Problems of Conservation of Defense Structures in Türkiye

Year 2025, Volume: 10 Issue: 1, 291 - 305, 28.07.2025

Berfin Arzu , Leyla Suri

https://doi.org/10.30785/mbud.1343334

Abstract

Defense structures emerged to provide security to communities and protect them from attack. Over time, it has been seen that it is used for the purpose of regulating the city management and economy, ensuring the continuity of peace when necessary, and auditing. Defense structures are the documents of the social, cultural, economic, political, systematic, and social characteristics of the society that created the work. Considering that it provides access to information about human history, wars, cities, and civilization in the examination of artifacts, all kinds of monetary, physical, technical, community, and scientific efforts should be made to protect and transfer their assets to future generations. This article focuses on evaluating the current state of defensive structures located within the borders of our country throughout historical processes, identifying the problems encountered due to climate, environmental factors, and human impacts, and developing sustainable conservation proposals. Within the scope of this study, it was aimed to contribute to raising awareness on the subject by drawing attention to the history, change, and architectural importance of the defense structures and to the protection problems.

Keywords

Defense structure , immovable cultural heritage , restoration , urban planning , re-evaluation.

Türkiye’de Savunma Yapılarının Koruma Sorunları

Abstract

Savunma yapıları topluluklara güvenliği sağlama ve saldırıya karşı koruma amacıyla ortaya çıkmıştır. Zamanla kent yönetimi ve ekonomisinin düzenlenmesi, gerektiğinde barışın sürekliliğinin sağlanması ve denetim amaçları içinde kullanıldığı görülmektedir. Savunma yapıları, eseri meydana getiren toplumun sosyal, kültürel, ekonomik, siyasal, bilimsel ve toplumsal özelliklerinin belgesi niteliğindedir. Eserlerin incelenmesinde, insanlık tarihi, savaşlar, kentler ve uygarlığı hakkındaki bilgilere ulaşılmasına olanak sağladığı düşünüldüğünde koruma ve varlıklarını gelecek nesillere aktarabilmek için gerekli her türlü ekonomik, fiziksel, teknik, çevresel ve bilimsel çabanın gösterilmesi gerekmektedir. Bu makale, ülkemiz sınırları içerisinde yer alan savunma yapılarının tarihsel süreç içerisindeki mevcut durumlarının değerlendirilmesine, iklim, çevresel faktörler ve insan etkileri nedeniyle karşılaşılan sorunların tespit edilmesine ve sürdürülebilir koruma önerilerinin geliştirilmesine odaklanmaktadır. Bu çalışma kapsamında savunma yapılarının tarihi, değişimi, mimari öneminin belirlenmesi ve koruma sorunlarına dikkat çekilerek konuyla ilgili farkındalığın arttırılmasına katkı sağlamak hedeflenmiştir.

Keywords

Savunma yapısı , taşınmaz kültür varlıkları , restorasyon , kentsel planlama , yeniden değerlendirme

Thanks

Makalemin en başında desteklerini hiç esirgemeyen ve yola beraber çıktığım Merhum hocam Prof. Dr. Ali Işık Aydemir ve devam etmemi sağlayan Dr. Öğretim Üyesi Leyla Suri hocama teşekkürlerimi iletiyorum.

References

• Ahunbay, Z. (1996). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. İstanbul, YEM Yayını.
• Arabacıoğlu, F. P. & Aydemir, I. (2010). About the Contemporary Problems of Preservation and Revalorization of the Istanbul City Walls, Europa Nostra 58, 9-16. İstanbul, Access Adress (06.09.2021): https://www.academia.edu/33368066/ISTANBUL_LAND_WALLS_AND_THEIR_ENVIRONS_WITHIN_THE_CONTEXT_O F_REVALORIZATION_OF_THE_CITY_WALLS
• Aydın, D. & Okuyucu, Ş. E. (2009). Yeniden Kullanıma adaptasyon ve sosyokültürel sürdürülebilirlik bağlamında Afyonkarahisar Millet Hamamının değerlendirilmesi. Megaron, 4, 1, 35-44. İstanbul, Access Adress (05.11.2022): https://jag.journalagent.com/megaron/pdfs/MEGARON_4_1_35_44.pdf
• Babul, E. (2021). 19. yüzyıl savunma yapıları: Trabzon Tabyaları üzerine bir i̇nceleme, Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 7/13, 215-247. DOI: 10.31765/karen.1010617 Access Adress (05.11.2022): https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2030330
• Büyükçam, S. (2021). Kültürel mirasın sürdürülebilirliğinde bir yaklaşım olarak yeniden kullanım: Samsun Taşhan, The Journal of International Social Research, 14/77, ss569-579. ISSN: 1307-9581; 9doi prefix:10.17719/jisr Access Adress (12.11.2022): https://www.sosyalarastirmalar.com/articles/reuse-as-an-approach-to-sustainability-of- cultural-heritage-samsun-tahan.pdf
• Çelik, Z. (2016). Kentsel Dönüşümün Tarihi Yapılar Üzerindeki Etkileri. Mimarlık Dergisi, 387, 22–29.
• Efeoğlu, M. & Eyüpgiller, K. K. (2021). Çatalca bölgesi savunma yapıları üzerine bir değerlendirme. Sanat Tarihi Dergisi, 30 (1) , 391-433 . DOI: 10.29135/std.834017 Access Adress (19.12.2022): https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1424523
• Emekçi, Ş. (2021). Çevreye duyarlı mimarlık arayışında insan ve doğa ile uyumlu yapı üretme süreci, Journal of Architectural Sciences and Applications, 6 (2), 538-554. DOI:10.30785/mbud.935715. Access Adress (02.10.2023): https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1762421
• Ertaş Besır, S., Sönmez, E., Taş, A., Tomar, E. Z. (2022). Tarihi yerleşimlerde kültür turizmine yönelik somut kültür varlıklarının incelenmesi: Konya/Sille örneği. Journal of Architectural Sciences and Applications, 7(1), 42-71. https://doi.org/10.30785/mbud.939739 Access Adress (28.09.2023): https://dergipark.org.tr/en/pub/mbud/issue/69153/939739
• Ertuğrul, M. (2018). “Castles in Anatolia and Their Architectural Features.” Journal of Turkish Cultural Heritage, 5(2), 123–138.
• Eyice, S. (2001). Byzantine Art and Architecture in Istanbul. Istanbul University Press.
• Eyvazova, Y. (2018). Kültürel mirasın müzeler aracılığıyla hayata geçirilmesi, Yegâh Mûsikî Dergisi Cilt I, Sayı 1, p.79- 92. Access Adress (22.09.2023): https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/565623
• Google a. (2024). Hattusas City Walls. Access Address (07 11 2024): Link Address: https://turkisharchaeonews.net/object/reconstructed-walls-hattusa
• Google b. (2024). Underground Structure in Cappadocia, Access Address (10 12 2024): Link Address: https://turkishmuseums.com/museum/detail/2207-nevsehir-kaymakli-yeralti-sehri/2207/1
• Google c. (2024). Hellenistic Period Towers. Access Address (10 12 2024): Link Address: https://uzuncaburc.mersin.edu.tr/page3.html
• Google d. (2025). Theodosius II Land Walls in İstanbul. Access Address (20 01 2025): Link Address: https://www.thebyzantinelegacy.com/theodosian-walls
• Google e. (2025). Rumeli Fortress. Access Address (20 01 2025): Link Address: https://kvmgm.ktb.gov.tr/Eklenti/90953,istanbul-rumeli-hisari-muzesipdf.pdf?0
• Google f. (2025). Anadolu Fortress. Access Address (20 01 2025): Link Address: https://ataturkkitapligi.ibb.gov.tr/tr/Kitaplik/Muzelerimiz/Anadolu-Hisari-Muzesi/15
• Google Maps. (2024). Location of Alanya Castle. Access Address (08 10 2024): Link Address: https://www.google.com.tr/maps/search/alanya+castle/@36.5388332,31.9826189,15z/data=!3m1!4b1? entry=ttu&g_ep=EgoyMDI1MDYxMC4xIKXMDSoASAFQAw%3D%3D
• ICOFORT. (2020). Charter on Fortifications and Military Heritage, ICOMOS International Scientific Committee on Fortifications and Military Heritage. Access Adress (06.09.2021): https://www.icomos.org/images/DOCUMENTS/Charters/AGA_202111_6- 1_ICOMOS_Guidelines_Fortifications_MilitaryHeritage_2021_EN.pdf
• ICOMOS. (2013). ICOMOS Türkiye Mimari Mirası Koruma Bildirgesi. Access Adress (06.09.2021): http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0784192001542192602.pdf
• Keçici, S. (2008). The Concept of the Castle in the Middle Ages and Its Architectural Features. Istanbul: Literature Publishing.
• Keegan, J. (1995). Savaş Sanatı Tarihi, (çev. Füsun Doruker), İstanbul: Bilgin Yayıncılık.
• Kök, D. & Sayar, Y. (2022). Savranda Kalesi mimari değerlendirmesi, Online Journal of Art and Design volume 10, issue 3, July 2022, 14-133. Access Adress (04.02.2023): http://www.adjournal.net/articles/103/1038.pdf
• Köprülü, Ö. (2023). Castles and Walls in Anatolia. Ankara: Turkish Historical Society Publications.
• Kuban, D. (2000). Mimarlık Eğitiminde Koruma, İTÜ Yayınları.
• Kuban, D. (2010). Anatolian Civilizations and Architecture. Istanbul: Yapı Kredi Publications.
• Küçük, B. (2022). Defense Structures in Anatolia: An Archaeological and Historical Perspective. Istanbul: History and Architecture Press.
• Official Gazette, (1983). Law on Conservation of Cultural and Natural Assets. (1983, July 23). (Number: 18113). Access Adress (12.01.2023): https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/18113.pdf
• Official Gazette, (2005) Regulation on Construction Principles and Supervision of Immovable Cultural Assets in Need of Protection (Number: 25842). Access Adress (14.04.2025): https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf? mevzuatNo=8322&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5
• Official Gazette, (2012), Regulation on the Identification and Registration of Immovable Cultural Assets and Sites in Need of Protection (Number:28232). Access Adress (14.04.2025): https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf? mevzuatNo=15958&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5
• Official Gazette, (2022). Law on Conservation of Cultural and Natural Assets. (2022, June 16). Number: 31868). Access Address (12.01.2023): https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/06/20220616.pdf
• Marino, L. (2001). Conservation et Valorisation d’Architectures fortifiées réduites à l’état de ruine 55, 169-174.
• Perouse, J. (2003). La muraille terrestre d’Istanbul ou l’impossible mémoire urbaine, Rives nord-Méditerranéennes, 16, 27-44.
• Ricci, A. (2013). Intangible Cultural Heritage in İstanbul: The Case of the Land Wall’s Byzantine Orchards, Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi, Koç Universitesi, Istanbul.
• Sevgen, N. (1959). Turkish Castles and Architectural Features. Istanbul: Turkish Historical Society.
• Suri, L. (2019), Kentsel Alanlarda Barınma Sorunları ve Çözüm Arayışı, ISAS WINTER-2019, 4th International Symposium on Innovative Approaches in Architecture, Planning and Design Samsun / Türkiye, Kasım
• Tapan, M. (2007). Soru ve Cevaplarla Koruma. 1. Basım, İstanbul: TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Yayını.
• Togan, İ. (1981). Defense and Fortification in Turkish History. Ankara: Historical Research Center Publications.
• Türkmenoğlu, A. (2021). Watchtowers in Anatolia and their strategic importance. Turkish Cultural Studies Journal, 9(1), 88–102.
• UNESCO. (2024). “The Diyarbakır Fortress and Hevsel Gardens Cultural Landscape.” World Heritage List. https://whc.unesco.org
• Ülkü, O. (2007). Osmanlı İmparatorluğu’nda savunma sı̇stemı̇ olarak Tabya Mı̇marı̇sı̇, Atatürk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 27, Erzurum. Access Adress (04.02.2023): https://dergipark.org.tr/tr/download/article- file/30645
• Yalçınkaya, Ş. & Karadeniz, İ. (2022). Sürdürülebilir mimari tasarımda atık malzemenin yeri. Journal of Architectural Sciences and Applications, 7 (2), 750-762. DOI: 10.30785/mbud.1168291. Access Adress (22.09.2023): https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2621539
• Yalman, S. (2014). Fortifications and City Walls in Anatolia: From Antiquity to the Ottoman Period. Journal of Architectural History, 18(2), 205–228.
• Zorlu, T., Engin, H. E., İslamoğlu, Ö., Aras, A., Büyükçam, S., Küçük, P., … B., Lüleci, S. (2018). Trabzon Sürmene Aksu Köyü Kırsal Mimari Mirasının Korunması ve Turizm Odaklı Yeniden Kullanımı, Dicle Üniversitesi 1. Uluslararası Mimarlık Sempozyumu, Çevreden Mekâna, Diyarbakır-Türkiye 4-6 Ekim, 841-865.