Farklı Ekim Sıklıkları ile Yetiştirilen Bazı Çerezlik Ayçiçeği Çeşitlerinde Yem Kalitesinin Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 41 - 49, 30.09.2024

Merve Melisa Karaozan , İbrahim Ertekin

https://doi.org/10.59359/maujan.1455667

Öz

Bu çalışmada Amik ovası koşullarında farklı bitki sıklıklarında yetiştirilen bazı çerezlik ayçiçeği çeşitlerinde yem kalitesini belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaçla 3 farklı çerezlik ayçiçeği çeşidi (F-300, F-400 ve Palancı 1) ve 3 farklı sıklık (7143 bitki da-1 (S1), 5714 bitki da-1 (S2) ve 4762 bitki da-1 (S3)) deneme faktörü olarak test edilmiştir. Deneme tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Deneme deseninde ana parsellere çeşitler alt parsellere ekim sıklıkları yerleştirilmiştir. Ekim sıklıklarına göre çerezlik ayçiçeği çeşitlerinin yem kalitesini belirlemek için nötr ortamda çözünmeyen lif (NDF), asitli ortamda çözünmeyen lif (ADF), asitli ortamda çözünmeyen lignin (ADL), ham kül (HK), ham protein (HP), kuru madde sindirimi (KMS), kuru madde tüketimi (KMT) ve nispi yem değeri (NYD) özellikleri incelenmiştir. Çeşit (Ç) faktöründen HK ve HP özellikleri etkilenirken (sırasıyla P<0.01 ve P<0.05); NDF, ADF, ADL, KMS, KMT ve NYD özellikleri ise etkilenmemiştir. Sıklık (S) faktöründen ise incelenen tüm özelliklerin önemli derecede etkilendiği tespit edilmiştir. ADF ve KMS özellikleri üzerine Ç×S önemli bulunmuştur (P<0.05). Önemli bulunan HP içeriği yönünden Palancı 1 çeşidinin üstün olduğu belirlenmiştir. Ekim sıklığı dikkate alındığında S3 sıklığı olan 4762 bitki da-1 sıklığında ekim ile daha kaliteli bir yemin elde edilebileceği tespit edilmiştir. Sonuç olarak özellikle ham protein içeriği yönünden Palancı 1 çeşidinin 4762 bitki da-1 bitki sıklığında yetiştirilmesi gerektiği ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çerezlik ayçiçeği, Çeşit, Ekim sıklığı, Yem kalitesi

Proje Numarası

21.YL.056

Evaluation of Feed Quality in Some Varieties of Snack Sunflower Cultivated with Different Sowing Densities

Öz

IIn this study, it was aimed to determine the feed quality of some snack sunflower cultivars with different sowing densities under the conditions of the Amik Plain. For this purpose, 3 different snack sunflower cultivars (F-300, F-400, and Palancı 1) and 3 different sowing densities (7143 plants da-1 (S1), 5714 plants da-1 (S2), and 4762 plants da-1 (S3)) were selected as experimental factors. The experiment was conducted in a randomized complete block design with split plots arrangement with three replications. In the experimental design, cultivars were allocated to main plots, while sowing densities were assigned to subplots. To determine the feed quality of snack sunflower cultivars based on sowing densities, the following characteristics were examined: neutral detergent fiber (NDF), acid detergent fiber (ADF), acid detergent lignin (ADL), crude ash (CA), crude protein (CP), dry matter digestibility (DMD), dry matter intake (DMI), and relative feed value (RFV) parameters. While the characteristics of CA and CP were influenced (P<0.01 and P<0.05, respectively) by the cultivar (C) factor, the traits of NDF, ADF, ADL, DMD, DMI, and RFV were not affected. It was determined that all examined characteristics were significantly influenced by the density (D) factor. The interaction (C×D) of ADF and DMD features has been found to be significant (P<0.05). It was determined that cv. Palancı 1 is superior in terms of the significant CP content. It was detected that sowing at the density of S3, which is 4762 plants da-1, could yield higher quality feed when considering density. As a result, it was revealed that cv. Palancı 1 should be cultivated at a plant density of 4762 plants da-1, especially in terms of crude protein content.

Anahtar Kelimeler

Snack sunflower, Cultivar, Sowing density, Feed quality

Destekleyen Kurum

Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi

Proje Numarası

21.YL.056

Teşekkür

Yüksek lisans tez çalışmasına maddi desteklerinden dolayı Hatay Mustafa Kemal Üniversitesine teşekkürlerimizi sunarız.

Kaynakça

• Akkaya, I. (2006). Çerezlik ayçiçeği çeşitlerinde (H. annuus L.) ekim zamanı ve bitki sıklığının verim ve kalite özellikleri üzerine etkisi. [Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi].
• Alçiçek, A. (2021). Türkiye Kaba Yem Üretimi, Sorunları ve Çözüm Önerileri. III. International and XII. National Animal Science Conference 27-28 November 2021, Bursa, Turkey. s. 117-125.
• AOAC. (1990). Official methods of analysis. Arlington, VA, USA: Association of Official Analytical Chemists. Aydemir, C., & Pıçak, M. (2007). GAP Bölgesi’nde hayvancılığın gelişimi ve Türkiye içindeki konumu. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(22): 13-37.
• Başar, H. (2001). Bursa ili topraklarının verimlilik durumlarının toprak analizleri ile incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 15(2): 69-83.
• Demirci, M. (1982). Dünya protein sorunu. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(3-4): 167-172. Dumlu-Gül, Z., & Tan, M. (2016). Farklı hasat dönemlerinin ayçiçeği popülasyonlarında silajlık verim ve bazı özelliklere etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25(ÖZEL SAYI-2): 272-277.
• Erkovan, Ş., İleri, O., Erkovan, H.İ., & Koç, Ali. (2020). Eskişehir ekolojisinde uygun ekim zamanı ve ekim sıklığının yem bezelyesinin yaş ot verimi ve bazı özelliklerine etkisi. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(1): 225-232.
• Güney, E., Tan. M., & Yolcu, H. (2012). Yield and quality characteristics of sunflower silages in highlands. Turkish Journal of Field Crops, 17(1): 31-34.
• Karslı, M.A., & Bingöl, N.T. (2009). Dikim sıklığının yerelmasının (Helianthus tuberosus L.) hasıl verimi ve silaj kalitesi üzerine etkilerinin belirlenmesi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 15(4): 581-586.
• Küçüksemerci, O., & Baytekin, H. (2017). Çanakkale koşullarında yetiştirilen şeker sorgumda ekim sıklığının verim ve kalite özelliklerine etkisi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 4(1): 95-100.
• Meral, Ü.B. (2019). Ayçiçeği (Helianthus annuus L.) bitkisinin önemi ve üretimine genel bir bakış. International Journal of Life Sciences and Biotechnology, 2(2): 5871.
• Nelson, C.J., & Moser, L.E. (1994). Plant factors affecting forage quality." Forage quality, evaluation, and utilization. 115-154.
• Resende, G. M. D., & Costa, N. D. (2003). Produção e qualidade do melão em diferentes densidades de plantio. Horticultura Brasileira, 21: 690-694.
• Saygın, Ö., & Demirbaş, N. (2018). Türkiye'de kırmızı et tüketimi: Sorunlar ve öneriler. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 32(3): 567-574.
• Seydoşoğlu, S., & Sevilmiş, U. (2019). Ayçiçeği Silajı. ISPEC. International Conference on Agriculture and Rural Development-II at: Ukrayna.
• Taş, T., Öktem, A.G., Öktem, A., & Sürücü, A. (2017). Harran ovası koşullarında yetiştirilen mısır bitkisinde (Zea mays L. indentata) farklı ekim sıklıklarının silaj verimi ve kalitesi üzerine etkisi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 26 (Özel Sayı): 125−130.
• Temel, S., Keskin, B., Çakmakçı, S., & Tosun, R. (2022). Iğdır koşullarında ot verim ve kalite özellikleri açısından uygun yem bezelyesi çeşitleri ve kışlık ekim zamanlarının belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 25(4): 745-756.
• TÜİK, 2023. Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri, Erişim tarihi: 15.03.2024 Van Dyke, N.J., & Anderson, P.M. (2002). Interpreting a forage analysis. Alabama Cooperative Extension, Circular ANR-890.
• Van Soest, P.J., Robertson, J.B., & Lewis. B.A. (1991). Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber, and non-starch polysaccharides in relation to animal nutrition. Journal of Dairy Science, 74 (10): 3583-3597.
• Yıldız, H., İlker, E., & Yıldırım, A. (2017). Bazı silajlık mısır (Zea mays) çeşit ve çeşit adaylarının verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(2): 81-89.
• Yıldız, S., & Erdoğan, S. (2018). Van koşullarında yetiştirilen silajlık mısır (Zea mays L.) ve ayçiçeği (Helianthus annuus L.)’nin verim parametreleri ve besin madde kompozisyonuna ait kalite özellikleri. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 5(3): 280-285.