Symbolic Approaches in the Development Perspective of Turkish Wood Art, An Overview of Seljuk Interior Designs

Year 2024, Volume: 9 Issue: 2, 1117 - 1128, 26.12.2024

Mertcan Öztekin

https://doi.org/10.30785/mbud.1444786

Abstract

Culture is reflected in many areas of life. Symbols are culturally significant and emotionally comprehensible representations. Culture is reflected in the spaces that meet the most basic needs of human beings and are an application area of art. In this parallelism, Turkish wood carving art has been handled within the boundary of interior design. Within the scope of qualitative research, it is seen that Turkish wood art developed during the Seljuk period and has reached the present day. The symbolic depiction of the foundation laid with the Seljuks in wood art is examined. The study aims to examine the progress of wood art in relation to interior design and its expression of cultural values. In addition, the symbolic equivalents of the values of Turkish culture in interior design are examined. The findings suggest that Turkish art is preserved and carried forward through interior design.

Keywords

Culture, Turkish arts, wood carving, Seljuk, interior design

Thanks

The article complies with national and international research and publication ethics. Ethics committee approval was not required for the study.

Türk Ahşap Sanatı Gelişim Perspektifinde Sembolik Yaklaşımlar, Selçuklu Mekân Tasarımlarına Genel Bir Bakış

Abstract

Kültür yaşamın birçok alanına yansımaktadır. Simgeler kültüre ait anlamlı ve duygusal olarak kavranabilen tasvirlerdir. İnsanoğlunun en temel ihtiyaçlarını karşılayan ve sanatında bir uygulama alanı olan mekânlara kültür yansımaktadır. Bu paralellikte Türk ahşap oyma sanatını mekân tasarımı sınırında ele alınmıştır. Nitel araştırma yöntemi kapsamında ulaşılan çıkarımlarda görülmektedir ki Türk ahşap sanatı Selçuklular döneminde gelişmiş ve günümüze kadar ulaşmaktadır. Ahşap sanatında Selçuklular ile atılan temelin sembolik olarak nasıl tasvir edildiği incelemektedir. İç mimari açıdan dönemsel perspektiflerde ahşap sanatının ilerleyişi ve kültürel değerlerin mekân tasarımdaki ifadeleri çalışmanın hedefidir. Bununla beraber Türk kültüründeki değerlerinin mekân tasarımındaki kurgulamaların sembolik karşılıkları irdelenmektedir. Bulgular, Türk sanatının iç mekân tasarımı yoluyla korunduğunu ve ileriye taşındığını göstermektedir.

Keywords

Kültür, Türk sanatları, ahşap oyma, Selçuklu, iç mimarlık

References

• Akınay, A. (2019). Türk ve İslam Eserlerı̇ Müzesi̇’nde Bulunan Bir Grup Ahşap Eser (Unpublished master thesis) Social Sciences Institute, Van Yüzüncü Yıl University, Van.
• Akmetova, R., Mayorova, L., Makhmutova, M. I. & Madina, M. (2016). Ethnic component ın modern ınterior design as the factor of traditional folk art conservation. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, Special Edition, November 2016, 3949-3054.
• Akyurt, Y. (1940). Beyşehrî Kitabeleri ve Eşrefoğlu Camii ve Türbesi. Türk Arkeoloji Dergisi, 4, 91-132.
• Ambrose, G., Harris, P. & Stone, S. (2010). Görsel Mimarlık Sözlüğü. İstanbul: Literatür Yayınları.
• Asarcıklı, M. & Keskin, H. (2005). Ahşap Süsleme Teknikleri. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Aslanapa, O. (2001). Anadolu Selçuklu Sanatı. 1. Uluslararası Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Kongresi, Bildiriler I, 2000, 11-13 Ekim, (s. 43-48), Konya, Türkiye: Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Merkezi.
• Barışta, Ö. (1993). Selçuklu ahşap işçiliğinden bazı örnekler ve tanınmış birkaç parça üzerine. 1-2. Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Semineri Bildirileri. Selçuk Üniversitesi Basımevi, (s.87-108). Konya.
• Barret, T. (2022). Sanat Üretimi Form ve Anlam. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Bayazıt, N. (2008). Tasarımı Anlamak. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
• Bozer, R. (1992). 15. Yüzyılın Ortasına Kadar Anadolu Türk Sanatında Ahşap Kapılar (Unpublished doctoral thesis) Social Sciences Institute, Ankara University, Ankara.
• Büyükçanga, M. (1993). Selçuklu ahşap oymacılığının günümüze uyarlanması. 1-2. Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Semineri Bildirileri. Selçuk Üniversitesi Basımevi, (s.171-174). Konya.
• Can, Y. & Gün, R. (2019). Ana Hatlarıyla Türk İslam Sanatları ve Estetiği. İstanbul: Kayıhan Yayınları.
• Coates, M., Brooker, G. & Stone, S. (2011). Görsel İç Mimarlık Sözlüğü. İstanbul: Literatür Yayınları.
• Corner, J. (1995). Kültür. Meltem S. (Çev.). Media Culture and Society- Marmara İletişim Dergisi, 9, 307-310.
• Dizel, T. & Özkaya, K. (2019). Geleneksel Türk motı̇flerı̇nı̇n bazı örneklerı̇nı̇n marketrı̇ (kakmacılık) teknı̇ğı̇yle mobı̇lya ve ahşap yüzeylerde uygulanması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 37, 261-179. https://doi.org/10.30794/pausbed.441816
• Doğan, İ. (2009). Osmanlı’dan Türkiye Cumhuriyeti’ne Toplumsal Miras. O. Horata ve diğerleri (Ed.). Cumhuriyet Dönemi Türk Kültürü Atatürk Dönemi (1920-1938), C I. AKDTYK Atatürk Kültür Merkezi Yayını, (s.17-30). Ankara.
• Dosseman. (2019). Beysehir Eshrefoglu Camii. Wikimedia Commons. Access Address (12.03.2024): https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=77079383
• Farrelly, L. (2012). Yapım + Malzeme. İstanbul: Literatür Yayınları.
• Hillenbrand, R. (2005). İslam Sanatı ve Mimarlığı. İstanbul: Homer Kitapevi.
• Horata, D. (2009). Osmanlı’dan Türkiye Cumhuriyeti’ne Kültürel Miras. O. Horata ve diğerleri (Ed.). Cumhuriyet Dönemi Türk Kültürü Atatürk Dönemi (1920-1938), C I. AKDTYK Atatürk Kültür Merkezi Yayını, (s.3-15). Ankara.
• Katıldı, N. (2019). İstnanbul Türk İslam Ederleri Müzesi’nde Yer Alan Rahleler (Unpublished master thesis) Social Sciences Institute, Van Yüzüncü Yıl University, Van.
• Koca, S. K. (2012). Türk Kültüründe Sembollerin Dili (Ph.D. thesis). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. Accessed from database Access Address (26.01.2024): https://acikerisim.sakarya.edu.tr/bitstream/handle/20.500.12619/77430 /T05542.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Küçüköner, M. (2005). Sanatta imge, simge ve gösterge ilişkilerine bir bakış. Sanat Dergisi, 7, 76-82.
• Kürklü, G. (2011). Geleneksel Türk ahşap sanatı kündekari ve günümüz teknolojisine sahip atölye ortamında yapılabilirliği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 11(1), 13-20.
• Li, W. (2016). The inheritance and Development of traditional culture in ınterior design and three dimensional structure. T. Hu, & Lee, X. (Ed.), ESSAEME 2nd International Conference on Economics, Social Science, Arts, Education and Management Engineering, 2016, 30-31 July, (s. 623- 631), Huhhot, China. Access Address (25.01.2024): https://www.atlantis- press.com/proceedings/essaeme-16/25860297
• Ödekan, A. (2011). Türkiye Tarihi, Osmanlı Devletine Kadar Türkler. S. Akşin (Ed.). Mimarlık ve Sanat Tarihi, C I. Cem Yayınevi, (s.363-499). İstanbul.
• Önder, M. (1983). Bir Selçuklu şaheseri Mevlâna’nın ahşap sandukası. Vakıflar Dergisi, 17, 79-92.
• Önge, Y. (1975). Selçuklularda ve beyliklerde ahşap tavanlar. Atatürk Konferansları V, 1971-1972. Türk Tarih Kurumu Yayınları, (s.179-195). Ankara.
• Özcan, İ. (2019). Sekiz Köşeli Selçuklu Yıldızı’nın Anlamı Nedir? Rehbername. Access Address (26.01.2024): https://www.rehbername.com/rehberce/sekiz-koseli-selcuklu- yildizinin-anlami-nedir
• Özkeçeci, İ. (2008). Türk Sanatında Kompozisyon. İstanbul: İlhan Özkeçeci Yayınları.
• Salt Research, Photograph: Garabed K. Solakian. (n.d.). Konya Alâeddin Camii'nin Minberi - Minbar of Alâeddin Mosque in Konya. Salt Research.
• Access Address (25.01.2024): https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/208337
• Shen, W. (2020). Inheritance and Application of Traditional Arts and Crafts in Interior Decoration Design. Xu, J. (Ed.), SSMS Conference on Social Science and Modern Science, 2020, 13-14 March, (s. 622-624), Dalian, China. Access Address (25.01.2024): http://proceedings-online.com/proceedings_series/proceeding/SSMS2020.html
• Sözen, M. & Tanyeli, U. (2011). Sanat ve Kavram Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Sümer, F. (2009). Selçuklular. Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Access Address (26.01.2024): https://islamansiklopedisi.org.tr/selcuklular#2
• Tunçay, H. & Yavuz, E. (2023). Gelenekten Geleceğe Ahşap Camiler. Ankara: Tunçay Yayıncılık.
• Yücel, E. (1989). Ahşap. Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Access Address (12.12.2024): https://islamansiklopedisi.org.tr/ahsap
• Zhang, Y. (2016). The Application of Traditional Culture in Interior Design. Ted H. & Xiaoming, L. (Ed.), ESSAEME 2nd International Conference on Economics, Social Science, Arts, Education and Management Engineering, 2016, 30-31 July, (s. 19-27), Huhhot, China. Access Address (25.01.2024): https://www.atlantis-press.com/proceedings/essaeme- 16/articles
• Ziss, A. (2009). Gerçekliği Sanatsal Özümlemenin Bilimi Estetik. İstanbul: Hayalbaz Kitap.