Usul Hukuku Açısından Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinden Doğan Davalarda Üçüncü Kişinin Hukuki Durumu

Yıl 2025, Cilt: 31 Sayı: 1, 640 - 666, 16.07.2025

Gökhan Şahan , Merve Çağlak

https://doi.org/10.33433/maruhad.1675775

Öz

Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri, arsa sahibi ile yüklenici arasında kurulan ve yalnızca taraflar arasında değil, üçüncü kişiler üzerinde de etkiler doğurabilen sözleşmelerdir. Bağımsız bölüm edinen kişiler, alacaklılar ve alt yükleniciler gibi üçüncü kişiler, bu sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklardan doğrudan veya dolaylı olarak etkilenebilmektedir. Bu çerçevede, üçüncü kişilerin hukuki durumları özellikle doktrinde maddi hukuk bakımından ele alınmış olmakla birlikte, usul hukuku açısından da değerlendirilmesi büyük önem taşımaktadır. Zira bu kişiler, medeni usul hukukunun sunduğu müdahale ve kesin hükme karşı koyma gibi yollarla haklarını koruma imkanına sahiptir. Bu çalışma, üçüncü kişilerin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinden doğan davalardaki hukuki konumlarını, özellikle usul hukuku bağlamında ele almayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi , Üçüncü kişiler , Usul hukuku , Davaya müdahale , Kesin hükmün iptali

Kaynakça

• Akıncı Ş, ‘Arsa Sahibine, Yükleniciden Bağımsız Bölüm Satın Alan Kişilere Karşı Dava Açma Hakkı Tanıyan Ve Avans Tapu Uygulamaları Olarak Bilinen Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi’ (2025) 33(1) Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 501-558.
• Akkuş O, ‘Üçüncü Kişilerin Hükmün İptalini Talep Etmesi Üzerine Bir İnceleme (HMK m. 376)’ (2020) 10 (1) Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 243-272.
• Alangoya H Y, Yıldırım M K ve Deren Yıldırım N, Medeni Usul Hukuku Esasları (8. Baskı, Beta 2011).
• Altınkan O, Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin Taraflarının Temerrüdü Halinde Üçüncü Kişinin Hukuki Durumu (Seçkin 2022).
• Arslan R, Medeni Usul Hukukunda Yargılamanın Yenilenmesi (Turhan 1977).
• Arslan R, Yılmaz E, Taşpınar Ayvaz S ve Hanağası E, Medeni Usul Hukuku (8. Baskı, Yetkin, 2022).
• Atalı M, Medeni Usul Hukukunda Davanın İhbarı (Yetkin 2007).
• Atalı M, ‘Davaya Müdahale’ iç Hakan Pekcanıtez, Muhammet Özekes, Mine Akkan ve Hülya Taş Korkmaz (edr), Medeni Usul Hukuku Cilt I (On İki Levha 2017).
• Atamulu İ, Türk Borçlar Hukukunda Muvazaa (Adalet 2017).
• Ayar Birkin Z, Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinde Taraf Değişiklikleri (Seçkin 2019).
• Boran Güneysu N, ‘Yargılamanın İadesi Sebebi Olarak Üçüncü Kişilerin Hükmün İptalini Talep Etmesi’ (2016) 12 (33) Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku Dergisi 23-62.
• Budak A C, Medeni Usul Hukukunda Üçüncü Kişilerin Haklarının Korunması, (Beta 2000).
• Budak A C ve Karaaslan V, Medeni Usul Hukuku (4. Baskı, Adalet 2020).
• Coşkun G, Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinden Hak Kazanan Üçüncü Kişinin Hukuki Durumu (Yetkin 2010).
• Coşkun M, İnşaat Sözleşmelerinden Kaynaklanan Davalar (Seçkin 2017).
• Duman İ H, İnşaat Hukuku, (8. Baskı, Seçkin 2016).
• Durak Y, ‘Arsa Payı Karşılığı Kat Yapım Sözleşmesi’ (2015) 6(3) İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 207- 252.
• Ercoşkun Şenol H K, ‘Türk Borçlar Hukukunda Hilenin Münferit Uygulama Alanları’ (2013) 17 (4) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 81-116.
• Eren F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (29. Baskı, Legem 2024).
• Erişen M, Alt Müteahhitlik Sözleşmesi (Adalet 2011).
• Erman H, Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi (3. Baskı, Der 2010).
• Kahraman G, Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinde Üçüncü Kişinin Hukuki Durumu (Seçkin 2022).
• Karadaş İ, Eser (İnşaat Yapım) Sözleşmeleri (4. Baskı, Adalet 2016).
• Kırmızı M, Açıklamalı-İçtihatlı Eser Sözleşmesi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi (Yetkin 2014).
• Kodakoğlu M, ‘Medeni Usul Hukukunda Asli Müdahale’ (Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi 2017).
• Kostakoğlu C, İçtihatlı İnşaat Hukuku ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmeleri (8. Baskı, Beta 2011). Kovan H, 100 Soruda Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmeleri (Adalet 2021).
• Kuru B, Medeni Usul Hukuku El Kitabı 1. Cilt (Yetkin 2020).
• Küçük B, ‘Medeni Usul Hukukunda Üçüncü Kişilerin Hukuki Durumu’ (Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi 2018).
• Mazlum İ, ‘Medeni Usul Hukukunda Asli Müdahale’ (Doktora Tezi, Çankaya Üniversitesi 2018).
• Musielak H J und Voit W, Grundkurs ZPO (13. Auflage, C.H. Beck 2016).
• Namlı M, Türk ve Fransız Medeni Usul Hukuku’nda Yargılamanın Yenilenmesi (Beta 2014).
• Önen E, ‘Gayrımenkul Davalarında Yetki’ (1966) 22(1) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi 567-633.
• Özekes M, ‘Kanun Yolları’, iç Hakan Pekcanıtez, Muhammet Özekes, Mine Akkan ve Hülya Taş Korkmaz (edr), Medeni Usul Hukuku Cilt I (On İki Levha 2017).
• Pekcanıtez H ve Meriç N, Medeni Usul Hukukunda Fer’i Müdahale (On İki Levha, 2020).
• Pekcanıtez H ve Taş Korkmaz H, ‘Taraflar’ iç Hakan Pekcanıtez, Muhammet Özekes, Mine Akkan ve Hülya Taş Korkmaz (edr), Medeni Usul Hukuku Cilt I (On İki Levha 2017).
• Prütting H und Gehrlein M, ZPO Kommentar (6. Auflage, Lucherhand 2014).
• Seçer Ö, Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi (Yetkin 2023).
• Seliçi Ö, İnşaat Sözleşmelerinde Müteahhidin Sorumluluğu (Fakülteler Matbaası 1978).
• Selimoğlu Y E, Eser Sözleşmesi (5. Baskı, Adalet 2021).
• Sütçü N, Uygulama ve Teoride Tüm Yönleriyle Kat Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesi Cilt 1 (8.Baskı, Seçkin 2023).
• Sütçü N, Uygulamada ve Teoride Tüm Yönleriyle Kat Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesi Cilt 2, (8. Baskı, Seçkin 2023).
• Şen K, ‘Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinde Arsa Sahibinin Sözleşmeden Dönmesi Üzerine Yükleniciden Bağımsız Bölüm Devralan Üçüncü Kişinin Yargıtay Kararları Çerçevesinde Durumu’ (2021) 9(1) Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 31-56.
• Tanrıver S, Medeni Usul Hukuku Cilt I (Yetkin 2016).
• Tutumlu M A, ‘6100 Sayılı HMK’da Fer’i Müdahilin Statüsü, Konumu ve Davaya Katılmasının Koşulları’ (2012) 7 (65) Terazi Hukuk Dergisi 100-102.
• Uygur T, Açıklamalı – İçtihatlı İnşaat Hukuku Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi 2. Cilt (Adil 1998).
• Yaşar H, ‘Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinde 3. Kişinin (Alıcı) Hak ve Sorumlulukları’ 2012 25(102) Türkiye Barolar Birliği Dergisi 289-322.
• Yavuz İpekyüz F ve Aslan A, ‘Üçüncü Kişinin, Yüklenicinin Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinden Doğan Alacak Hakkına (Arsa Payı Ya Da Bağımsız Bölüm) Hak Kazanma Şartları’ (2023) 28(49) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 531-578.