Sosyal Medyada Paylaşılan Çocuklara Ait Görüntülerin Müstehcenlik Suçları (TCK m. 226/3 ve 226/5) Bağlamında Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 29 Sayı: 1, 276 - 313, 06.07.2023

Neslihan Can

https://doi.org/10.33433/maruhad.1264405

Öz

Bilgi ve iletişim olanaklarının yaygınlaşması ile birlikte çocuklar, akranları ve farklı yaş gruplarından insanlarla etkileşime kolaylıkla geçebilmekte ve özellikle sosyal medyada fotoğraf ve videolar olmak üzere hem kendilerine ait hem de başkalarına ait müstehcen olabilecek özel hayat kapsamında kalan görüntülerini yayabilmektedirler. Bu kolaylıkla birlikte de sosyal medyada gerek fail gerekse de mağdur olarak sanal zorbalık, sanal cinsel istismar, tehdit, şantaj, hakaret, özel hayatın gizliliğinin ihlali, müstehcenlik gibi ceza hukukunun muhtevasındaki fiillerle karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu çalışmanın amacı sosyal medyadaki çocuklara ait müstehcen görüntülerin kaydedilmesi, ele geçirilmesi, bulundurulması ve yayılması fiillerinin Türk ceza hukukundaki karşılığını tespit etmektedir. Bu amacın gerçekleştirilmesi için de öncelikle müstehcenlik kavramının ne olduğu, müstehcenlik ve çocuk pornografisi arasındaki ayrımın ne olduğu ve hangi durumda müstehcen içeriğin ceza hukukunun müdahalesini gerektirdiği ele alınacaktır. Ayrıca Türk Ceza Kanununun (TCK), sosyal medya ile daha geniş kitlelere ulaşabilen çocuk pornografisi ile mücadelede yeterli olup olmadığı değerlendirilecektir. Çalışmada, özellikle Türk hukukunda çocuk pornografisinin sınırlarını çizmek bakımından hukuk dogmatiği yönteminden yararlanılacaktır. İfade özgürlüğü perspektifinden çocuk pornografisine ilişkin yasaklar Amerikan Yüksek Mahkemesi kararlarında detaylıca değerlendirildiğinden müstehcenliğin muhtevasının belirlenmesi için Amerikan Yüksek Mahkeme ve Yargıtay kararlarına da karşılaştırmalı olarak temas edilecektir.

Anahtar Kelimeler

çocuk pornografisi, temsili çocuk görüntüsü, Siber Suçlar Sözleşmesi, Sosyal medya, müstehcenlik

Destekleyen Kurum

Yok

Teşekkür

Yazar, çalışmanın hazırlanması sürecinde destek ve katkılarından ötürü Avukat Yahya Yavuz ve Hakim Abdurrahman Burak Karahan'a teşekkürlerini sunar.

Posting Children's Images on Social Media in the Context of Obscenity Crimes (TCC art. 226/3 and 226/5)

Öz

As information and communication tools become more widely available, they allow children to interact with their peers and adults of various ages. They have more opportunities to share photos and videos of themselves and others on social media, including obscene ones belonging to their private sphere. This leads them to face up to criminal proceedings as sometimes victims or perpetrators of cyberbullying, online grooming, threats, blackmail, defamation, violation of privacy and obscenity. This study aims at detecting the counterparts of the acts such as saving, obtaining, possessing, and disseminating obscene images of children on social media under Turkish criminal law. To fulfill this goal, the study firstly questions what obscenity means, how the obscene material might be subject to criminal law acts, and how to distinguish between obscenity and child pornography. Besides, it further evaluates whether the Turkish Criminal Code sanctions on this issue are sufficient or not, as social media enables child pornography to spread widely. The study takes a formal-dogmatic approach to defining child pornography in Turkish criminal law. Since the prohibitions on child pornography are scrutinized in depth by the US Supreme Court in terms of free expression, the study compares cases from Supreme Court and the Turkish Court of Cassation to determine the content of obscenity.

Anahtar Kelimeler

child pornography, virtual child images, Convention on Cybercrime, Social media, obscenity

Kaynakça

• Adler A, ‘The “Dost Test” in Child Pornography Law: Trial by Rorschach Test’ Carissa Byrne Hessick (Ed.) Refining Child Pornography Law (University of Michigan Press, 2016) 81-108.
• Adler A, ‘The Perverse Law of Child Pornography’ (2001) 101 (2) Columbia Law Review 209-273.
• Artuk ME vd, Gerekçeli Ceza Kanunları (23. bs, Ankara, Adalet Yayınevi, 2021).
• Can N, ‘Çocuğun Sanal Cinsel İstismarı’ (2022) 17 (50) Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 115-138.
• Cassell PC vd, ‘Not Just ‘Kiddie Porn’: The Significant Harms from Child Pornography Possession’ Carissa Byrne Hessick (Ed.) Refining Child Pornography Law (University of Michigan Press, 2016) 187-212.
• Centel N, ‘Ceza Hukukunda Tüzel Kişilerin Sorumluluğu – Şirketler Hakkında Yaptırım Uygulanması’ (2016) 65 (4) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 3313-3326.
• Chen PJ, Australian Politics in a Digital Age (Anu Press, 2013).
• Duman Ö, ‘Müstehcenlik Suçu (TCK m. 226)’ (İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019).
• Eker Kazancı B, ‘Kişilerin İzinsiz Görüntülerinin Alınmasının TCK m. 134 Çerçevesinde Korunması’ (2007) 9(1) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 131-164.
• Erem F, Ümanist Doktrin Açısından Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler Cilt IV, (3.bs, Ankara, Seçkin Kitabevi, 1985).
• Flowers RB, ‘The Sex Trade Industry’s Worldwide Exploitation of Children’ (2001) (575) The Annals of the American Academy of Political and Social Science 147-157.
• Fuchs C, ‘Social Media and the Public Sphere’ (2014) 12 (1) TripleC 57-101.
• Gökcan HT ve M, Yorumlu-Uygulamalı Türk Ceza Kanunu Şerhi, 5. Cilt (M. 197-254) (Ankara, Adalet Yayınevi, 2021).
• Habermas J, ‘The Public Sphere’ (1974) (3) New German Critique 49-55.
• Hakeri H, Ceza Hukuku Genel Hükümler (22. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi 2019).
• Hessick CB, ‘Questioning the Modern Criminal Justice Focus on Child Pornography Possession’ Carissa Byrne Hessick (Ed.) Refining Child Pornography Law (University of Michigan Press, 2016) 147-164.
• Hessick CB, ‘The Expansion of Child Pornography’ (2018) 21 (3) New Criminal Law Review: An International and Interdisciplinary Journal 321-344.
• İçel K, Suçların İçtimaı (İstanbul, Sermet Matbaası, 1972).
• Kaplan A, ‘Obscenity as an Esthetic Category’ (1955) 20 (4) Law and Contemporary Problems 544-559.
• Kaye R, ‘How A Cell Phone Picture Led to Girl’s Suicide’ (CNN, 7 Ekim 2010) <http://edition.cnn.com/2010/ LIVING/10/07/hope.witsells.story/index.html> Erişim Tarihi 17 Şubat 2023.
• Koca M ve Üzülmez İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2022).
• Lakier G, ‘The Invention of Low-Value Speech’ (2014) (488) Public Law and Legal Theory Working Papers (The Law School University of Chicago, 2014).
• Misra R, ‘Cyber Crime Against Women’ (2013) <http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2486125> Erişim Tarihi 1 Şubat 2023.
• Mulray TR, ‘Obscenity, Pornography and Censorship’ (1963) 49 (9) American Bar Association Journal 869-875.
• Nel S, ‘Child Pornography and The Internet-A Comparative Perspective’ (2008) 41 (2) The Comparative and International Law Journal of Southern Africa 221-244.
• Ost S, ‘Children at Risk: Legal and Societal Perceptions of the Potential Threat That the Possession of Child Pornography Poses to Society’ (2002) 29 (3) Journal of Law and Society 436-460.
• Özbek VÖ vd, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler (17. bs, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2022).
• Özbek VÖ, Müstehcenlik Suçu (TCK m. 226) (Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2009).
• Özgenç İ, ‘Cinsel Dokunulmazlığa Karşı İşlenen Suçlar Bakımından İlgilinin Rızasının Ceza Hukuku Sorumluluğu Üzerindeki Etkisi’ (2020) 24 (2) AHBVÜHFD 251-288.
• Özkepir R vd, Sosyal Medya ve Basın Hukuku ( 2. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık 2022).
• Roth LM, ‘The Right to Privacy Is Political: Power, the Boundary between Public and Private, and Sexual Harassment’ (1999) 24 (1) Law & Social Inquiry 45-71.
• Sarıtaş E, ‘Cezalandırılmayan Önceki Hareketler’ (2022) 80 (2) İstanbul Hukuk Mecmuası 615-654.
• Shariff S ve DeMartini A, ‘Defining the Legal Lines: eGirls and Intimate Images’ Jane Bailey ve Valerie Steeves (Ed.) eGirls, eCitizens (University of Ottawa Press, 2015) 281-305.
• Sokullu Akıncı F, ‘Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesinde Yer Alan Maddi Ceza Hukukuna İlişkin Düzenlemeler ve Özellikle İnternette Çocuk Pornografisi’ (2001) 59 (1-2) İÜHFM 11-38.
• Stone GR, ‘Sex, Violence, and the First Amendment’ (2007) (74) The University of Chicago Law Review Special Issue: Commemorating Twenty-Five Years of Judge Richard A. Posner 1857-1871.
• Şen E, ‘TCK m.226/4’ün Anayasaya Aykırılığı Sorunu’ <https://sen.av.tr/tr/makale/tck-m-226-4-un-anayasayaaykiriligi-sorunu> Erişim Tarihi 28 Şubat 2023.
• Şirin T, Türkiye’de Düşüncenin Tutsaklığı-1 (İstanbul, Tekin Yayınevi, 2020).
• Taneri G, ‘Müstehcenlik Suçu’ (2018) 13 (1) Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 561-624.
• Tallon K, ‘Addressing Sexting in Schools’ (2010) 30 Child Legal Rights Journal 1-18.
• Thomas AG ve Cauffmann E, ‘Youth Sexting as Child Pornography? Developmental Science Supports Less Harsh Sanctions for Juvenile Sexters’ (2014) 17 (4) New Criminal Law Review: An International and Interdisciplinary Journal 631-651.
• Veber M, ‘Virtual Child Pornography’ (2004) 18 (1) Public Affairs Quarterly 75-90.
• Walsh W vd, ‘Challenges in Investigations and Prosecutions of Child Pornography Crimes’ Carissa Byrne Hessick (Ed.) Refining Child Pornography Law (University of Michigan Press, 2016) 215-234.
• Yavuz C, Cinsel İçerikli Görüntülerin Rıza Dışı Paylaşımı İntikam Pornosu (Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2021).
• Yıldız AK, ‘Müstehcenlik’ Özel Ceza Hukuku, C. VII: Genel Ahlaka Karşı Suçlar-Aile Düzenine Karşı Suçlar (İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, 2020).
• Y.Y, ‘Child Pornography, the Internet, and the Challenge of Updating Statutory Terms’ (2009) 122 (8) Harvard Law Review 2206-2227.
• ÇEVRİMİÇİ KAYNAKLAR
• https://abcnews.go.com/Nightline/phillip-alpert-sexting-teen-child-porn/story?id=10252790 17.02.2023.
• https://cocukhaklari.barobirlik.org.tr/dokuman/mevzuat_uamevzuat/cocukhaklarinadairsozlesmeyeek.pdf 01.02.2023
• http://edition.cnn.com/2010/LIVING/10/07/hope.witsells.story/index.html 17.02.2023.
• ” <https://www.law.cornell.edu/wex/reasonable_person 14.05.2023> 13 Mayıs 2023.
• https://rm.coe.int/16800cce5b 05.02.2023.
• https://sozluk.gov.tr/ 07.02.2023.
• https://tile.loc.gov/storage-services/service/ll/usrep/usrep354/usrep354476/usrep354476.pdfloclr=bloglaw 05.02.2023.