 1110”, Arbitration International 10(3), ss. 277-294, 1994.
• Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkındaki New York Sözleşmesi, R.G. 25.09.1991-21002.