Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurulu’nun Ayrımcılık Yasağının İhlali Kapsamında İdari Yaptırım Yetkisi

Yıl 2021, Cilt: 27 Sayı: 1, 188 - 215, 30.06.2021

Hulusi Alphan Dinçkol

https://doi.org/10.33433/maruhad.909449

Cited By: 2

Öz

06.04.2016 tarihinde yürürlüğe girmiş olan 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu, insan haklarının korunması anlamında kurumsallaşmayı sağlamıştır. Özellikle Paris Prensipleri ile gelişen ulusal insan hakları kurumlarının kurulması yönünde uluslararası fikir birliği, bu kanunun iç hukukumuz tarafından kabul edilmesi gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Sadece özel hukuk kişileri üzerinde değil, ayrıca kamu idareleri ve kamu kurumları üzerinde de insan hakkı ihlallerinin idari denetim yolu, bu sayede açılmış olmaktadır. 6701 sayılı Kanun TİHEK’i, diğer ulusal insan haklarının korunması kapsamında faaliyet gösteren kamu kurumlarından ayrıştırmaktadır. Ayrımcılık yasağını ihlal edenlere karşı yapılacak inceleme sonucu idari yaptırım yetkisinin uygulanabilmesi kabiliyeti, ulusal normlar bakımından emsal örnek olarak karşımıza çıkmaktadır. TİHEK’in organlarından olan Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurulu, karar alma yetkisine sahip bağımsız bir idari birimdir. Bu niteliği ile Kurul, yapılan ihlal başvuruları üzerine harekete geçebileceği gibi, resen de inceleme başlatabilir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, Ayrımcılık Yasağı, İdari Yaptırım, Düzenleyici ve Denetleyici Kurum, İdari Başvuru

Kaynakça

• Mehmet Akad / Bihterin Vural Dinçkol / Nihat Bulut, Genel Kamu Hukuku, Gözden Geçirilmiş 16. Basım, Der Yayınevi, İstanbul, 2020.
• Müslüm Akıncı, Bağımsız İdari Otoriteler ve Ombudsman, Beta Yayınları, İstanbul, 1999.
• Bahtiyar Akyılmaz / Murat Sezginer / Cemil Kaya, Türk İdare Hukuku,12. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, Eylül 2020.
• Şükrü Altıntaş, Türkiye’de İnsan Haklarının Gelişimi ve Kurumsal Yapılanması: İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Örneği, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karaman, 2019.
• Ender Ethem Atay, “Bağımsız İdari Otoriteler ve Türkiye Uygulaması”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: X, Sayı:1-2, 2006, s.259 - 293.
• Ender Ethem Atay, “Hukuk Devleti İlkesi Işığında İdarenin Denetimi ve Kamu Denetçiliği”, Ombudsman Akademik Dergisi, Sayı: 1, 2014, s.1 - 30.
• Tülin Çağdaş, “Ombudsman Kurumu ve Türkiye’de 6328 Sayılı “Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu”nun Düzenlenmesi”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 2, Güz 2017, s.83 - 107.
• Abdullah Dinçkol, Hukuk Sosyolojisine Giriş, Der Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 2021.
• Lütfi Duran, İdare Hukuku Ders Notları, İstanbul, 1982.
• Fatih Düğmeci, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitli Kurumu’nun Yapısı ve İdare Üzerindeki Ayrımcılık Denetimi, 1. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.
• Abdurrahman Eren, 12-13 Haziran 2015 tarihinde sunulan bildiri, Ulusal İnsan Hakları Kurumları (İyi Uygulama Örnekleri ve Deneyim Paylaşımı) Uluslararası Konferansı, İstanbul, Kasım 2015.
• Hayrettin Eren, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, 1. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2016.
• Kemal Gözler, İdare Hukuku Cilt: I, 2. Baskı, Ekin Basın Yayın Dağıtım, Bursa, 2009.
• Mesut Gülmez, İnsan Hakları ve Avrupa Birliği Hukukunda Ayrımcılığın Kaldırılması ve Türkiye, AB’ye Sosyal Uyum Dizisi, Ankara, 2009.
• Ümran Güneş, “Türkiye’de İnsan Haklarının Korunmasına İlişkin Ulusal İnsan Hakları Kurumları: Kamu Denetçiliği Kurumu ve Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 1, Haziran 2018, s.165 - 186.
• Halil Kalabalık, İnsan Hakları Hukuku, 5. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2017.
• Gürsel Kaplan, İdari Yargılama Hukuku, 3. Baskı, Ekin Basın Yayın Dağıtım, Bursa, Ocak 2018.
• Ulaş Karan, “Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı”, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa, 3. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, s.460 - 493.
• İbrahim Keskin, “Temel İnsan Hakları Bağlamında Ombudsmanlık Kurumunun Hukuku Devletindeki Yeri ve Önemi”, Adalet Dergisi, Sayı: 45, 2013, s.117 - 144.
• Zehra Odyakmaz / Bayram Keskin / Yusuf Deniz, “6701 Sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu Üzerine Bir Değerlendirme - I”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Sayı: 7, 2016, s.721 - 761.
• Zehra Odyakmaz, “Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kurumunun Tanıtılması ve 6328 Sayılı Kanunun Bazı Maddelerinin Değerlendirilmesi”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 14, 2013, s.1 - 85.
• Vahap Atilla Oğuşgil, “Avrupa Birliği Yolunda Türkiye İnsan Hakları Kurumu’nun Birleşmiş Milletler Paris Prensipleri Işığında Değerlendirilmesi”, Bilig (Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi), Sayı: 74, Yaz 2015, s.175 - 198.
• D. Çiğdem Sever, “Türkiye’de Düzenleyici kurumların Yapısı, İşlevi ve Dönüşümü”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 64, Sayı:1, 2015, s.195 - 236.
• Turgut Tan, “Bağımsız İdari Otoriteler veya Düzenleyici Kurullar”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 35, Sayı: 2, Haziran 2002, s.11 - 37.
• Turgut Tan, Ekonomik Kamu Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, Şubat 2010.
• Turgut Tan, İdare Hukuku, Güncelleştirilmiş 2. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, Eylül 2013.
• Ali D. Ulusoy, Bağımsız İdari Otoriteler, Turhan Kitabevi, Ankara, 2003.
• Ali D. Ulusoy, Yeni Türk İdare Hukuku, Gözden Geçirilmiş 3. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.
• Emrah Uran, Türkiye’deki Bağımsız İdari Otoritelerin İdari Yaptırım Yetkisi, 1. Baskı, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul, Ağustos 2012.
• Hasan Nuri Yaşar / S. Sena Cabıoğlu Güler, “Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Yetkileri Kapsamında Kamu Gücü İlişkisi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: XX, Sayı: 4, 2016, s.63 - 80.
• Turan Yıldırım, “Bağımsız İdari Otoritelerin Yargısal Denetimi”, 2000 Yılı İdari Yargı Sempozyumu, Danıştay Yayını, No: 59, 2000, s.201 - 206.
• Turan Yıldırım / Melikşah Yasin / Nur Kaman / H. Eyüp Özdemir / Gül Üstün / Özge Okay Tekinsoy, İdare Hukuku, Güncelleştirilmiş 7. Baskı, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul, Ekim 2018.
• Mehmet Yüce / Atanur Beyce, Kamu Denetçiliği Hukuku, Savaş Yayınevi, Ankara, Kasım 2013.